Μικροαστοί όλων των χωρών ενωθείτε

Του Χάρη Ναξάκη*

    Υπάρχει μια κοινωνική ομάδα που δεν χαίρει καμίας εκτίμησης από τους κοσμοπολίτες φιλελεύθερους ή από μιά ορισμένη εκδοχή της αριστεράς, την θεωρούν σχεδόν ένα μίασμα κι αυτοί είναι οι μικροαστοί. Ο απλός δηλαδή μέσος άνθρωπος, ο οικογενειάρχης, ο μικροϊδιοκτήτης, ο καταστηματάρχης, ο μικρός έμπορος, ο βιοτέχνης, που άλλοτε είναι επιφυλακτικός και άλλοτε ευέλικτος στις αλλαγές του κοινωνικού περιβάλλοντος, ολίγον πατριαρχικός, παραδοσιακός και ενίοτε συντηρητικός. Ως προς το τελευταίο χαρακτηριστικό έχω μια παρατήρηση. Αλήθεια γιατί τις τελευταίες δεκαετίες ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνικής και εκλογικής βάσης των ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη είναι και η εργατική τάξη; Η άνοδος του φασισμού και του ναζισμού στην Ιταλία και την Γερμανία στηρίχθηκε μόνο στους μικροαστούς ή ήταν διαταξική; Κανένας άνθρωπος δεν εξαιρείται από την ροπή για συμμετοχή σε ανήθικες πράξεις. Καμιά πράξη δεν καθαγιάζεται στο όνομα μιας ιδεολογίας ή των καλών προθέσεων.

Απ-ανθρωποποίηση;

Η «μεγάλη επανεκκίνηση» και το παιχνιδιάρικο «απο-»

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

Η γλώσσα είναι πράμα ανυπόταχτο. Έχει την κοίτη της, μα ταυτόχρονα έχει και δύναμη να ανοίγει νέες κοίτες προκειμένου να εκφράσει ζωντανά την ολοζώντανη ζωή και να την πηδαλιουχήσει (και τα δύο). Χαρακτηριστικά ανυπόταχτο είναι το «απο-» στην αρχή των λέξεων: άλλοτε εντείνει το νόημα της λέξης της οποίας προτάσσεται (όπως αποξένωση, αποσάθρωση), ενώ άλλοτε το ανατρέπει (όπως απασφάλιση, απάνθρωπος). Κανόνας που να υποχρεώνει το «απο-» να είναι μόνο το ένα ή μόνο το άλλο, δεν υπάρχει. Μοιάζει με την ανοιχτωσιά της ζωής και την πολυσημία των ανθρώπινων επιλογών.

Βασικό εισόδημα ανεξάρτητα από τον χρόνο εργασίας

Του Χάρη Ναξάκη*

     Σήμερα πραγματοποιείται μια μετάβαση από τον βιομηχανικό καπιταλισμό, το σφυρί και το γράσο, σε έναν τεχνοκόσμο αλγορίθμων, ρομπότ, λογισμικών πακέτων, ψηφιακών δικτύων και γονιδιακού υποστρώματος της ζωής. Η μετάβαση από την φάμπρικα και την μαζική παραγωγή τυποποιημένων προϊόντων στην οικονομία της γνώσης και στην κοινωνία των δικτύων, από τους γερανούς και την γραμμή συναρμολόγησης στα αυτοματοποιημένα παραγωγικά συμπλέγματα, που προσομοιώνουν τις μυϊκές ανθρώπινες ικανότητες, στηρίζεται σε μια βασική αρχή. Όσο μια εργασία είναι απλή και ανειδίκευτη, τόσο περισσότερο υπόκειται στην διαδικασία υποκατάστασης από το κεφάλαιο. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το ότι η σημαντικότερη μορφή πάγιου κεφαλαίου είναι η αποθηκευμένη γνώση, είτε ως τμήμα των ευφυών μηχανών είτε ως λογισμικό- σύστημα αυτοματοποιημένων κανόνων επεξεργασίας νοητικών συμβόλων- οδηγεί στο να παράγονται μεγαλύτερες ποσότητες προϊόντων με μικρότερες ποσότητες εργασίας και κεφαλαίου και σε λιγότερο χρόνο.

