Θα καταρρεύσει η Κίνα;

Αναδύεται ως άλλο ένα επικίνδυνο σημείο στην παγκόσμια οικονομία 

Του Πολ Κρούγκμαν

 

Σκεφτείτε την ακόλουθη εικόνα: Η πρόσφατη ανάπτυξη βασίστηκε στην τεράστια άνθηση του τομέα των κατασκευών που προκλήθηκε από την άνοδο στις τιμές των ακινήτων και παρουσίασε όλα τα κλασικά συμπτώματα μιας φούσκας. 

Υπήρξε ταχεία ανάπτυξη του τομέα των δανείων, με μεγάλο μέρος της ανάπτυξης αυτής να σημειώνεται όχι μέσω του παραδοσιακού τραπεζικού συστήματος, αλλά κυρίως μέσω ενός σκιώδους τραπεζικού τομέα χωρίς κανέναν έλεγχο, ο οποίος δεν υπόκειται ούτε στην επιθεώρηση του κράτους ούτε υποστηρίζεται από κυβερνητικές εγγυήσεις. Τώρα η φούσκα σκάει και υπάρχουν πραγματικοί λόγοι να φοβόμαστε δημοσιονομική και οικονομική κρίση. 

Περιγράφω την Ιαπωνία στα τέλη της δεκαετίας του 1980; Ή μήπως περιγράφω την Αμερική του 2007; Θα μπορούσα. Όμως τώρα μιλάω για την Κίνα, που αναδύεται ως άλλο ένα επικίνδυνο σημείο στην παγκόσμια οικονομία την ώρα που πραγματικά δεν χρειαζόμαστε κάτι τέτοιο. 

Μέχρι τώρα διστακτικά προσπαθούσα να αξιολογήσω την κινέζικη περίπτωση, εν μέρει επειδή είναι τόσο δύσκολο να γνωρίζει κάποιος τι συμβαίνει εκεί πέρα. Είναι προτιμότερο να βλέπει όλες τις οικονομικές στατιστικές ως μια ιδιαίτερα βαρετή μορφή επιστημονικής φαντασίας, όμως τα κινέζικα νούμερα είναι ακόμα πιο φανταστικά από τα υπόλοιπα. Θα στρεφόμουν στους κινέζους ειδικούς για να με βοηθήσουν, αλλά δεν υπάρχουν ούτε καν δύο που να συμφωνούν. 

Όμως, ακόμα και τα επίσημα στοιχεία είναι ανησυχητικά – και τα πρόσφατα νέα αποδεικνύονται αρκούντως δραματικά ώστε να σημάνει συναγερμός. 

Το πιο εντυπωσιακό για την οικονομία της Κίνας την τελευταία δεκαετία ήταν η κατανάλωση των νοικοκυριών, η οποία παρ' ότι μεγάλωνε δεν έφθασε τη συνολική ανάπτυξη. Αυτή τη στιγμή οι καταναλωτικές δαπάνες αντιστοιχούν μόλις στο 35% του ΑΕΠ, δηλαδή σχεδόν το μισό του ποσοστού στις ΗΠΑ. 

Ποιος αγοράζει λοιπόν τα αγαθά και τις υπηρεσίες που παράγει η Κίνα; Κατά ένα μέρος εμείς: καθώς το μερίδιο των καταναλωτών στην οικονομία μειώνεται, η Κίνα όλο και περισσότερο βασίζεται στο εμπορικό της πλεόνασμα για να κρατήσεις τις βιομηχανίες ανοιχτές. Όμως ακόμα πιο σημαντικό για την Κίνα είναι οι δαπάνες με στόχο τις επενδύσεις, που έφθασαν σχεδόν το μισό του ΑΕΠ. 

Η προφανής ερώτηση είναι: Με την καταναλωτική ζήτηση σχετικά αδύναμη, τι υποκίνησε όλες αυτές τις επενδύσεις; Και η απάντηση, σε μεγάλο βαθμό, είναι ότι εξαρτώνται από μια όλο και μεγαλύτερη φούσκα στον τομέα των ακινήτων. Οι επενδύσεις στα ακίνητα διπλασιάσθηκαν ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 2000. 

Γνωρίζουμε σίγουρα ότι τα ακίνητα ήταν μια φούσκα; Είδαμε όλα τα σημάδια: όχι απλά την άνοδο των τιμών αλλά και το είδος του κερδοσκοπικού πυρετού που ζήσαμε στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. 

Και υπήρχε και ένα άλλο παράλληλο με την αμερικανική εμπειρία: καθώς τα δάνεια αυξήθηκαν, τα περισσότερα προήλθαν όχι από τράπεζες αλλά από ένα ανεξέλεγκτο και απροστάτευτο σκιώδες τραπεζικό σύστημα, το οποίο στην Κίνα λειτουργεί μέσω «υπόγειων τραπεζών» και ενεχυροδανειστηρίων. 

Κι όμως τελικά οι επιπτώσεις ήταν ίδιες: στην Κίνα όπως και στην Αμερική μερικά χρόνια νωρίτερα, το δημοσιονομικό σύστημα ίσως αποδειχθεί πολύ πιο ευάλωτο από τα στοιχεία που αποκαλύπτει το κλασικό τραπεζικό σύστημα. 

Τώρα η φούσκα σκάει μπροστά στα μάτια μας. Πόσο κίνδυνο κρύβει για την κινέζικη οικονομία αλλά και την παγκόσμια; 

Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει να ανησυχούμε, ότι η Κίνα είναι ισχυρή και οι έξυπνοι ηγέτες της θα κάνουν ό,τι είναι αναγκαίο προκειμένου να αντιμετωπίσουν τη δυσχερή κατάσταση. Συχνά μάλιστα, χωρίς να το λένε ξεκάθαρα, υπονοούν ότι η Κίνα μπορεί να κάνει όσα χρειάζονται επειδή δεν έχει να ανησυχήσει για δημοκρατικές διαδικασίες. 

Έχει όμως εκτεταμένη διαφθορά, που σημαίνει πως όσα συμβαίνουν σε τοπικό επίπεδο μπορεί να έχουν ελάχιστα κοινά με τις διαταγές που προέρχονται από το Πεκίνο. Όμως ούτως ή άλλως οι δηλώσεις κινέζων αξιωματούχων για την οικονομική πολιτική δεν μου ακούγονται καθησυχαστικές. 

Για μένα, πάντως, όλα αυτά ηχούν σαν κάποιες διάσημες τελευταίες φράσεις. Στο κάτω – κάτω θυμάμαι πολύ καλά να δέχομαι παρόμοιες διαβεβαιώσεις για την Ιαπωνία στη δεκαετία του 1980, όπου λαμπροί τεχνοκράτες στο υπουργείο Οικονομικών υποτίθεται ότι είχαν τα πάντα υπό έλεγχο. Και αργότερα υπήρχαν διαβεβαιώσεις ότι η Αμερική ποτέ, μα ποτέ δεν θα επαναλάμβανε τα λάθη που οδήγησαν στη χαμένη δεκαετία της Ιαπωνίας – ενώ στην πραγματικότητα τα πάμε χειρότερα από ό,τι τότε η Ιαπωνία. 

Ελπίζω ότι χτυπάω τον κώδωνα του κινδύνου ασκόπως. Όμως είναι αδύνατον να μην ανησυχώ: η ιστορία της Κίνας μοιάζει πολύ με όλες τις καταρρεύσεις που ήδη είδαμε αλλού. Και η παγκόσμια οικονομία, που ήδη υποφέρει από το χάλι της Ευρώπης, πραγματικά δεν χρειάζεται ένα νέο επίκεντρο κρίσης. 

 

ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ / THE NEW YORK TIMES. ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2011, http://www.tanea.gr/gnomes/?aid=4681529

ΩΡΟΛΟΓΙΑΚΕΣ ΒΟΜΒΕΣ:

Ενδεχόμενη νέα κρίση των τραπεζών, τόσο στην Ευρώπη, όσο και στην Αμερική, θα πυροδοτούσε μία καταστροφή άνευ προηγουμένου – ενώ ερευνάται ήδη το ενδεχόμενο διάλυσης της Ευρωζώνης (μία Δευτέρα πρωί, πριν ανοίξουν τα χρηματιστήρια)

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

“Ολόκληρος ο πλανήτης παρακολουθεί με έκδηλη αγωνία την Ευρώπη, η οποία δεν φαίνεται να βρίσκει λύσεις στα προβλήματα της. Δεν απειλείται μόνο το Ευρώ επειδή, εάν τυχόν αποτύχει το Ευρώ, θα αποτύχει επίσης η Ευρωπαϊκή Ένωση – το σύνολο των 27 μελών της. Η παροχή πιστώσεων εκ μέρους των τραπεζών θα τελείωνε, τα χρηματιστήρια θα κατέρρεαν, όλες οι επί μέρους Οικονομίες θα ακολουθούσαν.

Οι χώρες της Ευρωζώνης θα ερχόταν αντιμέτωπες με μία πτώση των εμπορικών συναλλαγών τους η οποία, έστω βραχυπρόθεσμα, θα ξεπερνούσε το 50%. Το οικονομικό αυτό κραχ θα επεκτεινόταν αμέσως μετά στις Η.Π.Α. και στην Ασία, οι οποίες θα βυθιζόταν με τη σειρά τους σε μία απίστευτα μεγάλη πιστωτική παγίδα – ενώ οι εξαγωγές τους στην Ευρώπη θα κατέρρεαν” (Y. Finance).

Άρθρο

Εάν κανείς διάβαζε το παραπάνω κείμενο λίγους μήνες πριν από τη «συναίνεση του Βερολίνου» η οποία, ακόμη μία φορά, δημιούργησε περισσότερα προβλήματα, από όσα προσπάθησε να επιλύσει (όπως επίσης συνέβη την 21^η Ιουλίου και την 26^η Οκτωβρίου), θα νόμιζε ότι πρόκειται για μία μεγάλη ανοησία – ενδεχομένως για μία θεωρία συνωμοσίας, αφού περιγράφει έναν οικονομικό Αρμαγγεδώνα άνευ προηγουμένου στην παγκόσμια Ιστορία.

Σήμερα, μετά τις συνεχείς αποτυχίες της Ευρωζώνης υπό τη «δικτατορική» ηγεσία του γαλλογερμανικού άξονα, όπου όμως η Γαλλία απλά ανακοινώνει τις αποφάσεις, τις οποίες λαμβάνει μόνη της η Γερμανία, τίποτα δεν φαίνεται πια αδύνατο – πόσο μάλλον όταν παράλληλα συμβαίνουν τα παρακάτω:

(α)  Κατά πολλούς, η JP Morgan, η Bank of America, η Citibank αλλά και πολλές άλλες μεγάλες τράπεζες είναι ουσιαστικά χρεοκοπημένες. Οι μηνιαίες αναφορές τους είναι μάλλον «ψευδείς» και «παραποιημένες» – αφού δεν υπάρχουν τα χρήματα, τα οποία απεικονίζονται στους Ισολογισμούς τους. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για «πυραμίδες» όπως αυτή του Madoff – φυσικά, πολύ μεγαλύτερου μεγέθους.

Για παράδειγμα, το σύνολο του Ισολογισμού της Bank of America είναι περί τα 2,3 τρις – δηλαδή, όσο το ΑΕΠ της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και λίγο της Ιταλίας, μαζί. Εάν τυχόν λοιπόν χρεοκοπούσε, οι συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία θα ήταν κάτι περισσότερο από καταστροφικές. 

(β)  Η Goldman Sachs φαίνεται πως προσπαθεί να αποφύγει την καταστροφή, τοποθετώντας παλαιά και νέα στελέχη της στην ηγεσία εκείνων των κρατών, τα οποία αντιτίθενται στα σχέδια της (άρθρο μας). Έτσι λοιπόν, με τη βοήθεια πολιτικών πραξικοπημάτων, προσπαθεί να κατακτήσει οικονομικά τον πλανήτη, με στόχο να αποφύγει τη δική της κατάρρευση.

(γ) Η S&P υποτιμάει διαρκώς την πιστοληπτική ικανότητα των μεγάλων τραπεζών – μεταξύ των οποίων της Citigroup, της Wells Fargo, της Bank of America, της  Goldman Sachs, της JP Morgan Chase, της Morgan Stanley, της Barclays, τις γαλλικές τράπεζες, τις γερμανικές κλπ. Η υποτίμηση αυτή βασίζεται μεταξύ άλλων στο ότι οι κυβερνήσεις, οι οποίες ασφαλίζουν δήθεν τις καταθέσεις, δεν θα μπορούσαν να βοηθήσουν αυτές τις τράπεζες ξανά, εάν αντιμετώπιζαν νέα προβλήματα.

Για παράδειγμα η FDIC (το αμερικανικό κεφάλαιο εξασφάλισης καταθέσεων), έχει τη δυνατότητα να καλύψει μόλις μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ενδεχομένων ζημιών – όταν μόνο η Bank of America είναι εκτεθειμένη σε παράγωγα πολλών τρισεκατομμυρίων (περί τα 75 τρις $). Σε περίπτωση λοιπόν που η BoA καταρρεύσει, θα είναι μάλλον αδύνατον να καλύψουν οι Η.Π.Α. τις υποχρεώσεις της – με καταστροφικά αποτελέσματα για ολόκληρη την αμερικανική οικονομία.   

(δ)  Οι Ευρωπαϊκές τράπεζες δεν έχουν αγοράσει μόνο ασφάλιστρα έναντι πιστωτικών κινδύνων (CDS), αλλά έχουν ταυτόχρονα πουλήσει – με αποτέλεσμα, τις περισσότερες φορές οι υποχρεώσεις, τις οποίες έχουν αναλάβει απέναντι σε τρίτους (ασφάλειες ομολόγων δημοσίου), να είναι υψηλότερες από τις απαιτήσεις, τις οποίες οι ίδιες έχουν ασφαλίσει. Ο Πίνακας Ι είναι χαρακτηριστικός:

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Πωλήσεις CDS (=υποχρεώσεις για πληρωμή, πρώτη στήλη) και Αγορές CDS (= απαιτήσεις για πληρωμή, δεύτερη στήλη), σε εκατομμύρια Ευρώ.

Πηγή: EBA–FTD, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος  

 

Όπως βλέπουμε από τον Πίνακα Ι η Commerzbank, για παράδειγμα, έχει πουλήσει CDS, τα οποία ασφαλίζουν τους κατόχους ομολόγων της Πορτογαλίας, συνολικού ύψους 52 εκ. €. Εάν τυχόν η Πορτογαλία προβεί σε διαγραφή χρέους 50%, τότε η τράπεζα θα πληρώσει το υπόλοιπο 50% (26 εκ. €) στους κατόχους των ομολόγων.

Από την άλλη πλευρά η ίδια τράπεζα έχει αγοράσει CDS για να ασφαλίσει ομόλογα της Πορτογαλίας, συνολικού ύψους 189 εκ. € (ενδεχομένως «ανοιχτά» – χωρίς να τα διαθέτει δηλαδή). Επομένως, είναι προς το συμφέρον της η χρεοκοπία της Πορτογαλίας (διαγραφή του 50% κλπ.), αφού θα εισπράξει πολύ περισσότερα, από όσα θα πληρώσει.

Η Unicredit όμως έχει κάνει το αντίθετο στην περίπτωση της Πορτογαλίας – όπως επίσης η BBVA, η BNP Paribas, η Societe General και η Royal Bank of Scotland (RBS). Επομένως, εάν τυχόν χρεοκοπήσει η Πορτογαλία, θα εισπράξουν λιγότερα από όσα θα πληρώσουν – γεγονός που σημαίνει ότι, τα συμφέροντα τους είναι αντικρουόμενα, σε σχέση με τις γερμανικές τράπεζες (Commerzbank, Deutsche Bank), οι οποίες έχουν «στοιχηματίσει» στο αντίθετο.

