Αρχείο κατηγορίας Θεολογικά διακροτήματα

Θεολογικά διακροτήματα

Εκκλησία – σύγχρονα ζητήματα βιοηθικής I

"Η θεολογική απάντηση" της Εκκλησίας στα σύγχρονα ζητήματα βιοηθικής

 

του Χάρη Ανδρεόπουλου*


Tην αναγκαιότητα να βρίσκονται οι χριστιανικές Εκκλησίες σε συνεχή εγρήγορση, ώστε αξιολογώντας θεολογικά και εκκλησιολογικά τις ραγδαίες επιστημονικές εξελίξεις της ιατρικής και τη βιολογίας, να δώσουν υπεύθυνες απαντήσεις σε επίκαιρα ζητήματα βιοηθικής, όπως, π.χ. για τη χρήση των βλαστοκυττάρων, επεσήμανε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιος, χαιρετίζοντας τις εργασίες της παγκόσμιας διάσκεψης θέμα: «Η έρευνα στα βλαστοκύτταρα στην υπηρεσία της ανθρώπινης ζωής; Ηθικός και θεολογικός προβληματισμός», η οποία διεξάγεται  στο Βόλο.

Την διάσκεψη   διοργανώνουν το Πρόγραμμα: «Πίστη, Επιστήμη, Τεχνολογία και Ηθική» του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (ΠΣΕ) και η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος, δίδοντας έμφαση στα ηθικά και θεολογικά διλήμματα που δημιουργεί η χρήση βλαστοκυττάρων στην ιατρική και τη βιοτεχνολογία.

Χαιρετίζοντας χθές τη διάσκεψη ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος τόνισε ότι:

 

«Οι διάφορες χριστιανικές Εκκλησίες και παραδόσεις, ως όφειλαν εκ φύσεως και θέσεως, συμμετείχαν από την αρχή ενεργά στο διάλογο για τη σημασία και τις επιπτώσεις της τεχνολογικής κι επιστημονικής προόδου στη ζωή, κοινωνική και πνευματική, των μελών τους. Σήμερα, είναι αναγκαίο, λόγω των ραγδαίων εξελίξεων και αλλαγών, να βρίσκονται σε συνεχή εγρήγορση για την αξιολόγηση των νέων κάθε φορά δεδομένων, με βάση τις ηθικές αρχές, τους άξονες και τις κατηγορίες που ήδη διαθέτουν κι έχουν χρησιμοποιήσει κατά το παρελθόν, δηλαδή την πλούσια βιβλική, πατερική και λειτουργική τους παράδοση και διδασκαλία…

Η  έμπρακτη αγάπη και συμμετοχή του Ιησού στον ανθρώπινο πόνο, την ασθένεια και το θάνατο, η ευχαριστιακή κατανόηση συνόλου του βίου και του κόσμου, η χριστιανική ανθρωπολογία, η θεολογία του προσώπου και η εσχατολογική προοπτική του Σώματος του Χριστού, του οποίου είμαστε μέλη,  αποτελούν το πλαίσιο για μια αυθεντική θεολογική απάντηση στα διλήμματα που θέτουν οι σύγχρονες εξελίξεις στο χώρο της ιατρικής και της βιολογίας. Ορθώς μας υπενθυμίζει ο απ. Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή (14:7-8) ότι: «οδες γρ μν αυτ ζ, κα οδες αυτ ποθνσκει· ἐάν τε γρ ζμεν, τ Κυρίῳ ζμεν, ἐάν τε ποθνσκωμεν, τ Κυρίῳ ποθνσκομεν. ἐάν τε ον ζμεν ἐάν τε ποθνσκωμεν, το Κυρου σμν»… ».

Τα παραπάνω δεν αποτελούν για τις χριστιανικές παραδόσεις απλώς ένα από τα αιτήματα των καιρών, αλλά άμεση θεολογική και εκκλησιολογική προτεραιότητα. Είμαστε βέβαιοι ότι η πραγματοποίηση της διάσκεψης θα συμβάλει ακόμη περισσότερο στην ενεργό και υπεύθυνη εμπλοκή της χριστιανικής θεολογίας στα ερωτήματα και τα διλήμματα  που προκύπτουν από την αξιοποίηση και τη χρήση νέων μεθόδων – τεχνικών για την πρόληψη και τη θεραπεία των ασθενειών και του ανθρώπινου πόνου».  

Στην πρώτη συνεδρία εισηγήσεις έκαναν οι: καθηγήτρια Celia Deane-Drummond (Αγγλία) και η καθηγήτρια Unhey Kim (Νότια Κορέα). Η πρώτη αναφέρθηκε στις εξελίξεις της έρευνας των βλαστοκυττάρων και στη συνέχεια ανέλυσε τις θέσεις της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, τις απόψεις της Συνόδου των Ορθόδοξων Επισκόπων της Εκκλησίας της Αμερικής (2001), καθώς και κάποια κοινωνικής δικαιοσύνης θέματα. Η Uhney Kim τόνισε την ανάγκη οι Εκκλησίες με ειλικρίνεια και θάρρος να θέσουν ανοιχτά τα ηθικά διλήμματα που συνδέονται με την έρευνα στα βλαστοκύτταρα, ώστε να είναι συνεπής με τη διδασκαλία και τον προορισμό τους.

Στη συνέχεια το πάνελ των ομιλητών συνέθεσαν οι: καθ. Peter Dabrock (Γερμανία), καθ. Aviad Raz (Ισραήλ), καθ. Alireza Bagheri (Ιράν), καθ. Celia Deane-Drummond (Ηνωμένο Βασίλειο) και καθ. Jea Hyun Park (Νότιο Κορέα). Οι ομιλητές/τριες ανέπτυξαν το ρόλο των θρησκειών απέναντι στις προκλήσεις της έρευνας για τα βλαστοκύτταρα στις κοινωνίες και τους πολιτισμούς στην Παγκόσμια Κοινότητα.

Ακολούθως οι σύνεδροι χωρίστηκαν σε δυο μικρότερες ομάδες και συζήτησαν από τη μια τα ηθικά θέματα που προκύπτουν από την έρευνα στα βλαστοκύτταρα και από την άλλη το ρόλο της θρησκείας στο δημόσιο διάλογο για το θέμα.


* ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι δημοσιογράφος – θεολόγος ΑΠΘ (xaan@theo.auth.gr), συνεργάτης της εφημ. «Ελευθερία» της Λάρισας, της Πύλης Εκκλησιαστικών Ειδήσεων "amen.gr" και καθηγητής Β/θμιας Εκπαίδευσης (Γυμνάσιο Αρμενίου ν. Λάρισας)

 

ΠΗΓΗ: Amen.gr, Τελευταία Ενημέρωση: Nov 11, 2009, http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=898

Στην προϊστορία… Ωσηέ

Στην προϊστορία…Ωσηέ

 

Του παπα Ηλία Υφαντή

 

Έζησε πριν από 28 αιώνες. Και, όπως ο ίδιος λέει, η γυναίκα του τον απατούσε. Γι' αυτό και για ένα χρονικό διάστημα τη χώρισε. Αλλά κατόπιν τη συχώρεσε και την ξαναπήρε στο σπίτι του.

Ο λόγος για τον προφήτη Ωσηέ, που η μνήμη του γιορτάζεται στις 17 Οκτωβρίου.

Δεν  είναι βέβαιο ότι η  οικογενειακή του κατάσταση, ήταν όντως, όπως την περιγράφει. Γιατί  μπορεί η αναφορά του στη συζυγική απιστία να ήταν απλά  μια  παραστατική εικόνα της σχέσης των Εβραίων προς το Θεό. Είναι, άλλωστε χαρακτηριστικό ότι την ίδια γλώσσα, θα χρησιμοποιήσει αργότερα και ο Χριστός, όταν θα μιλήσει για τη "γενεά τη μοιχαλίδα και διεστραμμένη"…

Λευτέρωσε ο Θεός τους Εβραίους απ' την καταπίεση και  γενοκτονία, που τους επέβαλαν οι Αιγύπτιοι. Τους περιέθαλψε για σαράντα χρόνια στην έρημο. Κάνοντας τον ουρανό να βρέχει τροφή και τις πέτρες να αναβλύζουν νερό. Κι όταν το προαιώνιο όνειρό τους έγινε πραγματικότητα, εκείνοι τον πρόδωσαν. Και λάτρεψαν άλλους θεούς.

Κύριοι υπαίτιοι της πραγματικότητας αυτής; Η πολιτική και θρησκευτική ηγεσία. Οι βασιλιάδες και το ιερατείο.  Οι οποίοι πάνω απ'' το θέλημα του Θεού και την αγάπη για το συνάνθρωπο έβαζαν την ξενόφερτη απάνθρωπη θρησκεία. Αυτήν ακριβώς που ήταν κατ' εικόνα και ομοίωση των συμφερόντων τους…

Ο Ωσηέ αποκαλεί τη θρησκευτικότητα αυτού του είδους «πορνεία» και «μοιχεία» . Και εκσφενδονίζει τους μύδρους του εναντίον του ιερατείου:

 "Το συνάφι του ιερατείου, λέει, μοιάζει με συμμορία ληστών. Καλλιεργούν την αδικία και γι' αυτό θερίζουν το μίσος. Γεύονται τους καρπούς του ψεύδους.  Και γι' αυτό δεν υπάρχει ούτε αγάπη ούτε γνώση του Θεού μέσα σε όλη τη χώρα…". 

Και απευθυνόμενος προς τους ιερωμένους της εποχής του, τους λέει: "Προς σένα ιερωμένε απευθύνω την κατηγορία μου. Θα σε εξολοθρεύσω! Γιατί ο λαός μου καταστράφηκε από την έλλειψη γνώσης. Επειδή συ απέρριψες τη γνώση μου, απορρίπτω κι εγώ εσένα από του να 'σαι λειτουργός μου. …".

Και βέβαια και ο λαός ακολουθεί το "χορό" των βασιλιάδων και του ιερατείου. "Ψευδορκίες και δολοφονίες…πολλαπλασιάζονται και αίματα επί αιμάτων συσσωρεύονται, λέει ο προφήτης. Κάνουν συμφωνίες και παίρνουν αποφάσεις με ψεύτικους όρκους. Και η δικαιοσύνη τους ανθεί σαν δηλητηριώδες φυτό".

Αυτά και άλλα πολλά έλεγε στους Εβραίους ο Ωσηέ "τω καιρώ εκείνω". Όμως…

Τι, άραγε, θα είχε να πει  σε μας σήμερα;

Γιατί και σήμερα δεν υπάρχει αληθινή θεογνωσία. Γιατί βέβαια η αληθινή θεογνωσία δεν είναι οι κοιλάρες, οι βιλάρες και οι πολυτελείς κουρσάρες κάποιων κληρικών. Ούτε η πολυτέλεια των ναών και των ιερατικών -και κυρίως των αρχιερατικών-  αμφίων….

Και βέβαια, όπου δεν υπάρχει θεογνωσία, ούτε και αγάπη μπορεί να υπάρξει. Κι όταν λέμε αγάπη δεν εννοούμε την όποια γλυκερότητα απέναντι στους συνανθρώπους μας. Ούτε τις όποιες ελεημοσύνες της πενταροδεκάρας. Ή την αγαπολογία κάποιων κληρικών οι οποίοι αριβάρουν με τις πολυτελείς κουρσάρες τους, στις φτωχογειτονιές και τις φτωχοπαράγκες, για να κάμουν αγιασμούς και ευχέλαια, κλπ. Και να εισπράξουν τα επαχθή ενίοτε και απεχθή, συνήθως, για τους πιστούς «τυχερά»τους!

Έχω να σου πω κάτι φοβερό, μου είπε κάποιος, αυτές τις μέρες: Παπάδες ζήτησαν και πήραν για μια κηδεία 150 (εκατόν πενήντα)  ευρώ!!! Και μάλιστα από ανθρώπους, που πέρα απ' το βαρύτατο πένθος (απώλεια νέου οικογενειάρχη), αντιμετωπίζουν και σοβαρά οικονομικά προβλήματα…

Που σημαίνει ότι ο προφήτης Ωσηέ έρχεται να πει σε μας τους σημερινούς χριστιανούς και προπάντων τους κληρικούς ότι βρισκόμαστε πολύ μακρύτερα απ' το Θεό απ' όσο οι σύγχρονοί του Εβραίοι. Και ότι ζούμε στην προϊστορία όχι μόνο της Καινής αλλά και αυτής ακόμη της Παλαιάς Διαθήκης…

Και ότι συνεπώς θα χρειαστούν πολλές ακόμη χιλιετηρίδες, για ν' αποκτήσουμε τη θεογνωσία και την αγάπη, που θέλει από μας το Ευαγγέλιο.

Έτσι ώστε να είμαστε και όχι απλά να λεγόμαστε χριστιανοί. Τυπικά και καταχρηστικά!  Όπως τώρα….

 

Παπα-Ηλίας, 16-10-20009

 

http://papailiasyfantis.blogspot.com

http://papailiasyfantis.wordpress.com

E-mail: papailiasyfantis@gmail.com

 

Σύγχρονος άγιος με ερωτηματικά και ….

