Ο ΤΙΤΑΝΙΚΟΣ ΤΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ:
Με την πλειοψηφία των επιβατών στα αμπάρια και με την πρώτη θέση να αναζητάει λάφυρα από το διπλανό πλοίο που «παραπαίει», το πλήρωμα χαζεύει την όλη διαδικασία – χωρίς να αντιλαμβάνεται το παγόβουνο, επάνω στο οποίο κινδυνεύει να συντριβεί
Του Βασίλη Βιλιάρδου*
Η επέλαση του ΔΝΤ στην Ευρώπη, με το «μανδύα» της Τρόικας (υπενθυμίζουμε ότι ο μοναδικός πελάτης που του είχε απομείνει το 2007 ήταν η Τουρκία), έχει αφενός μεν έναν κύριο στόχο, αφετέρου αρκετούς παράπλευρους.
Ο κεντρικός στόχος του είναι ασφαλώς η εγκατάσταση της δικτατορίας της ελίτ και του χρηματοπιστωτικού τέρατος στην ήπειρο μας – με την Ελλάδα να έχει διαδραματίσει το ρόλο του πολιορκητικού κριού, του Δούρειου Ίππου καλύτερα, όσον αφορά την Ευρωζώνη.
Πρώτος παράπλευρος στόχος του είναι η ενδυνάμωση των εκάστοτε τοπικών ελίτ στις επί μέρους χώρες – μέσω της δημιουργίας φθηνού, υπάκουου και πειθαρχημένου εργατικού δυναμικού, καθώς επίσης νέων επενδυτικών ευκαιριών, παράλληλα με τον περιορισμό του ανταγωνισμού της μεσαίας τάξης.
Για να μπορέσει να επιτύχει τον πρώτο παράπλευρο στόχο του, «παράγει» μία όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανεργία – ενώ, όσον αφορά το δεύτερο σκέλος, προωθεί έντονα τις ιδιωτικοποιήσεις. Το τρίτο σκέλος επιτυγχάνεται κυρίως με την υπερβολική αύξηση της φορολογίας η οποία, σε συνδυασμό με την ύφεση που προκαλείται, οδηγεί στη χρεοκοπία χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις – επίσης, στον «αφανισμό» της αστικής τάξης, η οποία αποτελεί το βασικό στήριγμα της δημοκρατίας.
Ο δεύτερος παράπλευρος στόχος του ΔΝΤ είναι η ενδυνάμωση ορισμένων «χωρών-ελίτ», οι οποίες «εκτρέφονται» από τις ασθενέστερες, με πολλούς και διάφορους τρόπους (εξαγορά παραγωγικών επιχειρήσεων στις «ελλειμματικές», δημιουργία οικονομικών ζωνών ειδικού σκοπού κλπ.). Σκοπός είναι η εγκατάσταση συστημάτων ελέγχου, έτσι ώστε οι Η.Π.Α., ο εργοδότης του, να μπορεί να επιβάλλει τις πάσης φύσεως επιθυμίες του.
Ιδανικότερη «χώρα-φύλακας» στην Ευρώπη είναι ασφαλώς η «αστυνομική», πειθαρχική και αποκρατικοποιημένη πλέον Γερμανία – η οποία είχε «χρησιμοποιηθεί» ανάλογα, για τον έλεγχο της Ρωσίας, κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου.
Ο τρίτος και τελευταίος στόχος του ΔΝΤ είναι η διαχρονική λεηλασία του πλούτου, καθώς επίσης των πλουτοπαραγωγικών πηγών, εκ μέρους της παγκόσμιας ελίτ – εύκολα και χωρίς ιδιαίτερο κόπο, με τη βοήθεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Για να το επιτύχει, οφείλει να «κατακτήσει» το εκάστοτε ξένο χρηματοπιστωτικό σύστημα, επιτρέποντας στις «χώρες-αποικίες» του αποκλειστικά και μόνο την παραγωγική δραστηριοποίηση τους – τη «βρώμικη δουλειά» (βιομηχανία, εμπόριο, λοιπές υπηρεσίες). Εδώ κατατάσσεται και ο σιωπηλός πόλεμος που διεξάγεται σήμερα, με «πεδίο μάχης» την ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος της πατρίδας μας.
Ανάλυση
Η εισβολή του ΔΝΤ στην Τουρκία πραγματοποιήθηκε το 2001 – όπως έχουμε περιγράψει αναλυτικά στο κείμενο μας «Η λεηλασία της Τουρκίας». Η γειτονική χώρα άντεξε μόλις δύο μήνες μετά το ξέσπασμα της κρίσης – υπογράφοντας ένα εξευτελιστικό μνημόνιο υποτέλειας, μέσω του οποίου οδηγήθηκε στην εξαθλίωση και στον εξευτελισμό των πολιτών της, παράλληλα με την εκποίηση του συνόλου σχεδόν της δημόσιας περιουσίας της.
Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, η πατρίδα μας έχει αποδειχθεί πολύ πιο ανθεκτική από την Τουρκία – αφού συνεχίζει να αντιστέκεται, παρά το ότι έχουν περάσει ήδη τρία χρόνια από την εισβολή των «μπράβων» των τοκογλύφων. Ελπίζουμε δε να κερδίσει στο τέλος τον πόλεμο, επειδή θα ήταν άδικο να αποδειχθούν άσκοπες οι θυσίες των Ελλήνων, των Κυπρίων, των Ιρλανδών, των Πορτογάλων και όλων των υπολοίπων, οι οποίοι έχουν «πέσει» στα διάφορα πεδία των μαχών.
Εννοούμε φυσικά τους εκατοντάδες χιλιάδες ανέργους, εκείνους που υποφέρουν λόγω της μείωσης των μισθών και συντάξεων, όσους αναγκάσθηκαν να εκπατρισθούν, αυτούς που δυστυχώς αυτοκτόνησαν, τους ιδιοκτήτες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που έκλεισαν, τους πεινασμένους, τους αρρώστους και όλους τους υπόλοιπους – αφού αυτά είναι τα θύματα των σημερινών οικονομικών πολέμων.
Επιστρέφοντας στην Τουρκία, η παρούσα κυβέρνηση της αφενός μεν «εκποίησε» τη δημόσια περιουσία της στις πολυεθνικές, αφετέρου διεύρυνε την εξαθλίωση των πολιτών της – η οποία συνεχίζεται ακόμη και σήμερα, παρά τα (κάποτε) υψηλά ποσοστά ανάπτυξης της οικονομίας της.
Ως συνήθως, το ΔΝΤ φροντίζει έτσι ώστε οι πολύ πλούσιοι να γίνονται πλουσιότεροι, η μεσαία εισοδηματική τάξη να καταρρέει, ενώ οι φτωχοί φτωχότεροι – γεγονός που έχει αποδειχθεί στη Βραζιλία, στην Αργεντινή και όπου αλλού δραστηριοποιήθηκε, ενώ αποτελεί έναν από τους παράπλευρους στόχους του.
Προσέχει δε πλέον, με ξεκίνημα την εισβολή του στην Τουρκία, να αφήνει αρκετά κενά, «ιούς» καλύτερα στις χώρες που «επιδιορθώνει», έτσι ώστε να χρειαστούν ξανά τις «υπηρεσίες» του – κάτι που δεν φρόντισε όσο έπρεπε στο παρελθόν, κινδυνεύοντας σχεδόν να χρεοκοπήσει. Ειδικά όσον αφορά τη γειτονική χώρα και χωρίς καμία απολύτως εχθρική διάθεση, παρά τις συνεχείς «φραστικές» ή άλλες επιθέσεις της, τα εξής:
Η ΕΞΑΘΛΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ
Τα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα ανήκουν στην καθημερινότητα της Τουρκίας, η οποία κατέχει πανευρωπαϊκά την πρώτη θέση, ευρισκόμενη στην τρίτη θέση παγκοσμίως, σύμφωνα με τη διεθνή οργάνωση εργασίας ILO – ένα πραγματικά θλιβερό ρεκόρ. Όπως λέγεται, η σημερινή κυβέρνηση της δεν ενδιαφέρεται σχεδόν καθόλου για το θέμα – ενώ τα εργατικά συνδικάτα, αποδυναμωμένα εντελώς από τις μεθόδους που εφάρμοσε το ΔΝΤ, είναι αδύνατον να αντισταθούν.
Αναλυτικότερα, οι εικόνες των πεθαμένων εργατών καλύπτουν την επιφάνεια ενός γνωστού πεζόδρομου της Κωνσταντινούπολης – ανθρώπων που όλοι βρήκαν το θάνατο στις θέσεις εργασίας τους: στα ναυπηγεία, στα ορυχεία και στις οικοδομές. Επίσης, στα γυρίσματα κινηματογραφικών ταινιών, οι οποίες σχεδόν δωρίζονται στις χώρες του εξωτερικού – εν μέρει για προπαγάνδα, με την έννοια της «πολιτισμικής εισβολής», κυρίως όμως για να ικανοποιήσουν την «επιδειξιμανία», τη «μεγαλομανία» και τη ματαιοδοξία της κυβέρνησης.
Μία φορά κάθε μήνα, διαδηλώνουν οι συγγενείς των πεθαμένων εργατών εναντίον της «συλλογικής λήθης» – όπως οι ίδιοι αποκαλούν τη συμπεριφορά τόσο της κοινωνίας, όσο και των «ιθυνόντων», απέναντι σε αυτούς που έχασαν τη ζωή τους στο βωμό της άκρατης «καπιταλιστικής υστερίας», την οποία έχει «εμφυτεύσει» το ΔΝΤ στη χώρα.