Συνολική πρόταση ονοματοδοσίας δρόμων και πλατειών του οικισμού της Κέρτεζης – Γ. Ο κεντρικός δρόμος ως «Υ» – Μέρος ΙΙ

Άμισθη μελέτη του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Συνέχεια από το Μέρος Ι: Συνολική πρόταση ονοματοδοσίας δρόμων και πλατειών του οικισμού της Κέρτεζης, Εισαγωγή και Πλατείες | Αποικία Ορεινών Μανιταριών (tomtb.com)

Μετά από τα σχόλια στο f/b, αλλά και την ευμενή αποδοχή σε κατοίκους του χωριού, σκέφτηκα να σπάσει ο μεγάλος κεντρικός δρόμος σε μέρη. Έτσι θα δοθούν και περισσότερα ονόματα, αλλά θα είναι και πιο εύχρηστη.

Ας ξεκινήσουμε νοερά από τα ανατολικά του οικισμού, όπου και εξαπλώνεται με νέες οικίες. Εξάλλου ο αυτοκινητόδρομος πλέον αποτελεί τη μοναδική είσοδο και έξοδο σε αντίθεση με τους επτά παλαιούς δρόμους με τα ζώα. Μια ονομασία οφείλει λοιπόν να δοθεί από την είσοδο μέχρι και το κτήριο του νέου δημοτικού σχολείου, με όριο δλδ του «Σαρδούνη το λαγκάδι».

1) Οδός Κερτεζιτών Αγωνιστών – κόκκινο χρώμα

Πρόλογος για: «Από την Αχαϊκή γη έως του κόσμου τα πέρατα»

[Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα, εκδόσεις Αρμός 2022]

Του Θανάσης Ν. Παπαθανασίου*

   Διαβάζουμε μερικές φορές σε βιβλιοπαρουσιάσεις και βιβλιοκρισίες, ότι κάποιο συγκεκριμένο βιβλίο συντίθεται από κείμενα «άνισα». «Άνισα», υπό την έννοια ότι έχουν ποικιλία θεμάτων και ποικιλία χαρακτήρα, όπως π.χ. αφηγήσεις μαζί με μελετήματα. Το βιβλίο αυτό του Παναγιώτη Μπούρδαλα σίγουρα αξίζει στο έπακρο αυτόν τον χαρακτηρισμό. Είναι κυριολεκτικά πολυαξονικό.

   Μα τότε, υπάρχει άραγε κάτι που δένει αυτά τα κείμενα;

   Η απάντησή μου είναι πως ναι. Τα κείμενα τα τόσο ποικίλα τα δένει μια πολύτιμη οπτική: Η κατανόηση του τοπικού ως υποστασιοποίησης του οικουμενικού. Δίχως την τοπική, ενσώματη, ιδιαίτερη πραγμάτωση, το οικουμενικό γίνεται φάντασμα. Χωρίς την ανοιχτωσιά στο οικουμενικό, το τοπικό γίνεται φυλακή. Ο τόπος σου λοιπόν και οι άνθρωποί σου αληθεύουν ως ο τρόπος δεξίωσης του πανανθρώπινου. Σπουδαίοι τόποι και σπουδαίοι άνθρωποι είναι εκείνοι, στων οποίων την ταυτότητα οι αεραγωγοί για το πανανθρώπινο είναι δομικά στοιχεία˙ όχι ενδεχόμενες, κατοπινές προσθήκες.