Έχουμε άγιο με ερωτηματικά και υπό επανεξέταση; 

 

Του Παναγιώτης Σημάτη*

 

Είναι σίγουρο, πως ένα μεγάλο μέρος ορθοδόξων πιστών, αλλά και μερικοί θεολόγοι και ιερείς, θα μείνουν έκπληκτοι, αν ακούσουν ότι η Ιερά Σύνοδος πριν δυο δεκαετίες αναγνώρισε ως άγιο, κάποιον για την αγιότητα του οποίου υπήρχαν …αμφιβολίες, αφού ήταν μεν εθνομάρτυς και Επίσκοπος, αλλά είχε κατηγορηθεί ως μασόνος και Οικουμενιστής. Και το εκπληκτικότερο, ο εισηγητής της αγιοποήσεώς του και ο γράψας την ασματική ακολουθία του, γνωρίζουν και διατυπώνουν τον δισταγμό που υπήρχε και τις αμφιβολίες αυτές!

Μήπως και  αυτό το θέμα, πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρότερα, γιατί, αν τελικά τα στοιχεία αυτά είναι αληθινά, τότε πλέον αποδεικνύεται ότι ακολουθούμε στο θέμα της αγιοποιήσεως, ατραπούς παρόμοιους με εκείνους των Παπικών. Ας μας διαφωτίσουν επί τούτου οι ειδήμονες, γιατί δεν πρέπει να αποδεχτούμε πρακτικές ξένες προς την Παράδοσή μας ως προς τον τρόπο αγιοποίησης, και έτσι να επιτρέψουμε να εισχωρήσει η αμφιβολία για τους αγίους μας.

Παραθέτω δυό μικρά αποσπάσματα από το βιβλίο του π. Ευθύμιου Τρικαμηνά «Ο Εθνομάρτυς Χρυσόστομος Σμύρνης, Αναίρεση της παρανόμου αγιοποιήσεώς του…» και ένα επίκαιρο κείμενο του συγγραφέα που εστάλη χθες προς δημοσίευση, αφού έχει αποφασισθεί να εορτάζεται ως άγιος προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.

Α) «Ασματική Ακολουθία Χρυσοστόμου Σμύρνης», υπό Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου Βαλληνδρά (στο Πρόλογο): «Ανέθεσεν η Ιερά Σύνοδος εις ημάς την σχετικήν εισήγησιν. Και ανεδέχθημεν ταύτην, παρά τας επιφυλάξεις τινών, ότι "ούπω καιρός"», παρά την έλλειψιν ιερών «λειψάνων» και «θαυμάτων συνδεομένων μετά του προσώπου του "αγίου"», που δεν υπάρχουν στην «προκειμένην περίπτωσιν εκτός συζητήσεως» (σελ. 247-248).

Β) Μητροπολίτης Δημητριάδος Χριστόδουλος (ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών): «Σκιά ωστόσο στην αγιοκατάταξη του Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυσοστόμου έρριψεν η καταγγελία ότι ο μάρτυς Ιεράρχης υπήρξε μασόνος». Η φήμη αυτή όμως, «δεν έχει επιβεβαιωθή. Δεν είναι αρκετή η μαρτυρία των ιδίων των μασόνων ότι ο Ιεράρχης ήτο μέλος των… Εάν ποτέ η Εκκλησία ελέγχουσα τις διδόμενες πληροφορίες ως αληθείς αποφασίσει να διαγράψει τον Χρυσόστομον Σμύρνης από τις δέλτους των αγίων της, τότε υποχρεούμεθα να σταματήσουμε κι εμείς να τον τιμώμεν ως άγιον»!… Όσοι έχουν στοιχεία που αποδεικνύουν τον ισχυρισμόν τους περί της μασονικής ιδιότητος του αγίου… να τα θέσουν υπ' όψιν της Εκκλησίας και να ζητήσουν την επανεξέταση της υποθέσεως»!!! (σελ. 267-271).

 Είναι πράγματι εκπληκτικό: Εγνώριζαν οι εισηγητές Αρχιερείς, ο γράψας την ασματικήν ακολουθία του, ολόκληρη η «Σύνοδος, η οποία τον αγιοποίησε, ότι υπήρχαν κατηγορίες  δια την μασονικήν του ιδιότητα» και παρά ταύτα τον αγιοποίησε, προκαλώντας εκ των υστέρων τους αμφιβάλλοντας να καταθέσουν τα στοιχεία που έχουν; Δεν έπρεπε εκ των προτέρων εξονυχιστικώς αυτά να ελεγχθούν, να περιμένουν το χρόνο και κυρίως το Θεό να «δείξει» περί της αγιότητος ή όχι του Εθνομάρτυρος Χρυσοστόμου Σμύρνης;

Γ) (το τελευταίο κείμενο του π. Ευθύμιου):

«ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΣΜΥΡΝΗΣ, ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΣ   ΝΑΙ -ΟΧΙ   ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ

 

Έχουν περάσει δέκα επτά χρόνια από τότε που η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, κατόπιν εισηγήσεως του τότε Μητροπολίτου Δημητριάδος Χριστοδούλου, κατέταξε μεταξύ των αγίων τον Εθνομάρτυρα Χρυσόστομο Καλαφάτη, Μητροπολίτη Σμύρνης. 

Επειδή έχει αποφασισθή να εορτάζεται και να τιμάται ως άγιος κατά την Κυριακή του Σεπτεμβρίου προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού είναι επίκαιρο να δημοσιευθούν κάποιες σκέψεις προς ενημέρωσι και περιφρούρησι του λαού του Θεού.

Αυτή η πράξις  της εν λόγω αγιοποιήσεως εστιγμάτισε ανεπανόρθωτα τη Σύνοδο και έγινε αιτία και στον πλέον αδαή να καταλάβη περί το ποιόν και το επίπεδο της Συνόδου, το ότι δηλαδή κατευθύνεται από σκοτεινές δυνάμεις και έχει ως σκοπό, όχι να προστατεύση και να υπερασπισθή την Ορθόδοξο Παράδοσι και το λαό του Θεού, αλλά να εξυπηρετήση τα σχέδια των εχθρών της Εκκλησίας.  Και γινόμεθα συγκεκριμένοι διά να φανούμε ότι δεν φερόμεθα εμπαθώς και ότι δεν αδικούμε τα πράγματα.

 1. Δεν συνέβη ποτέ στην Ορθόδοξο δισχιλιετή Παράδοσι της Εκκλησίας να αγιοποιηθή κάποιος ο οποίος είχε τέτοια αγάπη και λατρεία για την πατρίδα, ώστε να θυσιάζη γι' αυτήν τα πάντα και την πίστι στον Χριστό και την Αρχιερωσύνη του και τη ζωή του και την Εκκλησία και το ποίμνιό του. Ο Χρυσόστομος Σμύρνης είναι ο μοναδικός στα εκκλησιαστικά δεδομένα.

2. Δεν συνέβη ποτέ στην Ορθόδοξο δισχιλιετή Παράδοσι να αγιοποιηθή κάποιος ο οποίος είχε τόσες αιρέσεις μέσα του και τόσο σκοτάδι πνευματικό, ο οποίος να συμβιβάζεται και να αναγνωρίζη ως Ορθοδόξους τους αιρετικούς, να καλή τους Προτεστάντες πάστορες να κάνουν κηρύγματα στον Μητροπολιτικό ναό της Σμύρνης, να θέτη στο ποίμνιό του ως πρότυπο σε όλα τους αιρετικούς της Δύσεως, να μην μπορείς να βρης στα κείμενά του κάτι ορθόδοξο (όλα είναι αιρετικά ή πατριωτικά ή κοσμικά), να συμπροσεύχεται και να κηρύττη σε αιρετικούς ναούς των Προτεσταντών, να ζητά με πάθος την ένωσι με τους Προτεστάντες, χωρίς αυτοί να διορθώσουν τίποτε και κοντολογίς να μην έχη τίποτε ορθόδοξο μέσα του.  Ο Χρυσόστομος Σμύρνης είναι ο μοναδικός στα εκκλησιαστικά δεδομένα.

3. Δεν συνέβη ποτέ στην δισχιλιετή Παράδοσι της Εκκλησίας να αγιοποιηθή κάποιος ο οποίος είχε ειδωλολατρικές και πανθεϊστικές αντιλήψεις, ο οποίος σε όλες του τις αναφορές έφερε σαν παράδειγμα τους αρχαίους Έλληνες και ποτέ τους αγίους και ο οποίος προέβαλε πάντοτε  το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα και ποτέ το ορθόδοξο χριστιανικό.  Ο Χρυσόστομος Σμύρνης είναι ο μοναδικός στα εκκλησιαστικά δεδομένα.

4. Δεν συνέβη ποτέ στην δισχιλιετή Παράδοσι της Εκκλησίας να αγιοποιηθή κάποιος ο οποίος είναι κατηγορημένος ως Μασόνος, όχι μόνο από αναφορές των Μασόνων αλλά και από τους στενούς του συνεργάτες στην Μητρόπολι και από όλα του τα πιστεύω και τις αντιλήψεις του, τα οποία ταιριάζουν απολύτως με αυτά των Μασόνων. Ο Χρυσόστομος Σμύρνης έχει και εδώ τη μοναδικότητα στα εκκλησιαστικά δεδομένα.

5. Δεν συνέβη ποτέ στην δισχιλιετή Παράδοσι της Εκκλησίας να αγιοποιηθή κάποιος ο οποίος ήτο πολέμιος του μοναχισμού, απεχθάνετο την ασκητική του πλευρά και προέβαλε το κάλλος του σώματος κατά τα πρότυπα των αρχαίων Ελλήνων. Ο Χρυσόστομος Σμύρνης είναι ο μοναδικός στα εκκλησιαστικά δεδομένα.

6. Δεν συνέβη ποτέ στην δισχιλιετή Παράδοσι της Εκκλησίας να αγιοποιηθή κάποιος ο οποίος αγωνιζόταν με πάθος για τον εκσυγχρονισμό της Εκκλησίας κατά τα δυτικά πρότυπα, υπέβαλε γι' αυτόν τον σκοπό προγράμματα στο Πατριαρχείο στα οποία απαιτούσε να συντομευθούν οι ακολουθίες, να καταργηθούν οι εκκλησιαστικές αργίες, να καταργηθούν οι νηστείες, να προσαρμοσθή η Εκκλησία και να ακολουθή τα πορίσματα της επιστήμης, να γίνη αναθεώρησις και ανακάθαρσις των εκκλησιαστικών βιβλίων, της εκκλησιαστικής μουσικής και αγιογραφίας, να καταργηθή το ράσο των κληρικών, να σπουδάζουν οι θεολόγοι προς πληρέστερο καταρτισμό στην Ευρώπη και γενικώς να μη μείνη τίποτε όρθιο στη θέσι του μέσα στην Εκκλησία.

7. Δεν συνέβη ποτέ στα δεδομένα της Εκκλησίας να αγιοποιηθή κάποιος ο οποίος ενώ ήτο Μητροπολίτης μονίμως οπλοφορούσε και μάλιστα εχειρίζετο άριστα το πιστόλι και με τα δύο χέρια και έφερε παράδειγμα προς μίμησι τον εαυτό του διά την εκπαίδευσι στα όπλα και κοντολογίς ήτο ένας άριστος «κάου-μπόϊ και πιστολέρο», ή ένα άλλο είδος επαναστάτου  τύπου Τσε Γκεβάρα. Ο Χρυσόστομος Σμύρνης είναι ο μοναδικός στα εκκλησιαστικά δεδομένα.

 8. Δεν συνέβη, ποτέ στην δισχιλιετή Παράδοσι της Εκκλησίας να αγιοποιηθή κάποιος και μετά από αυτήν την αγιοποίησι και επί δέκα επτά συνεχή χρόνια, να κατατίθενται μηνυτήριες αναφορές στη Σύνοδο με αδιάσειστα στοιχεία για το ποιόν του «αγίου», να γίνονται δημοσιεύσεις, όπως η παρούσα, να γίνονται διαμαρτυρίες, να γράφονται βιβλία εναντίον του «αγίου», να γίνονται εκδηλώσεις από τους Μασόνους και να τον παρουσιάζουν ως τον «άγιο τέκτονα» με την επιπλέον μόνιμη αναφορά των Μασόνων ότι «δεν θα έφθανε στην αγιότητα ο Χρυσόστομος Σμύρνης αν δεν ήτο Τέκτων», να προσκαλούμε τέλος τους αγιοποιήσαντας αυτόν Επισκόπους σε δημόσιο διάλογο και αυτοί να αντιμετωπίζουν την όλη υπόθεσι με τη ανευθυνότητα και την απάθεια ενός νεκρού, στον οποίο υποβάλλονται αυτές οι διαμαρτυρίες. Κατ' αυτόν τον τρόπο της αντιμετωπίσεως αποδεικνύουν περίτρανα οι Επίσκοποι ότι ο μόνος ανελεύθερος, αντιδημοκρατικός και δικτατορικός τόπος είναι αυτός της Εκκλησίας, στον οποίο οι ολίγοι κατευθυνόμενοι προεστώτες επιβάλλουν τις απόψεις των στους πολλούς, αδιαφορώντας για την αλήθεια και πειθαρχώντας στις αρχές της Ν. Εποχής.

Αυτά γράφονται προς γνώσι του λαού του Θεού, ώστε όπου ευρίσκονται  και βλέπουν τέτοιες φιέστες, οι οποίες προβάλλουν ως άγιο τον Χρυσόστομο Σμύρνης να διαμαρτύρονται και με κάθε τρόπο να υπερασπίζονται την Ορθόδοξο Παράδοσι, η οποία ισοπεδώνεται και μασονοποιείται στο φωτοστέφανο του Χρυσοστόμου Σμύρνης».