Όλοι όσοι διαδηλώνουν πιστεύουν ακράδαντα ότι, δεν πρόκειται για εργατικά ατυχήματα, αλλά για φόνους – για ανθρώπους δηλαδή που δολοφονήθηκαν από εκείνους που έχουν αναγάγει τον «πλουτισμό» (μέσω της, μέχρι θανάτου κυριολεκτικά, εκμετάλλευσης των εργαζομένων), σε επιστήμη.
Σε πάρα πολλές επιχειρήσεις δεν υπάρχουν καθόλου μέτρα ασφαλείας, ενώ κανένας δεν ενδιαφέρεται για την έλλειψη τους – ούτε καν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, πόσο μάλλον οι εταιρείες, οι οποίες τις θεωρούν περιττό κόστος και ανταγωνιστικό μειονέκτημα.
Η αιτία είναι το ότι, επειδή τα εργατικά ατυχήματα αποτελούν ένα πολύ συχνό φαινόμενο, αφού καθημερινά πεθαίνουν πέντε άνθρωποι, σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές της δημόσιας υπηρεσίας κοινωνικής ασφάλειας, έχουν πάψει πλέον να προκαλούν την προσοχή της κοινωνίας. Φυσικά ο πραγματικός αριθμός τους είναι κατά πολύ υψηλότερος – εάν κρίνει κανείς από το εξαιρετικά αυξημένο ποσοστό «μαύρης», αδήλωτης και φθηνής εργασίας δηλαδή, στην Τουρκία.
Σύμφωνα τώρα με τους Τούρκους Πολίτες, "Οι επιχειρήσεις στοχεύουν στο μεγαλύτερο δυνατόν κέρδος, σε όσο πιο μικρό χρονικό διάστημα γίνεται – ενώ η ανθρώπινη ζωή στην Τουρκία δεν έχει καμία απολύτως αξία" – όπως συμβαίνει δυστυχώς και σε αρκετές άλλες υποανάπτυκτες χώρες, τις οποίες επιλέγουν οι δήθεν ανεπτυγμένοι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί, για να παράγουν φθηνά τα προϊόντα τους.
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Το «επιχειρησιακό σύστημα» που υπερισχύει σήμερα στην Τουρκία, είναι η ανάθεση έργου σε υπεργολάβους. Ειδικότερα, οι μεγάλες επιχειρήσεις, τόσο οι ιδιωτικές, όσο και οι εναπομείναντες δημόσιες, αναθέτουν τα έργα ή τις παραγγελίες τους σε μικρότερες, πολύ πιο «ανταγωνιστικές» εταιρείες – φθηνές, επειδή απασχολούν ανειδίκευτους μετανάστες (κατοίκους άλλων περιοχών), με εξαιρετικά χαμηλά ημερομίσθια και ανασφάλιστους (όπως λέγεται, σχεδόν τα εννέα στα δέκα εργατικά ατυχήματα συμβαίνουν στη συγκεκριμένη «σκιώδη» αγορά εργασίας).
Εάν τυχόν συμβεί οτιδήποτε παράνομο στην κατασκευή έργων ή στην παραγωγή προϊόντων, καταδικάζονται από τα αρμόδια δικαστήρια οι υπεργολάβοι – σχεδόν ποτέ οι μεγάλες εταιρείες ανάθεσης έργου. Επειδή δε πρόκειται συνήθως για δικαστικές διαδικασίες, οι οποίες διαρκούν πολλά χρόνια, οι περισσότεροι υπεργολάβοι, εάν τύχει να κατηγορηθούν, εξαφανίζονται – έτσι ώστε να αποφύγουν την ποινή.
Τα παραπάνω δεν συμβαίνουν μόνο στις τούρκικες εταιρείες, αλλά και στις ξένες, οι οποίες κυριαρχούν στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας – γεγονός που αποδεικνύεται από το εργατικό ατύχημα που συνέβη σε ένα εμπορικό κέντρο της Κωνσταντινούπολης (Marmara Park), το οποίο κατασκευάσθηκε με εντολή γερμανικής εταιρείας.
Ειδικότερα έντεκα εργαζόμενοι, οι οποίοι είχαν οδηγηθεί για να κοιμηθούν σε νάιλον σκηνές, κατά τη διάρκεια μίας εξαιρετικά κρύας νύχτας, κάηκαν μετά από πυρκαγιά που ξέσπασε λόγω ηλεκτρικού βραχυκυκλώματος. Τα θύματα όμως, η αμοιβή των οποίων ήταν περί τα 2 € την ώρα, είχαν προσληφθεί από κάποιον υπεργολάβο – εναντίον του οποίου ασκήθηκαν ποινικές διώξεις, χωρίς καθόλου να κατηγορηθεί ο γερμανός εντολέας.
