Η ΔΑΜΟΚΛΕΙΟΣ ΒΟΜΒΑ:

Ο πλανήτης είναι τυλιγμένος στις φλόγες, ενώ η ασύμμετρη παγκοσμιοποίηση, ειδικά η ασύδοτη ροή των κεφαλαίων, δυσχεραίνει την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς – με την επισιτιστική κρίση, τα πραξικοπήματα και τις μαζικές εξεγέρσεις να είναι προ των πυλών

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

Περίληψη κειμένου: Το πρόβλημα της υπερχρέωσης, η κατάσταση στην Ευρωζώνη, τα ομόλογα δημοσίου, οι τράπεζες, οι Η.Π.Α., η Ιαπωνία, οι υπόλοιπες ασιατικές χώρες και η Σιγκαπούρη, η Κίνα και το Χονγκ Κονγκ, η Τουρκία, η Βραζιλία και η Πολωνία, η Ρωσία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Ν. Αφρική, ο χρυσός, το δολάριο το ευρώ και η Ελλάδα. 

********************************

"Ακόμη και οι σκέψεις, κατά κάποιον τρόπο, υπόκεινται στους νόμους της βαρύτητας – με την έννοια ότι μεταφέρονται πολύ πιο εύκολα προς τα κάτω, από το μυαλό δηλαδή προς το χαρτί, παρά προς τα πάνω: από το χαρτί στο μυαλό.

Πριν από όλα υπάρχουν τριών ειδών συγγραφείς: (α) αυτοί που γράφουν για να γράψουν, έχοντας ανάγκη από χρήματα – οπότε αυτός είναι ο βασικός λόγος που γράφουν, με την επ' αμοιβή χειραγώγηση του πλήθους να ανήκει στην ίδια κατηγορία (β) αυτοί που γράφουν για να αποκτήσουν κοινωνική καταξίωση και, τέλος  (γ) αυτοί που γράφουν επειδή έχουν κάτι να πουν. Το ίδιο ισχύει και για όσους μιλούν δημόσια, κυρίως δε για τους πολιτικούς.

Μπορεί κανείς να αναγνωρίσει τους πρώτους από το γεγονός ότι, οι απόψεις τους δεν ισχύουν εξ ολοκλήρου, είναι δυσνόητες, βεβιασμένες και αμφιλεγόμενες, ενώ τα γραπτά τους δεν χαρακτηρίζονται από αναλυτική σκέψη, προτάσεις, σαφήνεια και σιγουριά – επειδή κυρίως δεν έχουν γνώση. Σύντομα αντιλαμβανόμαστε πως τέτοιοι συγγραφείς γράφουν μόνο και μόνο για να γεμίσουν λευκές κόλλες χαρτί – ενώ την ευθύνη για το χαμηλό επίπεδο των κειμένων τους έχουν τα χρήματα, με τα οποία αμείβονται. Εδώ ισχύει η ισπανική παροιμία, σύμφωνα με την οποία «Η τιμή και τα χρήματα δεν χωρούν στο ίδιο πορτοφόλι». 

Είναι σαν τα χρήματα να είναι καταραμένα – αφού όλοι οι συγγραφείς χάνουν το ταλέντο τους, μόλις αρχίσουν να γράφουν έναντι αμοιβής. Σωρεία κακών συγγραφέων ζει από την ανόητη επιθυμία του κοινού να διαβάζει ότι έχει τυπωθεί – κυρίως δε τα κείμενα δημοσιογράφων, όπου στα αγγλικά η λέξη «δημοσιογράφος» σημαίνει «ο άνθρωπος που μοχθεί για το μεροκάματο».

Μόνο εκείνος που γράφει αποκλειστικά για να εκφράσει αυτά που θέλει να πει, χωρίς να έχει την ανάγκη της κοινωνικής καταξίωσης ή των χρημάτων, γράφει πράγματα που αξίζει να γραφτούν. Είναι καλά λοιπόν να αποφεύγουμε να διαβάζουμε ή να ακούμε όλους τους άλλους – επειδή ο χρόνος είναι το πολυτιμότερο αγαθό που διαθέτει ο άνθρωπος" (A. Schopenhauer, με παρεμβάσεις).   

Ανάλυση

Ουσιαστικά υπάρχουν δύο δυνατότητες καταπολέμησης μίας σοβαρής κρίσης υπερχρέωσης, όπως η σημερινή παγκοσμίως: αφενός μεν ο πληθωρισμός, αφετέρου η διαγραφή (εναλλακτικά το μακροχρόνιο πάγωμα) μέρους των χρεών – τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στο δημόσιο τομέα. Παρά το ότι δε η κατάσταση των τραπεζών σήμερα θεωρείται εξαιρετικά επικίνδυνη, ακόμη πιο απειλητική για μία οικονομία είναι η υπερχρέωση των επιχειρήσεων.

Το γεγονός αυτό τεκμηριώνεται σήμερα στην Κίνα – στην οποία, παρά το ότι το δημόσιο έχει σχετικά μικρά χρέη, οι επιχειρήσεις το 2012 (σύμφωνα με μελέτη της Citigroup), οφείλουν ποσά που υπερβαίνουν το 150% του ΑΕΠ της χώρας τους. Η γενναιόδωρη  δανειοδότηση τους από το κράτος, με στόχο την αύξηση των εξαγωγών, κυρίως για την καταπολέμηση της ανεργίας, έχει προκαλέσει μία φούσκα, η οποία απειλεί να εκραγεί – παρασέρνοντας στην καταστροφή τις τράπεζες και, κατ' επέκταση, ολόκληρη την Κίνα, εάν όχι το σύνολο των χωρών του πλανήτη.

Αναζητώντας λοιπόν απεγνωσμένα λύσεις, όσον αφορά τη «δαμόκλειο βόμβα» των χρεών, η οποία κρέμεται απειλητικά επάνω από τον πλανήτη, οι περισσότεροι τάσσονται υπέρ της διαγραφής χρεών – επειδή θεωρείται πιο δίκαια, σχετικά με τον πληθωρισμό. Φυσικά οι επιβαρύνσεις θα έπρεπε να μοιρασθούν σε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα (ή να διαχειρισθούν όπως στην ανάλυση μας), έτσι ώστε να μην καταρρεύσει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα – ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, απέναντι σε κάθε οφειλέτη, ευρίσκεται πάντοτε ένας πιστωτής ο οποίος, σε περίπτωση διαγραφής, θα έχανε τα χρήματα του.

Ο πιστωτής δε αυτός δεν είναι μόνο κάποιος γνωστός ή άγνωστος πολυεκατομμυριούχος «κεφαλαιοκράτης» ή ένα πάμπλουτο κράτος, όπως νομίζουν οι περισσότεροι – κατηγορώντας μας για υπερβολική «ηθική χρέους». Πολύ συχνά είναι οι τράπεζες, στις οποίες υπάρχουν καταθέσεις ανθρώπων που δύσκολα μπορούν να χαρακτηρισθούν ως πλούσιοι, καθώς επίσης οι ίδιοι οι εργαζόμενοι – οι οποίοι με τις συντάξεις τους, με τις ασφάλειες ζωής τους, με τις αποταμιεύσεις τους κλπ. ανήκουν στην πλευρά των δανειστών, χωρίς καν να το συνειδητοποιούν.

Το γεγονός αυτό φάνηκε στην Ελλάδα, μετά την εγκληματική διαγραφή χρέους (PSI) – όπου έχασαν τεράστια ποσά οι Έλληνες ομολογιούχοι, τα ασφαλιστικά ταμεία, οι οργανισμοί του δημοσίου, καθώς επίσης οι ελληνικές τράπεζες – την ανακεφαλαιοποίηση των οποίων θα αναλάβουν τελικά οι πολίτες, μεταξύ άλλων μέσω της επιβάρυνσης του δημοσίου χρέους, ενδεχομένως δε με τη «φορολόγηση» των καταθέσεων (δήμευση).

Επομένως, δεν είναι καθόλου εύκολη μία απόφαση διαγραφής, ενώ είναι πολύ δύσκολη στην εφαρμογή της – παρά το ότι υπάρχουν αρκετά ιστορικά προηγούμενα, με κορυφαίο ίσως αυτό της Μεσοποταμίας (όπου οι οφειλές αναγράφονταν σε πήλινους πίνακες, οι οποίοι καταστρέφονταν σε τακτά χρονικά διαστήματα, με την οικονομία να ξεκινάει από την αρχή). Ενδεχομένως δε μία απλούστερη μέθοδος, ειδικά όσον αφορά την Ευρώπη, θα ήταν αυτή που περιγράψαμε στην ανάλυση μας «ΕΚΤ, η λύση των λύσεων» – το πάγωμα μέρους των χρεών δηλαδή, σε συνδυασμό με άλλες ενέργειες (ευρωομόλογα κλπ.).  

Για τους περισσότερους βέβαια, ειδικά όσον αφορά τα δημόσια χρέη, τα οποία επιβαρύνουν νομοτελειακά τους πολίτες (μέσω φόρων, «χαρατσιών» κλπ.), όσο γρηγορότερα αποφασισθεί μία μέθοδος ριζικής αντιμετώπισης του προβλήματος, τόσο πιο φθηνά θα κοστίσει στους φορολογουμένους – αφού η κατάσταση επιδεινώνεται καθημερινά, στις περισσότερες χώρες του πλανήτη (Πίνακας Ι):

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Συνολικά χρέη 2011, δημόσια και ιδιωτικά, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ

Χώρα	Σύνολο	Τράπεζες	Επιχειρήσεις	Νοικοκυριά	Δημόσιο
Ιρλανδία	1.166	689	245	123	109
Μ. Βρετανία	847	547	118	101	81
Ιαπωνία	641	188	143	77	233
Ισπανία	457	111	192	87	67
Γαλλία	449	151	150	61	87
Βέλγιο	435	112	175	53	95
Πορτογαλία	422	61	149	106	106
Ιταλία	377	96	110	50	121
Η.Π.Α.	376	94	90	92	100
Ελλάδα*	333	22	74	71	166
Γερμανία	321	98	80	60	83

Πηγή: MM (IMF). Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Σημείωση: Ο παραπάνω πίνακας, χωρίς τα χρέη των τραπεζών, επιβεβαιώθηκε στις 03.07.13 και από το Spiegel (Πίνακας ΙΙ).

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, η Ελλάδα είναι σε πάρα πολύ καλή κατάσταση, αφού ακολουθεί τη Γερμανία – ενώ, όσον αφορά τα χρέη των επιχειρήσεων της, ευρίσκεται στην καλύτερη θέση μεταξύ όλων των παραπάνω χωρών (ήταν το 2011, πριν από την εγκληματική διαχείριση της κρίσης, στην οποία μας οδήγησε σκόπιμα το ΔΝΤ). Αντίθετα, μία από τις χειρότερες θέσεις έχει η Ιρλανδία (245%), ακολουθούμενη από την Ισπανία (192%) και το Βέλγιο (175%). 

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Χρέη επιχειρήσεων, δημοσίου και νοικοκυριών, με βάση μελέτη Γερμανών (με πράσινο τα νοικοκυριά, με κόκκινο οι επιχειρήσεις και με μπλε τα δημόσια χρέη).

 Όλα όσα λέγονται λοιπόν για την πατρίδα μας είναι εντελώς ανυπόστατα, ενώ έχουν έναν και μόνο σκοπό: να διευκολύνουν τη λεηλασία της από τους εισβολείς, με τη συνεργασία ενδοτικών επιχειρηματιών και διεφθαρμένων πολιτικών κομμάτων – συμπολιτευόμενων και αντιπολιτευομένων.

Ας ελπίσουμε ότι, το γεγονός αυτό θα γίνει έγκαιρα κατανοητό από τους Πολίτες – οι οποίοι είναι συνταγματικά και ηθικά υποχρεωμένοι να προστατεύσουν τη χώρα τους, όπως όλοι οι πρόγονοί τους μέχρι σήμερα.

Κατανοητό οφείλει να γίνει επίσης το ότι, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να συντάσσει ισολογισμό του κράτους (ανάλυση μας), στον οποίο να φαίνονται όχι μόνο αυτά που χρωστάει η Ελλάδα, αλλά και τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου – όπως ακριβώς απαιτείται από όλες τις επιχειρήσεις. Παράλληλα φυσικά να καθιερώσει το διπλογραφικό λογιστικό σύστημα, έτσι ώστε να μην θεωρούνται ανόητα οι απλήρωτες υποχρεώσεις ανύπαρκτες –  πλεονάσματα δηλαδή, έως ότου πληρωθούν.

Η ΕΥΡΩΖΩΝΗ

Με κριτήριο την πρόσφατη απόφαση της ΕΚΤ, με την οποία δεν αυξήθηκε το βασικό επιτόκιο αλλά, αντίθετα, ανακοινώθηκε προκαταβολικά η μείωση του, συμπεραίνει κανείς ότι, έχει επιλεχθεί η αντιμετώπιση της υπερχρέωσης με τη βοήθεια του πληθωρισμού – πιθανότατα δε με τη χρηματοοικονομική καταστολή, με τα αρνητικά πραγματικά επιτόκια δηλαδή, σε συνδυασμό με τη «δήμευση» μέρους των καταθέσεων (8%). Η λύση αυτή, όσον αφορά τις χώρες του Βορά, θα ήταν ίσως αποδεκτή – αφού δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως μη βιώσιμη για τις οικονομίες τους, ενώ αποφεύγεται η επιβάρυνση τους με τη διαγραφή μέρους των απαιτήσεων τους, απέναντι στις χώρες του Νότου.   

Για τις χώρες όμως του Νότου ο πληθωρισμός, ειδικά εάν ξέφευγε από τον έλεγχο, σε συνδυασμό με την εσωτερική υποτίμηση, θα αποτελούσε μία μάλλον τρομακτική εξέλιξη – αφού, παράλληλα με τη μείωση των ονομαστικών αμοιβών (μισθών, συντάξεων, εισοδημάτων), θα αντιμετώπιζαν τον περιορισμό και των πραγματικών αμοιβών «σωρευτικά» (μείωση της αγοραστικής αξίας των χρημάτων, αύξηση του κόστους ζωής).

Σήμερα βέβαια, ολόκληρη η Ευρωζώνη απειλείται με ύφεση, η οποία ενδεχομένως θα φτάσει το -2% εντός του έτους. Το συμπέρασμα αυτό στηρίζεται κυρίως στη μείωση των τραπεζικών πιστώσεων, η οποία τοποθετείται στο -4% κατά μέσον όρο – οπότε, επειδή οι ευρωπαϊκές οικονομίες βασίζονται στις πιστώσεις, είναι αδύνατη η ανάπτυξη, όταν παράλληλα περιορίζεται ο δανεισμός (όπως γνωρίζουμε πολύ καλά στην Ελλάδα).

Όσον αφορά τώρα τον περιορισμό των ελλειμμάτων στα εμπορικά ισοζύγια των χωρών του Νότου, γεγονός που χαρακτηρίζεται ως μία θετική εξέλιξη, οφείλει να γνωρίζει κανείς ότι, η μείωση των ελλειμμάτων δεν οφείλεται στην επαναβιομηχανοποίηση τους, σαν αποτέλεσμα νέων επενδύσεων – αλλά στον περιορισμό των εισαγωγών, λόγω κατάρρευσης της εσωτερικής ζήτησης. Όπως λέγεται δε πολύ σωστά, δεν μπορεί κανένας να θεραπευθεί, όταν πεινάει.

Περαιτέρω, η ύφεση θα επιδεινώσει ακόμη περισσότερο την κατάσταση των τραπεζών – αφού θα αναγκασθούν να αποσβέσουν μεγαλύτερα ποσά, λόγω αδυναμίας είσπραξης τους (κόκκινα δάνεια). Γνωρίζοντας τώρα ότι, το σύνολο των ισολογισμών του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος είναι της τάξης των 27 τρις €, εάν απαιτηθούν νέες αποσβέσεις ύψους 5-10%, ανάλογα με τη χώρα, οι ζημίες των τραπεζών θα ξεπεράσουν το 1,5 τρις € – γεγονός που σημαίνει πως τα 60 δις € που έχει στη διάθεση του το ESM για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, είναι «σταγόνα στον ωκεανό».

Εκτός αυτού, τα ομόλογα δημοσίου, τα οποία έχουν οι τράπεζες στα βιβλία τους, είναι της τάξης των 3 τρις € – αποτελώντας μία ακόμη βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλια του συστήματος. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι επενδύσεις σε ομόλογα του δημοσίου δεν μπορούν να θεωρηθούν ιδανικές – κάτι που θα επιδεινώσει σημαντικά τις συνθήκες δανεισμού των κρατών.      

Όσον αφορά τώρα την έξοδο κάποιων χωρών από την Ευρωζώνη, έτσι ώστε να επιλύσουν πληθωριστικά τα προβλήματα τους, μέσω της υποτίμησης των νομισμάτων τους, είναι μάλλον πολύ αργά – τουλάχιστον για εκείνες τις χώρες, οι οποίες έχουν ήδη πληγεί από μία μακροχρόνια ύφεση.

Τα νέα προβλήματα που θα δημιουργούσε η έξοδος τους όπως, για παράδειγμα, η ακόμη μεγαλύτερη πτώση του ΑΕΠ τους, η επιδείνωση της ήδη υψηλής ανεργίας, το κλείσιμο πολύ περισσοτέρων επιχειρήσεων κοκ., δεν θα ήταν πια διαχειρίσημα – αφού οι καινούργιες δυσκολίες θα προστίθεντο στις ήδη υπάρχουσες, δημιουργώντας εκρηκτικές συνθήκες.

Εν τούτοις, δεν μπορεί να το αποκλείσει κανείς, όταν η κατάσταση φτάσει στο απροχώρητο – όπου όμως η επιβίωση του ευρώ θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη, εάν όχι απίθανη. Με δεδομένο δε το ότι, το ευρωπαϊκό υπερωκεάνιο πλέει ουσιαστικά ακυβέρνητο, εν μέσω μίας παγκόσμιας καταιγίδας, είναι πολύ δύσκολο να παραμένει κανείς αισιόδοξος.