(7 Σεπτεμβρίου 2009, Ιερομόναχος  Ευθύμιος Τρικαμηνάς,)

 

* Ο Παναγιώτης Σημάτης είναι θεολόγος

Μεσογαίας περί "γρίπης" και Κοινωνίας.

 Περί "γρίπης" και Κοινωνίας.
 
 Του Σεβ. Μητρ. Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαου

 

 

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 41Η

Θέμα: «Ἡ ἐξάπλωσις τοῦ ἰοῦ τῆς γρίππης τῶν χοίρων καὶ τὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας».

 


ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 41Η

Θέμα: «Ἡ ἐξάπλωσις τοῦ ἰοῦ τῆς γρίππης τῶν χοίρων καὶ τὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας»,

Πρὸς
Τὸν εὐσεβῆ λαὸν τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Πρόσφατα, μὲ ἀφορμὴ τὴν ἐνσκήψασα πανδημία τῆς γρίππης τῶν χοίρων, ἀνεφύη, ὡς μὴ ὤφειλε, καὶ τὸ θέμα τοῦ ἐνδεχομένου τῆς μεταδόσεως ἀσθενειῶν μέσῳ τῆς Θείας Κοινωνίας. Δυστυχῶς, συχνὰ μὲ διάλεκτο ἀσεβῆ, ὕφος εἰρωνικὸ καὶ ἐπιχειρηματολογία ὄχι καλοπροαίρετη, ἔγινε ἀκόμη μιὰ προσπάθεια ἀποδόμησης τῆς πίστης μας σὲ μέρες ποὺ δὲν μᾶς ἔχει μείνει κανένα ἄλλο στήριγμα νὰ κρατηθοῦμε.
Μὲ τὴν εὐκαιρία λοιπὸν αὐτήν, θεωρῶ πὼς καλὸ θὰ ἦταν νὰ ποῦμε κάποιες ἀλήθειες, ἀναγκαῖες γιὰ νὰ περισωθεῖ ὁ πολύτιμος θησαυρὸς τῆς πίστης μέσα μας.
Ἡ Ἐκκλησία μας δυὸ χιλιάδες χρόνια μεταδίδει τὴ χάρι τῶν μυστηρίων της μὲ τὸν γνωστὸ τόσο ἀνθρώπινο καὶ ταυτόχρονα εὐλογημένο τρόπο πρὸς «ἴασιν καὶ θεραπείαν ψυχῆς καὶ σώματος». Ποτὲ δὲν προβληματίστηκε μὲ τὴ σύγχρονη λογικὴ τῆς ἀσεβοῦς ἀμφισβήτησης, ἀλλὰ καθημερινὰ ζεῖ μὲ τὴν ἐμπειρία τῆς ἐπιβεβαίωσης ἑνὸς μεγάλου θαύματος. Εἶναι δυνατὸν ἡ κοινωνία τοῦ Θεοῦ νὰ γίνει αἰτία ἀσθένειας ἢ παραμικρῆς βλάβης; Εἶναι δυνατὸν τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ μας νὰ μολύνει τὸ σῶμα καὶ τὸ αἷμα μας; Εἶναι δυνατόν καθημερινὴ ἐμπειρία δυὸ χιλιάδων χρόνων νὰ συντριβεῖ ἀπὸ τὸν ὀρθολογισμὸ καὶ τὴν ψυχρὴ ρηχότητα τῆς ἐποχῆς μας;
Ἀπὸ αἰῶνες μεταλαμβάνουν οἱ πιστοί, ὑγιεῖς καὶ ἀσθενεῖς, ἀπὸ τὸ ἴδιο ἅγιο ποτήριο καὶ ἀπὸ τὴν ἴδια ἁγία λαβίδα, ποὺ ποτὲ δὲν πλένουμε, ποὺ ποτὲ δὲν ἀπολυμαίνουμε, καὶ ποτὲ δὲν παρατηρήθηκε κάτι. Οἱ ἱερεῖς τῶν νοσηλευτικῶν ἱδρυμάτων, ἀκόμη καὶ τῶν λοιμωδῶν, μεταλαμβάνουν τοὺς πιστοὺς καὶ μὲ εὐλάβεια καταλύουν τὴ Θεία Κοινωνία καὶ μακροζωοῦν. Ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ὅ,τι ἱερώτερο ὡς Ἑκκλησία καὶ ἄνθρωποι ἔχουμε, τὸ μεγαλύτερο φάρμακο ψυχῆς καὶ σώματος. Αὐτὸ εἶναι καὶ διδασκαλία καὶ ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ὅσοι δυσπιστοῦν στὸ θαῦμα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, ὅσοι εἰρωνεύονται τὴν ἐκ παρθένου γέννησή Του, ὅσοι ἀρνοῦνται τὴν εὐωδία τῶν ἁγίων λειψάνων, ὅσοι περιφρονοῦν τὰ ἱερὰ καὶ ὅσια, ὅσοι βυσσοδομοῦν κατὰ τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅσοι ζητοῦν νὰ ἐξαφανίσουν καὶ τὸ ἐλάχιστο ἴχνος πίστης ἀπὸ τὶς ψυχές μας φυσικὸ εἶναι νὰ προσπαθοῦν νὰ ἐκμεταλλευτοῦν τὴν εὐκαιρία νὰ προσβάλουν καὶ τὸ ἱερώτατο μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.
Τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ Ἀγγλικανοὶ καὶ οἱ Καθολικοὶ ἀποφάσισαν, γιὰ προληπτικοὺς λόγους, τὴ διακοπὴ τῆς μετάδοσης τῆς θείας κοινωνίας στὴν Ἀγγλία καὶ τὴ Νέα Ζηλανδία ἀντίστοιχα, ἂν ἀληθεύει, δὲν φανερώνει, ὅπως μερικοὶ ὑποστηρίζουν, σύνεση καὶ ἐλευθερία, ἀλλὰ καταδεικνύει μὲ τὸν καλύτερο τρόπο τὴν τεράστια ἀπόσταση τῆς Ἐκκλησίας μας, ποὺ εἶναι Eὐχαριστιακὴ στὴ θεολογία καὶ ζωή της, ποὺ ζεῖ, πιστεύει καὶ κηρύττει τὸ Μυστήριο, ἀπὸ τὶς ὑπόλοιπες χριστιανικὲς ὁμάδες, ποὺ ἔμμεσα ὁμολογοῦν τὴν ἀπουσία τῆς χάριτος καὶ τῶν σημείων τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὰ λεγόμενα μυστήριά τους καὶ τὴν ἀπώλεια τῆς ἐκκλησιαστικῆς ταυτότητάς τους. Ζωὴ χωρὶς Μυστήριο μοιάζει μὲ σοβαρὴ ἀσθένεια χωρὶς φάρμακο.
Δυστυχῶς, τὸ μεγάλο πρόβλημα δὲν εἶναι
ὁ ἰὸς τῆς γρίππης -ὅπως διατείνονται τὰ ΜΜΕ- οὔτε ὁ ἰὸς τοῦ παγκόσμιου πανικοῦ -ὅπως ὑποστηρίζουν οἱ ἰατρικοὶ σύλλογοι- ἀλλὰ ὁ ἰὸς τῆς ἀσεβείας καὶ τὸ μικρόβιο τῆς ὀλιγοπιστίας. Καὶ τὸ καλύτερο ἐμβόλιο εἶναι ἡ «μετὰ καθαροῦ συνειδότος» καὶ «ἀκατάκριτος» συχνὴ συμμετοχή μας στὸ μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας.
Ἡ ἀπάντησή μας στὴν ἀνίερη αὐτὴ πρόκληση τῶν ἡμερῶν εἶναι ἡ δική μας ζωή. Καλὸ θὰ εἶναι οἱ πνευματικοί μας, μετὰ διακρίσεως, ὅπου κρίνουν ὅτι δὲν ὑπάρχουν πνευματικὰ κωλύματα, νὰ προτρέπουν τοὺς πιστοὺς νὰ μεταλαμβάνουν συχνότερα τοῦτες τὶς δύσκολες μέρες, ὅσοι δὲ ἔχουμε τὴν εὐλογία τους νὰ προσερχόμαστε συχνὰ στὸ ποτήριο τῆς ζωῆς, πάντοτε ὅμως «μετὰ φόβου Θεοῦ, πολλῆς πίστεως καὶ εἰλικρινοῦς ἀγάπης».

Μετὰ πατρικῶν εὐχῶν καὶ τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης,


Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
†῾Ο Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς ΝΙΚΟΛΑΟΣ

 

Σημ. φ.: Το περιεχόμενο της επιστολής ελήφθη από εδώ .

Για τις γυναίκες στα Εκκλησιαστικά Διακονήματα

 Για τις γυναίκες στα Εκκλησιαστικά Διακονήματα

Του Τσουκνίδα

Το θέμα αυτό δεν άνοιξε σοβαρό διάλογο, ιδίως μεταξύ των ανθρώπων που ενδιαφέρονται για εκκλησιαστικά ζητήματα. Τι έγινε το υποτιμούμε από την αρχή; 

Ας το επαναφέρουμε, ελπίζοντας στην συνέχεια. Διότι Παράδοση που δεν ανανεώνεται συνεχώς σβήνει!!

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΑΝΟΙΓΕΙ ΕΝΑ ΘΕΜΑ ΤΑΜΠΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΕΣ -ΕΣΤΩ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ- ΣΠΑΝΙΑ ΜΑΣ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΗΘΙΣΕΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΤΟΛΜΗ ΕΣΤΩ ΝΑ ΔΙΑΤΥΠΩΝΟΥΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΑΜΠΟΥ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ.

http://tsouknida.blogspot.com/2009/07/blog-post_30.html

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΑΝΟΙΓΕΙ ΕΝΑ ΘΕΜΑ ΤΑΜΠΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ



ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΕΣ -ΕΣΤΩ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ- ΣΠΑΝΙΑ ΜΑΣ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΗΘΙΣΕΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΤΟΛΜΗ ΕΣΤΩ ΝΑ ΔΙΑΤΥΠΩΝΟΥΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΑΜΠΟΥ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ.


ΓΙ' ΑΥΤΟ ΘΕΩΡΩ ΟΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΒΛΗΘΕΙ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ- ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΤΟΛΜΗΡΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ- ΝΑ ΤΟΛΜΗΣΕΙ ΝΑ ΨΕΛΙΣΕΙ ΚΑΠΟΙΑ ΑΥΤΟΝΟΗΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ, ΠΟΥ ΜΟΝΟ ΝΕΥΡΩΤΙΚΑ ΠΡΟΣΚΟΛΗΜΕΝΑ ΣΤΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΑΤΟΜΑ, ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΤΙ ΕΧΟΥΝ ΑΠΑΝΤΗΘΕΙ ΕΣΑΕΙ..

ΑΝΤΙΓΡΑΦΩ ΑΠΟ ΤΑ ΡΕΠΟΡΤΑΖ


Τη στιγμή που η Εκκλησία της Ελλάδος αποκλείει τα κορίτσια από τη δευτεροβάθμια εκκλησιαστική εκπαίδευση και το υπουργείο Παιδείας δεν τολμάει να αντιτεθεί στις αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου, ένας μητροπολίτης έρχεται να ταράξει τα νερά, αφενός εκφράζοντας την αντίθεση του στην απόφαση αυτή, αφετέρου προτείνοντας τη χειροτονία γυναικών!Με την Ιερά Σύνοδο να έχει αποφασίσει τον αποκλεισμό των κοριτσιών από τα εκκλησιαστικά γυμνάσια και λύκεια, και το υπουργείο Παιδείας να κλείνει την «πόρτα» που άνοιξε τον προηγούμενο μήνα για την εγγραφή κοριτσιών, ο Μητροπολίτης Ιωαννουπόλεως και Πραιτωρίας του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας κ. Σεραφείμ εκφράζει ανοιχτά την αντίθεση του. Μάλιστα σε άρθρο του που δημοσιεύεται στο εκκλησιαστικό πρακτορείο ειδήσεων Romfea, με τίτλο « Σχόλια για αποδοχή των γυναικών στα Εκκλησιαστικά Σχολεία» κάνει ένα ακόμη πιο ριζοσπαστικό βήμα προτείνοντας τη χειροτονία γυναικών! Όπως χαρακτηριστικά διερωτάται « Ποιοι είναι οι θεολογικοί λόγοι που μας εμποδίζουν να είμαστε θετικοί εις το θέμα της χειροτονίας των Γυναικών;».
"Σχόλια για αποδοχή των γυναικών στα Εκκλησιαστικά Σχολεία
Του Μητροπολίτη Ιωαννουπόλεως και Πρετορίας κ. Σεραφείμ
……
Όλοι μας γνωρίζουμε από τις μαρτυρίες των ποιμαντικών επιστολών του Αποστόλου Παύλου, αλλά και από το Βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων το σημαντικό ρόλο των Γυναικών εις την μαρτυρία, διδασκαλία και διακονία του Ευαγγελικού Λόγου. Όλοι μας γνωρίζουμε τη παρουσία ευσεβών γυναικών ως διακονισσών κι ως κατηχητριών εις το ποιμαντικό, διδακτικό και φιλανθρωπικό έργο της αρχέγονης Εκκλησίας. Αυτός ο θεσμός διαχρονικά από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα ανάλογα με τις ποιμαντικές ανάγκες μιας τοπικής Εκκλησίας ποτέ δεν εξέλειπε από τη ζωή της. Για παράδειγμα σε κάποια χρονική στιγμή που υιοθετήθηκε πλήρως ο νηπιοβαπτισμός άρχισε σταδιακά να εκλείπει κι ο θεσμός των διακονισσών.

