Περί της δημιουργίας του Αδάμ

 Ανάλυση Θεόπνευστης ερμηνείας του Αγίου Σεραφείμ τού Σαρώφ*

Του Ν. Μ.

Καταυγασμένος από το Άκτιστο Φως τού Θεού, (Δηλαδή ΘΕΟΠΝΕΥΣΤΩΣ), ο άγιος Σεραφείμ τού Σαρώφ, ερμηνεύει ορθά τη Γένεση περί τής Δημιουργίας τού Αδάμ.

«Έχουμε γίνει τόσο απρόσεκτοι στο έργο της σωτηρίας μας, ώστε να παρανοούμε και πολλά άλλα λόγια από τις Αγίες Γραφές…». Έτσι ξεκινάει τα λόγια αυτά που θα αναλύσουμε ο άγιος Σεραφείμ τού Σαρώφ, δείχνοντας ότι όσα θα ερμηνεύσει τη συνέχεια, έχουν ΣΩΤΗΡΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΑ. Μα το σημαντικότερο είναι ότι την ακόλουθη ερμηνεία που έδωσε, την έδωσε καταυγασμένος από το Άκτιστο Φως τού Θεού, δηλαδή ευρισκόμενος σε κατάσταση Θέωσης, κάτι που σημαίνει ότι η ερμηνεία του, δεν είναι απλά πατερική, αλλά και ΘΕΟΠΝΕΥΣΤΗ! Και ως εκ τούτου, αποτελεί Δόγμα τής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Πρόκειται για μια ερμηνεία που κάνει και η συντριπτική πλειονότητα τών αγίων πατέρων!

1. Το απόσπασμα τών λόγων τού αγίου που θα αναλύσουμε

Συνέχεια →

H Παντάνασσα της Κέρτεζης και η εξωτερική αποκάλυψη των πέτρινων τοίχων της

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Μια σημαντική απόφαση πήρε το Εκκλ. Συμβούλιο της Κέρτεζης. Άρχισε τις εργασίες με ειδικό συνεργείο αποκάλυψης των πέτρινων τοίχων του κεντρικού μας ναού. Μας ξάφνιασε, διότι δεν είχε συζητηθεί ευρύτερα το καλοκαίρι. Παρόλα αυτά η απόφαση και το αποτέλεσμα αγκαλιάστηκε από την συντριπτική πλειοψηφία των κερτεζιτών! Ο κεντρικός μας Ναός παίρνει μιά νέα και πολύ πιο καλαίσθητη, αλλά και θεολογικά ορθή, εξωτερική εμφάνιση.

1. Λίγα ιστορικά στοιχεία

Συνέχεια →

Περί υποχρεωτικής προσευχής και άλλων συνδικαλιστικών …δαιμονίων

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

«…Ο ντετερμινισμός του αντικειμενοποιημένου κόσμου διαστρέφει και την θρησκευτική σκέψη. Διαστρέφει την άποψη για το Θεό και την άποψη για τον άνθρωπο…», Νικολάι Μπερδιάγιεφ.[1]

1. Εισαγωγικά

Αφορμή γι αυτό το κείμενο ήταν η προληπτικού τύπου σύσταση του ΔΣ της Α΄ ΕΛΜΕ Αχαΐας προς τους Διευθυντές των σχολείων ευθύνης της, μετά από σχετική καταγγελία καθηγητών που απευθύνθηκαν σ’ αυτό. Πρόκειται  για την τελευταία παράγραφο ανακοίνωσης για μιά σερά ζητημάτων. Το κείμενο ψήφισε και ο υποφαινόμενος, μέρος του οποίου κι έγραψε ως Γραμματέας. Παράλληλα ακολούθησε οξεία ανακοίνωση της «ΤΕ της ΔΑΚΕ ΔΕ Αχαΐας», με  πολλαπλούς στόχους.

Συνέχεια →

Τεμπλώες εικόνες ορθοδόξων ναών: υπόδειγμα λατρευτικό του συλλογικού ανθρώπου  

Το παράδειγμα του κεντρικού πολιούχου ναού της Κέρτεζης

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

α. Κάλεσμα για τον «τριαδικό» άνθρωπο

Ο «μεταπτωτικός» άνθρωπος έχασε την συλλογικότητά του εκφρασμένη στο θεολογικό τρίγωνο Αδάμ-Εύα-Δημιουργός. Μπήκε στον φαύλο κύκλο της ατομικότητάς του κατηγορώντας ο Αδάμ την Εύα του. Νωρίτερα είχαν αποκοπεί από την «Πηγή της Ζωής», τον Δημιουργό. Γι αυτό στην ορθόδοξη θεολογία ο μεταπτωτικός άνθρωπος είναι ουσιαστικά ο άνθρωπος-άτομο[1]. Η διάσπαση αυτή πήρε γενικότερα χαρακτηριστικά, που μπορούν συνοπτικά να ονομαστούν «αλλοτρίωση» και έφτασε κατόπιν μέχρι τα κατάβαθα της κτίσης.