Δυστυχώς για όλους μας, φαίνεται πως κατευθυνόμαστε με πλήρη ταχύτητα επάνω σε έναν τοίχο, χωρίς να μπορεί κανένας να εγκαταλείψει το φλεγόμενο τραίνο, με το οποίο ταξιδεύουμε – ενώ η ιστορία έχει πολλές φορές αποδείξει ότι, οι νομισματικές ενώσεις έχουν ημερομηνία λήξης. Πάντοτε τελειώνουν δηλαδή, αλλά ποτέ ανώδυνα.

Ολοκληρώνοντας θα λέγαμε πως ο μοναδικός ωφελημένος θα ήταν ίσως η Γερμανία, η οποία προετοιμάζει ήδη σχέδια εξόδου της (κατ' αναλογία με τη Ρωσία μετά την κατάρρευση της ζώνης του ρουβλίου), εάν δεν είμαστε πεπεισμένοι ότι δεν είναι μία εθνικά κυρίαρχη χώρα, παραμένοντας ουσιαστικά προτεκτοράτο των Η.Π.Α. – κάτι που συμφωνεί με τις απόψεις αρκετών Γερμανών συναδέλφων μας και όχι μόνο (άρθρο μας).  

ΟΙ Η.Π.Α.

Παρά το ότι τα τεράστια δίδυμα ελλείμματα του προϋπολογισμού της υπερδύναμης δεν φαίνεται να έχουν καμία προοπτική μείωσης, ενώ η αγορά ομολόγων του δημοσίου σχεδόν καταρρέει (άρθρο μας), οι αγορές παραδόξως «φοβήθηκαν» ότι, η Fed θα σταματήσει την εκτύπωση νέων χρημάτων – με αποτέλεσμα να περιορίσουν δραστικά τις επενδύσεις τους, αμέσως μετά την πρόσφατη ανακοίνωση του διοικητή της κεντρικής της  τράπεζας.

Εάν όμως προσέξει κανείς τις προϋποθέσεις που τέθηκαν, ειδικά τη μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 6,5% θα καταλάβει ότι, η εκτύπωση δεν θα σταματήσει – αφού, με κριτήριο τα σημερινά δεδομένα (αποβιομηχανοποίηση κλπ.), η ανεργία δεν πρόκειται να μειωθεί. Εκτός αυτού, τα ελλείμματα θα συνεχίσουν να αυξάνονται, χωρίς καμία δυνατότητα χρηματοδότησης τους αποκλειστικά και μόνο από τις αγορές – οπότε η κεντρική τράπεζα θα συνεχίσει αναγκαστικά την «εκτύπωση».

Επί πλέον, η αμερικανική κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να αναχρηματοδοτήσει το 50% των συνολικών χρεών της (περί τα 7 τρις $), εντός των επομένων τριών ετών – κάτι που είναι αδύνατον να το πετύχει, χωρίς τη βοήθεια της Fed (επομένως, με την εκτύπωση νέων χρημάτων). 

Παρά το ότι δε ο κεντρικός τραπεζίτης των Η.Π.Α. προβλέπει αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης, η πτώση των αποδόσεων (άνοδος των επιτοκίων) εκείνων των αμερικανικών ομολόγων, τα οποία είναι προστατευμένα απέναντι στον πληθωρισμό, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι, οι Η.Π.Α. οδεύουν προς την ύφεση – η οποία θα μπορούσε ίσως να αποφευχθεί μόνο εάν τόσο η Ευρώπη, όσο και η Ιαπωνία, παρουσίαζαν σημαντική ανάπτυξη (κάτι που ελάχιστοι πλέον ελπίζουν, ειδικά όσον αφορά την Ευρώπη). 

Η ΙΑΠΩΝΙΑ

Όπως έχουμε πολλές φορές αναφέρει (άρθρο μας), ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τον πλανήτη είναι η Ιαπωνία – το συνολικό χρέος της οποίας ξεπερνάει το 600% του ΑΕΠ της (5,98 τρις $ ΑΕΠ), όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι. Εκτός αυτού, οι τράπεζες της έχουν στους Ισολογισμούς τους ομόλογα του ιαπωνικού δημοσίου, τα οποία πλησιάζουν το 900% των ιδίων κεφαλαίων τους – γεγονός που εκτοξεύει το ρίσκο τους στα ύψη.

Περαιτέρω, το έλλειμμα του προϋπολογισμού της Ιαπωνίας είναι της τάξης του 10%, ενώ το δημόσιο χρέος έχει ξεπεράσει πλέον το 240% του ΑΕΠ της – με αποτέλεσμα το 40% των φορολογικών εσόδων της χώρας να δαπανώνται μόνο για τόκους. Στην περίπτωση δε που το επιτόκιο δανεισμού θα διπλασιαζόταν (είναι κάτω  του 1%, αν και έχει πια ανοδική πορεία), τότε μόνο η πληρωμή των τόκων θα απαιτούσε το 80% των φορολογικών εσόδων.

Εάν σε μία τέτοια κατάσταση η κεντρική τράπεζα συνεχίσει να τυπώνει νέα χρήματα, για να μην χρεοκοπήσει η χώρα, τότε χάνεται ο έλεγχος τόσο της εσωτερικής αγοράς ομολόγων, όσο και του εθνικού νομίσματος. Υπάρχουν δε αρκετοί, οι οποίοι θεωρούν ότι, η Ιαπωνία θα μπορούσε να οδηγηθεί σε μία τέτοια «παγίδα» εντός των επομένων τριών ετών – με αποτέλεσμα την κατάρρευση του γεν, η ισοτιμία του οποίου απέναντι στο δολάριο (περί τα 100 γεν ανά δολάριο σήμερα), θα μπορούσε να φτάσει ακόμη και τα 200 γεν.

Σε μία τέτοια περίπτωση, επειδή τα κεφάλαια θα εγκατέλειπαν μαζικά τη χώρα, θα έπρεπε να επιβληθούν περιορισμοί στην ελεύθερη διακίνηση τους – οπότε θα ξεκινούσε μία νέα εποχή για την Ιαπωνία, το «πρόσωπο» της οποίας δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει σήμερα. Επειδή δε οι χρηματαγορές προβλέπουν το μέλλον και ενεργούν από πολύ πριν, δεν είναι απίθανο η εποχή αυτή να μην αργήσει τόσο πολύ, όσο ίσως υποθέτουμε.

ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΑΣΙΑΤΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ

Εάν τυχόν καταρρεύσει το γεν, κάτι στο οποίο δίνονται πιθανότητες πάνω από 50%, τα νομίσματα των υπολοίπων ασιατικών χωρών θα ακολουθήσουν, όπως συνήθως συμβαίνει, με μία μικρή καθυστέρηση – ενώ στις χώρες που θα υποφέρουν θα συμπεριληφθεί, μεταξύ άλλων, και η Γερμανία, αφού ο κυριότερος βιομηχανικός της τομέας, η παραγωγή αυτοκινήτων, θα έλθει αντιμέτωπος με τιμές, τις οποίες θα είναι αδύνατον να ανταγωνισθεί.

Ουσιαστικά λοιπόν η Ιαπωνία θα «εξάγει» χαμηλές τιμές και μείωση της ανάπτυξης, αποπληθωρισμό δηλαδή, αφενός μεν στη γειτονική της περιοχή, αφετέρου σε ολόκληρο τον πλανήτη – κυρίως δε στη Γερμανία, στη Ν. Κορέα και στην Ταϊβάν, χώρες με τις οποίες υπάρχει μεγάλη συσχέτιση των παραγομένων προϊόντων.

Τα νομίσματα τώρα της Ν. Κορέας και της Ταιβάν πιέζονται ήδη προς τα κάτω, λόγω της επιδείνωσης των ισοζυγίων τρεχουσών συναλλαγών τους – ενώ θα υποφέρουν επίσης εκείνες οι χώρες, οι οποίες έχουν ισχυρά ισοζύγια, όπως η Ταϊλάνδη, η Μαλαισία και η Σιγκαπούρη.  

Ειδικά όσον αφορά τη Σιγκαπούρη (ΑΕΠ 276,5 δις $), η οποία χαρακτηρίζεται ακόμη από πολύ υγιή οικονομικά μεγέθη, οφείλει κανείς να επισημάνει ότι, το ισοζύγιο της θα υποστεί μία διπλή «επίθεση» – επειδή αφενός μεν ένας μεγάλος αριθμός ασιατικών επιχειρήσεων διακανονίζει από εκεί τις εξαγωγές του (εξάγουν τιμολογώντας με  χαμηλές τιμές στη Σιγκαπούρη και από αυτήν πουλούν τα προϊόντα τους με υψηλότερες τιμές στον υπόλοιπο πλανήτη), αφετέρου φορολογεί και καταθέτει στην ίδια χώρα τα κέρδη του (κάτι ανάλογο με την Κύπρο στο παρελθόν).

Λόγω της προβλεπόμενης ύφεσης όμως, οι εξαγωγές των ασιατικών χωρών που λειτουργούν με ενδιάμεσο σταθμό τη Σιγκαπούρη θα μειωθούν, οπότε θα επηρεασθεί το ισοζύγιο της – γεγονός που ενδεχομένως θα οδηγήσει στην έξοδο τα τεράστια κεφάλαια, τα οποία έχουν «παρκάρει», για λόγους ασφαλείας, στις τράπεζες της.

Ολοκληρώνοντας, σύμφωνα με τους ειδικούς, το δολάριο της Σιγκαπούρης υποτιμάται ήδη – αν και σε πολύ μικρό βαθμό, σχετικά με αυτό που πιθανότατα θα ακολουθήσει.

Η ΚΙΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ

Μεταξύ των άλλων προβλημάτων, τα οποία έχουμε αναφέρει, ο διατραπεζικός δανεισμός εντός της Κίνας έχει σχεδόν παγώσει – με αποτέλεσμα να απειλείται από μία κρίση τραπεζών, ανάλογη με αυτήν της Ιαπωνίας το 1990.

Αν και, σε αντίθεση με την τότε Ιαπωνία, το νόμισμα της Κίνας «χειραγωγείται» από την κυβέρνηση της, το χρηματοπιστωτικό της σύστημα παρήγαγε εντός των τελευταίων πέντε ετών νέα χρήματα, τα οποία αντιστοιχούν με το συνολικό απόθεμα του τραπεζικού συστήματος των Η.Π.Α. – ένα γιγαντιαίο ποσόν, εάν κατανοήσουμε ότι, το ΑΕΠ της Κίνας είναι κατά πολύ μικρότερο, από αυτό των Η.Π.Α. (8,26 τρις $ έναντι 15,65 τρις $). 

Παρά το ότι τώρα η κυβέρνηση της Κίνας προσπαθεί να εμποδίσει την καταστροφή, την οποία θα προκαλούσε η έκρηξη της τεράστιας «φούσκας» των ακινήτων, οι προοπτικές δεν είναι ευοίωνες – επειδή δεν διαθέτει μία λειτουργική χρηματαγορά. Εκτός αυτού οι πλούσιοι Κινέζοι, μη έχοντας τη δυνατότητα να εξάγουν τα κεφάλαια τους στο εξωτερικό χωρίς την άδεια του κράτους, καθώς επίσης αποφεύγοντας να τα επενδύσουν πλέον στα τοπικά χρηματιστήρια, λόγω των προβλημάτων των κινεζικών επιχειρήσεων, δεν έχουν άλλη διέξοδο, από την τοποθέτηση τους σε ακίνητα (όλο και περισσότερα από τα οποία παραμένουν άδεια, επειδή η πολυτελής συνήθως κατασκευή τους δεν επιτρέπει την ενοικίαση τους από το φτωχό πληθυσμό της χώρας). 

Με δεδομένη τώρα τη στενότητα ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος, η κυβέρνηση δεν έχει άλλη δυνατότητα, από το να «επιδοτήσει» το χρηματοπιστωτικό σύστημα – κάτι που όμως θα αύξανε ακόμη περισσότερο τη φούσκα ακινήτων, με την περαιτέρω παροχή δανειακών χρημάτων.

Το μεγάλο πρόβλημα βέβαια της Κίνας είναι το γεν – το οποίο έχει ήδη υποτιμηθεί απέναντι στο δολάριο κατά 30%, ενώ οι Κινέζοι έχουν ανατιμήσει το νόμισμα τους κατά 2%. Σαν αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, το κόστος ανά μονάδα παραγωγής στην Κίνα έχει αυξηθεί κατά 80%, εντός των τελευταίων πέντε ετών. Ο συνδυασμός δε της αύξησης των μισθών και της ανατίμησης του γουάν, έχει μειώσει σημαντικά την ανταγωνιστικότητα των κινεζικών προϊόντων – με τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα κερδοφορίας, οπότε να αναγκάζονται να μεταφέρουν πίσω τις καταθέσεις τους από το Χονγκ Κονγκ, για να χρηματοδοτήσουν τις καθημερινές ανάγκες τους.   

Με τον τρόπο αυτό, το Χονγκ Κονγκ (ΑΕΠ 261,6 δις $), υποφέρει αφενός μεν από την εκροή καταθέσεων προς την Κίνα, αφετέρου από τη σύνδεση του νομίσματος του με το δολάριο – με πιθανότερο ενδεχόμενο την αύξηση των επιτοκίων, η οποία όμως θα δημιουργούσε τεράστια προβλήματα στην αγορά ακινήτων του.

Επειδή τώρα το Χονγκ Κονγκ έχει μία οικονομία, η οποία στηρίζεται κυρίως στα ακίνητα, η επιδείνωση των οικονομικών μεγεθών του θα ήταν πολύ μεγάλη – γεγονός που δεν θα άφηνε ανεπηρέαστη τη γειτονική περιοχή του (κυρίως την Ινδία, η οποία έχει τεράστια ελλείμματα, μεγάλο σχετικά δημόσιο χρέος και ένα νόμισμα υπό κατάρρευση – ΑΕΠ 1,95 τρις $).

Από την πλευρά αυτή θα αντιμετώπιζε ένα επί πλέον πρόβλημα η Γερμανία – αφού έχει αναπληρώσει τη μείωση των εξαγωγών της στην Ευρώπη, με την αύξηση τους στην Ασία, η  οποία δεν φαίνεται πλέον να είναι διατηρήσιμη. Έτσι εξηγείται σε κάποιο βαθμό και η αλλαγή της στάσης της απέναντι στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, ιδίως δε στην Ελλάδα.

Η ΤΟΥΡΚΙΑ, Η ΒΡΑΖΙΛΙΑ ΚΑΙ Η ΠΟΛΩΝΙΑ

Ως «κοινός παρανομαστής» των τριών αυτών χωρών, οι οποίες δεν είναι βέβαια οι μοναδικές, θεωρείται το ότι, έχουν εισάγει στο παρελθόν πολλά ξένα κεφάλαια – με αποτέλεσμα να έχουν ανατιμηθεί σημαντικά τα νομίσματα τους (ή να μην έχουν υποτιμηθεί, όσο θα έπρεπε). Όταν όμως τα χρήματα, τα οποία εισρέουν σε μία χώρα για να χρηματοδοτήσουν τα δίδυμα ελλείμματα της, εκρέουν, τότε το νόμισμα της «αδυνατίζει» συνεχώς.

Σε πρώτη φάση τώρα, τα συγκεκριμένα κράτη στηρίζουν υποχρεωτικά τα νομίσματα τους, επειδή έχουν σχεδόν στο σύνολο τους πληθωρισμό – οπότε, εάν το νόμισμα τους υποτιμηθεί, ακριβαίνουν οι εισαγωγές, ο πληθωρισμός καλπάζει και οι κοινωνικές αναταραχές είναι αναπόφευκτες.

Η στήριξη των νομισμάτων επιτυγχάνεται εν πρώτοις με τη διάθεση των συναλλαγματικών αποθεμάτων τους – όπου τα κράτη αγοράζουν το δικό τους νόμισμα από τις διεθνείς αγορές. Στη συνέχεια, με την αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων, αφού τα συναλλαγματικά τους αποθέματα είναι περιορισμένα. Η αύξηση όμως των βασικών επιτοκίων επιβραδύνει την ανάπτυξη της οικονομίας τους η οποία, αργά ή γρήγορα, οδηγείται στην ύφεση – με αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, να καταρρέει το νόμισμα, αφού τα ξένα κεφάλαια εγκαταλείπουν μαζικά τη χώρα, φοβούμενα τις επιπτώσεις. 

Για παράδειγμα η Βραζιλία (ΑΕΠ 2,43 τρις $), η οποία κυριολεκτικά λεηλατήθηκε από το ΔΝΤ, προσέλκυσε στο παρελθόν πολλά κεφάλαια από το εξωτερικό, για να χρηματοδοτήσει την οικονομία της – με αποτέλεσμα να ανατιμηθεί το ρεάλ, δημιουργώντας προβλήματα στις εξαγωγές, καθώς επίσης στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της (από πλεονασματικό προηγουμένως με τις Η.Π.Α. έγινε ελλειμματικό).

Στη συνέχεια, για να αυξήσει τις εξαγωγές της, προσπάθησε να υποτιμήσει το νόμισμα της, διατηρώντας χαμηλά τα επιτόκια – με αποτέλεσμα τα χαμηλά επιτόκια να προκαλέσουν μία εσωτερική ανάπτυξη, η οποία χρηματοδοτήθηκε με ξένα κεφάλαια. Η ανάπτυξη όμως αυτή, όπως παρατηρούμε ήδη στην Τουρκία, καθώς επίσης στην Πολωνία (ΑΕΠ 470,4 τρις $) τελειώνει – επειδή ξεκίνησε η αντίστροφη διαδικασία. Ειδικότερα, τα κεφάλαια εγκαταλείπουν τη χώρα, με αποτέλεσμα την αύξηση των επιτοκίων, το «σπάσιμο» της πιστωτικής φούσκας και την ύφεση.