Σήμερα στο χώρο της Ορθοδόξου Ιεραποστολής, όπου γίνονται κατηχήσεις και βαπτίσεις ενήλικων γυναικών, άρχισε πάλι να παρουσιάζεται η ποιμαντική ανάγκη για τη διακονία των διακονισσών.
…..
Τελειώνοντας, θα ήθελα να θέσω κι ένα ερώτημα για να γίνει μια σοβαρή θεολογική συζήτηση που θα βοηθήσει την Μέλλουσα να συνέλθει Μεγάλη Πανορθόδοξο Σύνοδο για τελική απόφαση για το θέμα της χειροτονίας των Γυναικών. Ποιοι είναι οι θεολογικοί λόγοι που μας εμποδίζουν να είμαστε θετικοί εις το θέμα της χειροτονίας των Γυναικών; Aν στην εποχή των Αποστόλων η Πατριαρχική κοινωνία δεν επέτρεπε την χειροτονία των γυναικών, όπως και στην εξάλειψη της δουλείας, η εποχή μας είναι έτοιμη για την υπέρβαση αυτή με κριτήριο την βελτίωση της σωτηριολογικής διακονίας της Εκκλησίας μας για τη σωτηρία ψυχών και σωμάτων; "
Η μοναδική γυναίκα ιερέας στην Ελλάδα, της Εκκλησίας των Ευαγγελιστών, κα Δωροθέα Βακάλη, μίλησε στο tvxs για το ρόλο των γυναικών στη διάδοση της πίστης.
«Εγώ χειροτονήθηκα το 1981 και από τότε υπηρετώ στην Ελλάδα, στην Γερμανική Ευαγγελική Εκκλησία στη Β. Ελλάδα. Για το κοινό είναι πάντα μία έκπληξη όταν λέω ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν αντιμετώπισα από το ελληνικό περιβάλλον αμφιβολίες, ή ας πούμε μία εχθρική θέση. Το αντίθετο μάλιστα. Αντιμετώπισα πάρα πολλούς ανθρώπους που ήθελαν να μάθουν, να δουν πως γίνεται αυτό, γιατί ακόμα οπτικά η εικόνα μίας γυναίκας ιερέα είναι κάτι τόσο ξένο, τόσο απίστευτο για τους Έλληνες, που τη στιγμή που βλέπουν μία γυναίκα παστόρισα, όπως λέμε εμείς, σε λειτούργημα, ξαφνιάζονται. Αλλά εμένα προσωπικά με αντιμετώπισαν με πάρα πολύ σεβασμό και πολύ θέληση να μάθουν περισσότερα (…) Αυτό ήταν κάτι που με βοήθησε να ασκήσω και το λειτούργημα όλα αυτά τα χρόνια και μου ήταν πολύ μεγάλη χαρά».
…«Προσωπικές» είναι οι απόψεις που εξέφρασε ο Μητροπολίτης Ιωαννουπόλεως Σεραφείμ σχετικά με την ιεροσύνη γυναικών, σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, τονίζοντας ότι οι παραπάνω απόψεις δεν εκφράζουν «την επίσημη θέση της παλαιφάτου Αλεξανδρινής Εκκλησίας».
….
Χαρακτηριστικές του κλίματος που επικρατεί είναι οι δηλώσεις του επίτιμου προέδρου του Ιερού Συνδέσμου Κληρικών Ελλάδος (ΙΣΚΕ) πρεσβύτερου κ. Ευστάθιου Κολλά, ο οποίος έβαλε, με σφοδρότητα, κατά του Μητροπολίτη. Όπως δήλωσε:

«Η Θεολογία και η Ορθοδοξία – Ορθοπραξία είναι μεγάλες ευθύνες και πρέπει να φυλάσσονται “ως κόρην οφθαλμού”, αλλά και να διακηρύσσονται με στεντόρεια ορθόδοξη φωνή, “ευκαίρως ακαίρως, λόγω και έργω”. Όποιος ή όσοι δεν αντέχουν αυτό το βάρος, και δεν διαθέτουν αυτό το ορθόδοξο σθένος, να μας “αδειάζουν τη γωνιά”. Ο Λόγος του Θεού και οι Ιεροί Πατέρες “ου μυκτηρίζονται”. Οι ταγοί της ορθόδοξης πίστης μας οφείλουν να γνωρίζουν σε βάθος την “πηλίκους υμίν γράμμασιν” γεγραμμένη ουράνια διδασκαλία του φτωχού Ναζωραίου, να κατέχουν “γράμματι και πνεύματι” τον Νόμο/Κανονικό Εκκλησιαστικό Σύνταγμα και να μελετούν τους Θείους και Ιερούς Πατέρες της Ορθόδοξης Εκκλησίας (…).

Οι προτάσεις του Μητροπολίτη Ιωαννουπόλεως Σεραφείμ αναφορικά με την ιεροσύνη των γυναικών προκάλεσε επίσης και την αντίδραση του πρώην προέδρου του ΙΣΚΕ. Ο τελευταίος, μέσα στο γενικότερο κλίμα, βρήκε την ευκαιρία να στραφεί για άλλη μια φορά εναντίον συμβούλου της Ιεράς Συνόδου – καθηγητή Πανεπιστημίου, κατηγορώντας τον ότι εμμένει «στην επαναφορά του ανύπαρκτου πλέον θέματος για την Ορθόδοξη Εκκλησία, της ιεροσύνης δηλαδή των γυναικών».

Αντιδράσεις ωστόσο έχουν προκαλέσει οι προτάσεις του κ. Σεραφείμ και σε εκκλησιαστικές οργανώσεις, οι οποίες επικοινώνησαν τηλεφωνικά – μέσω των εκπροσώπων τους – με κληρικούς του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, προκειμένου να δηλώσουν την δυσαρέσκειά τους.

Αποφεύγει προς το παρόν να τοποθετηθεί επί του ζητήματος ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ. Θεόδωρος. Σημειώνεται ότι ο Πατριάρχης, στον οποίο υπάγεται ο Μητροπολίτης Ιωαννουπόλεως Σεραφείμ, είχε ανακοινώσει τον περασμένο χειμώνα την πρόθεση του για επαναφορά του θεσμού των διακονισσών. Εν μέσω όμως των αντιδράσεων, τίθεται το ερώτημα κατά πόσο θα θέσει τελικά υπό συζήτηση το ζήτημα, κατά τη συνεδρίαση της Ιεραρχίας του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.

Πηγές:

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ http://www.tvxs.gr/v17239 http://www.tvxs.gr/v17148

Το Βήμα & Ρομφαία- Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων

Ο πύρινος… προφήτης Ηλίας

Ο πύρινος…

 

Του παπα Ηλία Υφαντή

 

Δεν συγκαταλέγεται μεταξύ "μικρών" ή των "μεγάλων» προφητών. Γιατί είναι ο μέγιστος. Δεν έγραψε βιβλία. Όπως δεν  έγραψε  κι  ο Χριστός ή ο Σωκράτης. Αλλά έγραψε  με πύρινα και ανεξίτηλα γράμματα στις καρδιές των ανθρώπων.  Και βέβαια πρόκειται για τον προφήτη Ηλία. Αλλά ποια ήταν τα θαυμαστά που τον ανέβασαν στα ψηλότερα σκαλοπάτια της μεγαλοσύνης;

Ήταν που πολέμησε το κακό, από το λαό μέχρι το ιερατείο και το βασιλιά… Δεν κολάκεψε το λαό. Προσπάθησε να τον συγκινήσει και να τον αφυπνίσει. Αλλά μάτ αια. Οι άνθρωποι, όπως λέει κι ο ποιητής, συνέχιζαν να κοιμούνται "ανίδεοι και χορτάτοι". Γι' αυτό, επειδή δεν ίσχυαν τα λόγια, επιστράτευσε την πίστη. Και πρόσταξε τον ουρανό να μη βρέξει. Και η ανομβρία, που κράτησε τριάμισι χρόνια  έφερε το λαό σε απόγνωση. Ο Ηλίας  κατέφυγε για ένα διάστημα, κοντά στο χείμαρρο Κερείθ, όπου τρεφόταν θαυματουργικά από τους κόρακες. Και προς το τέλος της ανομβρίας πήρε εντολή  από το Θεό να συναντηθεί με το βασιλιά Αχαάβ.

Οι βασιλιάδες καταληστεύουν τους λαούς,  εν ονόματι των νόμων. Αλλά, όταν οι νόμοι δεν φτάνουν για να ικανοποιήσουν την αρπακτικότητά τους, δεν διστάζουν να προχωρήσουν ακόμη και σε κακουργήματα:

Όπως  Αχαάβ, που ζήτησε να αγοράσει  το αμπέλι του Ναβουθαί, ενώ εκείνος δεν ήθελε να πουλήσει. Και για να τον βγάλει απ' το αδιέξοδο η βασίλισσα Ιεζάβελ, έβαλε τους ανθρώπους της να δολοφονήσουν το Ναβουθαί. Έγκλημα που ο Ηλίας ήλεγξε δριμύτατα. Προαναγγέλλοντας σ' αυτόν και τη βασίλισσα την ίδια τύχη με το Ναβουθαί. Πράγμα που έγινε.

Το ιερατείο, συνήθως αποτελεί το ανήθικο ηθικό στήριγμα της αμαρτωλής κοσμικής εξουσίας. Για να κρατεί έτσι τους λαούς σε νάρκη και υποταγή. Παίρνοντας ως αντιπαροχή προνόμια, που του εξασφαλίζουν την απρόσκοπτη λεηλασία του λαού.

Το ιερατείο το αντιμετώπισε ο προφήτης σε δημόσια αναμέτρηση: "Θα θυσιάσουμε, είπε ,ο καθένας στο Θεό του. Αλλά τη φωτιά θα ζητήσουμε να μας τη στείλει ο Θεός απ' τον ουρανό. Κι αφού ετοιμάστηκαν όλα, οι ιερείς του Βάαλ μάταια φώναζαν στο θεό τους απ' το πρωί ως το απόγευμα. Κι όταν εκείνοι απόκαμαν ο Ηλίας "προσευχή προσηύξατο". Κι ο ουρανός έστειλε  πρώτα τη φωτιά για τη θυσία κι αμέσως μετά  βροχή, για να τερματιστεί τη μαρτυρική ανομβρία. Όμως…

 Ο ενθουσιασμός συνεπήρε τον προφήτη. Και μέσα στη μέθη του θαύματος έσφ αξαν αυτός και οι οπαδοί τους ιερείς του Βάαλ. Για να προκαλέσουν την οργή της βασίλισσας, που κήρυξε διωγμό εναντίον αυτού και των οπαδών του.

Ο Ηλίας κατέφυγε στο όρος Χωρήβ. Και καταπτοημένος , περίμενε εκεί την απάντηση του Θεού, για το διωγμό του. Όπου, ξαφνικά, ξέσπασε θύελλα. Αλλά ο Θεός δεν ήταν μέσα στη θύελλα. Αλλά ούτε και μέσα στο σεισμό και τη φωτιά, που ακολούθησαν. Για να φυσήξει, τέλος, δροσερή αύρα, δηλωτική της παρουσίας του Θεού. Ο οποίος πληροφόρησε έτσι  τον Ηλία πως η σφαγή των ιερέων του Βάαλ δεν ήταν ο καλύτερος τρόπο αντιμετώπισής τους.

 

 Μέγας προφήτης ο Ηλίας. Αλλά και "ομοιοπαθής ημίν", όπως λέει ο Αδελφόθεος Ιάκωβος. Με ανθρώπινες, δηλαδή, αδυναμίες. Κι όμως αυτό δεν τον εμπόδισε να φτάσει πολύ ψηλά. Τόσο, που, αντίθετα απ' τον Διγενή, που πάλεψε και νικήθηκε απ' το Χάροντα  "στα μαρμαρένια αλώνια", νίκησε ακόμη και το θάνατο. Αφού ανάστησε το γιο της χήρας, που ύστερα από εντολή του Θεού, τον φιλοξενούσε στα Σάρεπτα της Σιδώνας. Έτσι που ο θάνατος δεν τόλμησε να τον ξαναπλησιάσει. Κι ο Θεός, για να τον ανεβάσει στον ουρανό "αναγκάστηκε" να του στείλει ένα πύρινο άρμα.

Τόσο ψηλά, λοιπόν, ανέβηκε  ο Ηλίας. Κι έτσι εκείνο το "ομοιοπαθής ημίν", έχει και θετική, για μας, σημασία. Αφού συνήθως τον ξεπεσμό μας τον δικαιολογούμε με τον ισχυρισμό ότι εμείς δεν είμαστε σαν τους αγίους και τους προφήτες. Αγνοώντας ότι οι άγιοι και οι προφήτες είναι σαν κι εμάς. Που σημαίνει ότι, όσο χαμηλά κι αν βρισκόμαστε, μπορούμε να επιχειρήσουμε τη δική μας ορειβατική προσπάθεια. Και ποιος ξέρει; Μπορεί να φτάσουμε, ακόμη και, σε πείσμα της ανθρώπινης κατακραυγής, σε απίστευτα ύψη.