Βέβαια, σύμφωνα με τη νέα εργατική νομοθεσία (Ιανουάριος 2013), η οποία προσαρμόστηκε στα ευρωπαϊκά πρότυπα, εάν κάποιος εργαζόμενος θεωρήσει επικίνδυνη την εργασία που του ανατίθεται, μπορεί να αρνηθεί να την εκτελέσει – όπως ισχύει και στην Ευρώπη. Όμως, η ανεργία στην Τουρκία διατηρείται σκόπιμα σε πολύ υψηλά επίπεδα – οπότε οι εργαζόμενοι φοβούνται ότι θα χάσουν τη δουλειά τους, εάν διαμαρτυρηθούν.
Επομένως, η νομοθεσία είναι ουσιαστικά «δώρο άδωρο» – ιδιαίτερα επειδή τα εργατικά συνδικάτα επιτρέπεται να διαμαρτύρονται ή να διαδηλώνουν, μόνο σε ειδικές περιπτώσεις. Εκτός αυτού, εάν αποκαλυφθεί πως ορισμένοι εργαζόμενοι ανήκουν σε κάποιο συνδικάτο, απολύονται μαζικά – εάν δε προσπαθήσουν να διαμαρτυρηθούν για την απόλυση τους, συλλαμβάνονται και κακοποιούνται από την αστυνομία.
Η κυβέρνηση τώρα της Τουρκίας προσπαθεί απεγνωσμένα να προσελκύσει επενδυτές από ολόκληρο τον πλανήτη, με το εξής «σλόγκαν»: "Διευρυμένος χρόνος εργασίας, φθηνό εργατικό κόστος, το χαμηλότερο ποσοστό ασθένειας στην Ευρώπη και το μεγαλύτερο ωράριο – με 52,9 ώρες εργασίας την εβδομάδα", χωρίς να αναφέρει φυσικά πως τα συγκεκριμένα «ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα» έχουν κοστίσει στη χώρα της πάνω από 10.000 θανάτους εργαζομένων τα τελευταία χρόνια.
Ολοκληρώνοντας, όπως εύλογα υποθέτουν οι περισσότεροι, το συγκεκριμένο σύστημα έχει «εγκατασταθεί» με τις (έμμεσες φυσικά) οδηγίες του ΔΝΤ – έτσι ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της τουρκικής οικονομίας, οπότε να εξοφλούνται τόσο τα χρέη, όσο και οι τόκοι των δανείων της.
Φυσικά, στη όλη διαδικασία έχουν βοηθήσει τα μέγιστα ορισμένα τουρκικά ΜΜΕ (ελίτ!), τα οποία «χειραγώγησαν» την κοινή γνώμη, με τη βοήθεια μίας προπαγάνδας υπέρ των εισβολέων (δεν υπάρχει εναλλακτική λύση κλπ.) – αντίστοιχης με αυτήν κάποιων δικών μας ΜΜΕ, στην Ελλάδα του σήμερα.
Κάποια από τα κέρδη τώρα, τα οποία προέρχονται από το νέο «σύστημα», οδηγούνται στην τοπική ελίτ, κάποια άλλα στην ευρωπαϊκή, ενώ η μερίδα του λέοντος εισπράττεται από το αχόρταγο χρηματοπιστωτικό θηρίο – έδρα του οποίου είναι (ακόμη) οι Η.Π.Α.
Η ΑΠΕΙΛΗ ΔΙΔΥΜΗΣ ΕΚΡΗΞΗΣ
Όπως συνέβη και στην Αργεντινή, μετά τη χρεοκοπία και την ύφεση, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα την κατάρρευση του ΑΕΠ της, η οικονομία της Τουρκίας άρχισε να αυξάνεται με έντονους ρυθμούς – αφού προηγήθηκε η «θεραπεία», στην οποία υποβλήθηκε από το ΔΝΤ. Πρόκειται ουσιαστικά για κάτι ανάλογο, με αυτό που παρατηρείται μετά από έναν συμβατικό πόλεμο – όπου, επειδή η χώρα έχει «ισοπεδωθεί» από τους βομβαρδισμούς, η ανάπτυξη είναι εξασφαλισμένη.
Δυστυχώς όμως, στο μεγαλύτερο μέρος της (30%), η ανάπτυξη στηρίχθηκε στις κατασκευές – με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί μία τεράστια υπερβολή ακινήτων (φούσκα), η οποία από στιγμή σε στιγμή θα εκραγεί, με έναν εξαιρετικά εκκωφαντικό θόρυβο.