Με την ίδια λογική μπορεί κανείς να εξετάσει όλες τις παραπάνω τράπεζες για όλες τις χώρες, διαπιστώνοντας ότι τα μεγέθη διαφέρουν σημαντικά – ειδικά όσον αφορά την Ιταλία, στην οποία τα «στοιχήματα» αφορούν δισεκατομμύρια, σε αρκετές περιπτώσεις. Εύκολα λοιπόν κατανοεί ότι, αφενός μεν οι κίνδυνοι από τα CDS, οι ωρολογιακές βόμβες καλύτερα για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, είναι πολύ μεγάλοι, αφετέρου δε πως τα συμφέροντα χωρών και τραπεζών είναι εντελώς διαφορετικά, σε σχέση με τυχόν χρεοκοπίες – με όλα όσα κάτι τέτοιο συνεπάγεται.

(ε)  Διάφορες ελβετικές τράπεζες έχουν δημιουργήσει ήδη ομάδες εργασίας (Task–Forces), οι οποίες αναζητούν λύσεις για ενδεχόμενη κατάρρευση του Ευρώ – όπως για παράδειγμα τι θα συνέβαινε με τους χιλιάδες λογαριασμούς σε ευρώ, οι οποίοι διατηρούνται στην Ελβετία. Το πιθανότερο σενάριο, σύμφωνα με αυτές τις ομάδες, είναι η ανακοίνωση της διάλυσης της ζώνης του Ευρώ μία Δευτέρα πρωί, πριν ακόμη ανοίξουν τα χρηματιστήρια.

Στην περίπτωση αυτή, οι κεντρικές τράπεζες θα καθόριζαν τις ισοτιμίες των νομισμάτων όλων των χωρών της Ευρωζώνης, σύμφωνα με την «στιγμιαία» αγοραστική τους αξία – ενώ η κάθε μία χώρα θα «μαγνήτιζε» τα ευρωνομίσματα της, έτσι ώστε να αντιπροσωπεύουν το δικό της νόμισμα (δραχμή, μάρκο κλπ.). Προφανώς οι χώρες, οι οποίες θα υπολόγιζαν ότι θα υποτιμηθεί το νόμισμα τους, θα έπρεπε να «κλείσουν τα σύνορα» τους για να μην υπάρξουν εκροές – ενώ, αντίθετα, οι χώρες που θα υπολόγιζαν σε ανατίμηση, θα έκλειναν επίσης τα σύνορα τους, για να μην υπάρξουν όμως εισροές.

Δυστυχώς ή ευτυχώς, η διάλυση μίας νομισματικής ένωσης είναι πολύ πιο δύσκολη από την ίδρυση της – αφού στην περίπτωση της διάλυσης (ή της εξόδου μίας χώρας) δεν μπορεί να υπάρξει χρόνος προετοιμασίας, όπως συνέβη με την Ευρωζώνη (πολλά χρόνια σταθερών ισοτιμιών, προσαρμογή των οικονομιών μεταξύ τους, ικανός χρόνος εκτύπωσης των νέων νομισμάτων κλπ.).     

Περαιτέρω συμπεραίνεται ότι, ένας Ελβετός ιδιοκτήτης ενός λογαριασμού σε ευρώ, θα εισέπραττε τις αποταμιεύσεις του σε φράγκα – «καθαρά» μετά από τη χρεοπίστωση των συναλλαγματικών διαφορών. Εν τούτοις, υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτηματικά όπως, για παράδειγμα, τι θα συνέβαινε με έναν Γερμανό, ο οποίος θα είχε καταθέσεις στην Ελβετία σε ευρώ. Θα υπολογιζόταν δηλαδή οι καταθέσεις του ανάλογα με την εθνικότητα του ή σε σχέση με το που διατηρεί τον τραπεζικό του λογαριασμό;

Όπως φαίνεται λοιπόν, παρά το ότι η διάλυση της Ευρωζώνης θα κατέληγε μάλλον σε χάος, υπάρχουν πολλοί, σε πολλές χώρες, οι οποίοι ήδη προσπαθούν να αναλύσουν με κάθε λεπτομέρεια την εφαρμογή ενός τέτοιου εφιαλτικού σεναρίου – γεγονός που είναι δυνατόν να λειτουργήσει σαν μία αυτοεκπληρούμενη προφητεία, επιταχύνοντας το τέλος.

 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 14. Δεκεμβρίου 2011, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος και συγγραφέας, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου

 

ΥΓ. Κυκλοφορεί το τέταρτο βιβλίο μας, με τον τίτλο «Σκάκι με το Διάβολο», περί τις 300 σελίδες, από τις ONEeditions (μπορείτε να το παραγγείλετε με την αποστολή μηνύματος στο kb@kbanalysis.com, στην τιμή των 11,90 € συν τα έξοδα αποστολής. Κυκλοφορεί επίσης το βιβλίο «Υπέρβαση εξουσίας» (τιμή 25,00 € συν έξοδα αποστολής – 400 μεγάλες σελίδες), στο οποίο αποκαλύπτονται οι σκοτεινοί μέθοδοι της Γερμανικής Οικονομικής Αστυνομίας.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2495.aspx?mid=5515

 

Ναι «είμαστε» το 99%

 

Του Πολ Κρούγκμαν

 

Το «Είμαστε το 99%» είναι ένα εξαιρετικό σύνθημα. Διατυπώνει σωστά το πρόβλημα ως «η μεσαία τάξη εναντίον της ελίτ» (αντίθετα προς το «η μεσαία τάξη εναντίον των φτωχών»).

Επίσης πηγαίνει παραπέρα από την ευρέως διαδεδομένη, αλλά λανθασμένη, άποψη ότι η αυξανόμενη ανισότητα έχει να κάνει κυρίως με το ότι οι πιο μορφωμένοι τα πάνε καλύτερα από τους λιγότερο μορφωμένους. Οι μεγάλοι κερδισμένοι σήμερα είναι μια χούφτα σούπερ-πλούσιων και όχι οι απόφοιτοι πανεπιστημίου γενικώς.

Μάλιστα το ποσοστό 99% στοχεύει υπερβολικά χαμηλά. Μεγάλο μέρος των κερδών του 1% πήγε στην πραγματικότητα σε μια ακόμη μικρότερη ομάδα, στο κορυφαίο 0,1% – το πλουσιότερο ένα τοις χιλίοις του πληθυσμού.

Και ενώ στις ΗΠΑ οι Δημοκρατικοί επιθυμούν αυτή η σούπερ ελίτ να συμβάλει στη μακροχρόνια μείωση του ελλείμματος, οι Ρεπουμπλικάνοι θέλουν να μειώσουν την φορολογία της σούπερ-ελίτ ενώ κάνουν περικοπές στο κράτος πρόνοιας και στο σύστημα υγείας στο όνομα της δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Η τελευταία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου για τις ανισότητες δεν κοίταξε εντός του κορυφαίου 1%, όμως η προηγούμενη κατέληξε ότι από το 1979 ως το 2005 το εισόδημα των Αμερικανών της μεσαίας τάξης αυξήθηκε κατά 21%. Η αντίστοιχη αύξηση του πλουσιότερου 0,1% ήταν 400%.

Στο μεγαλύτερο μέρος τους τα τεράστια αυτά κέρδη αντικατοπτρίζουν μια κατακόρυφη άνοδο στο εισόδημα της σούπερ ελίτ. Υπήρξαν όμως και φορολογικές μειώσεις που ευνόησαν τους πλούσιους.

Ειδικότερα, η φορολογία κερδών κεφαλαίου είναι σήμερα πολύ χαμηλότερη απ’ όσο το 1979- και το πλουσιότερο ένα τοις χιλίοις των Αμερικανών λαμβάνει τα μισά από τα συνολικά κέρδη κεφαλαίου.

Γιατί λοιπόν οι Ρεπουμπλικάνοι ζητούν περισσότερες μειώσεις στη φορολόγηση των πολύ πλούσιων ενώ την ίδια στιγμή κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τα ελλείμματα και απαιτούν δραστικές περικοπές στα προγράμματα κοινωνικής ασφάλισης;

Η συνηθισμένη απάντηση –  εκτός από τις κραυγές «ταξικός πόλεμος!» –  είναι ότι η σούπερ ελίτ αποτελεί «δημιουργό θέσεων εργασίας», δηλαδή, έχει ειδική συμβολή στην οικονομία. Αυτό δεν στέκει από οικονομικής πλευράς. Δεν θα έστεκε ακόμη και αν η Αμερική είχε την τέλεια ιδεατή αγορά των συντηρητικών φαντασιώσεων.

Άλλωστε σε μια ιδεατή οικονομία της αγοράς, κάθε εργαζόμενος θα πληρωνόταν ανάλογα με το πόσο συμβάλει στην οικονομία, ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο.

Αυτό θα ίσχυε εξίσου για τους εργαζόμενους που κερδίζουν 30.000 δολάρια τον χρόνο και για τα στελέχη που κερδίζουν 30 εκατ. δολάρια ετησίως. Δεν θα υπήρχε λόγος να θεωρήσουμε ότι η συνεισφορά εκείνων που κερδίζουν 30 εκ. αξίζει ειδική μεταχείριση.

Οι πλούσιοι μπορούν – και θα έπρεπε, από την άποψη του 99% – να πληρώνουν σημαντικά περισσότερους φόρους, όχι να τους προσφέρονται ακόμη μεγαλύτερες φοροαπαλλαγές λόγω των θαυμάσιων πραγμάτων που υποτίθεται ότι κάνουν.

Όμως, θα μου πείτε, μερικοί από τους πολύ πλούσιους πλούτισαν παράγοντας καινοτομίες οι οποίες έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία για τον κόσμο απ’ όσο το εισόδημά τους. Βεβαίως, αν όμως δείτε ποιοι αποτελούν το 0,1% θα καταλήξετε στο συμπέρασμα ότι τα μέλη της σούπερ ελίτ είναι υπερβολικά καλοπληρωμένα, και όχι κακοπληρωμένα, γι’ αυτό που κάνουν.

Ποιοι αποτελούν το 0,1%; Ελάχιστοι είναι καινοτόμοι τύπου Στιβ Τζομπς. Οι περισσότεροι είναι ηγετικά στελέχη επιχειρηματικών ομίλων και ισχυροί παίκτες του χρηματοοικονομικού τομέα.

Πρόσφατη έρευνα βρήκε ότι το 43% της σούπερ ελίτ είναι στελέχη σε εταιρείες εκτός του χρηματοοικονομικού τομέα, το 18% είναι στον χρηματοοικονομικό τομέα και ένα 12% είναι δικηγόροι ή δραστηριοποιούνται στον κλάδο ακινήτων. Δεν κάνουν δηλαδή επαγγέλματα στα οποία υπάρχει σαφής σχέση ανάμεσα στο εισόδημα και την οικονομική συμβολή.

Οι αποδοχές των στελεχών εκτοξεύτηκαν στα ύψη τις τελευταίες δεκαετίες. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι με κακές επιδόσεις λαμβάνουν πλουσιοπάροχες αποδοχές ενώ ακόμη και τα αποτυχημένα στελέχη που απολύονται αποζημιώνονται συχνά με εκατομμύρια.

Εν τω μεταξύ, η οικονομική κρίση έδειξε ότι πολλή από την φαινομενική αξία που δημιούργησαν οι σύγχρονες χρηματοπιστωτικές πρακτικές ήταν μια ψευδαίσθηση.

Τα υψηλά κέρδη πριν την κρίση αντικατόπτριζαν απλώς το αυξημένο ρίσκο- ρίσκο το οποίο έπαιρναν κυρίως όχι οι ισχυροί παίκτες του χρηματοοικονομικού τομέα αλλά είτε οι αφελείς επενδυτές είτε οι φορολογούμενοι οι οποίοι έμειναν με τη χασούρα στο χέρι όταν όλα πήγαν στραβά.

Όπως παρατήρησε πικρόχολα διευθυντής της Τράπεζας της Αγγλίας, «αν το να παίρνει κάποιος ρίσκο ήταν μια δραστηριότητα προστιθέμενης αξίας, οι παίκτες της ρωσικής ρουλέτας θα συνέβαλαν δυσανάλογα στην παγκόσμια ευημερία».

Πρέπει λοιπόν το 99% να μισεί το 0,1%;  Όχι, καθόλου. Πρέπει όμως να αγνοεί την προπαγάνδα περί «δημιουργών θέσεων εργασίας» και να απαιτεί να πληρώνει η σούπερ ελίτ σημαντικά περισσότερους φόρους.

Πηγή: New York Times, Το Βήμα

 

ΠΗΓΗ: 28-11-2011, http://www.nooz.gr/world/nai-eimaste-to-99-leei-o-kroigkman

ΠΟΙΟΣ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥΣ;

 

Του Απόστολου Παπαδημηρίου

 

Είναι πλέον εμφανές ότι η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα του οικονομικά ανεπτυγμένου κόσμου που δοκιμάζεται από την κρίση χρέους και απειλείται με κατάρρευση. Η γειτονική μας Ιταλία μετά την εντυπωσιακή πρόσφατη επιδείνωση των οικονομικών της μας ακολουθεί και έπονται άλλες, η πορεία των οποίων έχει προαναγγελθεί. Είναι εν πρώτοις τα έτερα δύο «γουρούνια του Νότου», δηλαδή η Ισπανία και η Πορτογαλία, για να συνεννοούμαστε.

Στο βάθος διακρίνεται η Ιρλανδία που ανθίσταται με κάποια αξιοπρέπεια, την οποία εμείς κλωτσήσαμε σε μία απέλπιδα αποδοχή των πάντων προκειμένου να συνεχίζουν να μας δανείζουν! Ευδιάκριτα πλέον, αν και σε μεγάλη ακόμη ακολουθεί η Γαλλία, της οποίας έπονται χώρες, τα ονόματα των οποίων θα γίνουν γνωστά λίαν προσεχώς.

Τελικά για την κατρακύλα αυτή ευθύνεται η χώρα μας; Είναι κατ’ αρχήν εξοργιστικό το ότι ειπώθηκε, μεταξύ άλλων, και αυτό. Είναι ακόμη θλιβερό το ότι υπάρχουν συμπατριώτες μας, που, υπό το πλέγμα κάποιων ενοχών εξ αιτίας της στάσης τους κατά την τριακονταετία της ψεύτικης ευτυχίας, αυτομαστιγώνονται. Θλιβερότερο ακόμη είναι το ότι υπάρχουν άλλοι, και όχι λίγοι, που υποταγμένοι άνευ όρων στις «αξίες του δυτικού πολιτισμού» επικροτούν τα συμβαίνοντα και αναμένουν από τους δυνάστες μας να επιλύσουν το πρόβλημα που προκάλεσαν οι στολιζόμενοι με πλήθος κοσμητικών επιθέτων Νεοέλληνες εχθροί της προόδου!