Ἡ περίπτωση ἑνός Ἁγίου: Νικόλαος ὁ ἐν Βουνένοις

Της Αμαλίας Κ. Ηλιάδη*

   Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Νικόλαος, καταγόμενος ἀπὸ τὴν Ἀνατολή, ἔζησε περὶ τὰ τέλη τοῦ 9ου καὶ τὶς ἀρχὲς τοῦ 10ου μ.Χ. αἰῶνος. Διακρινόμενος παιδιόθεν γιὰ τὴν μεγάλη εὐσέβειά του, κατετάγη στὸν στρατὸ καί, λόγῳ τῆς σπουδαίας φήμης γιὰ τὴν ἀνδρεία του, 4 σύντομα διορίστηκε ἀπὸ τὸν Αὐτοκράτορα Λέοντα ΣΤ’ τὸν Σοφὸ (886- 912) Διοικητὴς ἀποσπάσματος χιλίων ἀνδρῶν, ποὺ ἀπεστάλη στὴ Θεσσαλία γιὰ τὴν φρούρηση τῆς Λάρισας.

   Τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 901, οἱ Ἄραβες, οἱ ὁποῖοι τρομοκρατοῦσαν τὴν ἐποχὴ ἐκείνη τὶς παράκτιες Ἐπαρχίες τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, κατέλαβαν τὴν πόλη τῆς Δημητριάδος (τοῦ σημερινοῦ Βόλου) καὶ προχώρησαν πρὸς τὸ ἐσωτερικὸ τῆς Θεσσαλίας, ἐν μέσῳ λεηλασιῶν καί ἀφανισμοῦ τοῦ χριστιανικοῦ στοιχείου τῆς Ἐπαρχίας.

Κυριακή κατά της γυναικοκτονίας

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

Την δεύτερη Κυριακή μετά την Κυριακή του Πάσχα, μέσα στην αναστάσιμη ακόμα ατμόσφαιρα, περάστε από την εκκλησία. Η προτροπή μου αυτή απευθύνεται σε όλους όσους νοιάζονται: ένθεους και άθεους. Περάστε όσοι νοιάζεστε για τις οδύνες των γυναικών, ώστε να μοιραστούμε μια χαρά: τα τραγούδια μιας απελευθέρωσης που έσκασε μύτη μπροστά σε έναν αδειασμένο τάφο, μιας απελευθέρωσης που μπολιάζει την ιστορία μα και που ταυτόχρονα εκκρεμεί.

Η δεύτερη Κυριακή μετά την Κυριακή του Πάσχα είναι η γιορτή των Μυροφόρων, δηλαδή των γυναικών εκείνων οι οποίες, σύμφωνα με την αφήγηση των ευαγγελίων, πήγαν με αρώματα στον τάφο του Χριστού για να τιμήσουν τον αγαπημένο νεκρό.

Έτσι ειπωμένο, μοιάζει με μια αναμενόμενη, στερεότυπη αφήγηση για παραδοσιακά γυναικείες δουλειές. Έλα όμως που δεν είναι έτσι! Άλλο πράγμα λένε τα ευαγγέλια, καθώς και οι εκκλησιαστικοί ύμνοι. Κάτι ανατρεπτικό, κάτι που δένει την ανάσταση με μια επ-ανάσταση! Αλλά τα ανατρεπτικά δεν αντέχονται. Και γι’ αυτό ξεδοντιάζονται και καταλήγουν να μοιάζουν με άνευρες ιστοριούλες της σειράς…

Ας ψηλαφίσουμε λοιπόν την δυναμική της γιορτής:

Συνολική πρόταση ονοματοδοσίας δρόμων και πλατειών του οικισμού της Κέρτεζης

Άμισθη μελέτη του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Α. Εισαγωγή

Ο σύγχρονος  οικισμός της Κέρτεζη έχει κατά προσέγγιση σχήμα «Υ». Έτσι ο κεντρικός δρόμος έχει επί της ουσίας τρία μέρη. Το μεγάλου μήκους δρόμο, από τον αρχαίο δρομίσκο εκεί κοντά στον Αη Γιώργη μέχρι λίγο μετά την κεντρική πλατεία. Κατόπιν διακλαδίζεται σε δύο επί μέρους δρόμους. Ένα νοτιοδυτικά προς Κεφαλόβρυσο και έναν που συνεχίζει στη βόρεια όχθη του παραπόταμου Μοναστηριά ή Λίθου. Με τον τρόπο αυτό ήδη χωρίζεται σε τρία μέρη.