 Άλλωστε ο δείκτης των υψομετρικών αναβάσεων βρίσκεται στα χέρια του Θεού και κανενός άλλου αυτοχειροτόνητου αγιομέτρη.

 

παπα-Ηλίας, 18-07-2009

ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ Ι

ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

Ένα φαινόμενο της νεοελληνικής θρησκευτικής ζωής

 

Απ.  Αλεξανδρίδη* 

 

Μέσα στις δύσκολες στιγμές των πρώτων χρόνων της ελεύθερης ζωής και της δημιουργίας του συγχρόνου ελληνικού κράτους, η Ελληνική Εκκλησία βρέθηκε σε αδυναμία να αντιμετωπίσει τις καινούργιες συνθήκες και καταστάσεις.

Οι επίσκοποι επί τετρακόσια χρόνια είχαν διπλό λειτούργημα: δεν ήταν μόνο επίσκοποι της Εκκλησίας, ήταν συνάμα και υπεύθυνοι πολιτικοί άρχοντες των Ρωμιών της επαρχίας τους, πολλές φορές απασχολημένοι περισσότερο με την επιβίωση του γένους και λιγότερο με τη φανέρωση της Βασιλείας του Θεού μέσα στη χριστιανική κοινότητα (1). Τώρα το πρώτο τους έργο έμενε χωρίς περιεχόμενο και η ξαφνική αυτή αλλαγή. Όπως ήταν φυσικό, προκάλεσε κρίση και σύγχυση.

Την κρίση αυτή και τη σύγχυση ήρθε να επιτείνει και το αυτοκέφαλο του Φαρμακίδη, που υποδούλωνε την Εκκλησία στο κράτος. Ήταν μια οργάνωση της Εκκλησίας βασισμένη σε προτεσταντικά πρότυπα (2), που μετέβαλε τους επισκόπους σε κρατικούς υπαλλήλους και πολύ λίγο τους βοήθησε να βρουν την αποστολή τους. Ακόμη λιγότερο βοήθησαν την Εκκλησία οι άγριες επιθέσεις του κράτους κατά των μοναστηριών και το κλείσιμο τους.
Το γενικό μορφωτικό επίπεδο του κόσμου, που και πριν από την επανάσταση του 1821 δεν ήταν ψηλό, τώρα, ύστερα από έναν τόσο σκληρό και μακροχρόνιο αγώνα ήταν ακόμα χαμηλότερο, κι ο κλήρος, που μαζί του είχε πολεμήσει και πάθει, δεν ήταν σε θέση να τον οδηγήσει μέσα στην παράδοσή του.
Πολλά στοιχεία της ορθόδοξης παράδοσης ξεχάστηκαν η νοθεύτηκαν μέσα στη μακρόχρονη σκλαβιά. Αλλά κι' εκείνα που διατηρήθηκαν μέσα από τόσους σκοτεινούς και δύσκολους αιώνες άρχισαν να χάνονται μέσα στη γενική σύγχυση, ακριβώς τη στιγμή που ήταν εντελώς απαραίτητα, για να μπορέσει η Εκκλησία να σταθεί στα πόδια της.

Εκείνα που είχαν θεμελιώδη και ανεξακρίβωτη ως τώρα σημασία στη συνέχεια της παράδοσης, ήταν από το ένα μέρος ο λατρευτικός τύπος, που όσο κι αν η ουσία του έμενε δυσνόητη, τροφοδοτούσε τον πιστό και τον μυούσε ως ένα σημείο στο μυστήριο του Σταύρου και της Ανάστασης, και από το άλλο μέρος τα παλιά βιβλία πού' χαν κυκλοφορήσει κατά την Τουρκοκρατία (Όπως π.χ. του αγ. Νικόδημου του Αγιορείτου, του Αγαπίου Λάνδου κλπ.), που ακόμα ως τα σήμερα τα ανακαλύπτουμε σε μερικά χωριάτικα η νησιώτικα σπίτια, ταπεινούς κι' ακούραστους οδηγούς ευσέβειας.
Απ' αυτές τις ρίζες βγαίνει ο Παπουλάκος, που παρ' όλη τη μικρή του μόρφωση κινείται μέσα σε πολύ πιο ορθόδοξα πλαίσια, παρ' όσο οι κατοπινοί πιο μορφωμένοι ιδρυτές των διαφόρων συλλόγων και οργανώσεων. Δεν είχε μεγαλεπήβολα σχέδια, είχε όμως μια βαθειά κατανόηση της ορθόδοξης διδαχής, γι' αυτό το κήρυγμά του αν και απλό και πραχτικό, δεν είναι ξερή ηθικολογία αλλά διαποτίζεται από το φιλάνθρωπο της ανατολικής παράδοσης. Πολλοί τον θεωρούν πρόδρομο των χριστιανικών κινήσεων, ίσως όμως πρέπει να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί σ' αυτό.

Η εμφάνιση του Παπουλάκου δε είναι κάτι το διανοητικό, μας παρουσιάζεται μάλλον πραγματικά χαρισματική. Τίποτα το τεχνητά οργανωμένο δεν υπάρχει στην προσπάθεια του, είναι το χαρισματικό μέρος της Εκκλησίας, που έρχεται να αναπληρώσει την αδυναμία του ιδρυματικού.

Για πρώτο κρίκο αυτής της αλυσίδας των οργανωμένων κινήσεων, που με διάφορες εξελίξεις και μορφές θα παίξουν σημαντικό ρόλο στη ζωή της Ελλαδικής Εκκλησίας, πρέπει να θεωρήσουμε τον Κοσμά Φλαμιάτο. Το κίνημα του Φλαμιάτου είναι μια αντίδραση όχι μόνο στην αδιαφορία η αδυναμία των ποιμένων της Εκκλησίας για διδαχή και καθοδήγηση του λάου της, αλλά και στην υποδούλωση της Εκκλησίας στο κράτος. Είναι όμως συνάμα και το κίνημα ενός φλογερού πατριώτη γεμάτου από οράματα, όπου πατριωτισμός και ορθοδοξία είναι αναπόσπαστα δεμένα μεταξύ τους (3). Η ορθοδοξία, ακόμη από τότε, ερμηνεύεται διαφορετικά κάθε φορά, ανάλογα με τα όνειρα και τις φαντασίες του καθενός.

 

Οι διαθέσεις του Φλαμιάτου ήταν άγιες, το βάρος όμως του παρελθόντος δεν τον αφήνει να τοποθετηθεί σωστά εκκλησιολογικά και έτσι κινείται μέσα στην ίδια σύγχυση που βρίσκεται η κρατική Εκκλησία. Αυτή η Εκκλησία, όπου ο επίσκοπος έπαψε να είναι για την κοινότητα η φανέρωση της ενότητας της, ο «εις τύπον και τόπον Χριστού», ο «επί της καθέδρας του Πέτρου» κι έγινε υπάλληλος του κράτους η στη βελτιωμένη μορφή, υπάλληλος μιας κεντρικής εκκλησιαστικής διοίκησης, που τον διορίζει, τον μεταθέτει κλπ.

Ο Φλαμιάτος πέθανε το 1852 στη φυλακή από τις κακουχίες σαν μάρτυρας του αγώνα του. Το έργο του απαλλαγμένο από τις πατριωτικές του υπερβολές, συνέχισε ο Ιγνάτιος Λαμπρόπουλος, αρχιμανδρίτης του Μεγάλου Σπηλαίου. Η δεσπόζουσα όμως μορφή του περασμένου αιώνα ήταν ο Απ. Μακράκης. Με την εμφάνισή του μπαίνομε σε μια νέα σημαντικότερη περίοδο των κινήσεων.
Ισχυρή προσωπικότης, προικισμένος με πολλά χαρίσματα και με βαθειά πίστη, γρήγορα συγκέντρωσε γύρω του πολλούς κληρικούς και λαϊκούς, μερικοί από τους οποίους θα ιδρύσουν αργότερα δικές τους κινήσεις. Ο Μακράκης ήταν ένα φαινόμενο. ακούραστος
μελετητής των πατέρων της Εκκλησίας, γνώστης της ελληνικής φιλοσοφίας και ως ένα σημείο και της ευρωπαϊκής, κατόρθωσε να νοιώσει σε καταπληχτικό βάθος ορισμένες πλευρές της χριστιανικής αλήθειας.

Ο Le Guillou παρατηρεί, πως θα μπορούσε κανείς πολύ σωστά, να παραλληλίσει μερικά κομμάτια από τα έργα του «Αποκάλυψις του κεκρυμμένου θησαυρού» και «Λόγος φιλοσοφικός, ου το θέμα : Χριστός η Αυτοαλήθεια» με ορισμένα κείμενα αρχαία των μεγάλων θεολόγων του μεσαίωνα η με ορισμένα σύγχρονα του Karl Barth (4).

Πραγματικά μερικές διαισθήσεις του είναι σημαντικές : αντιλαμβάνεται το Χριστό σαν καθολική αλήθεια, νοιώθει τη βαθειά σημασία της ευχαριστίας για τη ζωή του πιστού, και μάλιστα σ' αυτό προχωρεί πιο πέρα από τον Άγ. Νικόδημο τον Αγιορείτη, γιατί ανακαλύπτει την ευχαριστιακή υφή της Εκκλησίας ακόμα καταλαβαίνει τη σημασία της μελέτης των πατέρων (επιχειρεί μάλιστα μιαν έκδοσή τους) κι είναι ίσως ο πρώτος Έλληνας ορθόδοξος που ξαναβρίσκει την έννοια της οικουμενικής αποστολής της Εκκλησίας.

Είναι όμως κι' αυτός θύμα της εποχής του, ούτε η ελληνική Εκκλησία είναι σε θέση να τον βοηθήσει ούτε η θεολογία της εποχής του. Η έλλειψη αυτή θα οδηγήσει αργότερα σε δυσκολίες και θα ματαιώσει κατά μεγάλο μέρος την ευεργετική επίδραση που θα μπορούσε να αφήσει η εμφάνισή του.

Ακόμα δεν έχουν ξεκαθαριστεί οι επιδράσεις πάνω στη διαμόρφωση της σκέψης του Μακράκη, είναι όμως γεγονός, πως δεν προέρχονται μόνο από την ανατολική Εκκλησία. Τελευταία ο Le Guillou σημειώνει, πως υπάρχουν σοβαροί λόγοι, που τον πείθουν για μιαν άμεση ή έμμεση επίδραση από τον Lamennais (5). Άλλωστε σ' όλο το διάστημα της τουρκοκρατίας πολλά στοιχεία της δυτικής θεολογίας περνούσαν μέσα στην ανατολική Εκκλησία.

Έτσι εμφανίζεται έντονη η νομικίστικη αντίληψη της σωτηρίας, βασισμένη πάνω στη «δικαιοσύνη» (6), που σαν την «ανάγκη» των αρχαίων βαραίνει όχι μόνο πάνω στους ανθρώπους, παρά και πάνω στο Θεό και δίνει μια στυγνή όψη στο Χριστιανισμό, σήμα κατατεθέν και στις μετέπειτα οργανώσεις. Ακόμα εκδηλώνεται μια έλλειψη ελπίδας για τη σωτηρία των πολλών, ελπίδας τόσο ζωντανής μέσα στην ανατολική παράδοση.

Ένα άλλο αδύνατο σημείο του Μακράκη είναι ότι δε μπόρεσε να ξεφύγει από το όραμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η Μεγάλη Ιδέα, που τότε ήταν η πνοή της ζωής του Ελληνισμού, παίρνει γι' αυτόν βαθύτερο θρησκευτικό χαρακτήρα. Βλέπει τον ελληνικό λαό σαν ένα νέον Ισραήλ, που ό ίδιος θα τον οδηγήσει να ξαναπάρει την Πόλη και να ιδρύσει μία νέα θεοκρατία, τη βασιλεία του Θεού επί της γης.

Δεν πνίγεται όμως μέσα σε στενούς εθνικιστικούς φραγμούς. Αντίθετα εδώ βλέπουμε μια πρώτην, από ελληνικής πλευράς, απόπειρα φιλοσοφίας της Ιστορίας, μια προσπάθεια καθορισμού της αποστολής του Ελληνισμού μέσα στο γενικότερο ιστορικό πλαίσιο.

Από αυτό το όραμα κινούμενος ίδρυσε έπειτα από τους θρησκευτικούς συλλόγους «Ιωάννης ο Βαπτιστής» (1877), που διατηρείται μέχρι σήμερα και «Ιωάννης ο Θεολόγος» (1884), τον πολιτικό σύλλογο «ο Πλάτων» (1901), και έβαλε υποψηφιότητα για βουλευτής, χωρίς όμως να εκλεγεί.

Η πολυπραγμοσύνη του του στοίχισε πολλές περιπέτειες κι' έναν αφορισμό (7) από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, που για την ορθοδοξία του σκεπτικού του πολλοί αμφιβάλλουν, και που είχε μάλλον σκοπό να κλείσει το στόμα ενός ενοχλητικού κριτή. Στο τέλος οι διάφορες διαμάχες τον έκαναν οξύθυμο κι εκδικητικόν (8).