Σε σατιρική εκπομπή γαλλικού τηλεοπτικού σταθμού, το πνεύμα της οποίας κάποιοι παρενόησαν, γι’ αυτό και την χαρακτήρισαν ανθελληνικό εκχείλισμα, εμφανίζονται οι «πειραματιστές» γεμάτοι ικανοποίηση, καθώς το πείραμα στην Ελλάδα εστέφθη από απόλυτη επιτυχία! Ο Έλληνας, με την παραδοσιακή στολή του τσολιά, εργάζεται ως είλωτας με γλίσχρα αμοιβή έχοντας απωλέσει τα πάντα και χωρίς ελπίδα να ανακτήσει κάτι, καθώς το χρέος του θα διογκώνεται διαρκώς! Η εκπομπή κλείνει με την παρότρυνση του επικεφαλής στους άλλους: Πάμε να εφαρμόσουμε και αλλού την επιτυχημένη μας μέθοδο! Το πιο θλιβερό, κατά την άποψή μου, είναι το ότι ο σκηνοθέτης της εκπομπής δέχεται ότι οι Έλληνες υπέκυψαν και αποδέχθηκαν ως τετελεσμένα τα σχεδιασθέντα για την οικονομική εξαθλίωση και των, επαναλαμβάνω, προνομιούχων οικονομικά λαών. Θα δικαιωθεί άραγε;

Η Γερμανία ζει την ακραία ικανοποίηση εκ του ότι εκδικείται τους νικητές των δύο μεγάλων πολέμων, οι οποίοι την οδήγησαν σε τόσο ατιμωτικές συνθήκες κατά το πρόσφατο παρελθόν. Έχουν λησμονήσει, κρατούντες και λαός, την πείνα και τη δυστυχία του μεσοπολέμου. Έχουν λησμονήσει την κατάπτωση υπό το ναζιστικό καθεστώς, το οποίο στήριξε με πάθος η συντριπτική πλειονοψηφία του λαού και, ως εκ τούτου είναι συνυπεύθυνη για τα φρικαλέα εγκλήματα, καρπό φρικτό του ευρωπαϊκού μηδενισμού, κατά τον Καμύ. Καθώς δεν θέλουμε να διδαχθούμε από την ιστορία, οι Γερμανοί επαναλαμβάνουν τα λάθη του παρελθόντος και κινδυνεύουν να βρεθούν στην άθλια κατάσταση, στην οποία ωθούν σήμερα αρκετούς ευρωπαϊκούς λαούς.

Στις εξελίξεις κατά τους δύο μεγάλους πολέμους δεν ήταν άμοιρο το κεφάλαιο, το οποίο σήμερα έχει κυριολεκτικά αφηνιάσει. Το θαυμαστό είναι ότι οι υπηρετούντες αυτό και προσφέροντες ως θυσία όχι τις εκατόμβες της ειδωλολατρικής αρχαιότητας, αλλά εκατομμύρια συνανθρώπων μας παραμένουν αθέατοι και απυρόβλητοι ακόμη και από εκείνους που στη ζωή τους έταξαν να πολεμούν το κεφάλαιο. Μας παραμυθιάζουν καθημερινά με τις αγορές, με τις τράπεζες και τους οίκους αξιολόγησης, που αίρονται σε ισχύ πάνω από τις κυβερνήσεις, με τους κερδοσκόπους, τους οποίους με ιδιαίτερη προσοχή αποφεύγουν να κατονομάσουν. Όλοι αυτοί λοιπόν, οι τραπεζίτες, οι χρηματιστές, οι οικονομικοί σύμβουλοι, που ζουν με μοναδικό σκοπό να σωρεύουν στα αποθεματικά τους τον ιδρώτα και το αίμα των λαών (τώρα που μας πονά κι εμάς νοούμε τις λέξεις αυτές) δεν κινούνται στη βάση του προσωπικού κέρδους ανταγωνιζόμενοι μέχρι θανάτου τους επιχειρηματικούς τους αντιπαλους. Έχουν συμπήξει από δεκαετίες διεθνή συμμορία. Μάλιστα ο όρος συμμορία είναι πολύ ασθενής στο να αποδώσει την πραγματικότητα, που είναι κατά πολύ φρικτότερη από τη ζοφερή εικόνα των αμερικανικών συμμοριοκρατουμένων μεγαλουπόλεων. Τότε οι συμμορίες δρούσαν ανταγωνιστικά και αποδεκατίζονταν. Τώρα η κεφαλή είναι μία. Την αποτελούν πάμπλουτοι εκπρόσωποι μιας και μόνο εθνότητας. Αυτοί με τη οικονομική τους ισχύ και την απόλυτη κυριαρχία τους στο χώρο της πληροφόρησης ανευρίσκουν πανεύκολα σε κάθε χώρα ανθρώπους πρόθυμους να υπηρετήσουν τα σχέδιά τους εντασσόμενοι σε σκοτεινές οργανώσεις, για τις οποίες οι υποτιθέμενοι πολέμιοι του κεφαλαίου αποφεύγουν κατά κανόνα να κάνουν λόγο. Κεφαλή είναι ο διεθνής σιωνισμός και σκοτεινές οργανώσεις οι απολύτως από το σιωνισμό ελεγχόμενες μασονικές στοές και λέσχες, όπως η Μπίλντερμεργκ και η Τριμερής επιτροπή. Αυτά έπαψαν από καιρό να είναι μυστικά. Όμως οι εμβριθείς αναλυτές αποφεύγουν με ιδιαίτερη επιμέλεια να αναφερθούν στη διεθνή συμμορία, η οποία στο τέλος θα γονατίσει ακόμη και την αλαζονική Γερμανία, την οποία σήμερα χρησιμοποιεί ως εκ της προδιαθέσεως των Γερμανών να επιβάλλονται κατά τρόπο στρατοκρατικό στους άλλους λαούς. Ναι τολμώ να γράψω ότι, αν συνεχιστεί η εφαρμογή του σχεδίου, θα πεινάσει και η Γερμανία!

Προς τι όμως όλα αυτά; Οι εμφορούμενοι από την υλιστική κοσμοαντίληψη, οι αποδεχόμενοι ότι οι ενέργειες του ανθρώπου έχουν ως αποκλειστικό κίνητρο το οικονομικό, οι δικαιωνόμενοι σήμερα από την υποταγή των κυβερνήσεων στους οικονομικά ισχυρούς του πλανήτη, στους οποίους εκποιούν τις πατρίδες, κατά των οποίων επί δεκαετίες έβαλλαν ο ιδεολογικός αρχικά και ο κοσμοπολίτικος στη συνέχεια διεθνισμός, ψελλίζουν αμήχανα: Τι θα κάνουν τα σωρευμένα πλούτη οι ελάχιστοι προνομιούχοι του συστήματος, όταν η συντριπτική πλειονοψηφία των κατοίκων της γης θα λιμοκτονεί; Απάντηση στο ερώτημα δεν είναι δυνατόν να δώσει η «επιστήμη» της οικονομίας. Θα επιχειρήσουμε να τη δώσουμε με βάση τη χριστιανική διδασκαλία.

Σε αντίθεση με τις υλιστικές ιδεολογίες που επεκτείνουν χρονικά στο άπειρο τόσο το σύμπαν (κατά την αρχή), όσο και την ιστορία (κατά το τέλος), η χριστιανική πίστη διδάσκει ότι υπάρχει χρονική αρχή στο σύμπαν, ότι ο δημιουργός Θεός είναι παρών στην ανθρώπινη ιστορία και ότι υπάρχει σ’ αυτήν τέλος. Προ του τέλους, κατά τα έσχατα της ιστορίας, όπως λέγεται στη θεολογική γλώσσα, αναμένεται έξαρση του κακού και η έλευση του αντιχρίστου. Την έλευση αυτή προετοιμάζουν εν αγνοία τους πολλοί και όχι μόνο οι σιωνιστές, που, καλό είναι να τονιστεί, δεν είναι θρησκευόμενοι Ιουδαίοι, αλλά υλιστές. Καθημερινά γίνεται λόγος για κάρτες δήθεν ευκολίας και προστασίας του πολίτη και ελάχιστοι διαμαρτύρονται για τον τρομακτικό κίνδυνο αστυνόμευσης των πάντων και αφανισμού της ιδιωτικής ζωής. Πολλαπλασιάζεται η αναφορά ευκαίρως ακαίρως στην ανάγκη σχηματισμού παγκόσμιας κυβέρνησης, προκειμένου να επιλυθούν τα χρόνια προβλήματα του πλανήτη. Και δεν είναι μόνο οι πολιτικοί φερέφωνα του συστήματος της παγκοσμιοποίησης. Και ο πάπας Βενέδικτος πρόσφατα, ο «αντιπρόσωπος» του θεού επί της γης, τόνισε την ανάγκη του σχηματισμού της κυβέρνησης αυτής! Δεν είναι μόνο οι πολιτικοί που σέρνονται στη υπέρβαση των πατρίδων και των πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων. Σέρνονται και οι θρησκευτικοί ηγέτες προς εσπευσμένη άρση των διαφορών και την αποδοχή ενός συνονθυλεύματος δοξασιών, που θα αποτελέσουν τη βάση της θρησκείας της «νέας εποχής»!

Τι χρειάζονται λοιπόν τα χρήματα; Μα με αυτά ελπίζουν οι επίδοξοι κυρίαρχοι να εκμαυλίσουν τους λαούς, ώστε αυτοί να αποδεχθούν τη «νέα τάξη παραγμάτων», την τάξη του αντιχρίστου, και να εκφράσουν και ευγνωμοσύνη για την φιλανθρωπία της σε αντίθεση με τη σκληροκαρδία των κρατούντων κατά προηγούμενες εποχές.

Η ερμηνεία είναι σαφώς μεταφυσική. Μήπως είναι καιρός να θυμηθούμε και λίγο τον Θεό που αρκετά απομακρύναμε από την καθημερινή μας ζωή;

                                                                                                                                                                       «ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΗΣ», 20-11-2011

Ποια Ελλάδα πλάθει η τρόικα

 

Του Σταύρου Λυγερού

Aκόμα και οι υποστηρικτές…  του Μνημονίου ένιωσαν έκπληξη, όταν τη Δευτέρα το βράδυ άκουσαν από τα δελτία ειδήσεων ότι η τρόικα απαίτησε να συρρικνωθεί περαιτέρω ο κατώτατος μισθός (καθαρά 550 ευρώ το μήνα). Η πρώτη αντίδραση του Γιώργου Παπανδρέου ήταν αρνητική. Δήλωσε ότι η Ελλάδα δεν θα γίνει Ινδία, αλλά κανείς δεν έχει αμφιβολία ότι είναι ζήτημα ημερών για να συμβεί και σ’ αυτό το ζήτημα ό,τι έχει συμβεί μ’ όλες τις προηγούμενες απαιτήσεις της τρόικας. Το επιχείρημα που θα επικαλεστεί είναι το ίδιο κι απαράλλακτο: Σώζουμε την Ελλάδα! Το ίδιο επιχείρημα θα αναμασήσουν και οι υπουργοί αλλά και οι βουλευτές, όταν η παραβίαση της συλλογικής σύμβασης έρθει στη Βουλή για ψήφιση.

Οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ συνειδητοποιούν ότι το κόμμα τους βυθίζεται και ότι οι ίδιοι συμπαρασύρονται στην πολιτική απαξίωση. Αρκετοί εξ αυτών διαπιστώνουν ότι η κυβερνητική πολιτική, εκτός από αντικοινωνική, είναι και από οικονομικής απόψεως αδιέξοδη. Παρ’ όλα αυτά, παραμένουν στο μαντρί, επειδή έχουν μάθει να λειτουργούν ως στελέχη εταιρείας κι όχι ως αντιπρόσωποι του λαού. Η Κοινοβουλευτική Ομάδα έχει μετατραπεί σε όργανο ψήφισης και νομιμοποίησης αποφάσεων, στη διαμόρφωση των οποίων δεν έχει συμμετοχή.

Ο ορίζοντας της κυβέρνησης είναι το «όσο πάει». Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όσο ο Γιώργος Παπανδρέου και οι υπουργοί του θα μπορούν να κυβερνούν τόσο θα παραμένουν στις θέσεις τους. Το γεγονός ότι όλες οι προβλέψεις τους διαψεύδονται παταγωδώς και ότι η κυβέρνηση έχει απονομιμοποιηθεί, με αποτέλεσμα η κοινωνία να στρέφεται ολοένα και περισσότερο εναντίον της, δεν είναι ικανός λόγος να αλλάξουν πορεία.

Φόβος χρεοκοπίας

Όσο τα γεγονότα διαψεύδουν την ελπίδα υπέρβασης της κρίσης, τόσο αμβλύνεται ο φόβος για τις επιπτώσεις της χρεοκοπίας. Όσο κλιμακώνεται η καταστροφή μικρομεσαίων επιχειρήσεων και διογκώνεται η ανεργία, τόσο συσσωρεύεται κοινωνική απόγνωση. Κι όσο συσσωρεύεται απόγνωση, τόσο μετατρέπεται σε οργή. Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί για πολύ να στηρίζεται μόνο στον εκβιασμό. Η κοινωνική δυναμική δεν μπορεί να ανασχεθεί με εκβιαστικά διλήμματα, που επιδέχονται μονοσήμαντη απάντηση. Μία ασήμαντη αφορμή μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να προκαλέσει κοινωνική ανάφλεξη. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση Παπανδρέου παίζει με τη φωτιά.

Η πείρα διδάσκει ότι το πρόβλημα δεν είναι η ψήφιση των αλλεπάλληλων μέτρων, αλλά το γεγονός ότι τα μέτρα δεν φέρνουν το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Ο λόγος είναι ότι η οικονομία βυθίζεται ολοένα και πιο βαθιά στο φαύλο κύκλο της ύφεσης, με αποτέλεσμα η ελληνική κρίση να εξελίσσεται σε τραγωδία.

Η ύφεση δεν είναι απροσδόκητη. Είναι το αποτέλεσμα της οικονομικής πολιτικής, που υπαγορεύει η τρόικα. Δεδηλωμένος στόχος αυτής της πολιτικής δεν είναι μόνο η δραστική μείωση του ελλείμματος. Είναι και η ύφεση, επειδή μέσω αυτής γίνεται η εσωτερική υποτίμηση, η οποία υποτίθεται ότι θα αποκαταστήσει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Απλώς, η ύφεση προσέλαβε πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις απ’ όσο είχαν υπολογίσει το ευρωπαϊκό «ιερατείο» και το ΔΝΤ. Αλλά κι αυτό δεν ήταν έκπληξη, δεδομένου ότι υπήρχαν έγκαιρες προειδοποιήσεις.

Φταίνε οι… άλλοι

Ευρισκόμενη στην πλεονεκτική θέση του εντολοδότη, η τρόικα δεν αναγνωρίζει τις δικές της ευθύνες. Ισχυρίζεται ότι δεν φταίει η δική της συνταγή, αλλά ο τρόπος που εφαρμόζεται. Η κυβέρνηση Παπανδρέου έχει επιδείξει και ολιγωρία και ασυνέπεια, αλλά δεν είναι αυτές οι αιτίες που προκαλούν την ύφεση. Κανένα, όμως, από τα μέτρα για τη μη εφαρμογή των οποίων κατηγορεί την κυβέρνηση δεν θα άλλαζε την κατάσταση.

Θα αντιτείνει κανείς ότι οι τροϊκανοί συστήνουν μείωση του κράτους και πάταξη της φοροδιαφυγής. Αυτό είναι αληθές, αλλά αυτές οι συστάσεις τους είναι τόσο γενικές κι αφηρημένες, που έχουν καταντήσει ευχές. Για την επιβολή πρόσθετων φόρων, για την περικοπή μισθών και συντάξεων, για την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας και τις ιδιωτικοποιήσεις, για τη μείωση του κατώτατου μισθού βάζουν το μαχαίρι στο λαιμό της κυβέρνησης. Δεν της το βάζουν, όμως, για να λάβει συγκεκριμένα μέτρα, για παράδειγμα, εναντίον της φοροδιαφυγής.

Η τρόικα αντιλαμβάνεται την ανάταξη της ελληνικής οικονομίας με όρους βίαιης απαξίωσης. Προσπαθούν να καταστήσουν την Ελλάδα ελκυστική για το ξένο κεφάλαιο, μετατρέποντάς τη σε χώρα ευκαιριών, αφενός, λόγω του ξεπουλήματος ακινήτων και επιχειρήσεων και, αφετέρου, λόγω του χαμηλού κόστους εργασίας. Μια τέτοια Ελλάδα μπορεί να είναι το όραμα των δανειστών και εταίρων μας,  αλλά όχι των Ελλήνων.