Το εσωτερικό του «Υ» αποτελεί τη «δυτική Κέρτεζη». Κι ενώ βόρεια το όριό της είναι ο παραπόταμος Λίθος με τον αντίστοιχο δρόμο, νότιο όριό της αποτελεί ο δρόμος που πηγαίνει προς Κεφαλόβρυσο και ιδιαίτερα ο ποταμίσκος που φέρνει το νερό του Κεφαλόβρυσου προς τον παραπόταμο Λίθο. Έτσι νότια αυτού του ποταμίσκου, δηλαδή η ευρύτερη περιοχή περί το Κεφαλόβρυσο και η περιοχή Τσάκαλη μπορεί να ονομαστεί «νοτιοδυτική Κέρτεζη».

Τιμήθηκε φέτος ο Αναγνώστης Στριφτόμπολας;

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Συνοπτική βιογραφία του

   Ξεκινάμε με ένα ερώτημα. Αυτό δεν αποτελεί μόνο έναν ευφυή τίτλο, ώστε να προσελκύσει το αναγνωστικό κοινό. Αποτελεί σ’ ένα βαθμό και ένα αληθινό-πραγματικό ερώτημα. Η αλήθεια είναι ότι ο κερτεζίτης Δημήτριος Αναγνώστης Στριφτόμπολας, που γεννήθηκε (1778) και μεγάλωσε στην Κέρτεζη Καλαβρύτων, με καταγωγή του πατέρα του Αργύρη Δημ. Στριφτόμπολα από το Μεσορρούγι, ήταν μια πολύπλευρη φυσιογνωμία.

   Γεννήθηκε σε μια δεκαετία που αποτελούσε το τέλος των Ορλωφικών, με τους γονείς του να έχουν βρει καταφύγιο στην πλούσια και σχετικά οχυρωμένη τότε Κέρτεζη, σχεδόν με το τέλος ως έδρα του τότε μεγάλου Καζά των Καλαβρύτων.

Κρητική Επανάσταση: ένας διαρκής εμφύλιος

Του Χάρη Ναξάκη*

     Το 1669 οι Οθωμανοί υπό τον Μεχμέτ Κιοπρουλή κατέλαβαν την Κρήτη η οποία για 250 έτη έμεινε υπό οθωμανική κυριαρχία, παρότι οθωμανοί άποικοι δεν ήρθαν από την Ανατολία ούτε τα οθωμανικά στρατεύματα κατοχής ήταν άξια λόγου. Στην Κρήτη δεν έγινε ένας εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας ομοφύλων γηγενών εναντίον αλλοεθνών κατακτητών. Αν όμως η κυριαρχία δεν στηρίζεται στις δυνάμεις των κατακτητών τότε σε ποιούς; Στους λιγοστούς Ενετούς άρχοντες και τιμαριούχους που άλλαξαν εθνότητα και θρήσκευμα για να διατηρήσουν τα προνόμιά τους; Όχι, στους Κρητότουρκους. Πρόκειται για γηγενείς Κρητικούς χριστιανούς που εξομώτησαν κυρίως ενσυνείδητα, έγιναν μουσουλμάνοι με οθωμανική  εθνική συνείδηση. Ένα ποσοστό από αυτούς ήταν Κρήτες, που στο παρελθόν ήταν εξωμότες των Ενετών, είχαν γίνει καθολικοί στην διάρκεια των 450 ετών της ενετικής κατοχής, μουσουλμάνοι επί αραβοκρατίας και τώρα πρόθυμα έγιναν ξανά μουσουλμάνοι για να διατηρήσουν προνόμια και περιουσίες.