Στην περίπτωση του Μακράκη, όπως και στις επόμενες κινήσεις, διαπιστώνουμε την τραγική κατάσταση μιας Εκκλησίας, που έχει χάσει τη συνείδηση της παράδοσής της και που την αναζητεί με αγωνία, χωρίς να υπάρχει κάποιος, που να μπορεί να την βοηθήσει σ' αυτήν την αναζήτηση της. Η τραγικότητα κορυφώνεται στην αδυναμία της ιεραρχίας να οδηγήσει το λαό. Από το λαό εξ άλλου εμφανίζονται οδηγοί, που μέσα στην αγωνιώδη τους προσπάθεια καταλήγουν στο τέλος να γίνονται σαν ξένα σώματα μέσα στην Εκκλησία, χωρίς να είναι μόνον αυτοί υπεύθυνοι γι' αυτό. Η Εκκλησία δεν έχει τη δύναμη να τους προσλάβει και να τους εντάξει μέσα στο σώμα της.
Η τότε θεολογία δεν ήταν σε θέση να προσφέρει πολλά πράματα, ξεκομμένη κατά πολύ από τη ζωή της Εκκλησίας, με τον πειρασμό της καθαρής επιστήμης πάντοτε μπροστά της, και με άφθονη επίδραση από τη δυτική και ιδιαίτερα την προτεσταντική θεολογία, που εκείνη την εποχή δε βρισκόταν σε πολύ ψηλό επίπεδο.

Απ' αυτήν τρεφόταν κι η θεολογία της Εκκλησίας. και σιγά-σιγά υιοθετούσε ιδέες και αντιλήψεις ξένες προς την παράδοση της. αρκεί να σκεφτεί κανείς πως ακόμα και σήμερα εξακολουθούμε να θεωρούμε τη δογματική του Χ. Ανδρούτσου δογματική της Ελλαδικής Εκκλησίας.

Μέσα σ' όλους αυτούς τους αγώνες είχε ξεχαστεί φαίνεται μια παλιότερη προσπάθεια πολύ περισσότερο βασισμένη πάνω στην ορθόδοξη παράδοση, που η αναδρομή σ' αυτήν ασφαλώς θα προλάβαινε πολλά δυσάρεστα. Πρόκειται για την προσπάθεια του Αγίου Νικόδημου του Αγιορείτη. Ίσως θεωρήθηκε πολύ μοναστική η πολύ παλιά για τις σύγχρονες ανάγκες και παραθεωρήθηκε.
Έτσι, ενώ από την επίδραση του Αγ. Νικόδημου και της «Φιλοκαλίας» του έχουμε τη θαυμάσια φιλοκαλική Αναγέννηση της Ρωσικής και Ρουμανικής Εκκλησίας, με τους μέχρι την εποχή μας πλούσιους καρπούς της, στην Ελλάδα η Φιλοκαλία αγνοήθηκε και για βάσεις της σύγχρονης ευσεβείας χρησιμοποιήθηκαν «επιστημονικές» δυτικές απολογητικές και πραχτικά εγχειρίδια ηθικής, αμφίβολης ορθοδοξίας και υπόπτων επιδράσεων (9).

Από μαθητές του Μακράκη που τον εγκατέλειψαν όταν εκείνος αρνήθηκε να συμφιλιωθεί με την Ιερά Σύνοδο, δημιουργήθηκαν δύο νέες κινήσεις η «Ανάπλασις» και η «Ζωή». Η δεύτερη εξελίχτηκε σε μια πολύ ισχυρή οργάνωση κι η επίδρασή της στην Ελλαδική Εκκλησία ήταν και εξακολουθεί ακόμα να είναι έντονη.

Η «Ανάπλασις» ιδρύθηκε το 1885 από τον Κ. Διαλησμά και ανέπτυξε μορφωτική χριστιανική δράση εκδίδοντας και το ομώνυμο περιοδικό. Ίδρυσε παραρτήματα σε αρκετές μεγάλες πόλεις της τότε Ελλάδος και ενδιαφέρθηκε για την ανάδειξη καλών επίσκοπων και τον αποκλεισμό των ακαταλλήλων. Ο σύλλογος και το περιοδικό είχε σκοπό να συντελέσει «εις την ανάπλασιν και διοργάνωσιν της κοινωνίας δια του χριστιανισμού, εξυπηρετουμένου υπό των επιστημών και των τεχνών».

Αυτό το «εξυπηρετουμένου υπό των επιστημών» θυμίζει πολύ αυτό που γράφουν οι οπαδοί του Μακράκη: «Ούτος ωφέλησε την Εκκλησίαν περιβαλών με κύρος φιλοσοφικόν και επιστημονικόν τα ορθά δόγματα αυτής, τα οποία ώρισαν αι επτά οικουμενικαί σύνοδοι» (10). Μόνο που τώρα έχομε μία μετακίνηση προς την «διοργάνωσιν της κοινωνίας».

Η κίνηση όμως, που περισσότερο από κάθε προηγούμενη η παράλληλή της άφησε έντονα ίχνη μέσα στην ελληνική Εκκλησία κι' έχει μείνει μέχρι σήμερα υπόδειγμα, βάσει του οποίου ακόμα και εκείνοι που διατηρούν επιφυλακτική στάση απέναντί της, οργανώνουν τις δικές τους κινήσεις, είναι η «Ζωή».

Ιδρύθηκε από τον αρχιμανδρίτη Ευσέβιο Ματθόπουλο το 1907. Παιδί δέκα τεσσάρων χρονών ο Ευσέβιος, κατά κόσμον Βασίλειος Ματθόπουλος, έγινε υποταχτικός του Ιγνατίου Λαμπροπούλου, παλαιού συνεργάτη του Κοσμά Φλαμιάτου. Την εποχή εκείνη ό Ιγνάτιος είχε ξαναρχίσει ταχτικές κηρυκτικές περιοδείες στην Πελοπόννησο και καθώς φαίνεται σε πολλές τον ακολούθησε ο υποταχτικός του. Ίσως αυτό εξηγεί την κατοπινή κηρυχτική δράση του π. Ευσεβίου και τις βάσεις της κίνησης που ίδρυσε. Μετά το θάνατο του γέροντά του ήρθε στην Αθήνα και σπούδασε φιλολογία. Εδώ συνδέθηκε, καθώς και άλλοι μαθητές του Ιγνατίου, με την κίνηση του Μακράκη.

Το 1884, ύστερα από τις γνωστές περιπέτειες με τους σιμωνιακούς και τον αφορισμό, μαζί με άλλους κληρικούς, εγκατέλειψε το Μακράκη κι άρχισε κηρυχτικές περιοδείες σ' όλη την Ελλάδα.

Το 1907 συγκρότησε μια μικρή ομάδα από θεολόγους, κληρικούς και μη, για να πολλαπλασιάσει και να συνεχίσει το κήρυγμα. Η ομάδα αυτή πήρε το όνομα «Ζωή» και το 1911 άρχισε να εκδίδει το γνωστό ομώνυμο της περιοδικό, που γνώρισε και γνωρίζει μεγάλη κυκλοφορία.

Με τον π. Ευσέβιο Ματθόπουλο έχομε ένα βήμα προς τα εμπρός, αλλά και μια οπισθοχώρηση. Το θετικό στοιχείο είναι το ξεκαθάρισμα του κηρύγματος από τα πολιτικά και εθνικά οράματα, από τα οποία ούτε ο Φλαμιάτος ούτε ακόμα κι ο Μακράκης είχε κατορθώσει ν' απαλλαγή. Αυτό το ξεκαθάρισμα είν' ένα γεγονός πολύ σημαντικό με ανυπολόγιστα ευεργετικές συνέπειες.

Η οπισθοχώρηση είναι η νέα ιδέα που αρχίζει να εφαρμόζεται στην κίνηση, πως δεν υπάρχει λόγος να ασχολούμεθα και πάρα πολύ με τη θεολογία και το δόγμα. Όχι πως το απορρίπτομε, αντίθετα το σεβόμαστε και αποφεύγομε να το ερευνούμε αρκούμενοι στην πραχτική εφαρμογή του χριστιανισμού.
Η στάση αυτή έχει την εξήγησή της: το Μακράκη τον ενδιέφερε το δόγμα, το ερευνούσε, στοχαζόταν πάνω σ' αυτό, φιλοσοφούσε. Αυτός όμως ο στοχασμός πάνω στο δόγμα του άφησε μίαν ακάλυπτη πλευρά, όπου η ιεραρχία μπόρεσε να τον χτυπήσει – σωστά η λάθος αδιάφορο – όταν το θέλησε. Στις νέες κινήσεις αυτό απετέλεσε ένα δίδαγμα που θα μπορούσε να διατυπωθεί ως εξής: «Μην καταπιάνεστε με δογματικές εμβαθύνσεις και συζητήσεις- είναι επικίνδυνες». Και φτάνουμε στην πάρα πολύ σίγουρη συμπεριφορά, που παλιότερα εφαρμοζόταν πολύ καλά στη Δύση: «Π ιστεύω ό,τι πιστεύει η Εκκλησία και κοιτάζω την πραχτική ευσέβεια, χωρίς να συζητώ μέσα μου τι πιστεύει η Εκκλησία».

Έτσι δημιουργούνται στον πιστό δύο χωριστά στεγανά, στο ένα είναι τα δόγματα, που τα παραδέχεται χωρίς να τα συζητεί, και στο άλλο η πραχτική ευσέβεια, άσχετη κι ανεξάρτητη από το δόγμα. Μοιραία κατάληξη αυτής της στάσης είναι ο πιετισμός.

Βασικό βιβλίο που διαμόρφωσε την ευσέβεια της κίνησης της «Ζωής» υπήρξε ο «Προορισμός του Ανθρώπου» του π. Ευσεβίου Ματθοπούλου. Δυσκολεύεται κανείς να πιστέψει, πως ένα τέτοιο βιβλίο γράφτηκε από ένα μοναχό, και δυσκολεύεται κανείς να καταλάβει, πως μια κίνηση που ιδρύθηκε από έναν μοναχό πήρε στην πορεία της αντιμοναστική νοοτροπία.
Ίσως μιαν εξήγηση, μπορούν να δώσουν η σχετικά λιγόχρονη παραμονή στη μονή και μάλιστα σε μια εποχή, που η προσοχή είχε στραφεί προς την εξωτερική δράση, η παρακμή των μοναστηριών της Ελλάδας και οι σπουδές στη φιλοσοφική σχολή.

Στο βιβλίο αυτό, το βάρος πέφτει στην ηθική συμπεριφορά, το πρόβλημα της ουσίας λείπει κι έχει λησμονηθεί η αλήθεια του «actus sequitur esse». Ο Χριστός είναι ηθικό πρότυπο μιμήσεως, η σωτηρία είναι θέμα ήθους και η μέλλουσα δόξα είναι η αμοιβή μιας ηθικής συμμορφώσεως. Ακόμα και η Εκκλησία ορίζεται ως «το ηθικόν του Χριστού σώμα» (σελ. 13 έκδ. 1938).


Χαρακτηριστικό είναι, ότι πουθενά δε χρησιμοποιείται στο βιβλίο αυτό κάτι από την πλούσια σε δογματικό και θεολογικό περιεχόμενο υμνολογία της Εκκλησίας. Το βιβλίο εκτός από την καθηκοντολογία έχει και σύντομα απολογητικά στοιχεία καθώς και ένα κεφάλαιο για τη Θεία Ευχαριστία. Η ηθική, η απολογητική και η ταχτική μετοχή στη θεία Ευχαριστία ήταν ο τριπλός δείχτης πορείας της ομάδας αυτής. το πρώτο πολύ πιο τονισμένο και τα άλλα θεωρημένα κάτω από το πρίσμα του πρώτου.

Ο τονισμός της ταχτικής μετοχής στη Θεία Ευχαριστία – και σ' αυτό συνεχιζόταν η γραμμή του Μακράκη – ήταν μια πολύ θετική προσφορά για την Εκκλησία. Σιγά – σιγά ο πολύς κόσμος έμαθε πως η μετοχή στη Θεία Ευχαριστία δεν είναι μόνο για τις μεγάλες γιορτές ή για τους παπάδες.
Επειδή όμως και η Ευχαριστία τοποθετήθηκε μέσα σε μιαν ηθικολογική προοπτική κι' έλειψαν τα απαραίτητα θεολογικά στοιχεία, δε μπόρεσε να γίνει αφορμή για μια πραγματική λειτουργική αναγέννηση. Με την έλλειψη μιας βαθύτερης εκκλησιολογικής και ευχαριστιακής τοποθέτησης, το κέντρο βάρους μετατοπίστηκε στην ομιλία (το λεγόμενο σήμερα κήρυγμα) έγινε μάλιστα και η ασέβεια να βγει από τη σωστή της θέση, μετά τα Ιερά αναγνώσματα, και να τοποθετηθεί μέσα στην Ευχαριστία, διακόπτοντας τη συνέχειά της (και δυστυχώς, αυτή τη μετακίνηση την μιμήθηκαν ανεξέλεγκτα όλες οι ενορίες). Από το άλλο μέρος δυτικά στοιχεία μπαρόκ, όπως το γονάτισμα κατά την αναφορά, μπήκαν μέσα στη λειτουργία, για να τονίσουν την αγιότητα του μυστηρίου, κι' έσπασαν την αρχαιότατη και γεμάτη νόημα παράδοση της προσφοράς σε όρθια στάση (11).