 

ΠΗΓΗ: Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Επίκαιρα" στις 6/10/11, 12/10/2011,  http://www.epikaira.gr/epikairo.php?id=32088&category_id=100

ΔΝΤ Το μακρύ χέρι της χρηματιστικής ολιγαρχίας και το «αόρατο χέρι» των ΗΠΑ

 

Του Ωμέγα

 

«Οι ΗΠΑ δεν έχασαν ποτέ ούτε δεκάρα. Είμαστε πολύ πιο ισχυροί ως χώρα χάρη σε ότι έπραξε το ΔΝΤ στο παρελθόν…»[1]. Μια συμφωνημένη προσφυγή της Ελλάδας, με την έγκριση των ηγετικών δυνάμεων της ΕΕ, έφερε το ΔΝΤ στην Ευρωζώνη. Είναι γεγονός ότι αυτό έγινε σε μια περίοδο κατά την οποία συγκρούονταν δύο βασικές πολιτικές διαχείρισης της καπιταλιστικής κρίσης.

Σε αδρές γραμμές, η μία βρισκόταν στις εξαγγελίες του Μπαράκ Ομπάμα και η δεύτερη στη σκληρή μονεταριστική γραμμή του ΔΝΤ. Υποστηρικτές της τελευταίας βρίσκονται στον ηγετικό πυρήνα της Ευρώπης. Ωστόσο τα προγράμματα λιτότητας που εφαρμόζει το ΔΝΤ έχουν δείξει ότι, εκτός όλων των άλλων, επιδρούν και δημιουργούν πολιτικές ανακατατάξεις στις χώρες στις οποίες εφαρμόζονται. Το inprecor δημοσιεύει σήμερα το πρώτο μιας σειράς άρθρων που θα ακολουθήσουν, για να προσεγγίσουμε τις πολιτικές μεταβολές που σημειώνονται μετά την προσφυγή χωρών στο ΔΝΤ. Θέμα το οποίο λίγο έως καθόλου έχει απασχολήσει τις αναλύσεις του Τύπου και των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας.

Το ΔΝΤ στην Ευρωζώνη μέσω Ελλάδας

Η αλλαγή της κυβερνητικής εξουσίας στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 2009 αποτέλεσε την αφετηρία διεργασιών και διαβουλεύσεων που οδήγησαν στην –με τη θέληση και συγκατάθεση της Γερμανίας και άλλων συντηρητικών κυβερνήσεων της Ευρώπης–  είσοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείο[2] στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Στη ζώνη του Ευρώ.

Ο κύβος ερίφθη στο Καστελόριζο τον Απρίλιο του 2010, με το διάγγελμα του Έλληνα πρωθυπουργού και προέδρου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, Γιώργου Παπανδρέου. Οι έντονες ζυμώσεις που προηγήθηκαν για την προσφυγή της Ελλάδας στο ΔΝΤ -οι οποίες τελικά κατέληξαν το Μάρτιο του 2010 στη δημιουργία του τριμερούς μηχανισμού Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου- προκάλεσαν τις αντιδράσεις ελληνικών κομμάτων που καλύπτουν το πολιτικό φάσμα, τόσο απ’ τα «αριστερά» του ΠΑΣΟΚ όσο και απ’ τα «δεξιά» του και έχουν ως κοινό τους σημείο την υπεράσπιση της συμμετοχής της Ελλάδας στο σκληρό πυρήνα της ΕΕ.

Ο Αντώνης Σαμαράς κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, που έγινε τον Μάρτη του 2010, ήταν ο μόνος από τους συντηρητικούς πολιτικούς παράγοντες που τάχθηκε ανοικτά κατά της ανάμιξης του ΔΝΤ στην Ελλάδα και στην ευρωζώνη. «Ξεκαθάρισε ότι ο ίδιος είναι φανατικός υπέρμαχος της ενωμένης Ευρώπης, υπενθυμίζοντας ότι ως υπουργός Εξωτερικών υπέγραψε πριν από 17 χρόνια τη συνθήκη του Μάαστριχτ. Και υπογράμμισε με έμφαση ότι δεν πρέπει να μπει το ΔΝΤ στην Ευρωζώνη, διότι θα περάσει προς τα έξω εικόνα ανεπαρκούς αυτάρκειας της Ευρώπης και αναξιοπιστίας των ευρωπαϊκών θεσμών, εάν μια χώρα της Ε.Ε. καταφύγει σε μη ευρωπαϊκούς οργανισμούς». [3]

Ο Συνασπισμός σημείωνε μεταξύ άλλων: «Ιδιαίτερα η πρόβλεψη για τη συμμετοχή του ΔΝΤ αποτελεί τη μεγαλύτερη ομολογία αδυναμίας της σημερινής Ε.Ε. αλλά και προϊδεάζει για ακόμη πιο σκληρά μέτρα για τους εργαζόμενους και τους οικονομικά αδύνατους. Φαίνεται πως με τη σημερινή συμφωνία ενισχύεται η νεοφιλελεύθερη λογική του Συμφώνου Σταθερότητας».[4] Ενώ ο πρόεδρος του κόμματος Αλέξης Τσίπρας σε δηλώσεις του τόνιζε πως «Το σχέδιο που ανακοινώθηκε χθες (σ.σ. 25/3/2010) είναι κατά τι χειρότερο απ’ αυτό που είχε περιγραφεί στην προηγούμενο σύνοδο της Ε.Ε. την 11η του Φλεβάρη. Εκεί είχε περιγραφεί ένα σχέδιο χωρίς την παρουσία του ΔΝΤ. Σήμερα λοιπόν η ανάλυση αυτού του σχεδίου με την παρουσία του ΔΝΤ είναι ένα αρνητικό στοιχείο, και για την Ελλάδα και για την Ευρώπη. Για την Ευρώπη γιατί στα χωράφια της πια μπαίνει το ΔΝΤ σε μια χώρα της ευρωζώνης. Για την Ελλάδα είναι αρνητικό γιατί ξέρουμε ότι το ΔΝΤ είναι ένας πολύ σκληρός οργανισμός., ο οποίος έχει την τεχνογνωσία του σοκ. Σκληρά μέτρα, ανάλγητα μέτρα…».[5]

Αυτές οι πολύ χαρακτηριστικές οι τοποθετήσεις, τόσο του Συντηρητικού Κόμματος της ΝΔ υπό την ηγεσία του Αντώνη Σαμαρά (που συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα), όσο και του «Ευρωκομμουνιστικού» Συνασπισμού (που συμμετέχει στο Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς) δείχνουν το είδος των διαφοροποιήσεων και των διεργασιών που συντελούνται στο πολιτικό σύστημα τόσο της Ελλάδας, όσο και άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το τι βάθος θα έχουν και αν θα αποδειχτούν ικανές να δημιουργήσουν σοβαρές ανακατατάξεις[6] στις σημερινές ισορροπίες και τον υπάρχοντα συσχετισμό δυνάμεων μένει να επιβεβαιωθεί απ’ τις εξελίξεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι αμφότεροι, αυτοί οι δύο ελληνικοί πολιτικοί σχηματισμοί αποτελούν ένθερμους υποστηρικτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο διάστημα των ζυμώσεων για την προσφυγή στο ΔΝΤ υπήρξαν και αρκετοί δημοσιογραφικοί «φωστήρες» που υποστήριζαν κατηγορηματικά: «Προσφυγή στο ΔΝΤ – ¨Η απόλυτη μπούρδᨻ[7] (!!!!).

Με αφορμή την οξύτητα που αποκτά η παγκόσμια οικονομική κρίση ιδιαίτερα από το 2007, καθώς και την αστάθεια του παγκόσμιου ιμπεριαλιστικού συστήματος που είναι παρατεταμένη, το ενδιαφέρον εστιάζεται πάλι στους διεθνείς μηχανισμούς από όπου το διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο προσπαθεί να ελέγξει την κρίση και κυρίως να την φορτώσει στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα. Ένας τέτοιος οργανισμός είναι και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ο ρόλος του ΔΝΤ έχει αναλυθεί σε άπειρα δημοσιεύματα με ιδιαίτερη έμφαση στις πολιτικές σκληρής λιτότητας.

Το ΔΝΤ αντιμετωπίζεται ως το «αόρατο χέρι» των ΗΠΑ στις πολιτικές που χαράσσει με τις κυβερνήσεις των χωρών που έχουν προσφύγει σ’ αυτό. Πολιτικές που οδηγούν όχι μόνο στην ακόμα μεγαλύτερη κερδοφορία του μονοπωλιακού κεφαλαίου και την ακόμα πιο σκληρή εκμετάλλευση των λαών και του πλούτου τους, αλλά κυρίως στην ακόμα μεγαλύτερη εξάρτηση αυτών των χωρών από τον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ. Επόμενο είναι οι πολιτικές αυτές να επιδρούν σε όλες τις σφαίρες της ζωής μιας χώρας και συνοδεύονται, όπως δείχνει η μέχρι τώρα πείρα, από αλλαγές στην πολιτική των κομμάτων και στους ίδιους τους κομματικούς σχηματισμούς, στη συμπεριφορά του εκλογικού σώματος, στον ρόλο του συνδικαλιστικού κινήματος κλπ. Με απλά λόγια, η προσφυγή μιας χώρας στο ΔΝΤ συνεπάγεται και την αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος αυτής της χώρας.

ΔΝΤ και Σχέδιο Μάρσαλ

Στην Ελλάδα, μια χώρα «μέσου επιπέδου ανάπτυξης του καπιταλισμού» [8] και σε εξαρτημένη[9] θέση στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα, η οποία έγινε δεκτή –για λόγους σκοπιμότητας[10]– στους κόλπους του σκληρού πυρήνα της ΕΕ, μετά τον τριμερή έλεγχο και την εποπτεία του ΔΝΤ-ΕΕ-ΕΚΤ άρχισε να εμφανίζεται μια αρθρογραφία που μιλάει για την ανάγκη ενός νέου Σχεδίου Μάρσαλ που θα βγάλει τη χώρα από την κρίση. Η αρθρογραφία αυτή εντάθηκε μάλιστα, μετά από την απόφαση της Συνόδου Κορυφής της 21ης Ιουλίου 2011. Για παράδειγμα η εφημερίδα «Τα Νέα»[11] έγραψε: «Το Σχέδιο Μάρσαλ αποτέλεσε μια (πρώτη εκδοχή) εξαγωγής των αντιλήψεων και των πρακτικών που είχαν διαμορφωθεί στις ΗΠΑ. Έτσι δεν ήταν αποκλειστικά ένα πρόγραμμα οικονομικής αρωγής, αλλά παράλληλα μια προσπάθεια προώθησης ενός νέου τρόπου ζωής, μιας αντίληψης για τη συνεργασία κράτους, επιχειρήσεων και εργατών που είχε ρίζες στην ανακαινιστική προσπάθεια του New Deal. Στην πορεία, η συντηρητική αναδίπλωση στις ΗΠΑ και οι προτεραιότητες της αντιπαράθεσης με τη Σοβιετική Ένωση οδήγησαν στην υποχώρηση των «κοινωνικών» ιδεών του σχεδίου προς όφελος των πιο επιθετικών και στρατιωτικών χαρακτηριστικών της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής».

Με αυτό τον τρόπο γίνεται προσπάθεια να ωραιοποιηθεί το Σχέδιο Μάρσαλ σαν ένα σχέδιο, το οποίο στην αρχική του σύλληψη είχε «κοινωνικές» ιδέες, αλλά στη συνέχεια οι ιδέες αυτές υποχώρησαν λόγω της «συντηρητικής αναδίπλωσης στις ΗΠΑ» από την ανάγκη αντιπαράθεσης με την ΕΣΣΔ. Το άρθρο αυτό και οι σχετικές με αυτό απόψεις που διατυπώνονται, υποβάλλουν με πολύ έξυπνο τρόπο, πως τώρα, που δεν υπάρχει η ΕΣΣΔ, μένει να εμφανιστεί για τις ανάγκες του σήμερα η «κοινωνική» εκδοχή του Σχεδίου Μάρσαλ που δεν μπόρεσε τότε να αναπτυχθεί!

Μια άλλη, πιο επιθετική άποψη που βασίζεται σε χοντροκομμένη αναθεώρηση ιστορικών στοιχείων, είναι η άποψη που διατυπώνει η Helen Thompson[12]. Η αρθρογράφος, καθηγήτρια του Κέιμπριτζ, αντιπαραθέτει το Σχέδιο Μάρσαλ στους μηχανισμούς που καθιέρωσαν οι συμφωνίες του Bretton Woods όπως ήταν το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα. Υποβαθμίζει εντελώς τον ρόλο του ΔΝΤ σε σχέση με το Σχέδιο Μάρσαλ, αλλά αδυνατεί να εξηγήσει τελικά γιατί το Σχέδιο Μάρσαλ έχει πάψει να υπάρχει από το 1952-53, ενώ το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα όχι μόνο εξακολουθούν να υπάρχουν, αλλά είναι και καθοριστικοί παράγοντες της λειτουργίας της καπιταλιστικής οικονομίας μέχρι σήμερα. Το υλικό μάλιστα που χρησιμοποιεί στο άρθρο της υπονομεύει τα συμπεράσματα της, για τον απλούστατο λόγο ότι, οι ΗΠΑ επωφελήθηκαν από την κυρίαρχη θέση τους και εκμεταλλεύτηκαν όλες τις δυνατότητες που ανοίγονταν μπροστά τους, για την ηγεμονία τους στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Η Ευρώπη και ο κόσμος μετά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο

Στην περίπτωση της κατεστραμμένης από τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο Ευρώπης, οι ΗΠΑ συνέχισαν να εφαρμόζουν την πολιτική που είχαν εγκαινιάσει από τις αρχές του πολέμου με το νόμο «Για την εκμίσθωση και τον δανεισμό». Για την κυριαρχία τους δεν ήθελαν να χρησιμοποιήσουν τον μηχανισμό του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, καθώς σ’ αυτούς τους οργανισμούς –παρά την κυριαρχία των ΗΠΑ– υπήρχε πολυμερισμός για την έγκριση των δανείων, ενώ και οι όροι δανειοδότησης περιορίζονταν στη μακροοικονομική πολιτική κι όχι σε οικονομικές πολιτικές άμεσης απόδοσης που απαιτούσαν οι περιστάσεις. Έτσι μπήκε μπροστά η πολιτική των διμερών δανείων προς τις ευρωπαϊκές χώρες με αρχή την Άγγλο-Αμερικάνικη Οικονομική Συμφωνία στις 6 Δεκέμβρη 1945, με την οποία η οικονομία της Βρετανίας εξαρτιόταν άμεσα από τις αγορές αμερικανικών προϊόντων και έθετε περιορισμούς στο δικό της εμπόριο με άλλες χώρες. Η συμφωνία μπήκε σε εφαρμογή στις 15 Ιούλη 1946.

Συνολικά η ανόρθωση των κατεστραμμένων ευρωπαϊκών οικονομιών δημιουργούσε την ανάγκη στις κυβερνήσεις να αυξάνουν τη ζήτηση σε σιτάρι, κρέας, άνθρακα, χάλυβα, μηχανήματα κλπ και να αγοράζουν αυτά τα προϊόντα σε δολάρια. Αυτό με τη σειρά του δημιούργησε ένα τεράστιο πρόβλημα: Τα δολάρια που είχαν στο ταμείο τους άρχισαν να εξανεμίζονται κι έτσι σύντομα θα εκδηλωνόταν κρίση λόγω στάσης πληρωμών και αδιάθετων προϊόντων. Το γεγονός αυτό έθετε για τις ΗΠΑ ένα δίλλημα. Ή θα χορηγούσε περισσότερα δάνεια σε δολάρια ή οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες θα έχαναν εντελώς την αγοραστική τους ικανότητα. Αυτό έγινε ιδιαίτερα εμφανές στην αμερικανική κυβέρνηση στα μέσα του καλοκαιριού του 1947. Από την άλλη οι ΗΠΑ «έπρεπε», ως κυρίαρχη ιμπεριαλιστική δύναμη, ν’ αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη παρουσία και επιρροή της Σοβιετικής Ένωσης στα ευρωπαϊκά και διεθνή ζητήματα μετά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο και την επικράτηση των δυνάμεων της Ειρήνης και του Σοσιαλισμού στο 1/3 της Γης. Σε πρώτη φάση το σχέδιο αντιμετώπισης της «κομμουνιστικής απειλής»[13] για τις ΗΠΑ ήταν ο αποκλεισμός πολυμερών οργανισμών όπως το ΔΝΤ από τη χρηματοδότηση των ευρωπαϊκών κρατών, αλλά προπάντων ο παραμερισμός της Οικονομικής Επιτροπής για την Ευρωπαϊκή Ανάκαμψη του ΟΗΕ, στην οποία  συμμετείχε και η ΕΣΣΔ.