Η εκροή των κεφαλαίων από όλες αυτές τις χώρες θα συνεχισθεί, για όσο χρονικό διάστημα τα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών τους παραμένουν αρνητικά. Επομένως, η εσωτερική ζήτηση θα παραμείνει χαμηλή για όσο χρονικό διάστημα απαιτηθεί, έως ότου οι εξαγωγές υπερβούν τις εισαγωγές – αφού διαφορετικά δεν σταθεροποιείται η ισοτιμία ενός νομίσματος.

Επειδή τώρα είναι πάρα πολλές οι χώρες στον πλανήτη, οι οποίες αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα, η αύξηση των εξαγωγών δεν είναι καθόλου εύκολο να επιτευχθεί – γεγονός που σημαίνει ότι είμαστε αντιμέτωποι με μία κρίση, η οποία θα διαρκέσει πάρα πολλά χρόνια, εάν δεν βρεθεί κάποιος τρόπος ριζικής και από κοινού καταπολέμησης της (διαγραφή χρεών διεθνώς, πάγωμα κλπ.).    

Η ΡΩΣΙΑ, Ο ΚΑΝΑΔΑΣ, Η ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΚΑΙ Η Ν. ΑΦΡΙΚΗ

Το κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των χωρών είναι η εξάρτηση των οικονομιών τους από την ενέργεια (πετρέλαιο, φυσικό αέριο), καθώς επίσης από τα εμπορεύματα (μέταλλα, πρώτες ύλες). Μία παρατεταμένη παγκόσμια ύφεση λοιπόν, θα τους δημιουργούσε τεράστια προβλήματα – αφού τόσο οι τιμές των παραπάνω προϊόντων τους, όσο και οι εξαγωγές τους, θα κατέρρεαν (με αποτέλεσμα τη δημιουργία διδύμων ελλειμμάτων, την υποτίμηση των νομισμάτων τους κλπ.).

Εξαίρεση ίσως αποτελεί το πετρέλαιο, η τιμή του οποίου δεν επηρεάζεται μόνο από την ανάπτυξη ή ύφεση, αλλά και από τις προοπτικές πολεμικών συρράξεων (όπως σήμερα στη Συρία) ή έντονων αναταραχών στην περιοχή του κόλπου (Αίγυπτος).

Ήδη η Αυστραλία (ΑΕΠ 1,54 τρις $) αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα, παράλληλα με την αποβιομηχανοποίηση της, η οποία έχει λάβει επικίνδυνες διαστάσεις. Ο Καναδάς (ΑΕΠ 1,77 τρις $) πολύ λιγότερα, όπως και η Ρωσία (ΑΕΠ 2,05 τρις $) – ενώ στη Ν. Αφρική εντείνονται καθημερινά οι κοινωνικές αναταραχές, οι οποίες επιβαρύνουν σημαντικά την οικονομία.      

Εάν βέβαια επιλεχθεί η μαζική εκτύπωση νέων χρημάτων, οπότε ο πληθωρισμός, οι παραπάνω χώρες θα ανήκουν στους κερδισμένους της κρίσης – γεγονός που θα ληφθεί υπ' όψιν από τις Η.Π.Α., τουλάχιστον όσον αφορά τις γεωπολιτικές ισορροπίες στον πλανήτη.  

Ο ΧΡΥΣΟΣ

Η πτώση της τιμής του χρυσού, τουλάχιστον μέχρι ένα σημείο, ήταν κατά πολλούς το αποτέλεσμα της χειραγώγησης του από τις κεντρικές τράπεζες. Βέβαια, όπως όλοι γνωρίζουμε, ο χρυσός είναι ένα νόμισμα προστασίας των χρημάτων μας απέναντι στον πληθωρισμό – στον οποίο υπολογίζαμε ότι θα μας οδηγήσει η μαζική εκτύπωση χρημάτων, εκ μέρους όλων των κεντρικών τραπεζών.

Εν τούτοις, φαίνεται ότι σήμερα απειλούμαστε από μία παγκόσμια ύφεση άνευ προηγουμένου – όπως προκύπτει και από την ανάλυση μας, η οποία προηγήθηκε. Σε περιόδους ύφεσης όμως η τιμή του χρυσού μειώνεται, ενώ αυξάνεται η αξία των χρημάτων – γεγονός που επεξηγεί την πτώση της τιμής του χρυσού καλύτερα (αν και μεταξύ 1.150-1.250 $ θεωρείται αρκετά συμφέρουσα).

Η κατάσταση αυτή φυσικά θα αντιστραφεί απότομα, εάν οι αγορές υποψιασθούν ότι θα επιλεχθεί η λύση του πληθωρισμού, με την τοποθέτηση της ύφεσης στο στόχαστρο – κάτι που δεν πιστεύουν σήμερα ότι θα συμβεί.

Το πιθανότερο βέβαια είναι να αποφασισθεί η ακόμη μεγαλύτερη εκτύπωση νέων χρημάτων – οπότε τόσο οι τιμές των μετοχών (μακροπρόθεσμα, αφού βραχυπρόθεσμα θα πιεσθούν λόγω της πτώσης της κερδοφορίας των επιχειρήσεων, με αιτία την ύφεση), όσο και του χρυσού, θα εκτιναχθούν πιθανότατα στα ύψη.

ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΔΟΛΑΡΙΟ

Η τελευταία κρίση «τρεχουσών συναλλαγών» ήταν η ισπανική – η οποία όμως επιλύθηκε εντός των πλαισίων της Ευρωζώνης, χωρίς να δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στο ευρώ (εκροή κεφαλαίων κλπ.). Εάν όμως ακολουθήσει μία επόμενη, στην Ιταλία ή στη Γαλλία, το ευρώ θα αντιμετωπίσει πολύ μεγάλες πιέσεις – αφού θα προκληθεί μία μεγάλη εκροή κεφαλαίων προς τη ζώνη του δολαρίου. 

Όπως υπολογίζεται, σε μία τέτοια περίπτωση τα χρήματα δεν θα τοποθετηθούν σε ομόλογα του γερμανικού δημοσίου – όπως συνέβη στο παρελθόν. Η αιτία είναι το ότι, οι καταθέτες θα συνειδητοποιήσουν πως δεν πρόκειται να αποφύγουν τη δήμευση των χρημάτων τους, κατά το ατυχές παράδειγμα της Κύπρου – πολύ περισσότερο, αφού έχουν ληφθεί ήδη ανάλογες αποφάσεις «στήριξης» των τραπεζών από την Κομισιόν.

Επομένως, θα υπάρξουν μεγάλες εκροές χρημάτων τόσο από την Ευρωζώνη, όσο και από το ευρώ – με πιθανότερη τοποθέτηση τους στον αγγλοσαξονικό τραπεζικό χώρο και στο δολάριο, εάν δεν συμβεί κάτι απρόοπτο στις Η.Π.Α.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Όπως συμπεραίνουμε από την ανάλυση που προηγήθηκε, ο πλανήτης είναι τυλιγμένος στις φλόγες – ενώ η ασύμμετρη παγκοσμιοποίηση, ειδικά η ελεύθερη αλλά και ασύδοτη ροή των κεφαλαίων, δυσχεραίνει σε μεγάλο βαθμό την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς. Εάν δε επιλεγεί τελικά η λύση του πληθωρισμού, τότε η «επισιτιστική κρίση», η ουσιαστική αιτία των αναταραχών στη Β. Αφρική, θα κλιμακωθεί επικίνδυνα – οδηγώντας ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού στην πείνα και στην εξαθλίωση.

Περαιτέρω, με το συναλλαγματικό πόλεμο να ευρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, καθώς επίσης με τον ενεργειακό, η από κοινού λύση των προβλημάτων, η συνεργασία δηλαδή των μεγαλυτέρων χωρών μεταξύ τους, δεν είναι καθόλου εύκολο να επιτευχθεί.

Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία κοιτάζει προς την Αίγυπτο, φοβούμενη ανάλογες συνθήκες (εξεγέρσεις, πραξικόπημα), ενώ η Κίνα προς τη Βραζιλία – αφού ο εφιάλτης της ανεργίας κινδυνεύει να γίνει «απτή πραγματικότητα», οδηγώντας 1,35 δισεκατομμύρια ανθρώπους στους δρόμους. Παράλληλα, η Ευρωζώνη παρακολουθεί με φόβο τις πολιτικές και λοιπές εξελίξεις στην Ιταλία, κυρίως στη Γαλλία, ενώ οι Η.Π.Α. θεωρούν ως μεγαλύτερη απειλή την ύφεση στην Ευρώπη – κατά δεύτερο λόγο την Ιαπωνία και την Κίνα. 

Στα πλαίσια αυτά δεν μπορεί να μην κατανοούμε ότι, η Ελλάδα έχει συγκριτικά τα μικρότερα προβλήματα στον πλανήτη – εξαιρετικά εύκολα στην επίλυση τους, όσο ανεπαρκής ή ανίκανος και να είναι κανείς.

Εν τούτοις, όταν δεν επιλέγεται η θεραπεία του πληγωμένου αριστερού ποδιού (δημόσιο), αλλά οι καταστροφικές επεμβάσεις στο υγιές δεξί (ιδιωτικός τομέας), παράλληλα με την εγκληματική αύξηση των δηλητηριωδών φαρμάκων (φόροι), ο ασθενής κινδυνεύει να μείνει παράλυτος για όλη του τη ζωή – απλά και μόνο επειδή συνεχίζει να ανέχεται γιατρούς (ΔΝΤ, Γερμανία), οι οποίοι είτε από άγνοια, είτε από κακές προθέσεις, τον οδηγούν κατευθείαν στον άλλο κόσμο.    

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 06. Ιουλίου 2013, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Βασίλης Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2926.aspx

Η δεύτερη Αιγυπτιακή «επανάσταση»

Του Τάκη Φωτόπουλου*

 

Όπως έγραφα πριν ένα μήνα από τη στήλη αυτή, το σχέδιο της Υπερεθνικής Ελίτ (Υ/Ε) για την πλήρη ενσωμάτωση της Μέσης Ανατολής στη Νέα Διεθνή Τάξη (ΝΔΤ) της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και κάποιας μορφής αντιπροσωπευτικής «δημοκρατίας» παίρνει διαφορετικές μορφές υλοποίησης, ανάλογα με το εάν το υπάρχον καθεστώς είναι πελατειακό ή μη πελατειακό. Στην πρώτη περίπτωση που ανήκουν η Αίγυπτος και η Τυνησία, δεδομένου ότι τα υπάρχοντα καθεστώτα συντηρούνταν μόνο με την ωμή  φυσική βία, αρκούσε μια σπίθα, (που φρόντιζε να την δίνει η ίδια η Υ/Ε μέσα από την «νεολαία του Facebook», τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις κ.λπ.), ώστε να εκραγούν τα έτοιμα ηφαίστεια.

Με την αποφασιστική, βέβαια,  βοήθεια των ΜΜΕ που ελέγχει η ίδια ελίτ, τόσο των Αραβικών (Al Jazeera, Al Arabiya), όσο και των διεθνών (CNN, BBC κ.λπ.), τα οποία με 24ωρα ρεπόρτα από την πλατεία Ταχρίρ ανατροφοδοτούσαν την εξέγερση, ενθαρρύνοντας τα λαϊκά στρώματα να κατεβούν στους δρόμους.  

Το τι επακολούθησε ήταν προδιαγεγραμμένο, με δεδομένο ότι οι συμμετέχοντες στην πρώτη «επανάσταση» ήταν ένα ετερόκλιτο «πλήθος» που αποτελείτο από τα συνθλιβόμενα κάτω από την νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση και την αστυνομική βία του καθεστώτος Μουμπάρακ λαϊκά στρώματα, μέχρι τα πιο πολιτικά συνειδητοποιημένα (ριζοσπάστες σοσιαλιστές, Νασερικοί κ.λπ.), και από τη μεσαία τάξη και τα αστικά στρώματα που εξέφραζαν οι ΜΚΟ και η «νεολαία τoυ Facebook», μέχρι την εργατική τάξη και τους Ισλαμιστές. Το μοναδικό κοινό αίτημα όλων αυτών ήταν «να φύγει ο Μουμπάρακ», γεγονός που έκανε εύκολη την χειραγώγηση της «επανάστασης» από τις ντόπιες και την υπερεθνική ελίτ. Με δεδομένη την οικονομική εξάρτηση του Αιγυπτιακού στρατού από την Αμερικανική ελίτ, η οποία ουσιαστικά τον συντηρεί με βοήθεια 1,3 δις. δολλ. τον χρόνο, (πέρα από την εξάρτησή του σε οπλικά συστήματα, εκπαίδευση κ.λπ.), αρκούσε η άρση της υποστήριξής της προς το πελατειακό καθεστώς του Μουμπάρακ -πράγμα που έγινε, μέσω του Αιγυπτιακού στρατού, με ένα «μαλακό» πραξικόπημα- για την εκπαραθύρωση του Μουμπάρακ.

Η διάδοχη κατάσταση είχε βέβαια ήδη προετοιμαστεί από καιρό από την Υ/Ε (βλ. T. F.,The New World Order in the Middle East: Integration into Neoliberal Globalization through "Democratization" and Armed Insurrection -υπό έκδοση) η οποία ήξερε από τα αποτελέσματα προηγούμενων εκλογών ότι η Μουσουλμανική Αδελφότητα (ΜΑ) θα κατακτούσε εύκολα την εξουσία. Σε αυτό θα βοηθούσε αποφασιστικά, πρώτον, η βαθιά διείσδυση της οργάνωσης με τα 600.000 μέλη στα φτωχά (αγροτικά, και βασικά αγράμματα) στρώματα και  σε τμήματα των αστικών λαϊκών στρωμάτων, μέσω του εκτεταμένου κοινωνικού δικτύου της και δεύτερον, η διασπορά των υπόλοιπων αντικαθεστωτικών δυνάμεων. Όμως, η ΜΑ δεν είναι παρά ένα συντηρητικό Ισλαμικό κίνημα που είχαν ουσιαστικά δημιουργήσει οι Βρετανοί αποικιοκράτες  στην Αίγυπτο, την δεκαετία του 1920,  για να κτυπήσουν τα ανερχόμενα σοσιαλιστικά και εθνικοαπελευθερωτικά Αραβικά κινήματα. Χαρακτηριστικά δείγματα της σχετικής «δράσης» του  ήταν η απόπειρα δολοφονίας του ηγέτη του εθνικοαπελευθερωτικού Αραβικού κινήματος, του Νάσερ, καθώς και οι σφαγές Σύριων στρατιωτών και πολιτών, υποστηρικτών του Μπααθικού εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος στη Συρία, τόσο παλαιότερα όσο και σήμερα. Η Υ/Ε, ξέροντας αυτήν την επιρροή της ΜΑ, προφανώς αποφάσισε να την στηρίξει μέσο-βραχυπρόθεσμα, σε ένα είδος Ισλαμικού «εκδημοκρατισμού». Μακροπρόθεσμα, ο στόχος ήταν, να εξαναγκαστούν οι Ισλαμιστές σε μια συμμαχία με τα μεσαία στρώματα που εκπροσωπούνται από τους «φυσικούς συμμάχους» της Υ/Ε, (δηλαδή τους «φιλελεύθερους» τύπου Ελ Μπαραντέι, Μούσσα κ.λπ.), που θα έκανε δυνατή την πλήρη ενσωμάτωση της Αιγύπτου στη ΝΔΤ. Σε αυτό θα βοηθούσε τόσο η αναπόφευκτη φθορά της ΜΑ από την εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που επιβάλλει η ΝΔΤ, όσο και η παράλληλη, αποτελεσματικότερη, οργάνωση των «φιλελεύθερων» δυνάμεων.

Το σχέδιο όμως αυτό, μολονότι λειτούργησε αποτελεσματικά (μέχρι στιγμής) στην Τυνησία, απέτυχε στην Αίγυπτο και γρήγορα τα λαϊκά στρώματα που είναι τα κυρίως θύματα της παγκοσμιοποίησης στράφηκαν κατά της ΜΑ και του Μόρσι που αυτοπαρουσιάζονταν ως οι εκπρόσωποι της πρώτης «επανάστασης» του 2011, αλλά στην πραγματικότητα εφάρμοζαν στυγνά τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, ενώ συγχρόνως προσπαθούσαν να «εξισλαμίσουν» την Αιγυπτιακή κοινωνία. Τα στρώματα αυτά ενώθηκαν σε ένα νέο ετερόκλιτο «πλήθος» ανάλογο με αυτό της πρώτης «επανάστασης», μείον τους Ισλαμιστές. Κοινό αίτημα αυτού του πλήθους ήταν «να φύγει ο Μόρσι και η ΜΑ», αλλά, ενώ στην πρώτη «επανάσταση», η αποπομπή του Μουμπάρακ ήταν προσχεδιασμένη από την Υ/Ε, η αποπομπή του Μόρσι δεν ήταν. Όταν όμως η Υ/Ε κατάλαβε ότι η δυναμική του νέου κινήματος κινδύνευε να θέσει αιτήματα πολύ πιο ριζοσπαστικά από τα ανώδυνα αιτήματα για αποπομπή του Μόρσι, συναίνεσε σε ένα νέο «μαλακό» πραξικόπημα από τον ελεγχόμενο από αυτήν στρατό, που οδήγησε στην αποπομπή του και την ολοκλήρωση της δεύτερης «επανάστασης». Η προσδοκία της είναι ότι στη μεταβατική περίοδο μέχρι τις νέες εκλογές θα έχουν έτσι αλλάξει οι εκλογικοί συσχετισμοί, ώστε να επιτευχθεί στο μέλλον η συμμαχία των φιλελεύθερων μεσαίων στρωμάτων με την ΜΑ που θα επιτρέψει την πλήρη ενσωμάτωση της Αιγύπτου στη ΝΔΤ…

* http://www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos/

ΠΗΓΗ: Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία (7 Ιουλίου 2013). Το είδα: http://www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos/greek/grE/gre2013/2013_07_07.html

Ανάδυση και σταθεροποίηση του ακροδεξιού φαινομένου

 

Ανάλυση του Γιάννη Μαυρή*

 

Η εκλογική ανάδυση και εδραίωση της Χρυσής Αυγής στο κομματικό σύστημα της εποχής του Μνημονίου συντελέστηκε σε 2 φάσεις. Το 29% ψήφισε για «διαμαρτυρία» και το 27% για το θέμα της «μετανάστευσης» και των «συνόρων»

Η εκλογική ανάδυση και εδραίωση της Χρυσής Αυγής στο κομματικό σύστημα της εποχής του Μνημονίου συντελέστηκε σε 2 φάσεις: α) την περίοδο Φεβρουαρίου-Μαΐου 2012 και β) μετά τις εκλογές. Μέχρι τον Ιανουάριο του 2012, η εκλογική επιρροή της παρέμενε ανύπαρκτη (γράφημα 1). Μετά την ψήφιση του Μνημονίου ΙΙ πυροδοτήθηκαν ραγδαίες αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό. Το πολιτικό σύστημα της χώρας εισήλθε σε περίοδο ριζικής αναδόμησης.

