Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ή άγνοια της παιδικής ψυχής;

Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ή άγνοια της παιδικής ψυχής;

Του Νίκου Προσκεφαλά*

«Ανάθεμα τα γράμματα, Χριστέ, και όπου τα θέλει,

    ανάθεμα και τον καιρόν και εκείνην την ημέραν,

    καθ’ ην με παρεδώκασιν εις το διδασκαλείον»

       (Πτωχοπροδρομικό, 12ος αιώνας μ.Χ)

«Περισσότερα εφόδια, νέες δεξιότητες, αποτελεσματικότερα εργαλεία και διαδικασίες». Λόγια και όροι της Υπουργού Παιδείας, δανεισμένοι απευθείας από το μάνατζμεντ και την επιχειρηματικότητα έρχονται με ένα δήθεν μεταρρυθμιστικό μανδύα να ενταφιάσουν οριστικά το ημιθανές σχολικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Το νέο νομοσχέδιο που τέθηκε με γοργές και συνοπτικές διαδικασίες σε διαβούλευση εν μέσω καραντίνας, προτείνει δίχως αιδώ ένα σκληρό, εξετασιοκεντρικό, απεχθές κι οπισθοδρομικό εκπαιδευτικό σύστημα, ενάντια σε κάθε παιδαγωγική λογική ή στοιχειώδη γνώση της παιδικής ψυχής. Σύμφωνα μ’ αυτό, οι αίθουσες διδασκαλίας και μάθησης φιλοδοξούν να μετατραπούν σε  «εργαστήρια δεξιοτήτων», ενώ τα αγγλικά απ’ το νηπιαγωγείο η ενίσχυση της πληροφορικής, η επέκταση του άρρωστου και παρωχημένου θεσμού των πανελλαδικών εξετάσεων από την Α’ Λυκείου, (μέσα από την τράπεζα θεμάτων – θυμάτων) και πολλά ακόμη, μαρτυρούν τον βάναυσα τεχνοκρατικό, επιχειρηματικό, αποσπασματικό και μονόπλευρο χαρακτήρα του σχολείου, που οραματίζεται το υπουργείο και που θα αφυδατώσει οριστικά από κάθε χυμό τον ολόπλευρο χαρακτήρα της παιδείας, θα εξαφανίσει τα όποια ανθρωπιστικά της υπολείμματα και χωρίς αμφιβολία, πίσω από το ανταγωνιστικό και γνωσιοκεντρικό χαρακτήρα του, θα αντικρίζουμε καθημερινά άλλοτε τη θλίψη κι άλλοτε την οργή των μαθητών μας.

Κι αν ο Καντ υποστήριζε κάποτε πως το σχολείο οφείλει να εκπαιδεύει τους μαθητές «σύμφωνα με την ιδέα της ανθρωπότητας και τον τελικό προορισμό της», αδιαφορώντας για την γύρω κοινωνική παρακμή, ή εντροπία, το νέο νομοσχέδιο προετοιμάζει ακριβώς το αντίθετο. Γιατί όλα τα καρκινικά συμπτώματα της συνολικής κοινωνικής αποσύνθεσης μεταφέρονται πια στον ευαίσθητο κοινωνικό χώρο του σχολείου. Και τούτο συνιστά τη μέγιστη, την έσχατη βεβήλωση και βαρβαρότητα. Η ολόπλευρη καλλιέργεια, το ήθος, όπως και κάθε μορφή ολοκληρωμένης κοινωνικής καλλιέργειας εξαφανίζονται, την ίδια στιγμή που η σχέση δασκάλου μαθητή ως μυστική ερωτική αλληλεπίδραση, όπως μας την όρισε κάποτε ο Καστοριάδης, βαίνει προς οριστική κατάργηση. Ο ανήθικος και τοξικός για την παιδική ψυχή ανταγωνισμός, ο κοινωνικός δαρβινισμός, ο ελιτισμός με τον επίφαση της αριστείας, η αποσπασματική  κι αποστειρωμένη γνώση, ό,τι δηλαδή παρατηρούμε συνολικά γύρω μας ως νοσηρό κοινωνικό σύμπτωμα, έρχονται τώρα να αλώσουν και το σχολικό χώρο και να εξαφανίσουν τελικά τον όποιο οραματικό χαρακτήρα οφείλει να κομίζει και να πραγματώνει συνολικά και καταγωγικά η παιδεία. Στις τάξεις – εκκολαπτήρια των νέων τεχνοκρατών κάθε κουβέντα για ήθος, αλληλεγγύη  ή έμπρακτο κοινωνισμό θα μοιάζει πια γραφικό παραμύθι.  Η ισότιμη σχέση και η υγιής συνεργατικότητα, το μέγιστο δηλαδή και ύψιστο μάθημα αγωγής και παιδείας θα αποσυρθεί για να δώσει τη θέση του στις «δεξιότητες», πάει να πει στην εξ απαλών ονύχων μύηση στην απρόσωπη κι ατομικιστική δυνατότητα αναρρίχησης επί πτωμάτων και την ολοκληρωτική υποταγή στους νόμους και τις ανάγκες της αγοράς με οποιοδήποτε κόστος και με μοναδικό στόχο το προσωπικό όφελος.