Φυσικά, όπως συνήθως συμβαίνει, μία τέτοια κρίση συνοδεύεται από μία ανάλογη κρίση του τραπεζικού συστήματος, λόγω επισφαλειών – αφού από αυτό «πηγάζουν» τα στεγαστικά και λοιπά δάνεια. Επομένως, η Τουρκία απειλείται από μία δίδυμη έκρηξη, με πολύ επικίνδυνα επακόλουθα για την οικονομία της.
Το χρηματιστήριο της (ISE 100), αντίστοιχα επίσης με την Αργεντινή, κατάφερε να φτάσει στις 82.000 περίπου μονάδες σήμερα – από 10.500 το 2004 (τρία χρόνια μετά την εισβολή του ΔΝΤ), επιτυγχάνοντας μία πολύ αξιόλογη πρόοδο. Φυσικά αυτοί που κέρδισαν από τη ραγδαία άνοδο δεν ήταν οι εργαζόμενοι ή, έστω, οι μεσοαστοί – αλλά η τοπική ελίτ και, κυρίως, οι ξένοι οικονομικοί κατακτητές.
Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται από το ότι, στις εισροές ξένων κεφαλαίων κυριαρχούν οι βραχυπρόθεσμες τοποθετήσεις χαρτοφυλακίου – οι οποίες, το 2012, ήταν 40 δις $, έναντι μόλις 8 δις $ των άμεσων ξένων επενδύσεων. Όπως είναι γνωστό δε, οι περισσότερες χώρες, ακόμη και οι απολύτως υγιείς, καταστρέφονται από τη μαζική φυγή των ξένων κεφαλαίων – η οποία συνήθως συμβαίνει όταν για κάποιο λόγο, ο οποίος δεν αφορά πάντοτε την τοπική οικονομία, τρομοκρατούνται (αγελαία συμπεριφορά).
Σε κάθε περίπτωση όμως όταν οι μισθοί, όπως και όλα τα υπόλοιπα κόστη, συμπιέζονται σε τόσο μεγάλο βαθμό από τα μνημόνια του ΔΝΤ, η κερδοφορία εκείνων των τοπικών επιχειρήσεων που επιβιώνουν αυξάνεται γεωμετρικά – όπως επίσης των ξένων πολυεθνικών, οι οποίες συνήθως αγοράζουν πάμφθηνα και εκκαθαρισμένα από υποχρεώσεις τα «φιλέτα» της εκάστοτε χώρας, στην οποία εισβάλουν οι μπράβοι τους.
Επομένως, η αύξηση των χρηματιστηριακών δεικτών είναι υγιής – έως ότου φυσικά επιστρέψουν οι γνωστές συνθήκες χρεοκοπίας, αφού ο «ιός της πτώχευσης» είναι τοποθετημένος βαθειά μέσα στο αδύναμο κορμί της τουρκικής οικονομίας (όπως διαπιστώνεται τώρα στην Αργεντινή).
ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Ο ρυθμός ανάπτυξης της τουρκικής οικονομίας μειώθηκε απότομα το 2012, κατά 6,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος – οπότε διαμορφώθηκε στο 2,2% (από 8,8% το 2011, στη δεύτερη θέση παγκοσμίως μετά την Κίνα, η ανάπτυξη της οποίας ήταν 9,4%). Το μέγεθος αυτό είναι εξαιρετικά άσχημο για μία αναπτυσσόμενη χώρα, με νεαρό πληθυσμό – ενώ οφείλεται, σύμφωνα με τη τουρκική στατιστική υπηρεσία (TUIK), στον περιορισμό της εσωτερικής ζήτησης (μειώθηκε στο 0,7%, έναντι αύξησης 7,7% το 2011), σε συνδυασμό με την ευρωπαϊκή κρίση χρέους.
Η αντιστροφή της τάσης, η οποία ίσως οδηγήσει στην προβλεπόμενη έκρηξη της φούσκας των ακινήτων, δεν φαίνεται να είναι σύντομα εφικτή. Ο λόγος είναι η υπερχρέωση των τουρκικών νοικοκυριών, σαν αποτέλεσμα του υπερδανεισμού των τελευταίων χρόνων. Πρόκειται ουσιαστικά για την γνωστή μας «παγίδα του χρέους», στην οποία οδηγήθηκαν πολλοί καταναλωτές – μέσω της «γενναιόδωρης» παροχής δανείων μηδενικού επιτοκίου, των περιορισμένων απαιτήσεων για εγγυήσεις, καθώς επίσης διαφόρων άλλων «τραπεζικών τεχνασμάτων».