Εκτός από τους δομικούς παράγοντες που τροφοδοτούν το ακροδεξιό φαινόμενο, οι πολιτικές προϋποθέσεις που ευνόησαν την άνοδο της Χ.Α. κατά τη διάρκεια του 2012 και της επέτρεψαν να καταγραφεί με 7% στις εκλογές του Μαΐου είναι τουλάχιστον τέσσερις:

1. Η νομιμοποίηση της ακροδεξιάς, που το εγχώριο πολιτικό σύστημα επιδίωξε ή αποδέχθηκε, προωθώντας τη συμμετοχή του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση Παπαδήμου, παρότι κοινοβουλευτικά δεν ήταν αναγκαία.

2. Η κατάρρευση της εκλογικής επιρροής του ΛΑΟΣ και της εικόνας του αρχηγού του, που επήλθε ακριβώς εξαιτίας αυτής της συμμετοχής. Από 9% τον Οκτώβριο του 2011, η πρόθεση ψήφου στον ΛΑΟΣ θα κατρακυλήσει δημοσκοπικά μέχρι τον Απρίλιο του 2012 στο 2%. Θα απολέσει, δηλαδή, μέσα σε 6 μήνες, σχεδόν 7 μονάδες. Στις εκλογές του Μαΐου, με ποσοστό 2,9% θα μείνει τελικά εκτός Βουλής. Η απόπειρα του Γ. Καρατζαφέρη να μετατρέψει ένα κόμμα διαμαρτυρίας σε κυβερνητικό εταίρο δεν πέτυχε. Αντιθέτως, το εκλογικό του ακροατήριο δεν ακολούθησε και έστρεψε το ενδιαφέρον του στη νέα αναδυόμενη δύναμη της ακροδεξιάς, τη Χρυσή Αυγή.

3. Η καθυστερημένη εμφάνιση των ΑΝ.ΕΛΛ., που συνιστά και τον βασικό ανταγωνιστή στον χώρο της λαϊκής Δεξιάς. Οι ΑΝ.ΕΛΛ. ιδρύθηκαν στις 24/2/2012, όταν είχε ήδη καταρρεύσει ο ΛΑΟΣ και είχε αρχίσει ήδη η άνοδος της Χ.Α. Ο Νίκος Μιχαλολιάκος πρόλαβε τον Πάνο Καμμένο.

4. Τέλος, ο μετασχηματισμός της ελληνικής ακροδεξιάς και η ανάδειξη της Χ.Α. ευνοήθηκαν καθοριστικά από την επιχείρηση κατά της λαθρομετανάστευσης, που κήρυξε ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη. Η ανάδειξη της ανασφάλειας και του μεταναστευτικού, του Νόμου και της Τάξης, σε βασικό άξονα της προεκλογικής εκστρατείας γύρισε μπούμερανγκ στα κόμματα της διακυβέρνησης.

Η τομή των εκλογών

Στις εκλογές του Μαΐου 2012, η Χ.Α. έλαβε 441.000 ψήφους (7%). Με την επαναληπτική εκλογή του Ιουνίου εδραίωσε την παρουσία της στην πολιτική σκηνή, διατηρώντας στο ακέραιο την επιρροή της (6,9%, 426.000), παρά την αύξηση της αποχής και κυρίως παρά τη στοχοποίησή της, πλέον, από τα Μέσα Ενημέρωσης. Στις πρώτες εκλογές, 4 στους 10 ψηφοφόρους του νεοπαγούς κόμματος (41%) προήλθαν από τη Ν.Δ., 2 στους 10 (20%) από το ΠΑΣΟΚ και 1 στους 10 (9%) από τον ΛΑΟΣ. Στις εκλογές του Ιουνίου, το 71% των ψηφοφόρων του Μαΐου ξαναψήφισε τη Χ.Α.

Τα δηλωμένα κριτήρια των ψηφοφόρων της είναι αποκαλυπτικά για τον χαρακτήρα της ψήφου τους: Το 29% δήλωσε ότι την ψήφισε για «διαμαρτυρία» και 27% για το θέμα της «μετανάστευσης» και των «συνόρων». Μόνον 1 στους 7 (14%) αιτιολόγησε την ψήφο του με βάση το «Πρόγραμμά» της και 1 στους 8 (13%), λόγω των «Εθνικών θεμάτων» ή από «πατριωτικά αισθήματα» (γράφημα 5).

Η επίδραση της ξενοφοβίας γίνεται εύκολα κατανοητή με μια απλή ανάγνωση του εκλογικού χάρτη του Δήμου Αθηναίων. Στον μεγαλύτερο δήμο της χώρας (7,8%) συγκέντρωσε τα υψηλότερα ποσοστά της στις περιοχές με την πυκνότερη παρουσία μεταναστών. Πρόκειται για τις δυτικές και κεντρικές συνοικίες, όπως π.χ. η πλ. Βάθης (12,1%), η πλ. Αττικής (11,6%), η πλ. Αμερικής (11%), το Μεταξουργείο (10,9%), ο Κολωνός (10,2%) και το ιστορικό Κέντρο (10%) (γράφημα 3).

Εκλογική γεωγραφία

Η εκλογική γεωγραφία της Χ.Α. αποκαλύπτει ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία ιστορικής «συνέχειας» με την εκλογική γεωγραφία της δεξιάς παράταξης, μεταπολιτευτικής, αλλά και προδικτατορικής. Η Πελοπόννησος (8,95%), η Στερεά Ελλάδα (8,07%), η Αττική (7,6%) και η Κεντρική Μακεδονία (7,2%) αποδείχθηκαν οι καλύτερες εκλογικές περιφέρειές της. Στις υπόλοιπες, βρέθηκε κάτω από τον εθνικό μέσο όρο της και κάτω από 5% στην Ηπειρο (4,8%) και στην Κρήτη (3,9%), κυρίως στην ανατολική. Με όρους του παρελθόντος, στην εκλογική της γεωγραφία φαίνεται να αναβιώνει η διαίρεση «Παλαιάς Ελλάδας / Νέων Χωρών». Η Χρυσή Αυγή, εκτός από την Κρήτη, υστερεί στις «Νέες Χώρες» (Θράκη, Αν. Μακεδονία, Δυτ. Μακεδονία, Ηπειρος), και πλεονεκτεί στην «Παλαιά Ελλάδα» (Πελοπόννησος, Στερεά και Αττική). Στους 5 καλύτερους νομούς της, τον Ιούνιο (ξεπέρασε το 9%) συγκαταλέγονται η Λακωνία (10,9%), η Κορινθία (10%), η Αργολίδα (9,4%), το υπόλοιπο Αττικής (10%), η Β΄Πειραιώς (9,3%), η Βοιωτία (8,8%) και η Εύβοια (8,6%, γράφημα 2).

Σε χαμηλότερο γεωγραφικό επίπεδο ανάλυσης κατά νομό, αποδεικνύεται ότι η Χ.Α. συγκέντρωσε υψηλότερα ποσοστά επιρροής σε περιοχές με πληθυσμούς αρβανίτικης καταγωγής. Π.χ. στη Μάνδρα 13,6%, τη Μαγούλα 12,4%, τη Φυλή 12,9%, τα Σπάτα και το Κορωπί 13% (Αττική), στα Δερβενοχώρια 16,4% και στην Τανάγρα 12% (Βοιωτία), στο Μαρμάρι 12% (Ν. Εύβοια), στην Ανδρο (Γαύριο, Μπατσί) 13,4% (Κυκλάδες), στο Κρανίδι 11,5% και στην Ερμιόνη 10,8% (Αργολίδα), στο Σοφικό 18,5% (Κορινθία), στην Τροιζήνα 11,4% και το Αγκίστρι 11,3% (Α΄ Πειραιώς) και στη Σαλαμίνα 13% (Β΄ Πειραιώς).

Κοινωνική διάσπαση

Στο επίπεδο της εκλογικής βάσης, η Χρυσή Αυγή (όπως και οι Ανεξάρτητοι Ελληνες) αποτελεί κοινωνική διάσπαση της συντηρητικής παράταξης, η οποία εκδηλώνεται με διττό τρόπο:

α) Η αυξημένη επιρροή της στις περιοχές της «Παλαιάς Ελλάδας» υποδηλώνει σαφώς την πολιτική-ιδεολογική παραταξιακή συνέχεια, αλλά και τη στενή σχέση που διατηρεί με τον κρατικό μηχανισμό.

β) Από την άλλη πλευρά, η ενισχυμένη παρουσία της στα αστικά κέντρα συσχετίζεται με την παρουσία των ξένων μεταναστών, την αποβιομηχάνιση και την ύπαρξη υψηλής ανεργίας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της πρώτης τάσης αποτελεί η Λακωνία, περιοχή με ανεξίτηλη την επίδραση του εμφυλίου και ισχυρή αντικομμουνιστική παράδοση. Η Λακωνία, εκτός από καλύτερος νομός της Χ.Α. (στην Ανατ. Μάνη πήρε 18,6%, στο Οίτυλο 16%) και δεύτερος της Ν.Δ., υπήρξε στο δημοψήφισμα του 1974 καλύτερος νομός της Μοναρχίας (59,5%), αλλά και δεύτερος καλύτερος της διάσπασης της Εθνικής Παράταξης, το 1977 (16,2%). Γενικότερα, από τους 15 καλύτερους νομούς της Μοναρχίας, οι 5 (4 στην Πελοπόννησο) συγκαταλέγονται και στους καλύτερους της Χρυσής Αυγής (Λακωνία, Αργολίδα, Κιλκίς, Μεσσηνία και Ηλεία).

Αυτό συμβαίνει και με 6 από τους 15 χειρότερους: Οπως και η Μοναρχία, έτσι και η Χ.Α. συγκέντρωσε τα χαμηλότερα ποσοστά της στους 4 νομούς της Κρήτης (Λασίθι, Ηράκλειο, Ρέθυμνο, Χανιά), στη Χίο και τη Λέσβο.

Ενώ η Λακωνία υποδηλώνει ομοιότητες και «συνέχεια» με την προδικτατορική και μεταπολιτευτική Δεξιά, το κέντρο βάρους της κοινωνικής της επιρροής εστιάζεται αλλού.

α) Η Χ.Α. δεν διαθέτει ιδιαίτερη επιρροή στις αγροτικές περιοχές (κλιμακώνεται από 6% στις αστικές, σε 7% στις αγροτικές), ενώ αντίθετα στη Ν.Δ. (και παλιότερα στην ψήφο της Μοναρχίας), η ψαλίδα παραμένει ιδιαίτερα έντονη. Επομένως, τα συντηρητικά αγροτικά στρώματα εξακολουθούν να υποστηρίζουν τη Ν.Δ.

β) Ο κύριος όγκος της επιρροής της συγκεντρώνεται στα αστικά κέντρα. Οχι όμως ομοιόμορφα. Η Χ.Α. υστερεί σημαντικά στις κατ' εξοχήν αστικές περιοχές. Στα βόρεια και βορειοανατολικά και νοτιοανατολικά προάστια της πρωτεύουσας περιορίστηκε τον Μάιο σε ποσοστά κάτω από 5% και τον Ιούνιο κάτω από 4% (Εκάλη 2,3%, Φιλοθέη 2,9%, Ψυχικό 3,7%, Βούλα 4,4%, αλλά 4% και στο Πανόραμα της Θεσσαλονίκης).

Αντιθέτως, στις (ιστορικά) κατ΄ εξοχήν εργατικές-λαϊκές περιοχές της πρωτεύουσας, στη συμπαγή δυτική ζώνη της Β΄ Αθηνών και κυρίως της Β΄ Πειραιώς (9,3%), η επιρροή της υπήρξε διπλάσια (Σαλαμίνα 13%, Ταύρος 11,1%, Πέραμα 10,9%, Ρέντη 10,3%, Καματερό 9,9%). Εδώ, η εκλογική βάση της Δεξιάς τον Μάιο κυριολεκτικά τριχοτομήθηκε. Ενδεικτικά, στο Περιστέρι, η Χ.Α. έλαβε 8,4%, η Ν.Δ. μόλις 9,9% και οι ΑΝ.ΕΛΛ. προηγήθηκαν και των δύο με 10,8%. Το ίδιο συνέβη στο Αιγάλεω (Χ.Α.:7,9%, Ν.Δ.: 10,3%, ΑΝ.ΕΛΛ.: 11,6%), στο Κερατσίνι (Χ.Α.:9,4%, Ν.Δ.: 8,7%, ΑΝ.ΕΛΛ.: 12,6%) και στη Νίκαια (Χ.Α.:8,7%, Ν.Δ.: 8,9%, ΑΝ.ΕΛΛ.: 11,4%).

Η ανατροπή του κοινωνικού συμβολαίου της Μεταπολίτευσης, που επιχειρεί η νεοφιλελεύθερη πολιτική του Μνημονίου, έχει αποτέλεσμα να διαρραγεί η κοινωνική συμμαχία που συγκρότησαν μετεμφυλιακά οι κυρίαρχες τάξεις στην Ελλάδα. Σε ανοικτό κομματικό ανταγωνισμό με το άλλο τμήμα της αντιμνημονιακής Δεξιάς, τους Ανεξάρτητους Ελληνες, η Χ.Α. φιλοδοξεί να αναλάβει την εκπροσώπηση των συντηρητικών, λαϊκών, εργατικών, αλλά και «υπο-προλεταριακών» ερεισμάτων της καραμανλικής μεταπολιτευτικής Ν.Δ. που δεν ακολουθούν πλέον τον Αντ. Σαμαρά.

Θα πρέπει τέλος να επισημανθεί ότι η Χ.Α. διατηρεί ισχυρούς δεσμούς πολιτικής εκπροσώπησης και με τον στενό πυρήνα του κρατικού μηχανισμού. Αυτό το γεγονός, με προφανή πολιτική σημασία, αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στην εκλογική συμπεριφορά των Σωμάτων Ασφαλείας. Σύμφωνα με μια εμπειρική εκτίμηση, προκύπτει, ενδεικτικά, ότι στους Αμπελόκηπους (27ο και 28ο εκλογικό διαμέρισμα του Δ.Α.), όπου ψήφισε το προσωπικό της Δ/νσης Αμεσης Δράσης Αττικής (Ζ, ΔΙΑΣ, ΔΕΛΤΑ), η Χ.Α. έλαβε τον Μάιο ποσοστό 50,7%, ενώ στην Καισαριανή (1ο εκλογικό διαμέρισμα), όπου ψήφισε το προσωπικό των Αστυνομικών Επιχειρήσεων Αττικής (ΥΜΕΤ-ΥΑΤ-ΜΑΤ), ποσοστό 46,7%, μεταβάλλοντας ταυτόχρονα και την παραδοσιακή πολιτική φυσιογνωμία του ιστορικού δήμου (γράφημα 4).

Το μετεκλογικό άλμα

Η διπλή εκλογική επιτυχία της Χ.Α. δημιούργησε δυναμική στο εκλογικό σώμα και ώθησε σε νέα ύψη την κοινωνική της απήχηση. Μετεκλογικά, η Χ.Α. ενισχύθηκε στους νέους 18-24 ετών (19,5% +6,5%) και αναδείχθηκε 3ο κόμμα. Ταυτόχρονα, διεύρυνε την παρουσία της και στις μεσαίες ηλικιακές ομάδες. Ενισχύθηκε επίσης στους ανέργους (18%, +6%), όπου είναι 2η δύναμη μετά τον ΣΥΡΙΖΑ, στις νοικοκυρές (13%, +10% -η μεγαλύτερη αύξηση) και στους συνταξιούχους (9%, +6%), όπου εξακολουθεί να υστερεί σημαντικά.

Η ανοδική της τάση τερματίστηκε το φθινόπωρο, έχοντας προσεγγίσει τον Οκτώβριο, στην εκτίμηση εκλογικής επιρροής της PI, το 12%. Στο α΄ εξάμηνο του 2013, με μικρές διακυμάνσεις, η επιρροή της έχει σταθεροποιηθεί, στα επίπεδα του 10-12%. Τους τελευταίους 2 μήνες, που προηγήθηκαν της κρίσης της ΕΡΤ, παρέμενε στο 11,5% (γράφημα 1).