Με την καθοριστική επίδραση των δυο αυτών παραγόντων εξαγγέλθηκε το Δόγμα Τρούμαν[14] στις 12 Μάρτη 1947, ενώ στη Διάσκεψη του Παρισιού τον Ιούλιο του ίδιου έτους παρουσιάστηκε το αμερικάνικο Σχέδιο για την Ανασυγκρότηση της Ευρώπης από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζορτζ Μάρσαλ. Οι αμερικανοί μεθόδευσαν ολόκληρο σχέδιο με στόχο τον αποκλεισμό των Σοβιετικών και προχώρησαν σ’ έναν ωμό εκβιασμό. Έθεσαν στη Σοβιετική αντιπροσωπεία το δίλημμα να δεχτεί να είναι ο βασικός σιτοβολώνας της Ευρώπης και να αναπτυχθεί σ’ αυτόν τον τομέα, διαφορετικά δε θα δίνονταν πιστώσεις. Όπως ήταν επόμενο η αντιπροσωπεία της Σοβιετικής Ένωσης αποχώρησε κάνοντας μια αιχμηρή δήλωση για τους σκοπούς του σχεδίου Ανασυγκρότησης. Το Νοέμβρη του 1947 το Γραφείο Πληροφοριών των Κομμουνιστικών Κομμάτων (Κομινφόρμ) τόνιζε ότι: «Το σχέδιο Τρούμαν – Μάρσαλ αποτελεί μονάχα ένα μέρος, το ευρωπαϊκό τμήμα του γενικού σχεδίου της παγκόσμιας επεκτατικής πολιτικής πού θα εφαρμοσθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες σ’ όλα τα μέρη του κόσμου».

Και πραγματικά όπως γράφει η ίδια η Helen Thompson[15], «Εγκαταλείποντας τη χορήγηση πιστώσεων μέσω των διεθνών χρηματοοικονομικών οργανισμών χάριν διμερών δανείων, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσουν τις οικονομικές δυνατότητες τους για τη χορήγηση κεφαλαίων σε άλλα κράτη σε μια βάση πολιτικά πολύ ευρύτερη. Ενώ σύμφωνα με τους κανόνες του ΔΝΤ οι όροι δανειοδότησης περιορίζονταν στη μακροοικονομική πολιτική, το Σχέδιο Μάρσαλ μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να θέσει όρια στην εσωτερική πολιτική των δυτικοευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Αυτό φάνηκε εμφατικά στον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση Τρούμαν χρησιμοποίησε τη βοήθεια διά του Σχεδίου Μάρσαλ για να εξασφαλίσει τη νίκη των χριστιανοδημοκρατών στην Ιταλία τον Απρίλιο του 1948, αλλά και για να εμποδίσει την εκ νέου είσοδο των κομμουνιστών στη γαλλική κυβέρνηση τον Οκτώβριο του ίδιου έτους». Ήδη απ’ τις αρχές του 1947 στη Γαλλία, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Ραμαντιέ προειδοποιούσε τη χώρα, ότι είχε έρθει η στιγμή που «όλες οι πιστώσεις θα υπαγορεύονται από τις πολιτικές πραγματικότητες. Με κάθε δάνειο πού παίρνουμε χάνουμε ένα μέρος της ανεξαρτησίας μας». Λίγο μετά ο Ραμαντιέ απηύθυνε έκκληση στις ΗΠΑ για χορήγηση νέου δανείου (!!) και το Μάιο του 1947 απομάκρυνε επίσης όλους τους κομμουνιστές από την κυβέρνηση… Ενώ τον Απρίλη του 1948 στην Ιταλία, ο αμερικανός πρέσβης απείλησε ευθέως τη διακοπή κάθε βοήθειας αν ενισχυθούν οι κομμουνιστές! Στο ίδιο άρθρο[16] η Helen Thompson αναφέρει ότι «τον Απρίλιο του 1948… …το ΔΝΤ αποφάσισε ότι τα κράτη που θα λάμβαναν βοήθεια δια του Σχεδίου Μάρσαλ δεν θα είχαν το δικαίωμα να λάβουν δάνεια από το ΔΝΤ, παρά μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις». Η Thompson υιοθετεί μια άποψη που υποστηρίζει πως αυτό σήμαινε «κατάργηση στην ουσία του ΔΝΤ», αλλά αυτό δεν προκύπτει από πουθενά. Αντίθετα ενισχύει την άποψη, που επιβεβαιώνεται από τις εξελίξεις, ότι στην πολιτική του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού υπήρχε πολύ καλός σχεδιασμός και ένας σαφής καταμερισμός ρόλων.

ΥΓ: Στο επόμενο, οι πολιτικές ανακατατάξεις στη Μεγάλη Βρετανία μετά την προσφυγή της στο ΔΝΤ το 1976.

 

Παραπομπές

[1] Δήλωση του Αμερικανού Υπουργού Οικονομικών Τίμοθι Γκάιτνερ στο Bloomberg, 15 Μαΐου 2010. Την πήραμε απ’ το βιβλίο του Νίκου Μπογιόπουλου «Είναι ο Καπιταλισμός Ηλίθιε», σελ 374, εκδόσεις Λιβάνη, 2011.

[2] Στο τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου πραγματοποιήθηκε η Νομισματική και Χρηματοοικονομική Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών, που έγινε ευρύτερα γνωστή ως Διάσκεψη του Bretton Woods, όπου ιδρύθηκαν το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα και στα όργανα τους η ΕΣΣΔ αποφάσισε να μη συμμετέχει.

[3] Εφημερίδα Απογευματινή, ανταπόκριση της δημοσιογράφου Βίκυς Σαμαρά, Παρασκευή 26 Μάρτη 2010.

[4] Ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του Συνασπισμού, Πέμπτη 25 Μαρτίου 2010.

[5]  Συνέντευξη στον τηλεοπτικό σταθμό MEGA και στους δημοσιογράφους Δημήτρη Καμπουράκη και Γιώργο Οικονομέα, Παρασκευή 26 Μαρτίου 2010.

[6] Η ένταξη της Ελλάδας στο μηχανισμό στήριξης της ΕΕ και του ΔΝΤ αποτέλεσε τη θρυαλλίδα των εξελίξεων στον παραδοσιακό πολιτικό χώρο που, κατά κύριο λόγο, εκφράζει τα συμφέροντα της χρηματιστικής ολιγαρχίας. Η Ντόρα Μπακογιάννη διαφώνησε με την επιλογή Σαμαρά να καταψηφίσει το μνημόνιο και διαγράφηκε απ’ τη ΝΔ, για να συγκροτήσει λίγο αργότερα μαζί με άλλους αποχωρήσαντες βουλευτές της ΝΔ, το κόμμα της Δημοκρατικής Συμμαχίας. Ενώ την ίδια ώρα ο «υπερπατριώτης» Γιώργος Καρατζαφέρης και το ΛΑΟΣ στήριξε στα πιο δύσκολα το Γιώργο Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ, Μάλιστα το κόμμα του Γιώργου Καρατζαφέρη ανήκει στην ομάδα των Ευρωσκεπτικιστών, ενώ της Ντόρας Μπακογιάννη στο χώρο των Ευρωπαίων Φιλελευθέρων (στο ίδιο κόμμα ανήκει και το Κόμμα των Ελεύθερων Δημοκρατών στη Γερμανία, το οποίο μαζί με το κόμμα των Χριστιανοδημοκρατών της Μέρκελ – το τελευταίο ανήκει στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα– αποτελεί τον κυβερνητικό συνασπισμό στη Γερμανία).

[7] «Προσφυγή στο ΔΝΤ – Η απόλυτη μπούρδα», Το Βήμα 27/11/2009, άρθρο του Διονύση Σταμπόγλη http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=301764

[8] Τόσο για επιστημονικούς, όσο και για πολιτικούς λόγους, το επίπεδο «οικονομικής ανάπτυξης» μιας χώρας σχετίζεται, αλλά δεν ταυτίζεται με το επίπεδο «ανάπτυξης του καπιταλισμού» στη χώρα αυτή. «…όταν γίνεται λόγος περί ανάπτυξης του καπιταλισμού σαν τρόπου παραγωγής (και τρόπος παραγωγής σημαίνει ενότητα παραγωγικών δυνάμεων και παραγωγικών σχέσεων) ο δείκτης «επίπεδο ανάπτυξης του καπιταλισμού» χαρακτηρίζει τη χώρα και από ποιοτική άποψη (παραγωγικές σχέσεις) και από ποσοτική άποψη (παραγωγικές δυνάμεις), ενώ ο δείκτης «επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης» χαρακτηρίζει τη χώρα κυρίως από ποσοτική άποψη, δηλαδή από την άποψη των παραγωγικών δυνάμεων». Το «μέσο επίπεδο ανάπτυξης του καπιταλισμού» σε μια χώρα, προσδιορίζεται όχι αυτό καθ’ αυτό, αλλά σε σχέση με τον ανώτερο και τον κατώτερο πόλο διεθνώς. Σε κάθε περίπτωση έχει και ποιοτικό και ποσοτικό περιεχόμενο καθώς προσδιορίζει τη θέση και το ρόλο αυτής της χώρας στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία.  Βλ. Μιχάλη Μάλιου «Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΦΑΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ», σελ 47-56, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1975.

[9] «Μια και γίνεται λόγος για την αποικιακή πολιτική της εποχής του καπιταλιστικού ιμπεριαλισμού, είναι απαραίτητο να σημειώσουμε ότι το χρηματιστικό κεφάλαιο και η αντίστοιχη σ’ αυτό διεθνής πολιτική, που οδηγεί στον αγώνα των μεγάλων δυνάμεων για το οικονομικό και πολιτικό μοίρασμα του κόσμου, δημιουργούν ολόκληρη σειρά από μεταβατικές μορφές κρατικής εξάρτησης. Χαρακτηριστικές γι’ αυτή την εποχή δεν είναι μόνο οι δυο βασικές ομάδες χωρών: οι χώρες που κατέχουν αποικίες και οι αποικιακές χώρες, αλλά και οι ποικίλες μορφές των εξαρτημένων χωρών, που πολιτικά, τυπικά είναι ανεξάρτητες, στην πράξη όμως είναι μπλεγμένες στα δίχτυα της χρηματιστικής και διπλωματικής εξάρτησης. Έχουμε ήδη αναφέρει προηγούμενα μια απ’ αυτές τις μορφές, τις μισοαποικίες. Δείγμα μιας άλλης μορφής είναι λόγου χάρη, η Αργεντινή. «Η Νότια Αμερική και κυρίως η Αργεντινή –γράφει ο Σούλτσε Γκέβερντιτς στο έργο του για το Βρετανικό ιμπεριαλισμό –βρίσκεται σε τέτοια χρηματιστική εξάρτηση απ’ το Λονδίνο, που πρέπει να την ονομάσουμε σχεδόν αγγλική εμπορική αποικία.»…Μια κάπως διαφορετική μορφή χρηματιστικής και διπλωματικής εξάρτησης με καθεστώς πολιτικής ανεξαρτησίας μας δείχνει το παράδειγμα της Πορτογαλίας. Η Πορτογαλία είναι αυτοτελές κυρίαρχο κράτος, ουσιαστικά όμως εδώ και πάνω από 200 χρόνια, απ’ τον καιρό του πολέμου της διαδοχής της Ισπανίας (1701-1714), βρίσκεται κάτω απ’ την κηδεμονία της Αγγλίας. Η Αγγλία υπεράσπισε την Πορτογαλία και τις αποικιακές κτήσεις της Πορτογαλίας για να στερεώσει τη δική της θέση στον αγώνα ενάντια στους αντιπάλους της, την Ισπανία και τη Γαλλία. Η Αγγλία πήρε σε αντάλλαγμα εμπορικά προνόμια, εξασφάλισε καλύτερους όρους για την εξαγωγή εμπορευμάτων και κυρίως την εξαγωγή κεφαλαίου στην Πορτογαλία και τις αποικίες της, τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί τα λιμάνια και τα νησιά της Πορτογαλίας, τα καλώδιά της κλπ κοκ. Τέτοιου είδους σχέσεις ανάμεσα σε διάφορα μεγάλα και μικρά κράτη υπήρχαν πάντα, στην εποχή όμως του καπιταλιστικού ιμπεριαλισμού γίνονται γενικό σύστημα, αποτελούν μέρος του συνόλου των σχέσεων του «μοιράσματος του κόσμου», μετατρέπονται σε κρίκους της αλυσίδας των πράξεων του παγκόσμιου χρηματιστικού κεφαλαίου». Αυτά έγραφε ο Β. Ι. Λένιν την άνοιξη του 1916, κατά τη διάρκεια δηλαδή του Α’ παγκοσμίου πολέμου και στις παραμονές της Ρωσικής Επανάστασης. Βλ. Λένιν «Ο Ιμπεριαλισμός Ανώτατο στάδιο του Καπιταλισμού», σελ 99-101, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή.

[10] Η Ελλάδα δεν πληρούσε κανένα απ’ τα κριτήρια εισδοχής στην ΟΝΕ. Πρυτάνευσαν πολιτικά κι όχι οικονομικά κριτήρια…

[11] Εφημερίδα «Τα Νέα» Βιβλιοδρόμιο, 18.06.2011.

[12] Helen Thompson, βλ. το άρθρο της «Απ’ το Bretton Woods στο Σχέδιο Μάρσαλ: Το τέλος του πολυμερισμού και η νέα πειθαρχία της αμερικανικής ισχύος», στο συλλογικό τόμο «Το Σχέδιο Μάρσαλ. Ανασυγκρότηση και διαίρεση της Ευρώπης» σε επιμέλεια Θ. Δ. Σφήκα, εκδόσεις Πατάκη, Φλεβάρης 2011

[13] Την ίδια περίοδο στην Ελλάδα έχει επιβληθεί εμφύλιος πόλεμος με στόχο τη συντριβή των δυνάμεων του ΚΚΕ και των κατακτήσεων του ΕΑΜικού εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα κατά τη διάρκεια του αντιφασιστικού πολέμου 1940-1944. Στη μάχη αυτή, η απούσα και συνεργαζόμενη με τους Ναζί, άρχουσα τάξη απολαμβάνει τη στήριξη της αμερικανικής «βοήθειας» με αντίτιμο την επικυριαρχία των ΗΠΑ στη χώρα, μετά και την αδυναμία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας να διατηρήσει τα κεκτημένα της προπολεμικής κατάστασης στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

[14] Πρόκειται για την ομιλία του προέδρου Χάρι Τρούμαν στο Αμερικανικό Κογκρέσο στις 12 Μαρτίου 1947, στην οποία μεταξύ άλλων σημείωνε: «Εάν η Ελλάς περιπέσει εις τον έλεγχον μιας ενόπλου μειοψηφίας (σ.σ. εννοεί το ΔΣΕ) το αποτέλεσμα επί της γείτονος Τουρκίας θα είναι άμεσον και σοβαρόν. Σύγχυσις και ανωμαλία θα διαχυθούν εις ολόκληρον την Μέσην Ανατολήν. Ετι μάλλον η εξαφάνισις της Ελλάδος ως ανεξαρτήτου κράτους θα ασκήσει βαθείαν επίδρασιν εφ’ όλων των χωρών της Ευρώπης… Αν δεν βοηθήσομεν την Ελλάδα και την Τουρκίαν κατά την μοιραίαν ταύτην ώραν το αποτέλεσμα θα είναι βαρυσήμαντον διά την Δύσιν και την Ανατολήν».

