Αρχείο κατηγορίας ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ

Πρόλογος στις «Διαδρομές φυσικής οικονομίας στα βουνά» του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

Πρόλογος στις «Διαδρομές φυσικής οικονομίας στα βουνά» του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

Του Παύλου Καρανικόλα*

Συνεχίζοντας την πολύχρονη προσπάθεια καταγραφής και μελέτης της διαχρονικής εξέλιξης της οικονομίας και κοινωνίας της Κέρτεζης, ο Παναγιώτης Μπούρδαλας καταθέτει ένα ακόμα εξαιρετικό βιβλίο, το οποίο αποτελεί καρπό συστηματικής έρευνας.

Ο όγκος του υλικού, η εκτεταμένη θεματολογία και το ιστορικό βάθος είναι τα πρώτα στοιχεία που εντυπωσιάζουν τον αναγνώστη. Στα 22 κεφάλαια του βιβλίου, η σκιαγράφηση της εξελικτικής πορείας της οικονομίας της περιοχής (από την πρώιμη τουρκοκρατία μέχρι τις μέρες μας!), συνοδεύεται από αναφορές στη γεωλογία και τον γεωφυσικό χώρο, καθώς και τον κεντρικό ρόλο της Κέρτεζης στη διοικητική διάρθρωση της περιοχής, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου περιγράφει με θαυμαστή λεπτομέρεια όλους τους κλάδους φυτικής και ζωικής παραγωγής και τον πρωτογενή τομέα με την ευρύτερη έννοια: τα πλούσια δάση και νερά, τον κάμπο με τις ξηρικές και ποτιστικές καλλιέργειες, την οικόσιτη και μετακινούμενη κτηνοτροφία, κ.ά.

Οι πληροφορίες που παρατίθενται συνδυάζουν τη βιωματική γνώση του συγγραφέα από την αγροτική ζωή στην Κέρτεζη τις τελευταίες δεκαετίες, με αρχειακό υλικό από ποικίλες πηγές αλλά και σπάνια ιστορικά τεκμήρια, όπως οι οθωμανικές απογραφές του 1460-63 και 1583 και η έκθεση του Αμερικανού γεωπόνου F. G. Renner, που επισκέφτηκε την περιοχή το 1946. Η διαχρονική ματιά του συγγραφέα, του δίνει τη δυνατότητα να εξετάζει τη διαρκώς μεταβαλλόμενη και διαλεκτική σχέση ανθρώπου-φύσης σε μια πρώην κωμόπολη της ορεινής Πελοποννήσου.

Συνέχεια

Οι ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ με τη ματιά της Γιούλας Γ. Κωνσταντοπούλου

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ

Η Πρωτογενής παραγωγή και η Κέρτεζη

Της Γιούλας Γ. Κωνσταντοπούλου*

   Ο δρόμος της επίσκεψης ενός βιβλίου είναι μεγάλος και ενίοτε δύσβατος. Μεγάλος, γιατί χρειάζεται προσοχή και διάρκεια, δύσβατος, γιατί οφείλουμε να αφουγκραστούμε τα καίρια του συγγραφέα.

    Ο Β΄ Τόμος του Παναγιώτη Μπούρδαλα με τίτλο ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ Η Πρωτογενής παραγωγή και η Κέρτεζη από τις εκδόσεις Αρμός, είναι ένα  πολυσυνθετικό  βιβλίο, η ύλη του οποίου εκτείνεται σε 496 σελίδες. Το βιβλίο αποτελείται από πέντε Μέρη και είκοσι δύο κεφάλαια στα οποία παρουσιάζονται γεωγραφικά και γεωλογικά δεδομένα, στοιχεία που αφορούν στην χλωρίδα και την πανίδα, στην οικονομία του τόπου που βασίζεται κατά κύριο λόγο στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή. Πρόκειται για μία ενδιαφέρουσα συγγραφική και εκδοτική εργασία με ποικίλες όψεις και αξιοσημείωτες ερευνητικές προκλήσεις, απόφαση και ενέργεια αυξημένης ευθύνης από τον συγγραφέα,  αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι η Κέρτεζη και η ευρύτερη περιοχή έχουν διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο από την αρχαιότητα.

   Η ιστοριογραφία για έναν τόπο είναι ο χώρος του, η ταυτότητά του ο χρόνος οι άνθρωποί του, είναι η μελέτη γι’ αυτόν, είναι οι πηγές, οι οικονομικές, κοινωνικές, πολιτισμικές, οι θεσμικές παράμετροι, η συλλογική μνήμη. Η έρευνα χρωστάει την δυναμική της στην πολυσχιδία των κριτηρίων με τα οποία γίνεται η επιλογή και η παράθεση των στοιχείων που επιλέγονται.

Συνέχεια

Οι Διαδρομές του Παν. Α. Μπούρδαλα με τη ματιά του Αντώνη Μάλλιαρη

Οι Διαδρομές του Παν. Α. Μπούρδαλα με τη ματιά του Αντώνη Μάλλιαρη*

Κέρτεζη 11.08.2024 & Καλάβρυτα 04.11.2024

   Κυρίες και κύριοι, φίλες και φίλοι,

   Θα ήθελα κατ’ αρχήν να ευχαριστήσω το συγγραφέα, τον Παναγιώτη Μπούρδαλα, που μου έκανε την τιμή να με καλέσει να συμμετάσχω στην παρουσίαση του βιβλίου του «ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ – Η πρωτογενής παραγωγή και η Κέρτεζη», το οποίο εκδόθηκε τον Ιούνιο 2024, από τις εκδόσεις ΑΡΜΟΣ.