Το γνωσιοκεντρικό, τεχνοκρατικό, άφιλο σχολείο, αν υλοποιηθεί, θα αποτελέσει τη νέα δυστοπία. Και είναι ευθύνη μας να μην επιτρέψουμε στο αποκρουστικό του πρόσωπο να τρομάξει τις συνειδήσεις των παιδιών μας. Η πόρτα της παιδείας οφείλει όχι να φυλακίζει, αλλά να οδηγεί στο δρόμο της ελευθερίας, να μορφώνει συνολικά, να λυτρώνει υπαρξιακά, να μετουσιώνει βιωματικά, να εξανθρωπίζει κοινωνικά.

* Ο Νίκος Προσκεφαλάς είναι φιλόλογος.

ΠΗΓΗ: Δευ, 27/04/2020, https://www.patramou.gr/eidisi/my-view/22644/ekpaideytiki-metarrythmisi-i-agnoia-tis-paidikis-psyhis

Αναμπουμπούλα

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ο δρόμος για το μετάξι έκλεισε,

κι οι άμαξες οσφρίστηκαν μηχανοστάσιο.

Με γάντια οι γιατροί και κιάλια είδαν

νέους συναδέλφους, ορεξάτους.

Κι οι νοσοκόμες ομοίως, κορίτσια φρέσκα,

λίγα δέχτηκαν, με κέφι λαμπερό.

 

Ασφάλεια και τάξη έξω από τις πόρτες,

τα μάτια όμως καρφώνονται με τρόμο

στις κόρες διπλανών συνοδοιπόρων.

Ελευθερίες κρυμμένες σε έρμα κινητά,

η Άνοιξη να τρέχει μυρωδάτη,

ψυχές παγωμένες, με φόβο λαξευτό.

 

Οι κορώνες ταξιδεύουν σε δύση κι ανατολή,

σε κίτρινους, άσπρους, μαύρους

κι ερυθρόδερμες γυναίκες.

Υγεία νά‘χουμε, ως τυφλοπόντικες, ακούω,

κι ο εγκλεισμός μας λένε τώρα οι ταγοί

συνάντηση ας γίνει ηλεκτρομαγνητική.

 

Πνεύματος τώρα πείνα με δίψα μόνιμη να γίνει,

κι οι συνευρέσεις των ανθρώπων

αμάρτημα, κι ενοχή και τρόμος.

Μεσ’ την αναμπουμπούλα οι λύκοι

βρήκαν χαρτιά γεμάτες τις κοκκινοσκουφίτσες,

μα η αλληλεγγύη ακόμα να μένει ορφανή.

Πάτρα, 23.03.2020

Η μονή των αδελφών της Λαύρας του όρους Βελιά

Του Γιώργου Β. Μάρκου*

Πρόκειται για το μοναστήρι της Αγίας Λαύρας και η Βελιά είναι η γνωστή σε όλους μας βουνοκορφή που «σκεπάζει» τα Καλάβρυτα.

Οι διαφορετικές διατυπώσεις των ονομάτων είναι προφανές ότι οφείλονται αφ’ ενός στην απόσταση των 200 χρόνων από τη συγγραφή του κειμένου και αφ’ ετέρου στην εθνικότητα του συγγραφέα.

Αυτά τα δύο όμως χαρακτηριστικά του κειμένου είναι και εκείνα που του δίνουν τη μέγιστη εθνικού βάρους ιστορική σημασία του.

Νέες μεθοδεύσεις για τον σχολικό χρόνο και το ωράριο των εκπαιδευτικών;

Του Χρήστου Κάτσικα

Κάθε πόλεμος αρχίζει με τα λόγια και το υπουργείο Παιδείας βιάζεται να συμπληρώσει πολλά ένσημα στην προσπάθειά του να πείσει την κοινή γνώμη ότι ενδιαφέρεται για να μη χάνουν διδακτικές ώρες οι μαθητές. Οι περίπου 160.000 μόνιμοι και αναπληρωτές εκπαιδευτικοί γνωρίζουν πολύ καλά ότι το υπουργείο Παιδείας ξεχνάει τις 100.000 ώρες που χάθηκαν μέχρι τώρα τη φετινή σχολική χρονιά, λόγω των ακάλυπτων κενών θέσεων.