[15] Helen Thompson: «Από το Bretton Woods στο Σχέδιο Μάρσαλ: Το τέλος του πολυμερισμού και η νέα πειθαρχία της αμερικανικής ισχύος», σ. 110, στον συλλογικό τόμο «Το Σχέδιο Μάρσαλ. Ανασυγκρότηση και διαίρεση της Ευρώπης» σε επιμέλεια Θ. Δ. Σφήκα, εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα Φλεβάρης 2011.

[16] Στο ίδιο, σ. 103.

 

ΠΗΓΗ: 16 Οκτωβρίου 2011, http://www.inprecor.gr/index.php/archives/121734

ΔΝΤ ΚΑΙ ΧΡΕΟΚΟΠΙΕΣ:

… καθώς επίσης η επιθυμητή λειτουργία της διεθνούς οργάνωσης – Μέρος ΙΙ

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

Συνέχεια από το Μέρος Ι

ΤΟ «ΕΠΙΘΥΜΗΤΟ» ΔΝΤ ΚΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ

Τα βασικότερα προβλήματα της χώρας μας είναι κατ’ αρχήν Πολιτισμικά (εδώ συμπεριλαμβάνουμε την κοινωνία και τους Πολίτες – επίσης την πλειοψηφία των ΜΜΕ), στη συνέχεια Θεσμικά και μάλλον στο τέλος, ενδεχομένως παράλληλα, Πολιτικά.

Τα οικονομικά προβλήματα «έπονται», ενώ στην πραγματικότητα δεν προηγείται η υπερχρέωση (η χώρα μας δεν είναι σε καμία περίπτωση χρεοκοπημένη, αφού τόσο τα περιουσιακά της στοιχεία, όσο και οι υποδομές της, υπερβαίνουν τα δάνεια της), αλλά η κακοδιαχείριση – στην οποία υπάγεται η παγίδα ρευστότητας που δεν αποφύγαμε, με αποτέλεσμα να μην καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε την ευρύτερη κρίση δανεισμού της «δύσης» (η «υπόθεση εργασίας» εδώ είναι ότι, οι ενέργειες της σημερινής μας κυβέρνησης, μετά την ανάληψη της εξουσίας εκ μέρους της, δεν ήταν σκόπιμες, με στόχο την έλευση του ΔΝΤ – αλλά ανεπαρκείς, όπως αυτές της προηγούμενης, καθώς επίσης  εσφαλμένες).

Επομένως, σύμφωνα τουλάχιστον με την παραπάνω περιγραφή, εάν το ΔΝΤ δεν είχε «μετεξελιχθεί» στην εγκληματική οργάνωση των τοκογλύφων, αλλά σε μία ικανή, έντιμη οργάνωση διαχείρισης οικονομικών κρίσεων διεθνώς, θα έπρεπε να ασχοληθεί με τα βασικά προβλήματα της Ελλάδας – έχοντας τη δυνατότητα να εξασφαλίσει βραχυπρόθεσμα την απαιτούμενη ρευστότητα. Άλλωστε, τα χρήματα που διαθέτει είναι λιγότερα από το 30% του συνολικού πακέτου στήριξης της οικονομίας μας – ενώ η χώρα προέλευσης του, η υπερδύναμη, απλά «τυπώνει» χαρτονομίσματα, τα οποία ουσιαστικά δεν κοστίζουν καθόλου. Οι ενέργειες του όφειλαν λοιπόν να είναι οι εξής:

(α)  Θεωρώντας ότι, το Πολιτισμικό πρόβλημα (έλλειμμα Παιδείας) της χώρας μας απαιτεί μακροχρόνια «θεραπεία», η οποία προϋποθέτει την επίλυση των υπολοίπων δύο, το ΔΝΤ θα έπρεπε να ασχοληθεί άμεσα με τη λειτουργία των Θεσμών (για τους οποίους προφανώς αδιαφόρησε). Το κέντρο βάρους των ενεργειών του όφειλε να είναι η αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης – μεταξύ άλλων, με τη βοήθεια της κατάργησης της θεσμοθετημένης ατιμωρησίας των Πολιτικών, καθώς επίσης των υπολοίπων «κοινωνικών λειτουργών». Είναι άλλωστε εμφανές ότι, εάν συνεχίσει η απίστευτη διαφθορά των πολιτικών, όπως δυστυχώς συμβαίνει, το σύνολο του σημερινού πολιτικού συστήματος θα καταρρεύσει – με εξαιρετικά δυσμενή επακόλουθα για τη χώρα μας. 

(β)  Στη συνέχεια, το ΔΝΤ θα έπρεπε να αποκαταστήσει τη σωστή λειτουργία των πολιτικών κομμάτων – επιβάλλοντας την άμεση «κατάργηση» των «μαύρων ταμείων», την πλήρη διαφάνεια στα οικονομικά τους, την πληρωμή των χρεών τους (τα δύο μεγάλα κόμματα χρωστούν πάνω από 100 εκ. € στις τράπεζες), καθώς επίσης καταπολεμώντας τη διαπλοκή, τη διαφθορά, όπως και όλες τις υπόλοιπες, χρόνιες παθήσεις τους.

(γ)  Παράλληλα, το ΔΝΤ όφειλε να ασχοληθεί με εκείνα τα οικονομικά προβλήματα, τα οποία οδήγησαν την Ελλάδα στην υπερχρέωση (για τα οποία επίσης αδιαφόρησε εντελώς). 

Ειδικότερα, όπως έχουμε αναλύσει στο παρελθόν, το σημαντικότερο σημερινό πρόβλημα είναι η «ασύμμετρη παγκοσμιοποίηση» – εντός της Ευρωζώνης δε η αντίστοιχη, η οποία εξειδικεύεται στην αδυναμία συνύπαρξης των πλεονασματικών με τις ελλειμματικές χώρες. Πόσο μάλλον όταν το μεγαλύτερο «εσωτερικό» πρόβλημα της Ευρωζώνης είναι η Γερμανία, η οποία χρησιμοποίησε τη χώρα μας (συνεχίζει να το κάνει), για τον παραδειγματισμό των υπολοίπων «εταίρων» της στην Ευρωζώνη – ενώ ποτέ δεν εξόφλησε τις υποχρεώσεις της απέναντι μας, έστω βοηθώντας μας έμμεσα (άρθρο μας).      

Συνεχίζοντας, η αδυναμία συνύπαρξης των πλεονασματικών με τις ελλειμματικές χώρες εντός της Ευρωζώνης, επιδεινώνεται από το κοινό νόμισμα, το οποίο δεν εξισορροπείται από μία κοινή οικονομική πολιτική (δημοσιονομική ένωση κλπ) – με αποτέλεσμα το Ευρώ των ελλειμματικών χωρών να διατηρείται «τεχνητά» υπερτιμημένο, ενώ το Ευρώ των πλεονασματικών υποτιμημένο. Το γεγονός αυτό οδηγεί τις ελλειμματικές χώρες να αγοράζουν όλο και περισσότερα προϊόντα από τις πλεονασματικές, αφού πωλούνται φθηνότερα – αυξάνοντας κατά συνέπεια την ανταγωνιστικότητα των πλεονασματικών, εις βάρος της δικής τους.

Κατ’ επέκταση, το έλλειμμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών των ελλειμματικών χωρών αυξάνεται συνεχώς, «εκβάλλοντας» ουσιαστικά στο εξωτερικό χρέος τους – όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, σε σχέση με την Ελλάδα:

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Ακαθάριστο Εξωτερικό Χρέος σε εκ. €

Σημείωση: Το εξωτερικό χρέος είναι το σύνολο του χρέους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, σε πιστωτές του εξωτερικού. Εάν η αξία των εξαγωγών μίας χώρας είναι χαμηλότερη από την αξία των εισαγωγών της, με αποτέλεσμα το ισοζύγιο πληρωμών της να έχει έλλειμμα, ένα μέρος τόσο των επενδύσεων, όσο και της κατανάλωσης της χρηματοδοτείται από το εξωτερικό – με αποτέλεσμα να αυξάνεται συνεχώς το εξωτερικό της χρέος. Στην περίπτωση αυτή λέμε ότι, οι Πολίτες επενδύουν και καταναλώνουν περισσότερα υλικά αγαθά και υπηρεσίες, από ότι οι ίδιοι παράγουν.

Πηγή: ΤτΕ,  Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Ταυτόχρονα, οι πλεονασματικές χώρες δανείζουν τις ελλειμματικές (Πίνακας ΙΙ), έτσι ώστε αυτές να χρηματοδοτούν τα ελλείμματα τους, καθώς επίσης να αγοράζουν τα προϊόντα τους – επιβαρυνόμενες παράλληλα με τους τόκους.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Εξωτερικές απαιτήσεις (δάνεια) των γερμανικών τραπεζών σε δις €, με ημερομηνία καταγραφής τέλη Αυγούστου 2010

Πηγή: Bundesbank, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα ΙΙ, η Γερμανία δανείζει σχεδόν το 100% του ΑΕΠ της, κυρίως στις ευρωπαϊκές χώρες – στις οποίες εξάγει το 75% των προϊόντων που παράγει. Οι εξαγωγές της στην ΕΕ στηρίζονται στο υποτιμημένο ευρώ της, το οποίο αυξάνει συνεχώς την παραγωγικότητα της – μειώνοντας διαρκώς την ανταγωνιστικότητα των υπολοίπων. Παράλληλα, επεκτείνεται με τις εμπορικές επιχειρήσεις της στις αδύναμες χώρες, «απορροφώντας» συνεχώς τα έσοδα τους. Προφανώς, ο «κύκλος» αυτός οδηγεί τις ελλειμματικές χώρες στην αδυναμία πληρωμής – σημείο στο οποίο έφτασε πρώτη η Ελλάδα, αφού «επιβοηθήθηκε» από πολλούς άλλους παράγοντες (πολιτική διαφθορά, διαπλοκή, Ολλανδική νόσος  κλπ).

Στην προκειμένη περίπτωση λοιπόν το ΔΝΤ, με τη συνεργασία της ΕΕ, θα έπρεπε να ενδιαφερθεί κυρίως για τη δημιουργία εκείνων των συνθηκών, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν την Ελλάδα στη σχετική «αποκατάσταση» της οικονομικής ομαλότητας. Εν τούτοις, οι μέχρι στιγμής ενέργειες του, δεν είναι σε καμία περίπτωση προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση

Για παράδειγμα, η εσωτερική υποτίμηση προφανώς δεν προσφέρει στη λύση του προβλήματος, αφού οδηγεί σχεδόν με ασφάλεια στις κοινωνικές εξεγέρσεις – οι οποίες επιδεινώνουν ακόμη περισσότερο τα μεγέθη μίας χώρας (οι εργαζόμενοι δεν έχουν αποδεχθεί ποτέ μέχρι σήμερα τη μείωση των ονομαστικών τους αποδοχών).  

Επίσης δεν είναι λύση η αύξηση των φόρων, η οποία οδήγησε τελικά την Ελλάδα σε μία άνευ προηγουμένου ύφεση (στασιμοπληθωρισμό), από την οποία πολύ δύσκολα πλέον θα ξεφύγει – ειδικά όταν η ανεργία ξεπεράσει το 20%. Τέλος, δεν είναι προφανώς λύσεις όλα τα υπόλοιπα που δρομολόγησε (με εξαίρεση τη μείωση των υπερβολικών δαπανών του δημοσίου, της σπατάλης δηλαδή,  για την οποία όμως αδιαφορεί εμφανώς το σημερινό «καθεστώς»), αφού ουσιαστικά εξυπηρετούν μόνο εισπρακτικούς σκοπούς – ενώ θα μπορούσε να επιτύχει το ίδιο, με άλλες μεθόδους.

Για παράδειγμα, εάν καταργούσε τις εισαγωγικές εξετάσεις, τα φροντιστήρια θα έπαυαν να έχουν λόγο ύπαρξης. Στην περίπτωση αυτή, οι Έλληνες θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν πόρους, οι οποίοι αντιστοιχούν στο 3% περίπου του ΑΕΠ (περί τα 7 δις €) – οπότε θα αυξανόταν αυτόματα η φοροδοτική ικανότητα τους, χωρίς να προκληθεί ύφεση. Το ίδιο θα συνέβαινε, εάν εξασφαλιζόταν η σωστή λειτουργία του συστήματος Υγείας, το οποίο κοστίζει στους Έλληνες τουλάχιστον ένα επί πλέον 3% του ΑΕΠ (ακόμη 7 δις €) – ποσόν που δαπανάται σήμερα στην «ιδιωτική περίθαλψη» (φακελάκια κλπ). 

Περαιτέρω, εάν το ΔΝΤ καταπολεμούσε τη διαφθορά, η οποία κοστίζει στο δημόσιο γύρω στο 8% του ΑΕΠ, τότε οι δαπάνες του κράτους θα μειώνονταν αυτόματα κατά περίπου 17 δις €. Μόνο από τα παραπάνω λοιπόν θα μπορούσε να ισοσκελισθεί ο προϋπολογισμός της Ελλάδας, αφού το συνολικό ποσόν (περί τα 31 δις €), υπερβαίνει κατά πολύ τα σημερινά της ελλείμματα (περί τα 20 δις €).

(δ)  Τέλος, το ΔΝΤ θα μπορούσε να ενδιαφερθεί για την παραγωγή πλούτου στη χώρα μας,  μεταξύ άλλων καταπολεμώντας τη γραφειοκρατία (η οποία εμποδίζει τα μέγιστα την Ελληνική επιχειρηματικότητα), διευκολύνοντας τις επενδύσεις και μετατρέποντας το αρνητικό ισοζύγιο της Ελλάδας σε θετικό – προφανώς χωρίς να ζητήσει την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας και ιδιαίτερα των κοινωφελών επιχειρήσεων, η οποία προκαλεί ακριβώς το αντίθετο («παράγει» φτώχεια).

Για παράδειγμα, ένας από τους λόγους, για τους οποίους το ισοζύγιο μας είναι αρνητικό (Πίνακας ΙΙΙ), δεν είναι άλλος από την αυξημένη δραστηριοποίηση των πολυεθνικών στη χώρα μας – οι οποίες εισάγουν όλο και περισσότερα προϊόντα από τα κράτη που εδρεύουν, πληρώνοντας όλο και λιγότερους φόρους, με τη βοήθεια της φοροαποφυγής (transfer pricing, Offshore κλπ).

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ: Εξέλιξη δεικτών ανεργίας και ισοζυγίου (σε ποσοστά επί του ΑΕΠ)

Πηγή: Κομισιόν, Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα ΙΙΙ, μετά την είσοδο μας στην Ευρωζώνη, το ισοζύγιο μας επιδεινώθηκε σε τεράστιο βαθμό. Η επιδείνωση όμως αυτή φαίνεται ότι θα κλιμακωθεί, εάν η Ελλάδα υποχρεωθεί από το ΔΝΤ στην πώληση των επιχειρήσεων της, στις ξένες πολυεθνικές. Το συμπέρασμα αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι, οι χώρες στις οποίες δραστηριοποιήθηκε το Ταμείο ανάλογα στο παρελθόν, συνεχίζουν να «πλήττονται» από αρνητικά ισοζύγια πληρωμών – ακόμη και όταν παρουσιάζουν ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, όπως η Βραζιλία και η Τουρκία σήμερα. Επομένως, αργά ή γρήγορα επιστρέφουν ξανά στο Ταμείο, αναζητώντας εκ νέου τη βοήθεια του – όπως η Αργεντινή, αρκετές φορές μέχρι τώρα.