   Είναι το έκτο (6ο) κατά σειρά βιβλίο και είναι αποτέλεσμα μιας κοπιώδους, επίπονης και μακρόχρονης προσπάθειας, βασισμένης στην έρευνα, στις συνεντεύξεις και στην προσωπική, βιωματική γνώση. Αναφέρεται με κάθε λεπτομέρεια στην ανάπτυξη της οικονομίας της περιοχής από την περίοδο της Τουρκοκρατίας μέχρι τις μέρες μας. Μιλάμε για μια περίοδο δύσκολη, σκληρή, που τα πάντα γίνονται χειρωνακτικά. Κάθε σπιθαμή γης που καλλιεργείται ποτίζεται με ποτάμια ιδρώτα. Ο κλήρος είναι μικρός για τους πολλούς και έτσι αναγκάζονται να καλλιεργούν στις πλαγιές (πεζούλες) με την αξίνα για να πάρουν μερικά χερόβολα σιτάρι ή κριθάρι. Ιδιαίτερα η δεκαετία του ’50 αλλά και αργότερα, μεταπολεμική περίοδος, τότε που αρχίζει η προσωπική βιωματική γνώση για εμένα και τον Παναγιώτη, είναι η περίοδος που η πατρίδα μας προσπαθεί να συνέλθει από την καταστροφή του πολέμου. Με γλώσσα απλή, κατανοητή, ο Παναγιώτης προσεγγίζει όλους τους τομείς ανάπτυξης της πρωτογενούς παραγωγής, φυτικής και ζωικής, και περιγράφει την αντιμετώπιση των διάφορων προβλημάτων (άρδευση, ύδρευση, τρόπους καλλιέργειας, κατασκευή εργαλείων). Οι παροιμίες που χρησιμοποιεί σε πολλές παραγράφους, ξεκουράζουν τον αναγνώστη και δίνουν ανάλαφρο τόνο στο κείμενο. Η χρήση δε, από το συγγραφέα, όχι μόνο των ονομάτων των οικογενειών αλλά και των προσωνυμίων (τα παρατσούκλια τους δηλαδή) δίνει τη δυνατότητα στους αναγνώστες, ιδιαίτερα ντόπιους, να γνωρίζουν ποιος είναι ποιος, μιας και με το ίδιο επώνυμο υπάρχουν πολλές οικογένειες.

Συνέχεια

Οι Διαδρομές Φυσικής Οικονομίας στα Βουνά με στάση στα Καλάβρυτα

Οι Διαδρομές Φυσικής Οικονομίας στα Βουνά με στάση στα Καλάβρυτα του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

Της Ευτυχίας Παπαναγιώτου*

Να ευχαριστήσω και εγώ με τη σειρά μου το συγγραφέα και αγαπητό Παναγιώτη για τη μεγάλη τιμή που μου έκανε να βρεθώ σήμερα εδώ, δίπλα σε αξιολογότατους  συμπαρουσιαστές και πατριώτες για να μεταφέρω κι εγώ μέσα από τη δική μου ματιά τα γραφόμενα του πονήματός του. Η συμβολή μου στην παρουσίαση του βιβλίου  του μου δίνει μεγάλη χαρά.

Ξεφυλλίζοντας το, πριν ακόμη το μελετήσω με συγκίνησαν οι  δύο αφιερώσεις των πρώτων σελίδων του:

 «Αφιερώνεται στους μόνιμους κατοίκους των βουνών της χώρας που κρατούν ακόμα την ορεινότητα ζωντανή».

 «Αφιερώνεται στις Κερτεζίτισσες και τους Κερτεζίτες που κρατούν Ζωντανό το Μεγαλοχώρι μας»

…αφιερώσεις που κάνουν τον αναγνώστη να αντιληφθεί την ευαισθητοποίηση του συγγραφέα για τον πληθυσμό των ορεινών όγκων και την αναγκαιότητα διατήρησης της ελληνικής υπαίθρου ζωντανής, αλλά και την αμέριστη αγάπη για τους συντοπίτες του.

Η σκέψη του μας ταξιδεύει σε όλη την περιοχή των Καλαβρύτων αρχικά, αλλά στο τέλος καταλήγει στη δυτική κοιλάδα του Βουραϊκού με επίκεντρο την Κέρτεζη, το «Μεγαλοχώρι» όπως ο ίδιος αποκαλεί. Αφού η Κέρτεζη ως οικισμός, με τις κοιλάδες της, τα βουνά και τα άφθονα νερά της, είναι ένα από τα ιστορικά μεγαλοχώρια των Καλαβρύτων. Κατά κύριο λόγο ήταν και είναι ένα χωριό κτηνοτροφικό και αγροτικό, παρά τα πολύ γνωστά σε όλους μας προβλήματα που αντιμετώπιζε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει σήμερα η αγροτο-κτηνοτροφική παραγωγή.

Συνέχεια