Όπως υπολογίζεται, περί τα 2.000.000 νεαροί Τούρκοι απειλούνται με κατασχέσεις – ενώ οι ρυθμοί ανάπτυξης των τελευταίων χρόνων βασίσθηκαν εμφανώς στη συγκεκριμένη «χαλαρή» πιστωτική πολιτική, η οποία ακολουθήθηκε από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της χώρας.
Κατά την άποψη δε πολλών, αν και η κεντρική τράπεζα της χώρας προσπάθησε να εμποδίσει τη δημιουργία υπερβολών (φούσκες), δεν φαίνεται να τα κατάφερε. Ο Πίνακας Ι που ακολουθεί μας δίνει μία εικόνα των μεγεθών της Τουρκίας:
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Μεγέθη της τουρκικής οικονομίας (προβλέψεις 2012), ΑΕΠ σε δις $
|
Δείκτης
|
2012
|
Δείκτης
|
2012 (σε δις $)
|
|
|
|
|
|
|
ΑΕΠ
|
783,10
|
Έλλειμμα τρεχουσών συν.
|
-59,74
|
|
ΑΕΠ κατά κεφαλή
|
15.000
|
Εξαγωγές
|
154,20
|
|
Γεωργία
|
8,9%
|
Εισαγωγές
|
225,60
|
|
Βιομηχανία
|
28,1%
|
Εμπορικό έλλειμμα
|
-71,40
|
|
Υπηρεσίες
|
63,0%
|
Συναλλαγματικές ρεζέρβες
|
93,38
|
|
Εργαζόμενοι
|
εκ. 27,11
|
Εξωτερικό χρέος
|
331,40
|
|
Ανεργία
|
9%
|
Πληθωρισμός
|
9,1%
|
|
Έλλειμμα προϋπολογισμού
|
*2,60%
|
Βασικό επιτόκιο (2011)
|
5,25%
|
|
Δημόσιο χρέος / ΑΕΠ
|
40,40%
|
Πληθυσμός
|
80,69 εκ.
|
* Μάλλον διαμορφώθηκε στο 5,6% εάν τελικά επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες μας – ήτοι στα 44 δις $. Εν τούτοις, η πιστοληπτική ικανότητα της Τουρκίας αναθεωρήθηκε πρόσφατα προς τα πάνω – αν και δύσκολα ξεχνάει κανείς την 3Α αξιολόγηση της Lehman Brothers, λίγο πριν τη χρεοκοπία της.
Πηγή: CIA Factbook. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Σε σχέση με τον Πίνακα Ι, όπως συνήθως παρατηρείται στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, το εργατικό δυναμικό είναι χαμηλότερο, όσον αφορά το ποσοστό του επί του συνολικού πληθυσμού, συγκριτικά με τις ανεπτυγμένες (στη Βραζιλία μόλις 20 εκ., έναντι 190 εκ. πληθυσμού!).
Για παράδειγμα, ο συνολικός πληθυσμός της Ελλάδας, από την ίδια πηγή (CIA), είναι 10,77 εκ. – έναντι 4,95 εκ. εργαζομένων (το 46,0%). Στην Τουρκία όμως είναι 80,69 εκ. έναντι 27,11 εκ. εργαζομένων – ήτοι το 33,6% του συνόλου. Εάν είχαμε την ίδια σχέση, τότε οι εργαζόμενοι στην Τουρκία θα έπρεπε να είναι 37,11 εκ. και όχι 27,11 – οπότε, σε τελική ανάλυση, η Τουρκία έχει πολύ λιγότερες θέσεις εργασίας, από αυτές που διαθέτει η Ελλάδα, ως ποσοστό επί του εκάστοτε πληθυσμού (νεαρότερος πληθυσμός κλπ.).
Περαιτέρω, το δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ δεν είναι τόσο χαμηλό, όσο φαίνεται – αφού αφορά μία αναπτυσσόμενη οικονομία, με ελάχιστες υποδομές. Για παράδειγμα, το δημόσιο χρέος της Βουλγαρίας είναι στο 17,9% του ΑΕΠ της – αρκετά πιο χαμηλό δηλαδή, χωρίς όμως να μπορεί να ξεφύγει από την κρίση (οι αυτοκτονίες που σημειώνονται στη χώρα έχουν δυστυχώς ξεπεράσει κάθε προηγούμενο).
Εκτός αυτού, η Τουρκία έχει πλέον πολύ λιγότερη δημόσια περιουσία – η οποία ουσιαστικά λεηλατήθηκε από τους διεθνείς τοκογλύφους, χωρίς να μειωθεί το δημόσιο χρέος της (σε απόλυτα βέβαια μεγέθη). Αντίθετα, από περίπου 185 δις $ το 2005 (πριν τις αποκρατικοποιήσεις), αναρριχήθηκε σε πάνω από 300 δις $ – παρά το ότι μειώθηκε ελαφρά (παραπλανητικά), ως ποσοστό επί του ΑΕΠ.