Ουσιαστικά λοιπόν, οι ενέργειες του ΔΝΤ θα μπορούσαν να παρομοιωθούν με αυτές ενός υδραυλικού, ο οποίος «επισκευάζει» με τέτοιο τρόπο μία βρύση, έτσι ώστε να χαλάσει σύντομα, για να αναζητήσουμε ξανά τις υπηρεσίες του – κατ’ επέκταση, για να «διαιωνίσει» ο υδραυλικός (ΔΝΤ) την πελατεία του. Προφανώς δε, οι προθέσεις του Ταμείου δεν είναι προς όφελος της χώρας μας, αλλά υπέρ των δικών του συμφερόντων, καθώς επίσης αυτών των εντολέων του.

 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 11. Οκτωβρίου 2011, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου – ενώ έχει εκδώσει πρόσφατα το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Η κρίση των κρίσεων».

 

ΠΗΓΗ: http://www.x-hellenica.gr/PressCenter/Articles/2451.aspx

ΔΝΤ ΚΑΙ ΧΡΕΟΚΟΠΙΕΣ:

Τηλεοπτική συνέντευξη σε εκπομπή της κρατικής τηλεόρασης, για το ρόλο του ταμείου, όσον αφορά την ανάμιξη του στα εσωτερικά των χωρών που ζητούν οικονομική στήριξη – η σημερινή, … – Μέρος Ι  

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

Συνέντευξη:

http://www.youtube.com/watch?v=N6HywTxOI30&feature=channel_video_title

Από προηγούμενα άρθρα

“Σήμερα παραιτούμαι από το προσωπικό του ΔΝΤ, ύστερα από δώδεκα χρόνια στο εξωτερικό, ως αξιωματούχος του «Ταμείου» – κατά τη διάρκεια των οποίων, με όπλα τα φάρμακα σας και τα τεχνάσματα σας, εφορμούσα σαν αρπακτικό γεράκι εναντίον των κυβερνήσεων και των λοιπών λαών της Λατινικής Αμερικής.

Για μένα, η παραίτηση μου είναι μία ανεκτίμητη απελευθέρωση – επειδή με αυτόν τον τρόπο κάνω το πρώτο μεγάλο βήμα που θα μου επιτρέψει να ελπίζω ότι, θα μπορέσω να ξεπλύνω τα χέρια μου από αυτό που στα μάτια μου είναι το αίμα εκατομμυρίων φτωχών και πεινασμένων ανθρώπων….Ξέρετε, το αίμα είναι τόσο πολύ που κυλάει σε ποτάμια ενώ, όταν στεγνώνει, σχηματίζει επάνω μου κρούστα. Μερικές φορές αισθάνομαι ότι δεν υπάρχει αρκετό σαπούνι σε ολόκληρο τον κόσμο, για να καθαριστώ από όλα όσα έκανα στο όνομα σας” (Badu).

Επιθυμώντας τώρα να απαντήσουμε στους «ισχυρισμούς» κάποιων υπερασπιστών των «συνδίκων του διαβόλου», σύμφωνα με τους οποίους «Η Ελλάδα δεν είχε δήθεν άλλες διαθέσιμες λύσεις, εκτός από το να αποδεχτεί το ΔΝΤ, ή να βρεθεί αντιμέτωπη με μια ολοκληρωτική κατάρρευση των οικονομικών της, με τελικό αποτέλεσμα να οδηγηθεί στο χάος», χωρίς να αναφερθούμε σε μία σειρά λύσεων, τις οποίες έχουμε ήδη παρουσιάσει σε προηγούμενα άρθρα μας, θα ξεκινήσουμε από το εάν αποτελεί γενικώς λύση, η προσφυγή μίας οποιασδήποτε χώρας στο σημερινό ΔΝΤ. Ειδικότερα λοιπόν τα εξής: 

(α)  Κατά την άποψη μας, την οποία έχουμε τεκμηριώσει «ιστορικά» πάρα πολλές φορές, αναλύοντας παρόμοιες οικονομικές κρίσεις σε διάφορες περιοχές του πλανήτη (Βραζιλία, Αργεντινή, Ασία κλπ), το ΔΝΤ λειτουργεί κατ’ αρχήν σαν ένας σύνδικος πτώχευσης κρατών – ενώ δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τα ειδικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η εκάστοτε χώρα (πόσο μάλλον για την ανάπτυξη της).

Η «αποστολή» του είναι ουσιαστικά να εισπράξει με κάθε τρόπο τα «επισφαλή» δάνεια των πάσης φύσεως πιστωτών του δημοσίου μίας χώρας, μειώνοντας κυρίως τις κοινωνικές της δαπάνες, περιορίζοντας τα έξοδα λειτουργίας της, αυξάνοντας τα φορολογικά και λοιπά έσοδα της (μεταξύ άλλων, επιταχύνοντας και διευρύνοντας τη μεταφορά «πόρων» από τον ιδιωτικό τομέα στο δημόσιο), καθώς επίσης «εκποιώντας» τα πάγια περιουσιακά της στοιχεία – ανεξάρτητα από την καταστροφή που προκαλεί, η οποία παρομοιάζεται από πολλούς με αυτήν μίας πολεμικής επίθεσης του ΝΑΤΟ. 

Στα πλαίσια αυτής της λειτουργίας του το ΔΝΤ (όπως ακριβώς οι «μπράβοι» των τοκογλύφων), «τρομοκρατεί» σε μεγάλο βαθμό τους κατοίκους εκείνων των χωρών, οι οποίες έχουν υπερχρεωθεί (από τις διεφθαρμένες συνήθως κυβερνήσεις τους), έτσι ώστε να μην το επαναλάβουν στο μέλλον – ενώ παρουσιάζεται ως η μοναδική δυνατότητα αλλαγής των «σαθρών» πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών δομών, οι οποίες έχουν εγκατασταθεί σε μία χώρα, «διαβρώνοντας» την ανταγωνιστικότητα της.

Ειδικά στο σημείο αυτό δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί κανείς, γιατί το ΔΝΤ δεν ασχολείται με την αλλαγή των «διεφθαρμένων και διαβρωμένων» δομών της «πατρίδας» του, των Η.Π.Α., οι οποίες έχουν απολέσει σχεδόν εξ ολοκλήρου την ανταγωνιστικότητα τους – τυπώνοντας αφειδώς χρήματα για να ανταπεξέλθουν, εις βάρος όλου του υπόλοιπου κόσμου, αφού είναι η, με αρκετή απόσταση, μεγαλύτερη ελλειμματική οικονομία του πλανήτη. Επίσης, μήπως με τη βοήθεια του ΔΝΤ προσπαθεί η υπερδύναμη, ακόμη μία φορά, να «εξάγει» τα προβλήματα της στον υπόλοιπο κόσμο, όπως έκανε ήδη με την κρίση των ενυπόθηκων δανείων (subprimes) – σχεδιάζοντας ταυτόχρονα να αποπληρώσει τα χρέη της, με τα δικά μας χρήματα.   

(β)  Κατά δεύτερο λόγο, το ΔΝΤ έχει «μετεξελιχθεί» σε όργανο της εξωτερικής πολιτικής των Η.Π.Α. (Wall Street) οι οποίες, με τη «συνδρομή» του, επιβάλλουν τους όρους τους σε διάφορες περιοχές του πλανήτη (άρθρο μας).

Αναλυτικότερα, το ΔΝΤ ήταν αρχικά «προγραμματισμένο» έτσι ώστε, όταν μία χώρα-μέλος του αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα, να έχει αυτόματα το δικαίωμα να λάβει ΔΝΤ-πιστώσεις. Ουσιαστικά λοιπόν ήταν ένα πραγματικό «ταμείο συνοχής», το οποίο εξασφάλιζε πιστώσεις στα κράτη που τις είχαν ανάγκη – χωρίς να απαιτείται η  ανάληψη δανείων εκ μέρους τους από τους διεθνείς κερδοσκόπους, με τοκογλυφικά επιτόκια.

Μετά τον πόλεμο της Κορέας όμως, η μεγάλη αύξηση των ενεργειακών τιμών, δημιούργησε σημαντικές κρίσεις στα ισοζύγια πληρωμών πολλών χωρών – κάτι που πιθανότατα θα συμβεί ξανά σήμερα, μετά την καταστροφή στην Ιαπωνία, την απίστευτη εισβολή στη Λιβύη, καθώς επίσης τις συνεχόμενες εξεγέρσεις των πεινασμένων.

Τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, «εισήχθη» εκ μέρους του Ταμείου η «εξάρτηση» – δηλαδή, τα κράτη δεν είχαν πλέον το δικαίωμα να ζητήσουν ΔΝΤ-πιστώσεις, εάν δεν τις συνέδεαν με την ανάληψη συγκεκριμένων δεσμεύσεων, όπως για παράδειγμα την απελευθέρωση των συναλλαγματικών ελέγχων, καθώς επίσης την εξουδετέρωση των εμπορικών περιορισμών. Επίσης, το ΔΝΤ έπαψε να χορηγεί εφάπαξ πιστώσεις, με τη συνολική χρηματοδότηση πλέον να παρέχεται «με δόσεις» – οι οποίες εξαρτώνται τόσο από τη λήψη των μέτρων, όσο και από τα αποτελέσματα τους στην οικονομία της εκάστοτε χώρας.

Η «εξάρτηση» ήταν μία πρωτοβουλία των Η.Π.Α., η οποία στην αρχή δεν έγινε αποδεκτή από τα άλλα κράτη-μέλη, τα οποία είχαν την άποψη ότι, οι ΔΝΤ-πιστώσεις ήταν δικαίωμα των μελών, σύμφωνα με την ιδρυτική συμφωνία του (Articles of Agreement). Εν τούτοις, ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος του ΔΝΤ (Η.Π.Α.) έθετε πάντοτε «βέτο», όταν οι αιτήσεις των κρατών-μελών για πίστωση δεν «συνέπλεαν» με την ιδέα της «εξάρτησης». Το γεγονός αυτό οδήγησε τα μέλη του ΔΝΤ να απευθύνονται κατ’ αρχήν στις Η.Π.Α. και όχι στο «Ταμείο», όταν ήθελαν να ζητήσουν πιστώσεις. Έτσι, η αρχή της «εξάρτησης» ίσχυσε πρακτικά, παρά τις αντιρρήσεις πολλών κρατών-μελών του ΔΝΤ.

(γ)  Τέλος το «Ταμείο», το εκτελεστικό όργανο δηλαδή της Παγκόσμιας Τράπεζας, λειτουργεί προς όφελος της επέκτασης των πολυεθνικών επιχειρήσεων παγκοσμίως (Καρτέλ). Στα πλαίσια αυτά, με την ενεργό συμμετοχή των υπολοίπων οικονομικών «όπλων μαζικής καταστροφής» της υπερδύναμης (εταιρείες αξιολόγησης, τράπεζες, hedge funds, διεθνείς οικονομολόγοι κλπ.), το ΔΝΤ «μετεξελίχθηκε» περαιτέρω.

Δηλαδή, «επιλύει» πλέον κρίσεις, τις οποίες συχνά το ίδιο προκαλεί – όπως σε κάποιο βαθμό στο παράδειγμα της χώρας μας, με τη βοήθεια της οποίας «εισέβαλλε» κυριαρχικά στην Ευρωζώνη, διευρύνοντας την «πελατεία» του. Συνδυάζοντας δε δημιουργικά τις παλαιότερες με τις νέες του «πρωτοβουλίες», συνεχίζει να ανοίγει τις εκάστοτε «κλειστές» αγορές προς όφελος των πολυεθνικών, λεηλατεί κυριολεκτικά τις τοπικές επιχειρήσεις, επιβάλλει την ανεξέλεγκτη κίνηση των διεθνών τοκογλυφικών κεφαλαίων κλπ.

Κλείνοντας την ανάλυση μας, οφείλουμε να τονίσουμε ξανά ότι, το ταμείο έχει ξεφύγει εντελώς από το ρόλο που του ανατέθηκε στο Breton Woods. Πιστεύοντας λοιπόν ότι η πολιτική διαφθορά, η οποία οδήγησε την Ελλάδα στην υπερβολική χρέωση της, δεν θα είχε «εξελιχθεί» σε τέτοιο βαθμό, εάν δεν είχε συνυπολογισθεί εκ μέρους τόσο των διαφθορέων, όσο και των υπολοίπων δανειστών μας, η «ύπουλη προσφυγή» της χώρας μας στο ΔΝΤ, θεωρούμε ότι το «Ταμείο» είναι μέρος του προβλήματος – οπότε φυσικά δεν αποτελεί λύση για την Ελλάδα αλλά, αντίθετα, επιδεινώνει την κατάσταση της.

Ακόμη περισσότερο συνεχίζουμε να θεωρούμε ότι, εάν το ΔΝΤ δεν εγκαταλείψει τη χώρα μας, δεν πρόκειται να υπάρξει μέλλον – ενώ η κατάσταση θα γίνει εκρηκτική, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για ολόκληρη την Ευρωζώνη

Εν τούτοις, είναι ίσως εύλογο να αναρωτηθούμε, να ερευνήσουμε καλύτερα, εάν θα μπορούσε το ΔΝΤ να βοηθήσει πραγματικά την Ελλάδα (κατ’ επέκταση και άλλες χώρες, οι οποίες ενδεχομένως θα χρειαζόταν στο μέλλον τη συνδρομή του), υπό την προϋπόθεση ότι θα «επέστρεφε» στην αρχική αποστολή του – σε αυτή δηλαδή που του ανατέθηκε από τη διάσκεψη του Bretton Woods.  

 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 11. Οκτωβρίου 2011, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου – ενώ έχει εκδώσει πρόσφατα το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Η κρίση των κρίσεων».

 

ΠΗΓΗ: http://www.x-hellenica.gr/PressCenter/Articles/2451.aspx

 

Συνέχεια στο Μέρος ΙΙ

ΣΤΑΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ, ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ:

Το μεγαλύτερο εμπόδιο σήμερα για τη σχεδιαζόμενη παγκόσμια διακυβέρνηση, για τη δικτατορία των αγορών δηλαδή, δεν είναι άλλο από την πατρίδα μας – ενώ η ελεγχόμενη χρεοκοπία είναι μία μεγάλη παγίδα

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

“Η «εσωτερική χρεοκοπία», μετά την αναβολή της απόφασης για την εκταμίευση της 6^ης δόσης είναι μάλλον γεγονός – ενώ η Ευρώπη φαίνεται να επιλέγει αυτόν το δρόμο, για να επιβάλλει στην πατρίδα μας τη νεοφιλελεύθερη πολιτική των παιδιών του Σικάγου”.   

Άρθρο

 

Το αμερικανικό ινστιτούτο Strategic Forecast (STRATFOR), είναι γνωστό για την «εγγύτητα» των αναλυτών του, για τη στενή συνεργασία τους καλύτερα τόσο με τη CIA, όσο και με τις άλλες μυστικές υπηρεσίες. Εν τούτοις το καταστροφικό σενάριο, το οποίο συνέταξε πρόσφατα, σχετικά με το κόστος μίας ενδεχόμενης χρεοκοπίας της Ελλάδας για την Ευρωζώνη και τη Γερμανία, κυκλοφορεί στους υψηλότερους κύκλους της αμερικανικής πολιτικής – ενώ θεωρείται ότι, δεν είναι μακριά από την πραγματικότητα. Η ιδιάζουσα ανάλυση του ινστιτούτου είναι σε γενικές γραμμές, σε ελεύθερη απόδοση και με πολλές δικές μας παρεμβάσεις, η εξής:

(α)  Η Γερμανία είναι αναγκασμένη να συνεργάζεται με τις γειτονικές χώρες της, επειδή αποτελούν τη μοναδική «αρένα», στην οποία είναι ακόμη ανταγωνίσιμη. Δηλαδή, με δεδομένο ότι το 75% των εξαγωγών της Γερμανίας οδηγείται στις χώρες της ΕΕ, ενώ η αδυναμία της να ανταγωνισθεί την Κίνα διεθνώς θεωρείται αυταπόδεικτη, είναι απολύτως εξαρτημένη από τις αγορές της Ευρώπης.