Η κηρυχτική αυτή ομάδα του π. Ευσεβίου οργανωμένη σαν ένα νέου είδους κοινόβιο, έμεινε έτσι με την αρχική της μορφή πολλά χρόνια, και σιγά σιγά, μάζεψε γύρω της κι έναν αριθμό φίλων διαφόρων επαγγελμάτων. Το 1929, οπότε προϊστάμενος ήταν ο διάδοχος του π. Ευσεβίου αρχιμ. Π. Σεραφείμ Παπακώστας, και με την παρακίνησή του, ιδρύθηκε δίπλα στη «Ζωή» ο πρώτος σύλλογος με συμμετοχή πολλών από αυτούς τους φίλους και με σκοπό να την βοηθήσουν στο έργο της εσωτερικής Ιεραποστολής χωρίς ιδιαίτερες υποχρεώσεις (αγαμία, κοινοβιακή ζωή κ.τ.τ.). Αυτό στάθηκε η αρχή για τη δημιουργία και άλλων σωματείων, φοιτητών, διπλωματούχων, γονέων, κτλ. Με παραρτήματα σε πολλές πόλεις της Ελλάδος. Ακόμη δημιουργήθηκαν και γυναικείες αδελφότητες με κοινοβιακό χαρακτήρα και σκοπό την ιεραποστολή, σε ειδικούς γυναικείους τομείς. Όλα αυτά τα σωματεία απετέλεσαν τα «Συνεργαζόμενα Χριστιανικά Σωματεία, ο Απόστολος Παύλος». Εκδίδουν εκτός από τη «Ζωή», τα περιοδικά «Ζωή του Παιδιού», «Ελληνοχριστιανική Αγωγή» κλπ.

Στην αδελφότητα της «Ζωής» οφείλεται κατά μέγα μέρος και η συστηματική οργάνωση των κατηχητικών σχολείων, την οποία υιοθέτησε η Εκκλησία και τη συνεχίζει σχεδόν πάνω ίδια αχνάρια. Η επίδραση της κίνησης αυτής μέσα στον Ελληνικό λαό υπήρξε σημαντική, λόγω του ήθους και της σοβαρότητος των μελών των αδελφοτήτων. Ακόμα και ο κλήρος της Εκκλησίας επηρεάστηκε πολύ, ανεξάρτητα από την επιφυλακτική στάση που κράτησε απέναντί τους.

Λίγα χρόνια μετά τον θάνατο του π. Σεραφείμ η οργάνωση αυτή χωρίστηκε σε δυό όμοιες : το «Σωτήρα» και τη «Ζωή». Δε μπορούμε δω να εξετάσουμε τα αίτια του χωρισμού, τα όποια φαίνεται υπήρξαν πολύ βαθύτερα από τη διαφωνία γύρω στο θέμα της διαδοχής του προϊσταμένου.

Μια άλλη κίνηση που πρέπει να αναφερθεί είναι η «Ορθόδοξοι Χριστιανικαί Ενώσεις Νέων και Κορασίδων» περισσότερο γνωστή σαν κίνηση του πατρός Αγγέλου (από το όνομα του πνευματικού της προϊσταμένου π. Αγγέλου Νησιώτη) Κι αυτή εμμέσως ξεκινάει απ' το Μακράκη ο ιδρυτής της π. Μάρκος Τσακτάνης, εφημέριος της Αγ. Αικατερίνης της Πλάκας είχε χρηματίσει υπάλληλος στο Λύκειο του Κ. Διαλησμά μαθητή του Μακράκη. Μετά το θάνατο του π. Μάρκου (1924), το έργο του συνεχίστηκε από τον π. Άγγελο Νησιώτη εφημέριο μέχρι σήμερα στο ναό της Ζωοδόχου Πηγής (οδ. Ακαδημίας). [σ.σ: το άρθρο είναι δημοσιευμένο το 1966]

Αν και η κίνηση αυτή δεν απέκτησε τη δύναμη και της έκταση της «Ζωής», υπήρξε αρκετά καρποφόρα. Οργάνωσε κατηχητικά και συγκεντρώσεις και εκδίδει από το 1921 το περιοδικό «Καινή Κτίσις». Ιδιαίτερη ομάδα απετέλεσαν οι φοιτηταί, το «Χριστιανικό Όμιλο Φοιτητών», με την καθοδήγηση δυο καθηγητών της Θεολογίας.

Η κίνηση αυτή περισσότερο από κάθε άλλη έμεινε συνδεδεμένη με το τελετουργικό της Εκκλησίας και διατήρησε την αγάπη για την υμνολογία της και τις ολονυκτίες, χωρίς όμως να μπορεί να πει κανείς ότι κατανόησε τελείως τη βαθύτερη σημασία τους. Σημαντική επίσης προσφορά υπήρξε το ξαναζωντάνεμα ορισμένων μοναστηριών από γυναικεία μέλη της. Τα μοναστήρια αυτά έτσι, έγιναν κέντρα πνευματικής και λειτουργικής ζωής.
Εκτός από τις κινήσεις που αναφέραμε τώρα έχουν δημιουργηθεί και άλλες μικρότερες γύρω από διάφορα πρόσωπα, σχεδόν με παρόμοια μορφή, είτε ο σκοπός τους είναι μόνο κατηχητικός, είτε σε ορισμένες περιπτώσεις και πολεμικός, ιδίως εναντίον της ιεραρχίας της Εκκλησίας.

Σήμερα είναι βέβαιο πως ο αρχικός σκοπός των κινήσεων αυτών έχει ξεπεραστεί. Κήρυγμα κατά το υπόδειγμά τους υπάρχει και ανεξάρτητα από αυτές. Τι είναι λοιπόν εκείνο που ακόμα κράτα στη ζωή τις παλαιότερες και δημιουργεί τις καινούργιες ; Μήπως πιο πέρα από το διδαχτικό μέρος υπάρχει κάποια βαθύτερη δίψα, κάτι που ο λαός δεν μπορεί να το βρει στην ενορία του και το αναζητεί άλλου;

Μόνο αν ξανασκεφτούμε τι είναι η Εκκλησία θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε για να βρούμε τα βαθύτερα αίτια αυτού του φαινομένου. Ακριβής ορισμός της Εκκλησίας δεν είναι δυνατό να δοθεί, γιατί, όπως ωραία παρατηρεί ο L. Zander ο ορισμός είναι ένας περιορισμός, ενώ η Εκκλησία είναι μια πραγματικότητα υπερβατική. Μας παραδόθηκαν όμως ορισμένες εικόνες που μας περιγράφουν βασικές πλευρές αύτης της πραγματικότητας. Έτσι μας αποκαλύπτεται ως «σώμα Χριστού», «το πλήρωμά του τα πάντα εν πάσι πληρουμένου», ο όλος Χριστός, «totus Christus» (Ιερός Αυγουστίνος) κλπ.


Το μυστήριο, δηλ. η φανέρωση αυτής της υπέρλογης πραγματικότητας, πραγματοποιείται στην τοπική Εκκλησία, και μάλιστα κατά τη Θεια Λειτουργία. Εκεί η σύναξη των πιστών, έχοντας επικεφαλής τον Επίσκοπο «εις τόπον και τύπον Χριστού», προσφέρεται στον ουράνιο Πατέρα μαζί με το ψωμί και το κρασί (το σώμα της και το αίμα της). Εκεί αυτήν την προσφορά την παίρνει ο Χριστός και την κάνει δικό του σώμα και αίμα και γίνεται έτσι προσφορά δεχτή στο θρόνο της Αγ. Τριάδος. Μετέχοντας η σύναξη σ' αυτό το σώμα και αίμα, μεταβάλλεται κι η ίδια σε ένα σώμα, το σώμα του Χριστού. Η τέλεια αύτη ενότητα διατηρείται και μέσα στον παρόντα κόσμο, μέσα στην κοινή ζωή των μελών του σώματος, στην πλήρη δηλ. αγάπη του πλησίον. Χαρακτηριστικά και απαραίτητα στοιχεία αυτής της πραγματικότητος είναι:

Ο Επίσκοπος (ούτε Εκκλησία άνευ Επισκόπου ούτε Επίσκοπος άνευ Εκκλησίας), η σύναξη (μόνος του ο Επίσκοπος δεν μπορεί να τελέσει λειτουργία – εκκλησ. Κανών), η προσφορά και ο τόπος, σαν αναγκαία συνθήκη της κοινής ζωής (αλλιώς η κοινή ζωή καταντ ά κενός λόγος). Κάθε άλλη διάκριση του παρόντος αιώνος: φυλή, κοινωνική θέση, επάγγελμα κτλ. κάθε τι δηλ. που χωρίζει, είναι απαράδεκτη μέσα σ' αυτήν την τέλεια ενότητα των τέκνων του Θεού.

Η κοινή ζωή της πρώτης Εκκλησίας δεν είναι μια εξαίρεση, αλλά η κανονική της κατάσταση. Ζώντας μέσα σ' αυτή την ενότητα τα παιδιά του Θεού, περιμένουν την παρουσία του κυρίου, τη φανέρωση δηλ. της Βασιλείας, που τώρα είναι ακόμα κεκαλυμμένη, αν και παρούσα, και την κατάργηση του έσχατου εχθρού, δηλ. του θανάτου, η ύπαρξη του οποίου ήταν ένας φραγμός στην ένωσή μας με τον αθάνατο Πατέρα μας. Αν η κοινή αύτη ζωή επήρε αργότερα άλλες μορφές, ποτέ όμως δεν έπαψε να είναι ζωή αγάπης, ποτέ δεν έφτας ε την εποχή εκείνη σ' αυτήν την απομόνωση που βλέπομε σήμερα:

Γύρω από το Θυσιαστήριο να συνάζονται άνθρωποι άγνωστοι και καμιά φορά εχθρικοί μεταξύ τους, που το «αγαπήσωμεν αλλήλους» έγινε ένα παράγγελμα χωρίς νόημα, κι έχει λησμονηθεί πως το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας είναι, εκτός των άλλων, και το κήρυγμα του Θανάτου και της Ανάστασης του Κυρίου και η γεμάτη ελπίδα επιθυμία και αναμονή της παρουσίας Του.

Όταν αργότερα η τοπική Εκκλησία έγινε πολυάριθμη, έτσι που η κοινή ζωή δεν ήταν λόγω του αριθμού πραχτικά εφαρμόσιμη, δημιουργήθηκε η ενορία, μικρό κομμάτι της τοπικής Εκκλησίας, τέλεια εικόνα της, όπου αντί του επισκόπου προΐσταται ο πρεσβύτερος, που πήρε τη ειδική γι' αυτόν το σκοπό εντολή του επισκόπου, ο εφημέριος. Η ενορία πάντα μένει ενωμένη με τον τοπικό επίσκοπο (τον οποίο και μνημονεύει), χωρίς τον οποίο ούτε Εκκλησία υπάρχει, ούτε λειτουργία μπορεί να γίνει.

Σήμερα όμως το νόημα αυτό της σύναξης κατά τη μία ημέρα της εβδομάδας έχει σχεδόν χαθεί. Πάμε στην Εκκλησία για μια προσευχή και για την ακρόαση μιας ομιλίας κι ούτε υποψιαζόμαστε κάτι για το «μυστήριο της σύναξης». Κι αν κάποτε κάτι έμενε εμφανίστηκε κι η ενορία – γίγας που τα έσβησε όλα. Ενορία δηλ. με 35.000 και 40.000 πολλές φορές ενορίτες, που παλιότερα ούτε για επισκοπή δε θα ήταν παραδεχτή, όπου ο κάθε πιστός χάνεται μέσα σ' ένα άγνωστο και μεταβλητό πλήθος, άγνωστος μεταξύ άγνωστων, άγνωστος ακόμα και στον εφημέριο (που σχεδόν έχει μεταβληθεί σε απλό ληξίαρχο), για να αναφέρουμε τη βασικότερη αδυναμία της, που δεν είναι και η μόνη(12).

Έτσι η ζωή της ενορίας έφτασε σε μια κατάσταση νεκροφάνειας. Και προβάλλει το αγωνιώδες ερώτημα: «Πως θα βγούμε απ' αυτήν;» Αλλά δεν μπορούμε έσω να απαντήσουμε σ' αυτό. Το θέμα μας είναι αν υπήρξε αντίδραση σ' αυτό. Κι η απάντηση είναι, πως υπήρξε. Μια υποσυνείδητη αντίδραση του πιστού, που βλέπει πως κάτι του λείπει, στην ενορία του.
Κι' αυτή τον έσπρωξε προς την οργάνωση. Δεν ήταν, βέβαια η σωστότερη αντίδραση, ίσως όμως δεν είχε και άλλην οδό. Ήταν πάντως μια αντίδραση, οπωσδήποτε προτιμότερη από τη νέκρα.

Η οργάνωση, που είχε δημιουργηθεί με σκοπό το κήρυγμα, πρόσφερε τώρα ένα καταφύγιο στον χαμένο μέσα πλήθος των αγνώστων συνενοριτών του πιστό. Εκεί συνδέθηκε με άλλους και άρχισε να γεύεται ως ένα βαθμό, αυτό που έπρεπε να του προσφέρει η ενορία του. Εκεί είδε και μια προσεγμένη τέλεση της θείας Λειτουργίας, που του έδινε ευκαιρία να κατανόηση πολλά σημεία της, ως τότε άγνωστά του.