«Εμείς αποκαταστήσαμε τη γιορτή, αλλά θα γίνονται και μαθήματα. Γιατί να μη γίνονται μαθήματα; Είναι μέλημά μας να μη χάνονται μαθήματα», είπε πρόσφατα η Νίκη Κεραμέως. «Σε κάποια συγκριτικά στοιχεία, είμαστε χαμηλότερα από άλλες χώρες του ΟΟΣΑ σχετικά με τις διδακτικές ώρες συνολικά. Άρα είναι μέλημά μας να μη χάνουν τα παιδιά μας ώρες», τόνισε η υπουργός Παιδείας.

«Συμπωματικά», οι εκπρόσωποι των σχολαρχών με δελτίο τύπου ζητούν να εφαρμοστούν οι «οδηγίες» του ΟΟΣΑ και να αυξηθεί το ωράριο των εκπαιδευτικών, ενώ, λίγες μέρες πριν, ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, κληθείς να σχολιάσει την απόφαση του υπουργείου Παιδείας αναφορικά με την εορτή των Τριών Ιεραρχών, χρησιμοποιώντας λόγο κοινωνικού αυτοματισμού, δήλωσε: «Έγινε αυτό που έπρεπε να γίνει. Όλα τα άλλα είναι αστειότητες και προφάσεις. Η αργία είναι για τους τεμπέληδες».

Την περίοδο 2010-2011, το υπουργείο Παιδείας, για να πείσει την κοινή γνώμη ότι οι εκπαιδευτικοί στη χώρα μας εργάζονται λίγο, «έδωσε τα ρέστα του» στη διαστρέβλωση των συγκριτικών στοιχείων του χρόνου εργασίας, δίνοντας στοιχεία στο Δίκτυο Ευρυδίκη και στον ΟΟΣΑ με διδακτικό ωράριο 16 ωρών! Στη συνέχεια, τα «πρόθυμα» ΜΜΕ «ανακάλυψαν» τους μαθητές «που βρίσκονται στην πιο κρίσιμη φάση της ζωής τους», συμμερίστηκαν τους γονείς «που αγωνιούν για την τύχη των παιδιών τους» και, τραβώντας το νήμα στα άκρα, έπαιξαν το γνωστό τους ρεφρέν με τους «βολεψάκηδες καθηγητές, τους ιδιαιτεράκηδες», παρουσιάζοντας τους εκπαιδευτικούς σαν «κοπανατζήδες», «τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας».

Στην πραγματικότητα, το διδακτικό ωράριο των καθηγητών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση άρχιζε, την περίοδο εκείνη, από τις 21 ώρες την εβδομάδα και αποκλιμακωνόταν ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας σε 19, 18 και τελικά 16 μετά την εικοσαετία. Αποτέλεσμα; Αφού προετοιμάστηκε η κοινή γνώμη, το υπουργείο Παιδείας, το 2013, αύξησε το διδακτικό ωράριο των εκπαιδευτικών κατά 2 ώρες, ενώ την ίδια περίοδο «απογείωσε» τα εξωδιδακτικά τους καθήκοντα.

Επικοινωνιακά, το έδαφος για την αύξηση του διδακτικού ωραρίου το έστρωσε –ποιος άλλος;– ο ΟΟΣΑ, σύμφωνα με τον οποίο οι Έλληνες εκπαιδευτικοί δίδασκαν μόλις 528 ώρες ετησίως, έναντι 663 (στην Κατώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση) και 629 ωρών (στην Ανώτερη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση) των συναδέλφων τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Βέβαια, αυτό που εντέχνως παραλείφθηκε να αναφερθεί ήταν ότι η συγκεκριμένη απόκλιση δεν οφειλόταν στο μικρό εβδομαδιαίο διδακτικό ωράριο –κάθε άλλο– αλλά στην εξεταστικολαγνεία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.