Με μια παράλληλη εκτίμηση, η οποία στηρίζεται στον δείκτη κομματικής ταύτισης, ο σκληρός πυρήνας της Χ.Α. υπολογίζεται σε 3,7% και ο άμεσος περίγυρος σε 6,9%, αθροιστικά σε 10,7%. Η Ν.Δ. με τη δεξιά στροφή (η οποία προφανώς θα συνεχιστεί) και την κλιμάκωση του νέου αυταρχικού κρατισμού μπορεί ενδεχομένως να έχει συγκρατήσει την περαιτέρω άνοδο της Χ.Α., δεν έχει εντούτοις καταφέρει να τη συμπιέσει στο ελάχιστο.

Στο α΄ εξάμηνο του 2013, τα ¾ (75%) των ψηφοφόρων της Χ.Α., το 2012, παραμένουν σταθεροί στην κομματική τους επιλογή, ενώ το εκλογικό ακροατήριο του κόμματος έχει διευρυνθεί περαιτέρω, εις βάρος τόσο της Ν.Δ. όσο και των ΑΝ.ΕΛΛ.. Λόγω της επιπρόσθετης μετεκλογικής μαζικοποίησης της επιρροής της, οι «παλαιοί» ψηφοφόροι της αντιπροσωπεύουν πλέον μόνον 1 στους 2 (47%) των σημερινών. Εκείνοι που έχουν προστεθεί, προερχόμενοι από τη Ν.Δ., αποτελούν το 15%, οι προερχόμενοι από τους ΑΝ.ΕΛΛ. το 10% και από τον ΣΥΡΙΖΑ το 7%. Η μάχη για τη Δεξιά συνεχίζεται.

* Πολιτικός επιστήμονας Ph.D., πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος της Public Issue, www.mavris.gr, www.publicissue.gr

ΠΗΓΗ: 01/07/13,  Eφημερίδα των Συντακτών

Σε στάση εμβρυακή

 

Του Γιάννη Ποταμιάνου*

 

 

Εκείνο που με πονά

αστράφτει

                 στα ασημώματα της νύχτας

Όταν σε στάση εμβρυακή

φοβάμαι

                  στο σπαραγμό των άστρων

Αφού πίσω απ' την πλάτη μου

        το σκοτάδι συνωμοτεί με τη σκιά

χρεμετίζουν τ' άλογα

έρχονται καβαλάρηδες

                   καλπάζοντας στο μισοΰπνι,

κι αλυχτάνε απορημένοι οι σκύλοι

                                              την πομπή

ώσπου χάνομαι σε ποδοβολητά

                              και ιαχές, υπνώδης.

 

Τότε είναι που υπερώο τ' όνειρο

                  με μυθοπερπατά στα νέφη

και η ουρανομήκης Χίμαιρα

                  μου ετοιμάζει ανεμογλέντι,

ταξίδι αυγινό

                       σε γκρεμούς απάτητους

σε αστραποβλόλημα γαλάζιας

                                               αστραπής

 

Ώσπου με αποθέτει το θεριό

                      στο ριζιμιό του βράχου

ολόγυμνο

                να νυχτομαχώ τον αίλουρο

σε μήτρα

               πολυγαμική και ερημόκαρπη

 

Συνωμοτεί απόψε το φεγγάρι,

έτσι που ψυχόληπτος  

                        να στιχουργώ κατάνυξη

 

                               5 Ιουλίου 2012, Γιάννης Ποταμιάνος

 

* http://toxefwto.blogspot.gr 

Φιλόλογε: Πολύ αργά για δάκρυα;

 

Του Τάσου Χατζηαναστασίου*

 

Και ξαφνικά εμείς οι φιλόλογοι, η ελίτ του σχολείου, οι θεματοφύλακες της ελληνικής παιδείας, συνειδητοποιήσαμε ότι εν τέλει μπορεί και να μην είμαστε τόσο απαραίτητοι στο σχολείο της αποικίας Ελλάδα και ότι υπάρχουν κι άλλοι που μπορούν να διδάξουν τα πολυπληθή και πολυποίκιλα διδακτικά μας αντικείμενα. Κι έτσι καθόμαστε και απελπιζόμαστε τώρα εδώ και άλλο δεν σκεπτόμαστε, τον νουν μας τρώγει αυτή η τύχη.

Αλλά δεν ακούσαμε ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον; Ανεπαισθήτως μας απέκλεισαν από τας αναθέσεις;

 

– Όχι βέβαια! Βάλαμε κι εμείς το χεράκι μας. Συνειδητά και συστηματικά στρώσαμε τον δρόμο για να διαβούν και να θερίσουν χιλιάδες άρματα δρεπανηφόρα. Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ. Όταν επί δεκαετίες παραμείναμε προσηλωμένοι σ' έναν τρόπο παρουσίασης των διδακτικών αντικειμένων χωρίς συσχέτιση με την πραγματικότητα (κοινωνική, πολιτική, πολιτισμική, οικονομική)˙όταν ο παροιμιώδης συντηρητισμός μας δεν κρατούσε τις Θερμοπύλες της παράδοσης ως όφειλε, παρά ήταν απλώς ανέκαθεν κομφορμιστικός που προσαρμοζόταν προθύμως και δουλοπρεπώς στις εκάστοτε κυρίαρχες επιλογές˙όταν η ελλιπής διδακτική και μεθοδολογική μας επάρκεια μάς μετέτρεψε από επαναπαυμένους φιλολόγους των πέντε σταθερών και αμετάβλητων για δεκαετίες αντικειμένων σε ασθμαίνοντες και πανικόβλητους δήθεν παντογνώστες – ακόμη κι εμείς οι πτυχιούχοι από το προοδευτικόν Άριστον και Τέλειον της Θεσσαλονίκης – που όλα τα σφάζουν και όλα τα μαχαιρώνουν από λατινικό συντακτικό μέχρι Αναγνωστάκη και από Όμηρο μέχρι την Ιστορία του μεταπολεμικού κόσμου κι από κοντά ψυχολογίες, φιλοσοφίες και εσχάτως σύγχρονες γλωσσολογικές θεωρίες˙ όταν επαναπαυθήκαμε στην δήθεν αδιαμφισβήτητη χρησιμότητά μας˙ όταν απέναντι στη χρεοκοπία του ελληνοχριστιανικού ιδεώδους και την προγονοπληξία, αντιδράσαμε συμπλεγματικά και ενοχικά, κι έτσι περάσαμε στο άλλο άκρο: απαξιώσαμε την ελληνική γλώσσα και παράδοση που φτάσαμε να πιστοποιούμε ως επαρκείς και συχνά με υψηλή βαθμολογία, στρατιές ολόκληρες αγραμμάτων – ακόμη και αναλφάβητων – και το χειρότερο, φτάσαμε να επιβραβεύουμε κακομαθημένα με φουσκωμένα μυαλά και αχαλίνωτο υπερεγώ. Πολύ λογικά λοιπόν σήμερα και εν όψει των απολύσεων να προσγειωνόμαστε ανωμάλως σε μία πραγματικότητα στην οποία αυτό που τελεί υπό διωγμόν δεν είναι ειδικά ο κλάδος ΠΕ2, αλλά πρωτίστως η ίδια η Παιδεία, και ειδικά η ανθρωπιστική, ως περιττή και πλεονάζουσα.

Και η μεγάλη μας ευθύνη είναι ότι δεν την υπερασπιστήκαμε όταν συνειδητά και συστηματικά η Παιδεία κατεδαφιζόταν για να κτιστούν ολόγυρα μας υψηλά τείχη. Όταν στο όνομα της αποδόμησης του «εθνικού αφηγήματος» και των «εθνικών μύθων», ανεχτήκαμε, ή/και υποστηρίξαμε ορισμένοι, τη ρεπούσια αθλιότητα της περιφρόνησης, υποβάθμισης και κατασυκοφάντησης της αντιστασιακής παράδοσης του ελληνισμού˙όταν ανεχτήκαμε ή/και υποστηρίξαμε, αντί να ξεσηκωθούμε, την αποκοπή της νεοελληνικής λογοτεχνίας από τη διαχρονική ιστορική διαδρομή της ελληνικής λογοτεχνικής παράδοσης, και όταν επιπλέον δεχτήκαμε αδιαμαρτύρητα την κατάργηση της ίδιας της λογοτεχνίας από το νέο αναλυτικό πρόγραμμα της νεοελληνικής λογοτεχνίας στην Α΄ Λυκείου. Και δεν αντισταθήκαμε γιατί εξακολουθούσαμε να αντιμετωπίζουμε την ελληνική παράδοση και ιστορία σα μουσειακό είδος, που μέσα στο σημιτικό καταναλωτικό παροξυσμό, δεν συγκινούσε πια κανέναν. Δεν καταλάβαμε, δεν συνειδητοποιήσαμε, δεν πιστέψαμε ότι αυτό το μαρμάρινο κεφάλι που μας εξαντλεί τους αγκώνες και δεν ξέραμε πού να το ακουμπήσουμε ήταν η ο ίδιος μας ο εαυτός. Κι εμείς το είδαμε σαν τη νεκροκεφαλή που κρατάει ο Άμλετ στη σκηνή που αναρωτιέται για το νόημα της ζωής. Έτσι όμως συμβάλλαμε στον αυτοχειριασμό μας όχι απλώς ως κλάδου, αυτό είναι το λιγότερο, αλλά ως εθνικής ετερότητας.

Είναι άραγε πολύ αργά για δάκρυα; Γιατί όταν οι απαιτήσεις του μαθήματος της λογοτεχνίας περιορίζονται σε ψευτοκοινωνιολογικές παρατηρήσεις (για τις σχέσεις των δύο φύλων) ή σε ανάπτυξη δεξιοτήτων δημιουργικής γραφής, τότε τι αλήθεια χρειάζεται ειδικά και αποκλειστικά ο καθηγητής ελληνικής φιλολογίας; Όταν ο ίδιος δέχεται να διδάσκει, αν διδάσκει, το «Τραγούδι του νεκρού αδερφού» και τον «Ερωτόκριτο» μόνον από την πλευρά των σχέσεων των δύο φύλων και όχι για την ποιητική, αισθητική και πολιτισμική τους αξία, όταν δεν πιάνει το κοινό νήμα της ελληνικής ποιητικής παράδοσης (ενδεικτικά μόνο ας δούμε: ἀρετὴ στους αρχαίους, Αρετή στο «τραγούδι του νεκρού αδερφού» και Αρετούσα στον Κορνάρο, αρετήν (και τόλμην) στον Κάλβο, αρετή στον Μακρυγιάννη κ.α.)۬ όταν ακούει αδιαμαρτύρητα πως η ιστορία δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία αυθαίρετη κατασκευή της υποκειμενικότητας του ιστορικού όταν, εν τέλει, συναινεί, μαζί με μία μεγάλη μερίδα συναδέλφων άλλων κλάδων, στην απαξίωση και υποβάθμιση της γνώσης, αφού πια «ο μαθητής δεν χρειάζεται να μαθαίνει αλλά – τάχα μου – να μαθαίνει πώς να μαθαίνει», αφού όλα τα αντικείμενα γίνονται «ερευνητικές (ο Θεός να τις κάνει!), εργασίες» όταν δηλαδή από φιλόλογος, καταντά διεκπεραιωτής αντιπαιδαγωγικών τεχνοκρατικών υπουργικών αποφάσεων, τότε είναι άξιος της μοίρας του. Και φυσικά μαζί με αυτόν και όλοι οι άλλοι κλάδοι αφού όταν τη θέση της γνώσης έχει πάρει πλέον η, μαγικών προφανώς ιδιοτήτων, διδακτική μέθοδος συνεπικουρούμενη από την τελετουργία των ΤΠΕ, τότε ο καθένας μπορεί να αναλάβει οποιοδήποτε αντικείμενο ανεξάρτητα από τις σπουδές του.

Κι όμως, έστω και τώρα, υπάρχει ο χρόνος να αντισταθούμε, όχι για να σώσουμε τη χαμένη τιμή του φιλολόγου, αλλά για να περισώσουμε ό,τι έχει απομείνει από την Παιδεία στον τόπο που γράφεται ποίηση αδιάλειπτα από τον 9ο αιώνα π.Χ. Αρκεί να σταθούμε αποφασιστικά απέναντι στον εθνομηδενισμό των ελίτ και τον εθνοφυλετισμό των ναζιστοαλήτ˙ αρκεί να αναδείξουμε τον ελληνικό πολιτισμό, τη γλώσσα, την ιστορία, τη λογοτεχνία, όχι ως ανώτερα των άλλων, αλλά ως έργα δικά μας, ως υψηλής αξίας επιτεύγματα που προέκυψαν, όχι από την απομόνωση αλλά μέσα από τον δημιουργικό διάλογο με τους άλλους πολιτισμούς˙ «όταν όλα τα ρεύματα Ανατολή και Δύση τα αφομοιώναμε θαυμάσια τις ώρες που λειτουργούσαμε σαν εύρωστος οργανισμός» (Σεφέρης)˙ αρκεί να απαλλαγούμε από την αυταρέσκεια και την αυταπάτη πως είμαστε ικανοί να διδάσκουμε επαρκώς ένα τεράστιο εύρος αντικειμένων˙ αρκεί να ξαναβάλουμε στο κέντρο της διδασκαλίας μας τον άνθρωπο ως ελεύθερο, δημιουργικό και με αγωνιστικό ήθος πολίτη˙ αρκεί τέλος να ξαναδώσουμε σε αξίες όπως ο σεβασμός, η δικαιοσύνη, η καλοσύνη και η σοφία την υψηλότερη θέση στην κλίμακα αξιών της ελληνικής κοινωνίας. Διαφορετικά, θα συνθλιβούμε ανάμεσα στη Σκύλλα του φιλελευθερισμού που ισοπεδώνει και καταστρέφει την Παιδεία και τον πολιτισμό και τσαλαπατά τις συνειδήσεις και στη Χάρυβδη του ολοκληρωτισμού και του φασισμού που κρύβεται σήμερα πίσω από έναν συμπλεγματικό, επιθετικό, μισαλλόδοξο, ρατσιστικό, τευτονικής προέλευσης και απόλυτα αντίθετο προς την ελληνική και ορθόδοξη παράδοση, εθνικισμό. Όχι μόνο για μας, συνάδελφοι φιλόλογοι, αλλά γι' αυτό που λέγαμε παλιά: «το καλό του λαού και του τόπου» ή όπως θα τόλεγε ο Μακρυγιάννης, για την πολύπαθη την πατρίδα.

* Ο Τάσος Χατζηαναστασίου είναι  φιλόλογος στο ΕΠΑΛ Ναυπλίου

 ΠΗΓΗ: 28-6-2013, http://www.alfavita.gr/arthra/…85#ixzz2YHge13Gs

Οι «νέες» κυβερνήσεις

 

Του Νικήτα Χιωτίνη*

 

Η ευστοχότερη ιδιότητα που έχει δοθεί στο ισχύον πολιτικό σύστημα – που ταυτίζεται ως όρος με τη διεκδίκηση και συνακολούθως την άσκηση της πολιτικής εξουσίας από κομματικές ομάδες και με τον τρόπο που αυτές εναλλάσσονται στην απόλυτη εξουσία λόγω του ισχύοντος πρωθυπουργοκεντρισμού – έχει δοθεί από τον Γιώργο Κοντογιώργη: «…Μπορεί τα κόμματα να συγκρούονται μεταξύ τους για τη νομή της εξουσίας, αλλά είναι εξ ολοκλήρου αλληλέγγυα στο ζήτημα του αποκλεισμού της κοινωνίας των πολιτών από την πολιτεία…».

Έτσι λοιπόν είναι φυσικό όλες οι «νέες» κυβερνήσεις να μην είναι τίποτε άλλο παρά ανακυκλώσεις των βασικών στελεχών των κομματικών ομάδων που βρίσκονται στην εξουσία. Αν παρεισφρήσει και κάποιος άλλος, αυτό θα γίνει είτε διότι αυτήν την εντολή έλαβε ο εκάστοτε πρωθυπουργός από την πραγματική διεθνοποιημένη πολιτικο-οικονομική εξουσία, είτε για να τον χρησιμοποιήσει ως άλλοθι, είτε και για τα δύο αυτά μαζί. Η κοινωνία μένει πάντοτε απ' έξω – εκτός και αν ο Στουρνάρας (όνομα κι αυτό!) θεωρείται κοινωνία.

Δυστυχώς δεν κρατούνται ούτε τα προσχήματα. Κουρελιάζεται το πνεύμα αλλά και το γράμμα του Συντάγματος. Τα ΜΜΕ (Mέσα Mαζικής Eξημέρωσης, όπως έλεγε ο Πανούσης) προπαγανδίζουν ανερυθριάστως, έως πλήρους γελοιοποιήσεως των πάντων, την πολιτική και τους πολιτικούς που τα συντηρούν (που τα συντηρούν τόσο χρηματικά όσο και ως αστείες τσιρίζουσες φιγούρες στα talk shows). Οι πολίτες αποχαυνωμένοι παρακολουθούν τις δήθεν ειδήσεις (επικρατεί μάλιστα ο νέος όρος infotainment ως κατ' αρχάς και κατ' αρχήν στόχος τους) και συνακολούθως ο «λαός» άγεται και φέρεται φανατιζόμενος και απολύτως παραπληροφορημένος.

Θα προτείναμε στις εταιρείες δημοσκοπήσεων να διερευνήσουν το ποσοστό των πολιτών που παρακολουθεί με αγωνία τις πολύωρες εικασίες των τηλε- και δήθεν δημοσιογράφων των παραθύρων, περί του ποιος θα γίνει υπουργός και πού. Παράλληλα να διερευνήσουν το ποσοστό των επίσης αγωνιούντων για το σε ποιο κανάλι θα εργαστεί η τάδε και η δείνα όμορφη τηλεπερσόνα. Ακόμα και τι ποσοστό αδιαφορεί και για τα δύο. Προσωπικώς μου είναι δύσκολο να κατατάξω αξιολογικώς τις ώρες των τηλεοπτικών συζητήσεων και στημένων καυγάδων μεταξύ «δημοσιογράφων» περί των υπουργοποιήσεων και των πολιτικών εξελίξεων, με τις τηλεοπτικές εκπομπές όπου αναλύονται οι ενδυμασίες των μοντέλων και οι καυγάδες μεταξύ των τηλεπαρουσιατριών των κουτσομπολίστικων εκπομπών. Θεωρώ πως βρίσκομαι στη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών που αδιαφορούν και για τα δύο.