Η έλλειψη όμως και δω μιας βαθύτερης κατανόησης του μυστηρίου της Εκκλησίας εμπόδισε μια θετική επίδραση στην ελληνική εκκλησία. Η οργάνωση βασισμένη πάνω στο συνταγματικό του πολίτη δικαίωμα να συνεταιρίζεται, αγνόησε την ενορία και τον επίσκοπο (χωρίς και να χωριστή απ' αυτόν), που κι' αυτός, από το άλλο μέρος, συνήθως την αγνόησε η την είδε κάπως εχθρικά, χωρίς να τολμά να εκδηλώσει την εχθρότητα αυτή φανερά. Μια εποχή μάλιστα είχε δημιουργηθεί σχεδόν μια παράλληλη «εκκλησία» χωρίς επισκόπους, που υπαγόταν στους τοπικούς κανονικούς επισκόπους, αλλά που, εκτός από τη μνήμη τους στη λειτουργία, συνήθως τους αγνοούσε. Πολλές φορές αγνοήθηκε η βασική αρχή, πως χωρίς τον επίσκοπο τίποτα δεν μπορεί να γίνει στην Εκκλησία και πως κάθε μυστήριο αντλεί το κύρος του από την εντολή του τοπικού επισκόπου.

Σήμερα, βέβαια, η παλιά οξύτητα έχει μειωθεί κατά πολύ, ιδίως από τότε που οι οργανώσεις έχασαν κατά μεγάλο μέρος την αίγλη τους και τη δύναμη τους. το πρόβλημα, όμως, της ελληνικής Εκκλησίας παραμένει.

Οι οργανώσεις ξεκίνησαν με πολλήν καλή θέληση. Σ' αυτά τα θέματα όμως δεν αρκεί μόνο η καλή θέληση. Χρειάζεται πολλή μελέτη και πολλή ταπείνωση. Ο σκοπός δεν είναι να δημιουργηθεί μια παρα-εκκλησία, όσο καλά οργανωμένη κι' αν θα εμφανιζόταν αυτή, αλλά να βοηθηθεί η πραγματική Εκκλησία να ανακαλύψει και να αποκαλύψει τον εαυτό της (13).


Σημειώσεις:

 

 

(1) Η ορθοδοξία ήταν μια ιδιότης του Ρωμιού ραγιά, χρήσιμη όσο δεν ξεπερνούσε ορισμένα όρια. Κάθε υπερβολή, όταν έπαυε να είναι ατομική υπόθεση, συναντούσε αντιδράσεις. Όταν ο Μακράκης στην Πόλη (1856) θέλησε να οδηγήσει τους μαθητές του λυκείου, όπου δίδασκε, σε μια βαθύτερη μυστηριακή ζωή με ταχτική μετοχή στη θεία Ευχαριστία, συνάντησε την αντίδραση πρώτα απ' όλα του Πατριάρχη και του αρχιεπισκόπου του Πέραν, που τον χαρακτήρισαν παράλογο νεωτεριστή (Δ. Μπαλάνου – Λ. Μακράκης, Θεσσαλονίκη 1920).

(2) Κι ο Μεγάλος Πέτρος στη Ρωσία υποδούλωσε και κρατικοποίησε την Εκκλησία, ακολουθώντας προτεσταντικά πρότυπα, με την κατάργηση του Πατριαρχείου της Μόσχας και τη δημιουργία της διαρκούς Ιεράς Συνόδου.

(3) Ιδές τον Όρκο του Φλαμιάτου στο βιβλίο του Κ. Μπαστιά «Ο Παπουλάκος» σελ. 138 Ν. Υόρκη, 1951.

(4) Μ.J. Le Guillou, Ο. P. Apostolus Μakrakis: ses intuitions apostoliquos et spirituelles, Islina 1960 no 3 σελ. 275.

(5) Στο Ίδιο σελ. 278.

(6) Η βιβλική λέξη «δικαιοσύνη» μεταφράζει την εβραϊκή λέξη «τσε-δακά». Αυτή σημαίνει περίπου τη θεία ενέργεια που πραγματοποιεί τη σωτηρία του ανθρώπου και παραλληλίζεται σαν συνώνυμη με τη «χεσέδ» = έλεος, αγάπη και την «εμέθ» = πιστότης, αλήθεια. Το βάθος της δηλ. είναι τελείως διαφορετικό από αυτό που εννοούμε εμείς όταν λέμε δικαιοσύνη. Αυτή η άγνοια μας έφερε σ' αυτές τις παράδοξες αντιλήψεις που κοντεύουν να θεωρούνται η πεμπτουσία της ορθοδοξίας. Ίδε και σχετική μελέτη του S. Lyonnet: La Soteriologie Pauiinienne. Introduction a la Bible II σελ. 840 και εξής Desclees & Bower Belgique.

(7) Πρέπει να ομολογήσουμε πως ο αφορισμός αυτός είναι κλασικό παράδειγμα ατονήσαντος αφορισμού. Έτσι ο Μακράκης κηδεύτηκε επισήμως από το Μητροπολιτικό Ναό το 1905. Το 1956 του έγινε μνημόσυνο αρχιερατικό στον ίδιο ναό. Επίσης οι οπαδοί του σήμερα γίνονται δεκτοί σε κοινωνία από την Εκκλησία, και στην Αμερική υπάρχουν και ιερείς οπαδοί του, χωρίς γι' αυτό η αρχιεπισκοπή να τους απαγορεύει να λειτουργούν. 

(8) Δες επιστολή του Λ. Παπαδιαμάντη στην εφ. «Εφημερίς» 30 Αύγ. 1891: «Ο κ. Μακράκης κατήγγειλεν εις την εισαγγελίαν Βόλου δύο ιερείς διότι υπέμνησαν εις το ποίμνιόν των, ότι «είναι ελεύθεροι μεν να ακούσωσι τον κ. Μακράκην, εάν θέλωσιν, αλλά να μη λησμονώσιν, ότι ο κ. Μακράκης έχει επικηρυχθή ύπό της Ιεράς συνόδου ως κακόδοξος και απειθής». Υπάρχει στα «Άπαντα» 5ος τόμος σελ. 294.

Γενικά ο Παπαδιαμάντης τήρησε στάση πολύ επιφυλακτική αν όχι εχθρική απέναντι στο Μακράκη. Η ευσέβεια του Παπαδιαμάντη ακολουθούσε τη γραμμή του Άγ. Νικόδημου του Αγιορείτη, όπως είχε έρθει στη Σκιάθο με τους Κολυβάδες.

(9) Νομίζουμε πως στη διαμόρφωση της σύγχρονης ορθόδοξης ευσέβειας πρέπει να έπαιξαν σημαντικό ρόλο κι οι προτεσταντικές προσηλυτιστικές κινήσεις. Τα έντυπα τους, μεταφράσεις κηρυγμάτων δοκίμων ξένων ιεροκηρύκων με τις γλαφυρές τους ιστορίες, ήταν εύκολα προσιτά στους ορθόδοξους αναμορφωτές. Ας μην ξεχνάμε πως και τα πρώτα τραγούδια των κινήσεων ήταν προτεσταντικοί σκοποί με αυτούσια ή παραλλαγμένα τα λόγια τους.

(10) Χ. Κανοτίδου : Ανοικτή επιστολή προς τον μοναχόν Θεόκλητον Διονυσιάτην, Αθήνα 1965 σελ. 37.

(11) Είναι περίεργο, πως ενώ από το ένα μέρος βλέπομε με πόση επιμονή οι Πατέρες και οι οικουμενικές συνοδοί επανέρχονται σ' αυτό το θέμα και το ξαναθυμίζουν ευκαίρως-ακαίρως (Άγ. Ειρηναίος, Πέτρος Αλεξανδρείας, Μέγας Βασίλειος, Α' Οικουμενική Σύνοδος), εμείς από το άλλο με πείσμα επιμένουμε στο δικό μας τρόπο ευσεβείας δλδ. το γονάτισμα χωρίς να τους δίνουμε σημασία. Ο Μέγας Βασίλειος εις το ΚΖ' κεφάλαιον των προς τον Αμφιλόχιον περί του Αγίου Πνεύματος (PG 32) εξηγεί το βαθύτερο νόημα της όρθιας στάσης.

(12) Τόσο έχομε χάσει τo αίσθημα της Εκκλησίας, ώστε κανένας, ούτε κληρικός ούτε θεολόγος δεν έχει φρίξει από το βδέλυγμα της απομόνωσης που παρουσιάζεται στην τέλεση των μυστηρίων και θεωρούμε φυσικό να επαναλαμβάνεται το μυστήριο του βαπτίσματος πολλές φορές την ημέρα για κάθε βαπτιζόμενο χωριστά στην ίδια εκκλησία καθώς και το μυστήριο του γάμου. Αν δεν υπήρχε ο ρητώς κανόνας της Εκκλησίας δεν είναι απίθανο να καταντούσαμε και σε πολλές ατομικές λειτουργίες την ημέρα.

(13) Πρέπει να καταλάβουμε καλά, πως εκκλησία χωρίς ευχαριστία δεν υπάρχει και Ευχαριστία χωρίς σύναξη δεν υπάρχει και σύναξη χωρίς σωστή ενορία δεν μπορεί να γίνει. Κι η μεγαλόπολη σήμερα παρουσιάζει τεράστια προβλήματα σ' αυτό. Κι οι επίσκοποί μας έπρεπε ν' αρχίσουν να τα σκέπτονται αυτά και να μην οικοδομούν, όπου οικοδομούν, χωρίς θεμέλιο, δηλ. χωρίς ενοριακή ζωή.


* Δημοσιεύθηκε το πρώτον στο περιοδικό ΣΥΝΟΡΟ – Φθινόπωρο 1966, τεύχος 39

 

ΠΗΓΗ: http://www.egolpio.com/APOLOGITIKA/organwseis.htm

Η Θεολογία της Ετερότητας και το Μ.Θ.

Η Θεολογία της Ετερότητας και το Θρησκευτικό Μάθημα στην Ελλάδα

Διαπολιτισμικές δυνατότητες και προοπτικές

Του Σταύρου Γιαγκάζογλου*

 

«Εάν τις είπη ότι αγαπώ τον θεόν και τον αδελφόν αυτού μισή, ψεύστης  εστίν. Ο γαρ μη αγαπών τον αδελφόν αυτού ον εώρακεν, τον θεόν ον ουχ εώρακεν ου δύναται αγαπάν… Ο αγαπών τον θεόν αγαπά και τον αδελφόν αυτού»,  Α΄ Ιωάννου, 4,20-21.

Η σημαντική της ετερότητας

Μια βασική όψη της δυτικής νεωτερικότητας υπήρξε σαφώς η διακήρυξη για το τέλος της θρησκείας στη δημόσια σφαίρα, που σήμανε και ένα είδος  αποχριστιανισμού της Ευρώπης. Η πίστη έγινε ιδιωτική υπόθεση και έπαψε να νοηματοδοτεί θεσμικά και εκ των έσω τον πολιτισμό, την κοινωνία και την ιστορία των δυτικών κοινωνιών. Στη μεταχριστιανική Ευρώπη, η πίστη μετασχηματίσθηκε σταδιακά σε μια μορφή «κουλτούρας» και περιρρέουσας ατμόσφαιρας που διέρχεται πλέον μέσα από άλλους δρόμους, πέραν της παραδοσιακής θεολογίας και της θεσμοποιημένης Εκκλησίας. Και, ενόσω σήμερα, ο κυρίαρχος πολιτισμός της αναπτύσσεται ερήμην της θρησκείας, η Δύση έντρομη διαπιστώνει την επιστροφή του Θεού είτε με τη μορφή του θεοκρατικού Ισλάμ είτε με τη μορφή του θρησκευτικού φονταμενταλισμού γενικότερα.

Κάποιες θρησκευτικές ασοφίες……

 

Του Φιλαλήθη/philalethe00  

 

Ως γνωστόν, “πάντως άρα φιλοσοφητέον”. Δηλαδή δεν μπορεί να απορρίψη κάποιος κατά τον Αριστοτέλη το χώρο της φιλοσοφίας αβρόχοις ποσί.  Τα πόδια του θα βραχούν, διότι “ει δε μη φιλοσοφητέον, φιλοσοφητέον”, δηλαδή, για να βρούμε, αν πρέπει να φιλοσοφούμε, πρέπει να φιλοσοφηθή, να το φιλοσοφήσουμε. Άρα: πάντως φιλοσοφητέον.

Το ίδιο ισχύει και με την θεογνωσία ή την θεολογία, τον λόγο περί του Θεού. Εάν πρόκειται να απορρίψουμε τον Θεό, αν υποθέσουμε, ότι μπορούμε, κάνουμε άθεη θεο-λογία, που πολύ συχνά είναι μία ορισμένη (ή/και ξεπερασμένη εν πολλοίς, όπως ο… αεί βουρβουλακιάζων και πολυειδής Υλισμός) φιλοσοφία των επιστημών

Το «κλειδί» του έρωτα

Το «κλειδί» του έρωτα

Tου Χρήστου Γιανναρά

 

Με τον θάνατο ο άνθρωπος βγαίνει από τον χρόνο. «Ουκέτι δύναται ενεργείν διά των μορίων του σώματος, ου λαλείν, ου μιμνήσκεσθαι, ου διακρίνειν, ουκ επιθυμείν, ου λογίζεσθαι, ου θυμούσθαι, ου καθοράν» (Αναστάσιος Σιναΐτης). Ο εγκέφαλος, το όργανο επίγνωσης της πραγματικότητας, άρα και συνείδησης του χρόνου («το πιο πολύπλοκο υλικό αντικείμενο στο γνωστό σύμπαν… κάτι που δεν μοιάζει με τίποτε άλλο στο σύμπαν»: Gerald Edelman) είναι μάλλον το πρώτο που αποσυντίθεται με τον θάνατο.

Συνέχεια