Συνέχεια →

Ο Αύγουστος της Κοίμησης και η Κοίμηση της Κέρτεζης

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

1. Η Κοίμηση της Παναγιάς

Ο Αύγουστος στις χώρες της Μεσογείου χαρακτηρίζεται μ’ έναν ιδιαίτερο τόνο στη χαλάρωση, στις διακοπές, στην ανατροφοδότηση κυρίως για όσους έχουν ακόμα σταθερή εργασία ή κάπως ανθεκτικά οικονομικά. Φυσικά ισχύει και για ένα μέρος της νεολαίας, που βρίσκει συνήθως φτηνούς εναλλακτικούς δρόμους για παραλίες ή βουνά.

Ο Αύγουστος παράλληλα για μια σημαντική μερίδα των λαών που συνεχίζει νά ‘ναι συνδεδεμένη ώριμα, πλάγια ή έστω με παιδαριώδη θρησκευτικότητα με την χριστιανική ορθόδοξη πίστη χαρακτηρίζεται και ως ο μήνας της Παναγιάς. Οι  πρώτες 15 ημέρες έχουν μια χαρμόλυπη διάσταση, ενώ οι τελευταίες 15 μόνο χαρούμενη.

Συνέχεια →

Τον α ν θ υ π ο μ ί ν ι μ ο υ μ

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

Κυριακή των Μυροφόρων. Μέρα με κηρύγματα πολλά, που επαινούν το μπόι των Μυροφόρων. Αλλά…

Οι έπαινοι αυτοί (όπως και οι έπαινοι προς την Παναγία κι άλλες γυναικείες μορφές της εκκλησίας) δ ε ν συνεπάγονται ένα και μόνο πράγμα. Είναι μήτρα δύο διαφορετικών συμπερασμάτων – δύο διαφορετικών οπτικών:

Στην πρώτη (και κυρίαρχη στα κηρύγματα) οπτική, οι έπαινοι προς εκείνες τις γυναίκες στέλνουν στις σημερινές γυναίκες το μήνυμα: «Η θέση σας έχει εξυψωθεί στο πρόσωπο των μυροφόρων»• οπότε δεν χρειάζεται κάτι άλλο όσον αφορά τη σημερινή σας θέση στην εκκλησιαστική ζωή.

Στη δεύτερη όμως οπτική, οι έπαινοι προς εκείνες τις γυναίκες αναδεικνύουν ελλείμματα που υπάρχουν σήμερα στην εκκλησιαστική ζωή. Για την οπτική αυτή, η ριζοσπαστικότητα με την οποία τα ευαγγέλια παρουσιάζουν τις Μυροφόρες, θεμελιώνουν έλεγχο τού σήμερά μας – όχι αγιογράφησή του.

Συνέχεια →

Ο Γρηγόριος Παλαμάς και η ησυχαστική έριδα

Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, τοιχογραφία Αγίων Αναργύρων Ι. Μ. Μ. Βατοπαιδίου. Ο Άγιος εκοιμήθη το 1359 και αγιοκατατάχθηκε το 1368, ενώ η τοιχογραφία χρονολογείται είτε προ του θανάτου του κτίτορα Ιωάννου Ούγκλεση (σκοτώνεται το 1371 στην μάχη του Έβρου) ή κατ΄ άλλους στα τέλη του 14ου αιώνα. Θεωρείται η παλαιότερη απεικόνιση του Αγίου.

Του Κωνσταντίνου Κόττη*

Η ησυχαστική έριδα, αποτελεί ένα από τα πιο διάσημα θέματα της Βυζαντινής Ιστορίας, συνδεδεμένο, ασφαλώς, με τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης (1296-1359). Εφαλτήριο για την δημιουργία του ζητήματος, υπήρξε ο Βαρλαάμ, μοναχός του καθολικού τάγματος του Αγίου Βασιλείου. Το 1326 κατέφθασε στην ενετοκρατούμενη, τότε, Αιτωλία, όπου και ενεδύθη, για πρώτη φορά, ανατολικό ράσο. Την περίοδο 1326–30 εγκαταστάθηκε στην Θεσσαλονίκη, συγγράφοντας, μάλιστα, αντιπαπικά συγγράμματα. Αμφότερες οι πράξεις του αντιμετωπίσθηκαν με καχυποψία, αν όχι ως στρατευμένες και προσχηματικές. Κατηγορήθηκε μεταξύ άλλων για την πρώτη πράξη από τον Νικηφόρο Γρηγορά, ενώ για την δεύτερη από τον Ιωάννη Καντακουζηνό.