(β)  Οι Γερμανοί θέλουν να περιορίσουν τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό αποκλειστικά και μόνο στην οικονομία – επειδή, σε ένα πολεμικό πεδίο μάχης, δεν θα μπορούσαν ποτέ να επικρατήσουν απέναντι σε μία ενδεχόμενη συμμαχία των υπολοίπων ευρωπαϊκών κρατών. Επομένως, ένα πιθανό 4^ο Ράιχ είναι δυνατόν να δημιουργηθεί, μόνο εάν χρησιμοποιηθούν οικονομικά όπλα.   

(γ)  Η Γερμανία χρησιμοποιεί τη μεγάλη οικονομική της δύναμη, για να ελέγξει την ευρωπαϊκή ήπειρο. Σαν αντάλλαγμα για τις χρηματοπιστωτικές διευκολύνσεις, τις οποίες παρέχει στους «εταίρους» της, απαιτεί να διαμορφώσουν τις εσωτερικές οικονομίες τους, κατά το γερμανικό πρότυπο. Έτσι, «μεταλλάσει» η Γερμανία τις άλλες χώρες, σε γερμανικές αποικίες.

(δ)  Τα χρέη της Ελλάδας είναι κατά πολύ υψηλότερα, από αυτά που θα είχαν τη δυνατότητα να αντέξουν τόσο το κράτος, όσο και οι πολίτες του – οπότε μάλλον δεν θα εξοφληθούν ποτέ, ενώ υπάρχει κίνδυνος έντονων κοινωνικών αναταραχών. Για να μπορέσει λοιπόν να επιβιώσει η Ευρωζώνη, θα πρέπει η Ελλάδα να εγκαταλειφθεί στην τύχη της. Όμως, ο μεγαλύτερος φόβος των κυρίαρχων του πλανήτη, ο εφιάλτης της παγκόσμιας ελίτ καλύτερα και της χρηματοπιστωτικής μαφίας, δεν είναι άλλος από τις μεγάλες κοινωνικές εξεγέρσεις – οι οποίες θα μπορούσαν να κλιμακωθούν διεθνώς, με αφετηρία την Ελλάδα, εμποδίζοντας τη σχεδιαζόμενη δικτατορία των αγορών (παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση).  

(ε)  Η «ημέρα Χ», αυτή δηλαδή κατά την οποία η Ελλάδα θα αποχωρήσει από το Ευρώ, δεν πρόκειται να αποφευχθεί – με τεράστιες συνέπειες για το μέλλον του πλανήτη, εάν συμβεί με ενδεχόμενη άμεση πρωτοβουλία της Ελλάδας, σε συνδυασμό με τη στάση πληρωμών εκ μέρους της.

(ε)  Τα 280 δις €, από τα συνολικά 350 δις € των χρεών του Ελληνικού δημοσίου, αφορούν κυρίως τράπεζες της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Η «Ελληνική βόμβα» οφείλει λοιπόν να «απασφαλισθεί», αφού διαφορετικά δεν θα μπορούσε να αποφευχθεί η κατάρρευση του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Η ημέρα της κρίσης

Την «ημέρα Χ», συνεχίζει η μελέτη, κατά την οποία η Ελλάδα θα αποχωρούσε από το ευρώ, θα ήταν απαραίτητη η ύπαρξη ενός «επενδυτικού κεφαλαίου» (fund), το οποίο θα είχε τη δυνατότητα να κάνει ταυτόχρονα τα εξής τρία πράγματα:

(α)  Να διαθέσει περί τα 400 δις €, με στόχο να προστατευθούν οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, από τη «μετάσταση» της κρίσης – για να μπορέσουν δηλαδή να αντιμετωπίσουν την απώλεια των ομολόγων, καθώς επίσης όλων των λοιπών δανείων που έχουν δώσει στην Ελλάδα, αφού η αξία τους πλέον θα μηδενιζόταν.

(β)  Να διαθέσει 800 δις €, για να αποφευχθεί η κατάρρευση των ευρωπαϊκών τραπεζών – αφού την «ημέρα Χ» της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, θα προκαλούνταν μεταξύ άλλων καταστροφικές επιθέσεις (bank run) στις τράπεζες της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Ιρλανδίας και της Γαλλίας. Οι τράπεζες αυτές θα χρειαζόντουσαν εκατοντάδες δισεκατομμύρια, για να διατηρήσουν ασφαλή τα χρήματα των καταθετών τους.

(γ)  Να διαθέσει επί πλέον 800 δις €, για να καλύψει το κόστος χρηματοδότησης της Ιταλίας για τα επόμενα τρία χρόνια – αφού οι αγορές θα αποσύρονταν αμέσως από τις τοποθετήσεις τους σε ιταλικά ομόλογα, λόγω του ύψους του χρέους της Ιταλίας (περί το 120% του ΑΕΠ – με «μεθόδους ΔΝΤ», αντίστοιχες με αυτές που χρησιμοποιήθηκαν στην Ελλάδα, ενδεχομένως άνω του 150% του ΑΕΠ).

Κατά την άποψη λοιπόν των αναλυτών, η Ευρώπη χρειάζεται για να διασωθεί περί τα 2 τρις € (κατά το οικονομικό περιοδικό Forbes απαιτούνται 3,72 τρις €). Κατά συνέπεια, για όσο χρονικό διάστημα δεν υπάρχει αυτό το ποσό στα «ταμεία» της ΕΕ (EFSF κλπ.), η Ελλάδα δεν μπορεί να εγκαταλείψει το Ευρώ (επομένως, δεν της επιτρέπεται ούτε καν να χρεοκοπήσει). Το τελικό συμπέρασμα τώρα της μελέτης είναι το εξής:

“Το σημερινό ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της Ευρωζώνης διαθέτει μόλις 440 δις € – μία τεράστια διαφορά, σε σχέση με τα απαιτούμενα 2 τρις €, τα οποία χρειάζεται για να χρηματοδοτηθεί μία ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από το κοινό νόμισμα. Αυτό σημαίνει ότι, οι χώρες της Ευρωζώνης θα πρέπει ξανά να συνεδριάσουν, για να αποφασίσουν τον πενταπλασιασμό των χρημάτων του EFSF”.   

Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ

Όπως φαίνεται, η παραπάνω μελέτη του ινστιτούτου δεν συνυπολογίζει τα χρέη του ιδιωτικού τομέα – ειδικά αυτά στο εξωτερικό. Είναι όμως μάλλον αδύνατον να χρεοκοπήσει μία χώρα, χωρίς να συμπαρασύρει τις επιχειρήσεις της – εγχώριες και ξένες, συμπεριλαμβανομένων των προμηθευτών τους. 

Επίσης, η «διάγνωση» δεν έχει αποτιμήσει τα διάφορα χρηματοπιστωτικά όπλα μαζικής καταστροφής (CDS κλπ.) – με τα οποία στοιχηματίζουν οι κερδοσκόποι ανά τον κόσμο, υπέρ ή κατά μίας ελληνικής χρεοκοπίας. Τέλος, δεν έχει λάβει καθόλου υπόψη τις αντιδράσεις των διεθνών χρηματοπιστωτικών αγορών, με βάση την προηγούμενη τρομακτική εμπειρία της Lehman Brothers.

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι, το κόστος θα μπορούσε εύκολα να ξεπεράσει τα 5 τρις € – ένα ποσόν που αντιστοιχεί σχεδόν στο 10% του παγκοσμίου ΑΕΠ ή πάνω από το 30% του Ευρωπαϊκού ΑΕΠ!

Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις, μας είναι πολύ δύσκολο να πιστέψουμε ότι, είναι δυνατόν να μας επιτραπεί το πείραμα της πτώχευσης, πριν δημιουργηθούν στην ΕΕ οι κατάλληλες συνθήκες – πόσο μάλλον της εξόδου από την Ευρωζώνη. Κάτι τέτοιο (εξαιρουμένων των πολιτικών συνεπειών, της πιθανής διάλυσης δηλαδή της ΕΕ), θα σηματοδοτούσε το τέλος του κοινού νομίσματος – στο οποίο είναι τοποθετημένο σχεδόν το 30% των παγκοσμίων συναλλαγματικών αποθεμάτων.  

Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΣΤΑΣΗΣ ΠΛΗΡΩΜΩΝ

Κατά την άποψη μας, η πολιτική εθνικής υποτέλειας δεν πρόκειται να μας οδηγήσει πουθενά – ενώ η εσωτερική χρεοκοπία είναι ήδη γεγονός, παρά τα «παραπλανητικά σχέδια «τύπου εύρηκα», με τα οποία απλά καθυστερεί το μοιραίο (ενώ η Ελλάδα απειλείται να μεταλλαχθεί σε προτεκτοράτο). Εάν λοιπόν δεν ακολουθήσει η στάση πληρωμών, με δική μας πρωτοβουλία, απλά θα δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος προετοιμασίας σε όλους τους υπολοίπους – στη βάση του αμερικανικού σεναρίου.

 

Για όσους δεν κατανοούν την ακριβή διαφορά μεταξύ της στάσης πληρωμών (ανεξέλεγκτη χρεοκοπία) και της ελεγχόμενης χρεοκοπίας (επιλεκτικής), ίσως να βοηθήσει ο (υπεραπλουστευμένος) παραλληλισμός με μία επιχείρηση, η οποία αδυνατεί να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις της, λειτουργεί με μεγάλες ζημίες (ελλείμματα για το κράτος) και έχει χρέη, τα οποία ξεπερνούν κατά πολύ τον ετήσιο τζίρο της (ΑΕΠ για τα κράτη).

Η ουσιαστικά χρεοκοπημένη αυτή επιχείρηση, για να μπορέσει να προστατεύσει τα περιουσιακά στοιχεία της από τους πιστωτές της, καταθέτει αίτηση στο δικαστήριο (υπαγωγή στο άρθρο 99), για τη ρύθμιση των χρεών της. Επειδή όμως για τα κράτη δεν υπάρχει ανάλογη νομοθεσία, καταφεύγουν στη στάση πληρωμών – η οποία τα προστατεύει από τους πιστωτές τους, αφού κάνουν χρήση των δικαιωμάτων εθνικής κυριαρχίας τους.

Κατ’ επέκταση, δεν μπορεί κανένας να αγγίξει τη δημόσια περιουσία τους (πόσο μάλλον την ιδιωτική), ακόμη και εκτός συνόρων. Αυτό συνέβη και στην Ιταλία, η οποία κατάφυγε στο δικαστήριο της Χάγης εναντίον της Γερμανίας (Δίστομο), επειδή δεν μπορούσε να κατασχέσει γερμανικά περιουσιακά στοιχεία εντός Ιταλίας – παρά το ότι είχε αμετάκλητη δικαστική απόφαση, καταδικαστική για τη Γερμανία.    

Στη περίπτωση όμως της ελεγχόμενης χρεοκοπίας, οι πιστωτές συμφωνούν μεν για τη ρύθμιση των δημοσίων χρεών, συνήθως όμως έναντι εμπράγματων εγγυήσεων – ενώ επιτρέπεται στους διεθνείς συνδίκους πτώχευσης, όπως στο ΔΝΤ, να λειτουργούν απόλυτα κυριαρχικά, με στόχο να «συνεισφέρουν» στην εξόφληση των χρεών τόσο οι δημόσιες επιχειρήσεις (ιδιωτικοποιήσεις), όσο και οι πολίτες (υπερβολικοί φόροι, αντίστοιχοι με δήμευση περιουσίας).

Επομένως η ελεγχόμενη χρεοκοπία (επιλεκτική ή μη), ειδικά για ένα υπερχρεωμένο κράτος, είναι μία παγίδα τεραστίων διαστάσεων – την οποία κανένας στον κόσμο δεν θα παράβλεπε (η σύγκριση με την Ουρουγουάη είναι παραπλανητική, αφού το χρέος της ήταν μόλις 5 δις € – όσο τα ελλείμματα μας για 2 μήνες!). Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι, η Ελλάδα δεν έχει τόσο καταστραμμένα «αντανακλαστικά», οπότε θα τη διακρίνει έγκαιρα και θα αποφύγει τις δυσμενείς, εάν όχι απόλυτα καταστροφικές επιπτώσεις της.        

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Είναι προφανές ότι μία τέτοια σοβαρή απόφαση, όπως η στάση πληρωμών, η οποία θα καταδίκαζε την Ελλάδα σε μία οδυνηρή περίοδο, (άρθρο μας), δεν είναι καθόλου εύκολο να ληφθεί από κανέναν. Εν τούτοις, οι εναλλακτικές λύσεις μας περιορίζονται σχεδόν καθημερινά, ενώ οι πιθανότητες να καταλήξουμε στο ίδιο σημείο, να χρεοκοπήσουμε δηλαδή εντελώς λεηλατημένοι από τους συνδίκους του διαβόλου, πάμπτωχοι, εξαθλιωμένοι και πεινασμένοι, αυξάνονται ανάλογα – ενώ δεν είναι ίσως εντελώς απίθανη, η «αναβίωση» ενός στυγνού απολυταρχικού καθεστώτος (δικτατορία) 

Εάν βέβαια είχαμε μία πολιτική ηγεσία, η οποία θα μπορούσε να δρομολογήσει, μεθοδικά και σωστά, τη διάσωση της Ελλάδας, έχοντας στη διάθεση της τα τεράστια διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα που αναφέραμε, δεν θα είμαστε υποχρεωμένοι να αυτοκτονήσουμε. Δυστυχώς όμως, εμείς τουλάχιστον δεν βλέπουμε πουθενά μία τέτοια ισχυρή πολιτική προσωπικότητα, όπως αυτή του καγκελαρίου της Γερμανίας, ο οποίος κατάφερε το 1953 όχι μόνο να σώσει τη χώρα του, αλλά, παράλληλα, να θέσει τις βάσεις για την οικονομική της παντοδυναμία.

Ολοκληρώνοντας, οφείλουμε να τονίσουμε ότι, το μεγαλύτερο εμπόδιο σήμερα για τη σχεδιαζόμενη παγκόσμια διακυβέρνηση, για τη δικτατορία των αγορών δηλαδή, δεν είναι άλλο από την Ελλάδα. Για άλλη μία φορά η χώρα μας ευρίσκεται στο κέντρο των διεθνών εξελίξεων, έχοντας θέσει υπό σοβαρή  αμφισβήτηση τόσο το κοινό νόμισμα (αναδεικνύοντας τα τεράστια ελαττώματα του, αλλά και τις κυριαρχικές βλέψεις της Γερμανίας), όσο και το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα – καθώς επίσης τις αγορές, οι οποίες δεν φαίνεται να είναι ορθολογικές, όπως μέχρι στιγμής θεωρούνταν, αφού χρέωναν σχεδόν τα τελευταία δέκα χρόνια χώρες όπως την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Γερμανία, με το ίδιο επιτόκιο!     

 

Συνέντευξη σε ραδιοφωνική γερμανοελληνική εκπομπή στη «West Deutsche Rundfunk»: http://ondemand-http.wdr.de/mediendb/fhe/audio/griechisch/radiopolis/2011/radiopolis_vasilios_viliardos_110924.mp3?dslSrc=http://ondemand-http.wdr.de/mediendb/fhe/audio/griechisch/radiopolis/2011/radiopolis_vasilios_viliardos_110924.mp3

 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 03. Οκτωβρίου 2011, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου – ενώ έχει εκδώσει πρόσφατα το δεύτερο βιβλίο της σειράς «Η κρίση των κρίσεων».

 

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2444.aspx