Τελικώς τι είναι οι νέες κυβερνήσεις; Ανακυκλώσεις άνοστες, πολιτικώς αδιάφορες και ανέτως χαρακτηριζόμενες ως θρασείες και βλακώδεις (στην πλειονότητά τους). Ανακυκλώνονται διαρκώς τα ίδια άτομα, που είναι τα στελέχη κομμάτων, κρατείται και μια κάποια επετηρίδα. Στελέχη κομμάτων σημαίνει άτομα με προϋπηρεσία (δηλαδή προ-υπηρεσία) από τις αφισοκολλήσεις και τα φοιτητικά αμφιθέατρα των «αιωνίων» (μόνο μια φορά ο Φαράκος απαίτησε από την τότε ΚΝΕ να είναι πρώτη στις σπουδές, όταν όμως ο δυστυχής πέθανε, το Κόμμα νομίζω δεν πήγε καν στην κηδεία του, ούτε ο «Ριζοσπάστης» έκλαψε για τον χαμό του πρώην Γραμματέα του ΚΚΕ) στα συνδικάτα, στις κομματικές ίντριγκες και στα κομματικά νεροκουβαλήματα. Εμπεριέχονται βεβαίως και οι υπουργοποιήσεις – γονικές παροχές. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως όλοι οι γόνοι είναι άσχετοι, αλλά προφανώς ξεκίνησαν από τα 80 μέτρα στον αγώνα δρόμου των 100 μέτρων, ενώ οι άλλοι από την αρχή…

(Κουίζ: Ποιος κερδίζει τον αγώνα;). Ο πρώην υπουργός ο επί των Εξωτερικών είναι ικανός και για το υπουργείο Εθνικής Αμύνης, συνεπικουρούμενος από μέτριων σπουδών (για τη νέα της θέση) και κοινωνικών επιδόσεων κόρη του μπαμπά, γιατί τα βαριά ονόματα των μπαμπάδων παίζουν και αυτά. Το ίδιο άτομο που κρίθηκε ικανό να διευθύνει το υπουργείο Εθνικής Αμύνης αναλαμβάνει τώρα το υπουργείο Πολιτισμού – καθιστάμενος έτσι συνάδελφος του Andre Malraux, του Τρυπάνη και του Τσάτσου (!), κ.ο.κ. Έχουμε χάσει κάθε σοβαρότητα, δεν κρατούνται μήτε τα προσχήματα, το Σύνταγμα έχει γίνει κουρελόχαρτο, το ίδιο και οι όποιες εκλογές (αυτές ως συνήθως ξεχνιούνται μετά την τέλεσή τους, μαζί και οι όποιες προεκλογικές εξαγγελίες και διαπιστώσεις, π.χ. πως «λεφτά υπάρχουν»). Η διάκριση των εξουσιών σε Νομοθετική (Βουλή, που οφείλει να βουλεύεται), Εκτελεστική (υπουργοί και υπουργεία που πρέπει να αποτελούνται από ικανά και σκεπτόμενα στελέχη και όχι από ανδρείκελα του εκάστοτε και κατά κανόνα άσχετου υπουργού) και Δικαστική (αυτή θα μπορούσε να είναι το τελευταίο αποκούμπι μας, αλλά δεν το πολυβλέπω και κανείς νομίζω δεν το πολυβλέπει), έχει καταστεί στην πράξη κενό γράμμα του Συντάγματος.

Το κόμμα του 4% συμμετέχει στην κυβέρνηση κατά 33% (με δεδομένο το 1:3) και αυτό γιατί το κόμμα του 23% θέλει καλά και ντε να κυβερνήσει μόνο του, στηριζόμενο προφανώς στην εμπειρία του αρχηγού του. Σχεδόν κανείς υπουργός (που νομοθετεί, άρα παραβιάζει και το πνεύμα και το γράμμα του Συντάγματος) δεν έχει σχετικές γνώσεις με το υπουργείο του (εξαιρώ βεβαίως δύο – τρεις καθ' ύλην σχετικούς με τα υπουργεία τους, που δεν απαλλάσσονται όμως των συλλογικών ευθυνών τους, καθώς βεβαίως τον Άδωνη, τον μέγα Δημήτριο και τον Μιλτιάδη που τα ξέρουν όλα, μην ξεχνάμε και την Εύη και τη Φώφη και, και, και… που ως μπαλαντέρ σώζουν την τήρηση της επετηρίδας).

Και μετά παραπονιόμαστε για την άνοδο των νεάντερταλ. Άμποτε να φτάσουμε σιγά – σιγά στους Homo Sapiens, μην τα θέλουμε αμέσως όλα.

* O Δρ. Νικήτας Χιωτίνης είναι Αρχιτέκτων, Καθηγητής ΤΕΙ, Τμήματος Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού Αντικειμένων.

ΠΗΓΗ: ΤΕΤΑΡΤΗ, 3 Ιουλίου 2013, http://topontiki.gr/article/55228/Oi-nees-kuberniseis

ΚΙΝΑ: ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

 

Του Απόστολου Παπαδημητρίου

 

Η Κίνα είναι χώρα με μακραίωνη ιστορία. Η ενδοστρέφεια του λαού της, χαρακτηριστικό πολλών λαών της Άπω Ανατολής, συνετέλεσε στο να δοθούν λίγες ευκαιρίες για να γίνει ο πολιτισμός της ευρύτερα γνωστός. Οι ορδές των μογγολικών φύλων, στις οποίες υπάγονται και οι τουρκικές φυλές, με την αγριότητα και ορμητικότητά τους επέβαλαν στους ευρωπαϊκούς λαούς τον τύπο του βάρβαρου Ασιάτη! Και όμως ακόμη και οι Κινέζοι υπέφεραν κάτω από τον μογγολικό ζυγό. Εκείνο που ανυψώνει πολιτιστικά τους Κινέζους είναι το ότι, αν και ανακάλυψαν την πυρίτιδα, δεν τη χρησιμοποίησαν για πολεμικούς σκοπούς όπως οι Άραβες και οι Ευρωπαίοι.

Η Κίνα παρέμενε επί αιώνες επιφυλακτική έναντι των Ευρωπαίων. Οχληρότατες ήταν οι πιέσεις των κερδοσκόπων της Δύσης, της Ρωσίας συμπεριλαμβανομένης, για την απελευθέρωση του εμπορίου στο έδαφος της Κίνας. Απελευθέρωση των αγορών σήμαινε και σημαίνει κατάργηση του κρατικού παρεμβατισμού και ασυδοσία των κερδοσκόπων σε βάρος της χώρας, οι ιδιοτελείς ηγέτες της οποίας εκποιούν την οικονομία της και κατ' επέκταση την ανεξαρτησία της. Η Κίνα αισθανόταν αυτάρκης και δεν αξιολογούσε κατά τον τρόπο που επιθυμούσαν οι δυτικοί τα «αγαθά» που της προσέφεραν. Εξήγαγε το τσάι, το μετάξι και τις πορσελάνες και ήθελε πληρωμή σε άργυρο.  Τους δυτικούς, λόγω της αλαζονείας τους, εξαγρίωνε το πλεονασματικό υπέρ της Κίνας ισοζύγιο των εμπορικών τους συναλλαγών. Γι' αυτό αντέδρασαν κατά τον πλέον αισχρό τρόπο. Σε συνεργασία με άθλιους Κινέζους εμπόρους (σε κάθε εποχή και σε κάθε χώρα υπάρχουν προδότες) επιδόθηκαν στο εμπόριο του οπίου! Η κατανάλωση του θανατηφόρου ναρκωτικού αυξήθηκε από 15 τόνους (1730) σε 1400 τόνους (αρχές του 19^ου αιώνα). Ο αυτοκράτορας Τζιατζίγκ θορυβημένος  απαγόρευσε τη διακίνηση του οπίου στη χώρα του (1810). Συνέπεια της απαγόρευσης ήσαν δύο πόλεμοι, τους οποίους εξαπέλυσε η Αγγλία, συνεπικουρούμενη από την Γαλλία, κατά της Κίνας, γνωστοί ως πόλεμοι του οπίου (1839-1842 και 1856-1860). Οι Κινέζοι ταπεινώθηκαν και οι νικητές επέβαλαν τις θέσεις τους, με συνέπεια να ενταθεί το αντιδυτικό πνεύμα μεταξύ των Κινέζων πατριωτών. Αυτό εκδηλώθηκε με βία στη γνωστή εξέγερση των Μπόξερς (1900), η οποία στόχευε στην εκδίωξη όλων των ξένων που πλούτιζαν στο έδαφος της Κίνας αλλά και στην ανατροπή της δυναστείας, την οποία θεωρούσαν ως κύρια υπαίτια της παρακμής της χώρας. Οι δυτικοί, σε συνεργασία με τους Ρώσους και τους Ιάπωνες, κατάφεραν να καταστείλουν την εξέγερση των άπειρων περί τις πολεμικές τέχνες από απόσταση (χρήση φονικών όπλων).

Ακολούθησε η επεκτατικότητα της Ιαπωνίας, η οποία κατέλαβε την Μαντζουρία ορεγόμενη δυτικές «δόξες». Τότε εμφανίστηκε και ο κομμουνισμός, στο στρατόπεδο του οποίου επικράτησε ως ηγετική φυσιογνωμία ο Μάο. Ο εμφύλιος πόλεμος που ακολούθησε έφερε τη χώρα, όπως και κάθε χώρα που μαστίζεται από εμφύλιο, σε άθλια κατάσταση. Οι Ιάπωνες στρατοκράτες κυρίευσαν τη χώρα, η οποία δοκιμάστηκε όπως και η δική μας από τα στρατεύματα κατοχής κατά τη διάρκεια του Β΄ μεγάλου πολέμου. Με την συντριβή των δυνάμεων του στρατοκρατικού ολοκληρωτισμού άνοιξε ο δρόμος για την επικράτηση του κομμουνισμού στη χώρα. Ο Μάο, ο οποίος ίσως θαυμάστηκε περισσότερο εκτός Κίνας, ανεδείχθη σε διάδοχο του Στάλιν, κατά την αγριότητα και ωμότητα. Βέβαια έγινε και αυτού η αποκαθήλωση, πλην όμως ενώ ο κομμουνισμός κατέρρευσε επί του ευρωπαϊκού εδάφους, στην Κίνα ασκούν ως σήμερα την εξουσία οι κομμουνιστές!

Για τους Κινέζους κομμουνιστές έπλεξαν εγκώμιο κατά καιρούς κορυφαίοι του δυτικού κόσμου πολιτικοί και οικονομολόγοι. Κανείς δεν έθεσε το ερώτημα: Είναι αυτοί που ασκούν την εξουσία πράγματι κομμουνιστές; Πώς εξηγείται το εγκώμιο που πλέκουν κορυφαίοι του καπιταλισμού; Πώς εξηγείται η αθρόα εισροή κεφαλαίων προς επένδυση στο κινεζικό έδαφος. Πού πήγε αυτή η πατροπαράδοτη επιφυλακτικότητα των Κινέζων αξιωματούχων απέναντι στη Δύση; Πώς εξηγείται το ότι η Κίνα αγόρασε στο παρελθόν μεγάλες ποσότητες ομολόγων των ΗΠΑ, διευκολύνοντας τα «γεράκια» να εξαπολύσουν πολέμους στη Μέση Ανατολή; Κομμουνιστές είναι όντως μόνο έναντι του κινεζικού λαού, του οποίου στραγγαλίζουν τις ελευθερίες, συνεργαζόμενοι ακόμη και με τους ελέγχοντες το διαδίκτυο (οι κινέζοι δεν έχουν ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο). Κομμουνιστές είναι στο μέτρο που οι εργαζόμενοι δεν έχουν δικαιώματα εργατικά και εργάζονται αντί πινακίου ρυζιού, προκειμένου οι πλουτοκράτες του κόσμου να καρπούνται την, κατά Μάρξ, υπεραξία της εργασίας!

Αλλά γιατί οι απάτριδες πλουτοκράτες επενδύουν στην Κίνα του κομμουνιστικού καθεστώτος; Είναι δυνατόν να διακινδυνεύουν τα χρήματά τους με μια ενδεχόμενη αλλαγή πολιτικής των ασκούντων την εξουσία κομμουνιστών; Ασφαλώς όχι. Οι ασκούντες την εξουσία στην Κίνα «κομμουνιστές», η νομενκλατούρα, έχουν αποδεχθεί πλήρως τον καπιταλισμό, τον οποίο και λατρεύουν. Το παιχνίδι αφανισμού της μικρομεσαίας επιχείρησης στην Ευρώπη είναι παιχνίδι συνεργασίας του απλήστου τραπεζικού κεφαλαίου και κινέζων νεομανδαρίνων, που ελάχιστα νοιάζονται για τον λαό τους! Αυτοί στηρίζουν με τις παραγγελίες ειδών πολυτελείας, κυρίως οχημάτων, τη γερμανική βιομηχανία, τώρα που έχουν καταρρεύσει οι αγορές του Νότου των «γουρουνιών»! Πόσο άραγε επωφελείται ο μέσος Κινέζος εργαζόμενος από τις τρομακτικές εξαγωγές της χώρας του στην Ευρώπη, την οποία φαίνεται να εκδικείται η Κίνα για τα εγκλήματα σε βάρος της της αυτοκρατορικής Βρετανίας (πόλεμοι του οπίου) και όλων των Ευρωπαίων αποικιοκρατών (κατάπνιξη εξέγερσης των Μπόξερς); Μακάρι να επωφελείτο ο κινεζικός λαός! Δυστυχώς τα κέρδη είναι του τραπεζικού κεφαλαίου και της άρχουσας τάξης, η οποία ξεπουλά τον λαό της χώρας  στο όνομα ενός ξεπεσμένου διεθνισμού. Το κεφάλαιο θα αντιμετωπίσει προβλήματα στην Κίνα μόνο όταν ανατραπεί το ψευδοκομμουνιστικό καθεστώς από κάποιο πατριωτικό μέτωπο. Τότε ίσως ανασάνει οικονομικά και η Ευρώπη που βρίσκεται σε οικονομικό επιθανάτιο ρόγχο. Η Κίνα έχει ανάγκη ζωτικού χώρου, καθώς ο πληθυσμός της έχει αυξηθεί τρομακτικά. Ίσως στο μέλλον η αραιοκατοικοιμένη Σιβηρία ανοίξει την όρεξη των Κινέζων με την παρότρυνση των δυτικών, που θα αισθάνονταν με την ταπείνωση της Ρωσίας την ίδια ικανοποίηση μ' εκείνη των Φράγκων, όταν κυρίευσαν την Κωνσταντινούπολη 

Οι πολιτικοί μας στην κατάντια μας στηρίζουν τις ελπίδες τους στις κινεζικές επενδύσεις στη χώρα μας. Ο έλεγχος όμως υποδομών από μέρους της Κίνας θα συντελέσει στην περαιτέρω επιδείνωση του εμπορικού ισοζυγίου μεταξύ Ευρώπης και Κίνας που είναι και πάλι πλεονασματικό υπέρ της δεύτερης. Τώρα δεν είναι ισχυρές οι πάλαι ποτέ αποικιοκρατικές δυνάμεις, ώστε να εξαπολύσουν εμπορική επίθεση με όπιο. Τώρα το όπιο κατευθύνεται προς τις ευρωπαϊκές αγορές και σκοτώνει τα νιάτα των εγκληματιών αποικιοκρατών. Η Ευρώπη σβήνει διατηρώντας την αλαζονεία της με την ψευδαίσθηση της υπεροχής της!

Η Διοικούσα Εκκλησία της χώρας μας, θεραπαινίδα της Πολιτείας, κίνησε προσπάθεια με στόχο τον θρησκευτικό τουρισμό των αθέων Κινέζων πλουτοκρατών «κομμουνιστών»! Γι' αυτό πρόσφατα επιτροπή επισκέφθηκε την Κίνα. Αλλά αντί να φροντίσει για τη μετατροπή των αγιασμένων τόπων μας σε αξιοθέατα αθέων ή ετεροθρήσκων καλό είναι να μεριμνήσει η Διοικούσα Εκκλησία για την εξωτερική ιεραποστολή. Αυτή της ρωσικής Εκκλησίας είχε δώσει αξιόλογους καρπούς στην Κίνα, ως την εποχή που η τσαρική Ρωσία συμμάχησε με τους ισχυρούς κατά του κινεζικού λαού στον πόλεμο των Μπόξερς. Η ρωσική Εκκλησία πλήρωσε βαρύτατο το τίμημα της υποταγής της στην τσαρική αυλή με την επανάσταση των μπολσεβίκων που ακολούθησε.

 

«ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ», 2-7-2013

 

Του Άρη Χατζηστεφάνου

 

 

Μια ημέρα στο μπλόκο της Ιερισσού αρκεί για να καταλάβεις ότι οι «αντικειμενικές συνθήκες» είναι εδώ

Απόγευμα μιας Πέμπτης στο μπλόκο της Ιερισσού. Με καθυστέρηση αρκετών μηνών (και μόνη δικαιολογία ότι άλλοι, ικανότεροι στο ρεπορτάζ, συνάδελφοι είχαν καλύψει το θέμα) φτάνω για πρώτη φορά στο «γαλατικό χωριό» προσκεκλημένος σε μια εκδήλωση για τις ιδιωτικοποιήσεις.