Συνέχεια →

Ἕλληνες Πατέρες καί πρόσωπο

Του Φώτη Σχοινά*

Ἡ ἔννοια τοῦ προσώπου εἶναι γέννημα καί θρέμμα τῆς πατερικῆς σκέψεως, ἄγνωστη στούς Ἕλληνες. Ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ γράφει ὅτι «ἡ ἔννοια τοῦ προσώπου καθ’ ἑαυτήν ὑπήρξε πιθανῶς ἡ μεγαλύτερη χριστιανική συμβολή στή φιλοσοφία» (π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, Θέματα Ὀρθοδόξου Θεολογίας, ἐκδ. Ἄρτος Ζωῆς, Ἀθήνα 1989, σ. 154). Βέβαια οἱ Πατέρες διήνυσαν πολύ δρόμο γιά νά φθάσουν στήν ἔννοια τοῦ προσώπου. Πρῶτα διέκριναν τήν οὐσία ἀπό τήν ὑπόσταση καί κατόπιν ἐταύτισαν τήν ὑπόσταση μέ τό πρόσωπο.

Συνέχεια →

Από την Εύρεση έως την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού

Του  Κωνσταντίνου Κόττη*

Η σχέση του Μεγάλου Κωνσταντίνου με τον Τίμιο Σταυρό, εκκινεί αρκετά χρόνια πριν την εύρεση του. Το 311 πεθαίνει με φρικτό τρόπο ο δυσσεβής διώκτης  Γαλέριος. Λίγο πριν είχε αναστείλει τον ρωμαϊκό διωγμό κατά τον Χριστιανών και ειδικά των στρατιωτικών και των κατεχόντων δημόσια αξιώματα. Το ίδιο, όμως, έτος,  ο Μαξέντιος γκρέμισε τα αγάλματα του Κωνσταντίνου.

Ο Κωνσταντίνος εκστράτευσε εναντίον του Μαξιμίνου, ο οποίος διέθετε περί τους 190.000 άνδρες, ενώ αυτός μία δύναμη η οποία κυμαίνονταν από 25.000 έως 100.000 ανδρών. Παραμονές της τελικής σύγκρουσης με τον Μαξέντιο στη γέφυρα Milvia του ποταμού Τίβερη, βιώνει ένα όραμα, το περίφημο κατά Λακτάντιο «In hoc vinces» ή «(Εν) τούτω νίκα» κατά τον Ευσέβιο Καισαρείας. Αυτό, πάντως, το οποίο αναφέρει ο Λακτάντιος πως βίωσε ο Κωνσταντίνος, ήταν το  χριστόγραμμα ΧΡ. Και η σταύρωση εκείνη την εποχή, γινόταν κατά κανόνα σε σταυρούς σχήματος Χ, ενώ ο τύπος της σταύρωσης του Χριστού και ειδικά το κάρφωμα με το οποίο πραγματοποιήθηκε, επιβεβαιώθηκε ανασκαφικά στην Παλαιστίνη, μόλις την δεκαετία του 1960.

Συνέχεια →

ΟΜΙΛΙΑ στην ΚΥΡΙΑΚΗ των ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ,

Μτθ, ι΄, 32-33,  37-38, ιθ΄, 27-30,** 10-06-2012.

Του (+) π. Νικολάου Φαναριώτη*

«Θαυμαστός ο Θεός εν τοις Αγίοις αυτού», Ψαλμ., ΞΖ΄, 36.

Η σημερινή εορτή των Αγίων Πάντων οφείλεται εις μιαν γυναίκα, αγίαν γυναίκα, την αυτοκράτειρα Θεοφανώ, πρώτη σύζυγο του Λέοντος του σοφού. Η καθιερωθείσα όμως από τους Πατέρας Κυριακή των αγίων Πάντων έχει βαθύτερη σημασία. Και είναι όντως θεόπνευστη αυτή τους η επιλογή μετά την Κυριακήν της Πεντηκοστής, γιατί η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος είναι το ιδρυτικό και συστατικό της Εκκλησίας γεγονός. Γι’ αυτό και η ορθόδοξη Εκκλησία ονομάζεται Αγιοπνευματική και σήμερα γιορτάζει όλο το πλήρωμα των πιστών της, που είναι οι Άγιοι Πάντες.

Συνέχεια →