Συνεχίζοντας, όλα αυτά τα μεγέθη έχουν σχέση με την ισοτιμία του νομίσματος. Εάν λοιπόν υποτιμηθεί η τουρκική λίρα, κάτι καθόλου απίθανο (έχει υποτιμηθεί πάνω από 100% σε σχέση με την ημερομηνία εισαγωγής της – στο 2,32 ως προς το δολάριο, από 1 προς 1), το δημόσιο χρέος, ως προς το ΑΕΠ, θα εκτοξευθεί στα ύψη – αφού θα μειωθεί το ΑΕΠ σε δολάρια, ενώ θα αυξηθεί το χρέος (σε $). Επίσης, θα επιδεινώνονταν πολλά από τα υπόλοιπα οικονομικά της μεγέθη – ιδίως δε ο εξωτερικός δανεισμός (331,4 δις $), ο οποίος ευρίσκεται ήδη σε επικίνδυνα υψηλά επίπεδα.
Από την άλλη πλευρά, εάν τυχόν υπάρξει πρόβλημα με τις τράπεζες της, όπως αναφέραμε παραπάνω, το δημόσιο θα αναγκασθεί να διασώσει τουλάχιστον ορισμένες από αυτές – με αποτέλεσμα να επιβαρυνθεί ανάλογα ο προϋπολογισμός της και στη συνέχεια το δημόσιο χρέος. Αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι η Ιρλανδία, με αντίστοιχα σχεδόν προβλήματα, είχε δημόσιο χρέος της τάξης του 30% του ΑΕΠ της πριν από την κρίση, ενώ σήμερα, μετά τη διάσωση των τραπεζών της, έφτασε στο 120%, για να καταλάβουμε τους κινδύνους που ελλοχεύουν στη γείτονα χώρα.
Όσον αφορά τώρα την «αχίλλειο πτέρνα» της Τουρκίας, το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και το εμπορικό έλλειμμα τα οποία, σε συνδυασμό με τα ελλείμματα του προϋπολογισμού, δημιουργούν συνήθως εκρηκτικές καταστάσεις, θεωρούμε ότι αποτελούν μία μεγάλη πηγή ανησυχίας.
Πολύ περισσότερο επειδή η ονομαστική αύξηση των εξαγωγών κατά 13,1% το 2012 (κυρίως προς το Ιράκ και τη Β. Αφρική), η οποία περιόρισε κάπως το εμπορικό έλλειμμα, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις εξαγωγές χρυσού προς το Ιράν, ύψους 13,3 δις $ – οι οποίες είχαν στόχο την έντεχνη παράκαμψη διεθνών κυρώσεων. Χωρίς το χρυσό, η αύξηση τους ήταν μόλις 4,3% – ενώ μειώθηκαν σημαντικά οι εξαγωγές προς την Ευρώπη.
Συνεχίζοντας, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας, μιμούμενη ανόητα τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη, παρά τα προβληματικά οικονομικά μεγέθη της χώρας της, χαλάρωσε ακόμη περισσότερο τη νομισματική πολιτική της – με αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί η πιστωτική επέκταση κατά 25% περίπου, έναντι 16,5% στα τέλη του 2012.
Η ενέργεια της αυτή, η οποία αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει στην υποτίμηση της λίρας, είναι εξαιρετικά επικίνδυνη – πόσο μάλλον όταν η Τουρκία είναι μία πολύ φτωχή χώρα, αφού οι συνολικές καταθέσεις των πολιτών της είναι της τάξης των 573 δις λιρών (περί τα 250 δις $), όταν στην Ελλάδα του κατά οκτώ φορές μικρότερου πληθυσμού ξεπερνούν (πριν «φυγαδευτεί» μεγάλο μέρος τους) τα 350 δις $.
Εάν δε σημειώσει κανείς ότι, το 0,04% των πολιτών της Τουρκίας κατέχει το 50% σχεδόν των συνολικών καταθέσεων, θα κατανοήσει που οδηγεί η συνταγή των παιδιών του Σικάγου, την οποία εφαρμόζει πιστά το ΔΝΤ – στο «άνοιγμα της ψαλίδας» μεταξύ πλούσιων και φτωχών, το οποίο επιδεινώνει τα μέγιστα την κοινωνική συνοχή.