Η πρώτη εικόνα μου προκαλεί σοκ: Ηλικιωμένες κυρίες κάθονται γύρω από ένα βαρέλι με φωτιά, σχεδόν όπως καθόμασταν στις μαθητικές καταλήψεις των αρχών της δεκαετίας του 90. Το «νούμερό» τους τελειώνει σε λίγες ώρες και θα της αντικαταστήσουν στη «σκοπιά» οι πιο νέοι κάτοικοι της πόλης.

Μέχρι στιγμής όλα είναι όπως τα είχα φανταστεί. Με μια μικρή διαφορά. Πάνω από το μπλόκο κυματίζει μια μεγάλη ελληνική σημαία και δίπλα της μια κιτρινόμαυρη με τον δικέφαλο αετό. Ένα κύμα αμηχανίας με κατακλύζει. Θα έρθει κανείς σε μια εκδήλωση όταν μάλιστα οργανώνεται από την εξωκοινοβουλευτική αριστερά; Υπάρχει κοινή γλώσσα επικοινωνίας με κάποιον που φυλάει σκοπιά κάτω από το σύμβολο της ορθοδοξίας;

Κι όμως οι κάτοικοι της Ιερισσού θα φροντίσουν να διαψεύσουν κάθε ανησυχία μας. Η πλατεία είναι ασφυκτικά γεμάτη με κόσμο που κάθεται μέχρι τέλους για να συζητήσουμε ιδέες και απόψεις που σε άλλες στιγμές μπορεί να θεωρούνταν απόλυτα ριζοσπαστικές. Όταν μάλιστα τους λέμε να κάνουν κουράγιο και να μην ανησυχούν για τους συμπολίτες τους που συνελήφθησαν από την αστυνομία σχεδόν μας πάιρνουν απ' τα μούτρα: «Μη φοβάσαι εμάς. Εμείς δεν υποχωρούμε» μου λέει μια κυρία.

Φεύγοντας, και ενώ ξαναπερνώ από το μπλόκο με το δικέφαλο αετό, μου έρχονται στο μυαλό αποσπάσματα από το βιβλίο του Χαριτόπουλου για τον Άρη Βελουχιώτη: για τις συμμαχίες του με απλούς παπάδες και τον σεβασμό του για τη διαφορετική κοσμοθεωρία των ανθρώπων – αυτών που τελικά τον στήριξαν μέχρι τέλους, όταν η ηγεσία του κόμματός του τον εγκατέλειπε. Αναζητώντας τις συμμαχίες της Αριστεράς ξεχάσαμε τις συμμαχίες με τον κόσμο.

Θυμήθηκα την Ιερισσό όταν το 90% των εκπαιδευτικών ψήφισαν «ναι» στην απεργία, σε πείσμα της κυβέρνησης των ΜΜΕ, αλλά και της κοινοβουλευτικής αριστεράς.

Ίσως ποτέ άλλοτε στη σύγχρονη ιστορία άνθρωποι διαφορετικών πολιτικών και ιδεολογικών καταβολών δεν ήταν τόσο πρόθυμοι να συγκρουστούν με την κυβέρνηση με ριζοσπαστικούς όρους που πάντα οραματιζόταν η Αριστερά. Και ίσως ποτέ άλλοτε αυτή η Αριστερά δεν ήταν τόσο «λίγη» για να τους εμπνεύσει και να εμπνευστεί από αυτούς. Τρέχα σύντροφε, οι αντικειμενικές συνθήκες σε κυνηγούν.

Άρης Χατζηστεφάνου

 

ΠΗΓΗ: UNFOLLOW Ιούνιος 2013. Το είδα: http://info-war.gr/2013/06/…. B5

ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΙΓΙΔΑΣ:

Η αδυναμία χάραξης εθνικής νομισματικής πολιτικής από τις χώρες της Ευρωζώνης χρησιμοποιήθηκε «εκβιαστικά» από την ΕΚΤ, με στόχο την πληρωμή των χρεών των ελλειμματικών χωρών προς τους διεθνείς κερδοσκόπους

 

Του Βασίλη Βιλιάρδου*

 

"Σπάνια οι κυβερνώντες ευρίσκονται σε ένα υψηλότερο από το μέσο επίπεδο, τόσο από ηθική, όσο και από διανοητική άποψη – πολύ συχνά δε, είναι κάτω από αυτό. Θεωρώ λοιπόν καθαρή αφροσύνη να βασίζουμε όλες μας τις πολιτικές προσπάθειες επάνω στην αμυδρή ελπίδα ότι, θα πετύχουμε να έχουμε εξαιρετικούς ή, έστω, ικανούς κυβερνήτες" (K.Popper, υπέρ της άμεσης δημοκρατίας).    

Ανάλυση

Στην Ευρωζώνη έχει ξεκινήσει ήδη μία αιματηρή μάχη, με επίκεντρο ξανά την Ελλάδα, όσον αφορά την εκδίωξη του ΔΝΤ – εν μέσω μίας παγκόσμιας οικονομικής καταιγίδας πρωτοφανών διαστάσεων (η πρώτη φορά ήταν το Δεκέμβρη του 2009, γεγονός που είχαμε επισημάνει τότε, με την ανάλυση μας «Στο μάτι του κυκλώνα»). 

Στα πλαίσια αυτά, το ΔΝΤ χρησιμοποιεί την ανάγκη διαγραφής μέρους του δημοσίου χρέους της χώρας μας, ως μοχλό πίεσης της Γερμανίας – η οποία ευρίσκεται πια σε πορεία σύγκρουσης με τις Η.Π.Α., με τον πραγματικό «εντολοδόχο» του ταμείου.

Το ΔΝΤ προσπαθεί, μεταξύ άλλων, να επιβάλλει βίαια στη Γερμανία, κατ' επέκταση, στην Ευρώπη, την τραπεζική ενοποίηση – τη δικτατορία του χρηματοπιστωτικού κτήνους κατά πολλούς, προσωρινή έδρα του οποίου είναι η Wall Street. 

Την ίδια στιγμή, ορισμένοι εμφανίζονται παραδόξως αφενός μεν ως υποστηρικτές του ότι, η Ελλάδα πρέπει να συνταχθεί με το ΔΝΤ, εναντίον της Ευρώπης, αφετέρου σαν «συνήγοροι» της αξιωματικής αντιπολίτευσης – εντός της οποίας, το ρεύμα επιστροφής στο εθνικό νόμισμα γίνεται όλο και πιο ισχυρό.

Η «τάση» της αντιπολίτευσης τώρα για επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, το οποίο θα έλυνε ως δια μαγείας τα προβλήματα της οικονομίας μας, συμβαδίζει με την επικρατούσα άποψη της αγγλοσαξονικής ελίτ – με τους αστέρες αμερικανούς οικονομολόγους, με τις εταιρείες αξιολόγησης, με τις μεγάλες επενδυτικές τράπεζες κλπ..

Αρκετοί δε Έλληνες οικονομολόγοι, οι οποίοι διαμένουν είτε στη Μ. Βρετανία, είτε στις Η.Π.Α., «σοσιαλιστικής» κυρίως ιδεολογίας, τοποθετούνται επίσης υπέρ της δραχμής – με διάφορα επιχειρήματα, τα οποία δεν θα ήταν σωστό να καταρρίψει κανείς βιαστικά ή αυθαίρετα.

Πόσο μάλλον όταν αποτελεί αναμφισβήτητο γεγονός το ότι, η αδυναμία χάραξης εθνικής νομισματικής πολιτικής από τις χώρες της Ευρωζώνης χρησιμοποιήθηκε εκβιαστικά από την ΕΚΤ, με στόχο την πληρωμή των χρεών των ελλειμματικών χωρών προς τους κερδοσκόπους – οι οποίοι, με τον εγκληματικό αυτό τρόπο, πληρώθηκαν με την βοήθεια της ΕΚΤ, μη αναλαμβάνοντας τα ρίσκα των ζημιογόνων επενδύσεων τους.

Το γεγονός αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στην Ιρλανδία, οι δύστυχοι πολίτες της οποίας υποχρεώθηκαν να εξοφλήσουν τα χρέη των τραπεζών τους, ύψους περί τα 70 δις €, προς τους ξένους κερδοσκόπους – επειδή η ΕΚΤ εκβίασε στην κυριολεξία τη χώρα με το ότι, δεν θα στήριζε το τραπεζικό της σύστημα με το ELA (παροχή ρευστότητας), οπότε θα χρεοκοπούσε.

Κάτι ανάλογο συνέβη και στην Κύπρο (άρθρο μας), η οποία συνεχίζει να υποφέρει από τις εκροές καταθέσεων, παρά τους περιορισμούς στην ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων – με αποτέλεσμα να παρατείνεται ο εκβιασμός της από την ΕΚΤ, η οποία συμπληρώνει ουσιαστικά τη ρευστότητα που αφαιρείται (κυρίως από τους πολύ μεγάλους καταθέτες, οι οποίοι βρίσκουν τρόπους αποφυγής των περιορισμών).

Στην Ελλάδα βέβαια το πρόβλημα ήταν εντελώς διαφορετικό, σε σύγκριση με όλες τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης – αφού, σε αντίθεση με αυτές, είναι υπερχρεωμένος ο δημόσιος τομέας της και όχι ο ιδιωτικός. Εν τούτοις, επειδή καθυστέρησαν να ληφθούν οι αναγκαίες αποφάσεις (για παράδειγμα, η στάση πληρωμών πριν από την εισβολή του ΔΝΤ), η Ελλάδα εκβιάσθηκε επίσης από την ΕΚΤ μέσω της (μη) παροχής ρευστότητας – ενώ μεταφέρθηκε έντεχνα το πρόβλημα από το χρηματοπιστωτικό κτήνος, στα κράτη (ανάλυση μας), τα οποία μας δάνεισαν ενυπόθηκα και με αγγλικό δίκαιο.                 

Συνοψίζοντας τα παραπάνω διαπιστώνουμε ότι, τόσο οι οπαδοί του νεοφιλελευθερισμού, όσο και οι «θιασώτες» του κομματικού σοσιαλισμού, καθώς επίσης η σταλινική αριστερά, αλλά και η ακροδεξιά, τάσσονται ομαδικά υπέρ της επιστροφής της Ελλάδας στο εθνικό της νόμισμα – με ελάχιστες διαφοροποιήσεις.

Μοναδική ίσως εξαίρεση αποτελούν αυτοί που επιλέγουν τη φιλελεύθερη δημοκρατία – τη «χρυσή μεσότητα» καλύτερα του Αριστοτέλη (όπου ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας οφείλουν να ισορροπούν μεταξύ τους, χωρίς να υπερισχύει κανένας, έτσι ώστε να μην κινδυνεύει ούτε η δικαιοσύνη, ούτε η δημοκρατία, ούτε η ελευθερία των Πολιτών).     

Οι τελευταίοι αυτοί υποστηρίζουν ότι, το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι τόσο το ευρώ, όσο η αποβιομηχανοποίηση της – στην οποία βέβαια συνέβαλλε το νόμισμα, αλλά είναι πλέον «τετελεσμένη πράξη», αποτελεί παρελθόν. Φυσικά, το έγκλημα ολοκληρώθηκε από την τεράστια διαφθορά, από την ανεπάρκεια και την ανικανότητα της πολιτικής των τελευταίων δεκαετιών. Τα γεγονότα αυτά δεν θα άλλαζαν προς το καλύτερο, απλά και μόνο με την αντικατάσταση του νομίσματος – πόσο μάλλον σήμερα, εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής και γεωπολιτικής καταιγίδας.

Οι ίδιοι θεωρούν ότι, το πρόβλημα  της Ευρώπης δεν είναι το κοινό νόμισμα αλλά, κυρίως, η Γερμανία – η οποία, με την εγωκεντρική «μερκαντιλιστική» πολιτική της των τελευταίων ετών, έχει προκαλέσει μεγάλες ευρωπαϊκές ασυμμετρίες. Πρόβλημα είναι και η ΕΚΤ, στο σημείο που χρησιμοποιείται ως όπλο τόσο από τη Γερμανία (ανάλυση), όσο και από το χρηματοπιστωτικό κτήνος.

Τέλος υποστηρίζουν πως το καταστροφικότερο μειονέκτημα του πλανήτη είναι η ασύμμετρη παγκοσμιοποίηση – η οποία έχει συμβάλλει τα μέγιστα τόσο στην αποβιομηχανοποίηση της Δύσης, όσο και στην αύξηση της ανεργίας, η οποία θα συνεχίσει να επιδεινώνεται.

ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Μέσα σε αυτόν τον καταιγισμό των διαφορετικών απόψεων, κάθε μία από τις οποίες έχει τη λογική της, ενώ είναι δυνατόν να εξυπηρετεί τα ιδιοτελή συμφέροντα αυτών που την εκφράζουν, εκούσια ή ακούσια (δεν μπορεί να αποκλεισθεί η ανοησία, όσο και αν δεν γίνεται παραδεκτή, όπως επίσης η άγνοια, σε σχέση με το τι θα μπορούσε πραγματικά να συμβεί), καλείται κανείς να αποφασίσει – υποθέτοντας ότι θα μπορούσε να εφαρμόσει αυτά που θα επέλεγε.

Η μεγάλη δυσκολία στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι μόνο η συγκεκριμένη απόφαση, αλλά και η στάση αυτών, τους οποίους δεν θα συνέφερε – αφού είναι αδύνατον να ικανοποιεί τους πάντες.  

Για παράδειγμα, εάν η Ελλάδα αποφάσιζε υπέρ της δραχμής και του ΔΝΤ, τότε ποια θα ήταν η συμπεριφορά της Ευρώπης και, κατ' επέκταση, της Γερμανίας απέναντι της; Είναι λογικό να αναμένει την «προστασία» της από τον εντολοδόχο του ΔΝΤ, από τις Η.Π.Α., ή μήπως θα ήταν καλύτερα να είναι πιο προσεκτική; Η έξοδος από το ευρώ δεν θα σήμαινε τη «διαιώνιση» της παραμονής της στα νύχια του ΔΝΤ, αφού διαφορετικά δεν θα ήταν δυνατόν να ανταπεξέλθει με τον εξωτερικό δανεισμό της, ακόμη και αν διαγραφόταν κάποιο μέρος του; 

Από την άλλη πλευρά, εάν επέλεγε την παραμονή της στην Ευρωζώνη με κάθε θυσία, οπότε τη συνέχιση της, καταστροφικής για την οικονομία της, πολιτικής λιτότητας, η οποία της έχει επιβληθεί, παράλληλα με την μετατροπή της σε άβουλο προτεκτοράτο, ποια θα ήταν η συμπεριφορά των Η.Π.Α. απέναντι της; Θα μπορούσε να εμπιστευθεί τη Γερμανία, με την έννοια ότι, δεν θα την οδηγούσε εξευτελισμένη, εξαθλιωμένη και εντελώς λεηλατημένη, στην απόλυτη χρεοκοπία;

Βέβαια, η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε ίσως να διαπραγματευθεί μία «βιώσιμη λύση» τόσο με το ΔΝΤ, όσο και με τη Γερμανία – ενδεχομένως εντός των πλαισίων που έχουμε περιγράψει στο κείμενο μας «Ελλάδα, ενώπιοι ενωπίω». Υπάρχει όμως μία τέτοια κυβέρνηση, η οποία θα ήταν ικανή να το κάνει, πείθοντας παράλληλα τους Πολίτες για την ορθότητα των απόψεων της;  

Συμπερασματικά λοιπόν, δεν είναι τόσο εύκολο το δίλημμα της Ελλάδας, όσο ίσως θα ήθελαν να πιστεύουμε όλοι όσοι επιμένουν στις υποκειμενικές τους απόψεις, Αντίθετα, είναι πολύ πιο δύσκολο, από όσο φανταζόμαστε, έχοντας ακόμη περισσότερες πτυχές, από αυτές που ήδη αναφέραμε. Τι κάνει όμως μία κυβέρνηση, η οποία ευρίσκεται αντιμέτωπη με ένα τόσο δισεπίλυτο πρόβλημα, αδυνατώντας να ζυγίσει σωστά τα υπέρ και τα κατά;  

Δεν κάνει απολύτως τίποτα, χρησιμοποιώντας ίσως το χρόνο της στην προετοιμασία εναλλακτικών σχεδίων Β, Γ κλπ., έτσι ώστε να είναι προετοιμασμένη όταν «αραιώσει η ομίχλη» ή όταν γύρει η ζυγαριά σε μία κατεύθυνση;

Περιμένει υπομονετικά να αποφασίσει τη διαγραφή μέρους του δημοσίου χρέους της χώρας της η Γερμανία, ενδεχομένως μετά τις εκλογές – παρά το ότι έχει διαπιστώσει ότι, οι δύο προηγούμενες διαγραφές αφενός μεν δημιούργησαν πολύ περισσότερα προβλήματα, από όσα έλυσαν, αφετέρου απαίτησαν δυσανάλογα ανταλλάγματα;     

Ή μήπως προσπαθεί να λύσει εκείνα τα  προβλήματα, τα οποία δεν έχουν σχέση με τις διεθνείς συγκυρίες – όπως, για παράδειγμα, ο εξορθολογισμός της λειτουργίας του κράτους, ο περιορισμός του δημοσίου χρέους με ίδια μέσα, η μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού κλπ.;  

Επειδή, κατά την άποψη μας, η κυβέρνηση οφείλει να ασχοληθεί με το τελευταίο, με την επίλυση των προβλημάτων της χώρας δηλαδή, θα αναφερθούμε στη συνέχεια περιληπτικά σε δύο από αυτά –  υπενθυμίζοντας στους «ιθύνοντες» τα λόγια του Περικλή, σύμφωνα με τα οποία "Αν και μόνο ελάχιστοι μπορούν να δημιουργήσουν πολιτική, είμαστε όλοι ανεξαιρέτως σε θέση να την κρίνουμε".       