Σύμφωνα με τον εκπαιδευτικό αναλυτή Δημήτρη Τσιριγώτη, αυτό το στοιχείο χρησιμοποιήθηκε ως αφορμή για να επιβληθεί η γνωστή αύξηση ωραρίου κατά 2 ώρες στους Έλληνες εκπαιδευτικούς. Όμως το στοιχείο αυτό ήταν ψευδές, γιατί δεν συμπεριελάμβανε και τις περίπου 5 εβδομάδες εξετάσεων (προαγωγικές, επαναληπτικές, πανελλήνιες κ.λπ.) που πραγματοποιούνταν εκείνη την περίοδο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα. Να τονίσουμε εδώ ότι οι άλλες χώρες και θεωρούν τις μέρες των εξετάσεων ως μέρες διδασκαλίας αλλά και έχουν πολύ λιγότερες μέρες εξετάσεων από το δικό μας σχολείο.

ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Του Απόστολου Παπαδημητρίου

Οι ραγδαίες εξελίξεις στο θέμα της ενέργειας πλήττουν καίρια την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Πιθανόν να οδηγούν στην εξαγωγή εσφαλμένων συμπερασμάτων για τη στάση κάποιων από εκείνους που εναντιώνονται στον τερματισμό της αξιοποίησης του λιγνίτη, του αποκληθέντος εθνικού καυσίμου. Αγνοούν την επιβάρυνση του περιβάλλοντος από τα αιωρούμενα σωματίδια, απόβλητα της καύσης. Δεν άκουσαν ποτέ να λέγεται ότι ο πληθυσμός της περιφέρειας διακρίνεται για τον υψηλό αριθμό καρκινογενέσεων, πολλές από τις οποίες οφείλονται στην καύση του λιγνίτη; Δεν είναι αντιφατικό κάποιοι που έχουν αγωνιστεί, προασπιζόμενοι το περιβάλλον της περιοχής, να επικρίνουν την απόφαση να τερματιστεί η χρήση του λιγνίτη στους σταθμούς παραγωγής ενέργειας; Δεν είναι διόλου αντιφατικό όπως θα δείξουμε.

Επιχείρηση «αξιολόγησης σχολείων και εκπαιδευτικών» και άλλα δαιμόνια

Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

Φαίνεται ότι η κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας δεν μπορούν να προωθήσουν άμεσα, όπως σχεδίαζαν, με το νέο έτος την ψήφιση και εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου για την εκπαίδευση αντιλαμβανόμενοι συν τοις άλλοις και τις διαθέσεις αντιστάσεις των εκπαιδευτικών. Αναδιπλώνονται, σχεδιάζουν και  εξαπολύουν προπαγανδιστικές βολές για να προετοιμάσουν το έδαφος για την αρχή της επόμενη σχολικής χρονιάς, για να συνεχίσουν στον δρόμο των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛ για την «εμπέδωση της κουλτούρας αξιολόγησης» σύμφωνα με τις κατευθύνσεις και τις συμβουλές των ΟΟΣΑ και ΔΝΤ.

 Αξιολόγηση:  οξυγόνο ή δηλητήριο για την εκπαίδευση;

Διαδήλωση με αριθμό πρωτοκόλλου

Της Μαριάννας Τζιαντζή*

Τον αγκαθωτό κορσέ του νόμου και της τάξης επιχειρεί η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας να φορέσει και στις πορείες, να φιμώσει τη δημοκρατική έκφραση των αδικημένων, των αγανακτισμένων, των φτωχών, των απολυμένων, των απλήρωτων, όσων εναντιώνονται στον φασισμό, στον πόλεμο, στις ανισότητες.

Οπως δηλώνουμε τα παιδιά μας στο Ληξιαρχείο, έτσι και οι πορείες πρέπει να δηλώνονται στις αστυνομικές αρχές – και μάλιστα δύο 24ωρα πριν από τη διεξαγωγή τους. Πορείες αδήλωτες, πορείες ορφανές, πορείες χωρίς κηδεμόνα (δηλαδή υπεύθυνο) θεωρούνται παράνομες – άρα δικαιολογημένη η άσκηση βίας για τη διάλυσή τους.

Η ληστεία ως επένδυση

Του Περικλή Κοροβέση*

Αν κάποιος προσεκτικός αναγνώστης με γερή μνήμη ανακαλέσει τις κατά καιρούς δηλώσεις των πολιτικών, θα βρει πολλές αντιφάσεις και αντινομίες. Αλλά δεν μπορούν πάντα να έχουν ακρίβεια. Αυτή είναι δουλειά επαγγελματιών του κλάδου μας που κρατούν αρχεία και τα χρησιμοποιούν κατά το δοκούν. Αλλοτε χρησιμοποιούν τα αρχεία τους και άλλοτε τα αποσιωπούν, ανάλογα με ποια πολιτική παράταξη υποστηρίζουν.