Βέβαια, οι στόχοι που επιδιώκουν οι «σύνδικοι του διαβόλου», απαιτούν μία αρκετά μειωμένη κοινωνική συνοχή. Ακόμη περισσότερο, το χωρισμό μίας κοινωνίας σε αντίπαλα στρατόπεδα και τον κατακερματισμό της – το γνωστό μας «διαίρει και βασίλευε» δηλαδή, γεγονός που διαπιστώνουμε σήμερα και στην Ελλάδα, ελπίζοντας να το αποφύγουμε στο τέλος.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η Τουρκία θυμίζει σήμερα ένα εξοπλισμένο με γερμανικά κυρίως όπλα υπερωκεάνιο, με τη συντριπτική πλειοψηφία των επιβατών του στοιβαγμένη στα αμπάρια. Η πρώτη θέση, «εν ανυπαρξία μεσαίας», έχει συνωστισθεί στο πολυτελές κατάστρωμα – επιδιώκοντας να συλλέξει τα λάφυρα ενός διπλανού πλοίου, το οποίο «παραδέρνει στα κύματα», πλέοντας μεταξύ της Σκύλλας και της Χάρυβδης.
Την ίδια στιγμή, το πλήρωμα του υπερωκεανίου «χαζεύει» την όλη διαδικασία – χωρίς να αντιλαμβάνεται το τεράστιο παγόβουνο που διαφαίνεται ήδη στον ορίζοντα, επάνω στο οποίο οδηγείται με συνεχώς αυξανόμενη ταχύτητα.
Φυσικά δεν ευχόμαστε σε καμία περίπτωση τη συντριβή του διπλανού μας πλοίου, όσο και αν μας ενοχλεί – ενώ είναι δυνατόν να αποφευχθεί, εάν «αφυπνισθεί» το πλήρωμα του αντιλαμβανόμενο ότι, όχι μόνο κινείται προς το μέρος του θανατηφόρου παγόβουνου, αλλά έχει στο πλάι του πολλά άλλα μικρότερα (Συρία, Κουρδιστάν κλπ.), εξίσου απειλητικά.
Ολοκληρώνοντας, όπως διαπιστώνεται από την κατάσταση της γειτονικής μας χώρας, καθώς επίσης πολλών άλλων κρατών στο παρελθόν (Βραζιλία, Αργεντινή κλπ.), η πολιτική που επιβάλλει το ΔΝΤ δημιουργεί «μανιοκαταθλιπτικές» οικονομίες – με τους στόχους που αναφέρθηκαν στην αρχή της ανάλυσης μας. Οφείλουμε λοιπόν να την αποφύγουμε με κάθε θυσία, επιλέγοντας την αντιμετώπιση των προβλημάτων της οικονομίας μας, με δικά μας αποκλειστικά μέσα – όσο και αν μας κοστίσει.
Στα πλαίσια αυτά, αφού προηγουμένως εκδιωχθεί η Τρόικα (πρώτη προτεραιότητα μας), θα πρέπει να είμαστε όλοι πρόθυμοι να συμβάλλουμε στην εξυγίανση της πατρίδας μας, με τα μέσα που ο καθένας μας μπορεί να διαθέσει – έχοντας τη βεβαιότητα ότι, μπορούμε και μόνοι μας να τα καταφέρουμε, αφού έχουμε τη μεγάλη τύχη να ζούμε σε μία πάμπλουτη, πολλαπλά προικισμένη χώρα, η οποία υποφέρει αποκλειστικά και μόνο από τα δικά μας λάθη και παραλείψεις.
Ο δρόμος αυτός δεν είναι φυσικά εύκολος, ούτε τόσο απλός, όσο ίσως νομίζουμε. Εν τούτοις, είναι απολύτως εφικτός, ανεξάρτητα από τις εξελίξεις στην υπόλοιπη Ευρωζώνη – τις οποίες οφείλουμε να περιμένουμε υπομονετικά, απασχολούμενοι με την επίλυση των δικών μας προβλημάτων, έτσι ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι για ότι και αν συμβεί (μηδενισμός διδύμων ελλειμμάτων, αναβίωση της παραγωγική μας βάσης, ορθολογικό επιχειρηματικό πλαίσιο, αύξηση της παραγωγικότητας του δημοσίου τομέα κλπ.).
Ειδικά επειδή, εάν δεν καταπολεμηθούν άμεσα οι ευρωπαϊκές ασυμμετρίες (άρθρο μας), η Ευρωζώνη θα καταρρεύσει με έναν εκκωφαντικό θόρυβο – κάτι που εμείς τουλάχιστον ευχόμαστε να αποφευχθεί, αφού κάτι τέτοιο θα αποτελούσε μία πολύ μεγάλη «δοκιμασία» για ολόκληρο τον πλανήτη. Εν τούτοις, οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι, με πρώτη προτεραιότητα ίσως την επέκταση του «ζωτικού εμπορικού χώρου» μας στην Τουρκία, στα Βαλκάνια (στην κάποτε «ζώνη της δραχμής»), καθώς επίσης στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
* Βασίλης Βιλιάρδος (copyright), Αθήνα, 06. Απριλίου 2013, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Βασίλης Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.
ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2857.aspx