Ο ΜΗΔΕΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΜΕ ΙΔΙΑ ΜΕΣΑ

Όπως έχουμε γράψει στο παρελθόν, ο διευθυντής του εναλλακτικού ινστιτούτου οικονομικών ερευνών, με έδρα τη Βασιλεία, επεξεργάζεται ένα σχέδιο, με στόχο την «αποχρέωση» της Γερμανίας. Σκοπός του είναι μία ολοκληρωμένη, «ριζική» πρόταση, σχετικά με το πώς θα μπορούσε η Γερμανία να αποπληρώσει εντελώς το δημόσιο χρέος της, ύψους περί το 1,7 τρις € το 2008, μέσω της «εισφοράς» ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων (Πίνακας Ι).

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Εξέλιξη της ιδιωτικής περιουσίας και των δημοσίων χρεών της Γερμανίας, σε δις €

Έτη / Δείκτες	1995	2008	Αύξηση
Καθαρή χρηματική περιουσία	1.780	3.600	102%
Καθαρή ακίνητη περιουσία	2.850	4.600	61%
Δημόσιο χρέος	998	1.641	64%

Πηγή: Ινστιτούτο οικονομικών ερευνών της Βασιλείας. Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, η καθαρή «χρηματική» περιουσία των Γερμανών, αυξήθηκε περισσότερο από το δημόσιο χρέος. Με τη συνολική περιουσία λοιπόν στα 8,2 τρις €, η «ριζική» εξόφληση του 1,7 τρις € δημοσίου χρέους, θα μπορούσε να εξασφαλισθεί μέσω της «εισφοράς» ιδιωτικών περιουσιακών στοιχείων, ύψους 20% (στην Ελλάδα θα απαιτούταν μάλλον μικρότερο ποσοστό).   

Η «εισφορά» βέβαια αυτή θα επιμεριζόταν στη διάρκεια αρκετών ετών – ενώ, όσον αφορά τα ακίνητα, τα ποσά θα ήταν δυνατόν να εξασφαλισθούν, από όσους δεν θα τα διέθεταν, με τραπεζικό δανεισμό. Εκτός αυτού, θα έπρεπε να επιβαρύνει τα κάθε είδους περιουσιακά στοιχεία των ιδιωτών – την ακίνητη περιουσία, τις καταθέσεις, καθώς επίσης τα επενδυτικά χαρτοφυλάκια.

Επειδή όμως στο πλουσιότερο 10% των Γερμανών ανήκει το 60% της συνολικής περιουσίας, αυτοί θα επωμίζονταν το μεγαλύτερο βάρος της εξόφλησης του χρέους – γεγονός που το θεωρεί κοινωνικά δίκαιο, γνωρίζοντας παράλληλα ότι, εάν οι Πολίτες «δεν βάλουν το χέρι στην τσέπη τους», τα περί υπερηφάνειας της χώρας τους, περί εθνικής ανεξαρτησίας, περί πατριωτισμού κλπ. είναι ανοησίες, «ευφυολογήματα» και λόγια χωρίς περιεχόμενο.       

Η πρόταση του οικονομολόγου φαίνεται εν πρώτοις ενδιαφέρουσα (αν και με «σφάλμα», αφού θα έπρεπε να εξαιρέσει εκείνα τα περιουσιακά στοιχεία, τα οποία είναι επιβαρυμένα με δάνεια – τουλάχιστον κατά το ύψος των δανείων), επειδή η εξόφληση του χρέους θα ελάφρυνε τον προϋπολογισμό κατά τα 60 δις € των ετησίων τόκων, με αποτέλεσμα να μπορούν να μειωθούν οι φόροι. Βέβαια, θεωρείται μάλλον «σοσιαλιστική» και μη συμβατή με τις καπιταλιστικές αρχές – αφού «επιτίθεται» αναμφίβολα στο καθεστώς της ιδιοκτησίας, στη βασική αρχή δηλαδή της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς.

Εν τούτοις, επειδή έχει εφαρμοσθεί στο παρελθόν, από τον τότε καγκελάριο της Γερμανίας K.Adenauer, ο οποίος θεωρούταν «εχθρός» του κομμουνισμού, δεν έχει αντιμετωπισθεί αρνητικά (το γερμανικό δημόσιο τότε διατήρησε την «εισφορά» μέχρι τη δεκαετία του 70, ταυτόχρονα με τη θεσμοθέτηση υψηλών αφορολόγητων ορίων, έτσι ώστε να επιβαρυνθούν αυτοί οι οποίοι, παρά τον πόλεμο, συνέχιζαν να διατηρούν μεγάλες περιουσίες – κυρίως οι ιδιοκτήτες ακινήτων).

Περαιτέρω, ανεξάρτητα από το ότι η «ελβετική» πρόταση δεν φαίνεται ρεαλιστική στη σημερινή εποχή, παρά το υφιστάμενο ιστορικό πρότυπο, η αναζήτηση τρόπων αποφυγής της παγίδας του χρέους, απασχολεί σε μεγάλο βαθμό τη γερμανική κυβέρνηση – ιδίως επειδή το έλλειμμα παραμένει υψηλό, αυξάνοντας το δημόσιο χρέος, ενώ η ετήσια αναχρηματοδότηση του χρέους απαιτεί περίπου 200 δις € (τα οποία αναγκάζεται να δανείζεται κάθε φορά η Γερμανία από τις «αγορές»).

Κατά την άποψη μας, είναι πολύ πιθανόν να «υιοθετηθεί» η πρόταση αυτή από τη Γερμανία, επειδή αφενός μεν θα ενισχύσει τις ηγετικές βλέψεις της στην Ευρώπη, αφετέρου δε θα δημιουργήσει ένα τεράστιο πρόβλημα στις Η.Π.Α. – «εμβολίζοντας» ενδεχομένως την «επέλαση» των Η.Π.Α. στην Ευρωζώνη, μέσω του ΔΝΤ και της Ελληνικής «κερκόπορτας».   

Συνεχίζοντας, οφείλουμε να επισημάνουμε εδώ πως για τους επαγγελματίες απαισιόδοξους, η κατάληξη της υπερχρέωσης της Δύσης φαίνεται προ πολλού δεδομένη. Προβλέπουν λοιπόν, στο απώτερο μέλλον, τη «μεγάλη έκρηξη»: τη νομισματική μεταρρύθμιση δηλαδή στην Ευρώπη.

Σε κάποια στιγμή, σύμφωνα με τους ίδιους, θα επικρατήσει το τρομακτικό αυτό σενάριο, οπότε θα αντικατασταθεί το «EURO» με το «NEURO» – με ένα νέο ευρώ δηλαδή, ενδεχομένως με αξία ανταλλαγής Χ:1, με βάση την οποία (Χ) θα μπορούσε να αποσβεσθεί «τεχνικά» το συντριπτικό μέρος των δημοσίων χρεών. Η διαδικασία αυτή φυσικά, θα στερούσε σημαντικό μέρος της ιδιοκτησίας των Πολιτών, όπως και η προηγούμενη (20% εισφορά επί των περιουσιακών στοιχείων).

Η δεύτερη αυτή «μέθοδος» εξόφλησης των χρεών, η «νομισματική μεταρρύθμιση» δηλαδή, θεωρείται μάλλον εξωπραγματική και μη ρεαλιστική σήμερα στην Ευρώπη – παρά το ότι υπάρχει και εδώ το ιστορικό παράδειγμα της Γερμανίας, τον Ιούνιο του 1948.

Εκείνη την εποχή, το απόγευμα μίας Παρασκευής, ανακοινώθηκε η αντικατάσταση του επίσημου νομίσματος με το ΓΜ (DM), εν πρώτοις σε αναλογία 10:1, ενώ δόθηκαν «προκαταβολικά» (αργότερα ανταλλάχθηκαν υποχρεωτικά με 400 παλιά μάρκα), περίπου 40 ΓΜ σε κάθε άτομο – την Κυριακή, αφού είχε οργανωθεί προηγουμένως, μυστικά φυσικά, το σχέδιο «Bird dog» (όπου τα 23.000 χαρτοκιβώτια με τα νέα χαρτονομίσματα, τα οποία είχαν τυπωθεί στις Η.Π.Α. μεταφέρθηκαν με καράβι στη Γερμανία και τοποθετήθηκαν με 8 ειδικούς συρμούς στο υπόγειο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, από την οποία διαμοιράσθηκαν στις υπόλοιπες).

Τότε βέβαια το δημόσιο χρέος της Γερμανίας ήταν στο 770% του ΑΕΠ της (αν και το μεγαλύτερο μέρος του «αναδιαρθρώθηκε»), ενώ οι συναλλαγές διενεργούνταν κυρίως με τσιγάρα – αφού τα χαρτονομίσματα είχαν χάσει εντελώς την αξία τους.

Ο ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ

Εάν μία κυβέρνηση θέλει να μειώσει τα ελλείμματα του προϋπολογισμού, μπορεί είτε να περιορίσει τις δημόσιες δαπάνες, είτε να αυξήσει τους φόρους και τις λοιπές επιβαρύνσεις.

Ο περιορισμός όμως των δημοσίων δαπανών μειώνει συχνά απ' ευθείας το ΑΕΠ, όπως έχουμε ήδη διαπιστώσει στην Ελλάδα – επειδή τόσο η κατανάλωση, όσο και οι επενδύσεις του κράτους, αποτελούν βασικό συστατικό μέρος του ΑΕΠ. Αντίθετα, οι αυξήσεις των φόρων επηρεάζουν σχετικά έμμεσα το ΑΕΠ – ενώ δεν το μειώνουν, εάν ο περιορισμός των αποταμιεύσεων δεν είναι υψηλότερος (υπό ορισμένες συνθήκες).

Ειδικότερα, οι αυξήσεις των φόρων, καθώς επίσης των λοιπών επιβαρύνσεων, περιορίζουν τα διαθέσιμα εισοδήματα του ιδιωτικού τομέα – ο οποίος τότε έχει την επιλογή είτε να διατηρήσει ως έχουν τα έξοδα του, μειώνοντας τις αποταμιεύσεις του, είτε να τα περιορίσει ανάλογα.

Εάν τώρα η μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού οφείλει παράλληλα να στηρίξει την ανάπτυξη και την απασχόληση, κάτι που δυστυχώς «αμέλησε» η Ελλάδα, δεν θα πρέπει να μειώνονται οι δημόσιες δαπάνες, αλλά να αυξάνονται οι φόροι – σε ένα ύψος όμως, με το οποίο να εξασφαλίζεται ότι, η κατανάλωση του ιδιωτικού τομέα θα παραμένει σταθερή, ενώ θα μειώνονται μόνο οι αποταμιεύσεις.

Εάν το κράτος υπερβεί το επίπεδο αυτό, όπως αποφάσισε το ΔΝΤ στην Ελλάδα, αυξάνοντας υπερβολικά τους φορολογικούς συντελεστές, τότε τα έξοδα του ιδιωτικού τομέα περιορίζονται απότομα και η κατανάλωση καταρρέει – παρασέρνοντας μαζί της τα έσοδα του δημοσίου και μεγεθύνοντας τα ελλείμματα. Στα πλαίσια αυτά τα εξής: 

(α) Οι επιχειρήσεις

Ιδιαίτερο πρόβλημα αποτελούν τα πλεονασματικά έσοδα (καθαρά κέρδη) των επιχειρήσεων, κυρίως επειδή οι επιχειρήσεις έχουν το μακροοικονομικό «ρόλο» να δημιουργούν πάγια περιουσιακά στοιχεία, μέσω της λήψης δανείων – να επενδύουν δηλαδή και να μην αποταμιεύουν.

Με στόχο τη μείωση των δημοσίων ελλειμμάτων πρέπει, κυρίως οι επιχειρήσεις, να περιορίζουν τα πλεονάσματα τους – γεγονός όμως που απαιτεί ένα σταθερό οικονομικό περιβάλλον, έτσι ώστε να νοιώθουν ασφαλείς (κάτι που προφανώς εκλείπει σήμερα στην Ελλάδα αποτελώντας, κατά την άποψη μας, απόλυτη προτεραιότητα).

Το κράτος μπορεί φυσικά να επηρεάσει τις επιχειρήσεις, έτσι ώστε να συμπεριφέρονται ανάλογα – «τιμωρώντας» φορολογικά τα χρηματικά πλεονάσματα τους, καθώς επίσης αμείβοντας τις επενδύσεις τους. Στα πλαίσια αυτά, τα διανεμόμενα κέρδη επιβαρύνονται με πολύ μεγάλους φορολογικούς συντελεστές, ενώ οι αποσβέσεις για τις επενδύσεις αυξάνονται – με στόχο οι επιχειρηματίες να έχουν μεγαλύτερο κίνητρο να επενδύσουν, παρά να αυξήσουν τα (διανεμόμενα) κέρδη τους.

(β) Τα νοικοκυριά

Από την άλλη πλευρά, τα πλεονάσματα των νοικοκυριών δεν πρέπει να φορολογούνται με τον ίδιο τρόπο – επειδή είναι σωστό να αποταμιεύουν χρήματα. Εδώ μπορεί επίσης να επέμβει το κράτος, με τη βοήθεια των χαμηλών φορολογικών συντελεστών για εκείνα τα νοικοκυριά τα οποία, έχοντας περιορισμένα εισοδήματα, μειώνουν αμέσως τα έξοδα τους (άρα την κατανάλωση τους), όταν αυξάνονται οι φόροι.

Αντίθετα, τα νοικοκυριά με υψηλότερα εισοδήματα δεν είναι τόσο αρνητικό να επιβαρύνονται με μεγαλύτερους φόρους – αφού δεν έχουν ανάγκη να μειώσουν τα έξοδα τους, διατηρώντας σταθερή την κατανάλωση τους.

(γ) Οι κίνδυνοι

Το ρίσκο της πολιτικής που προαναφέραμε εμφανίζεται όταν κανένας «συντελεστής» δεν αποδέχεται τη μείωση των αποταμιεύσεων του – με αποτέλεσμα να περιορίζονται οι δαπάνες είτε για κατανάλωση, είτε για επενδύσεις, σε αντίστοιχο μέγεθος με τους νέους φόρους. Επίσης, όταν δεν είναι κανένας πρόθυμος να πουλήσει περιουσιακά στοιχεία του, για να διατηρήσει ανέπαφο το βιοτικό του επίπεδο – κάτι που συναντάται συχνά στην Ελλάδα. 

Στην περίπτωση αυτή, η οικονομία οδηγείται στον κύκλο του διαβόλου – όπου οι υψηλότεροι φόροι μειώνουν τις ιδιωτικές δαπάνες, γεγονός που οδηγεί στον περιορισμό της παραγωγής λόγω μειωμένης κατανάλωσης, στη μείωση των επενδύσεων, καθώς επίσης στην αύξηση της ανεργίας (η οποία με τη σειρά της μεγεθύνει τις δημόσιες δαπάνες, οπότε το έλλειμμα, τα κρατικά χρέη κοκ.).  

Αυτό ακριβώς παρατηρείται σήμερα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως και στην Ελλάδα – με αποτέλεσμα, αργά ή γρήγορα, να «μολυνθούν» όλες οι υπόλοιπες. Ειδικότερα, οι χώρες σε κρίση μειώνουν τα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών τους – μέσω κυρίως του περιορισμού των εισαγωγών τους. Σαν επακόλουθο αυτής της διαδικασίας συρρίκνωσης, μειώνονται οι εξαγωγές των υπολοίπων – επομένως, τα κέρδη των επιχειρήσεων τους, οπότε τα δημόσια έσοδα.

Χώρες όπως η Γερμανία εξισορροπούν βέβαια ακόμη τη μείωση των εξαγωγών τους εντός της Ευρώπης, εξάγοντας στον υπόλοιπο πλανήτη. Εν τούτοις, αργά ή γρήγορα τα κράτη, στα οποία εξάγουν, ειδικά δε οι Η.Π.Α., δεν θα ανεχθούν τα υψηλά ελλείμματα στα δικά τους ισοζύγια – οπότε οι εξαγωγές της Γερμανίας, για παράδειγμα, θα μειωθούν, τα έσοδα της επίσης, θα υποχρεωθεί να αυξήσει τους φόρους κλπ. (οπότε θα οδηγηθεί με τη σειρά της στον κύκλο του διαβόλου).

ΕΝΔΙΑΜΕΣΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Συμπερασματικά λοιπόν, ακόμη και αν περιορίσουμε δραστικά το δημόσιο χρέος μας, με τη μέθοδο του Ελβετού συναδέλφου μας, τα ελλείμματα του προϋπολογισμού μας θα το αυξήσουν σχετικά γρήγορα.

Επομένως, δεν είναι εύλογο να υιοθετηθεί μία λύση περιορισμού  του χρέους από μόνη της, αλλά σε συνδυασμό με το βιώσιμο μηδενισμό του ελλείμματος του προϋπολογισμού – επίσης του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, αφενός με τη μείωση των εισαγωγών, μέσω της κατανάλωσης ελληνικών προϊόντων, καθώς επίσης των επενδύσεων στην παραγωγή κάποιων προϊόντων από αυτά που εισάγουμε, αφετέρου με την αύξηση των εξαγωγών.

Αυτό που χρειαζόμαστε δε είναι οι επενδύσεις εκ μέρους μικρομεσαίων επιχειρηματιών κυρίως σε τομείς, στους οποίους η χώρα μας έχει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα – όπως στη ναυτιλία, στον τουρισμό και στη γεωργία.

Απαραίτητη προϋπόθεση δεν είναι απλά και μόνο η χρηματοδότηση τους από έναν υγιή χρηματοπιστωτικό τομέα αλλά, κυρίως, η ύπαρξη ενός σωστού και σταθερού πλαισίου λειτουργίας τους – ένα από τα βασικότερα «ελλείμματα» του δημοσίου τομέα μας.

Οι «μεγαλόπνοες» επενδύσεις εκ μέρους των ξένων δεν είναι αυτές που θα επανεκκινήσουν την οικονομία μας – χωρίς φυσικά να σημαίνει ότι δεν τις επιθυμούμε. Εν τούτοις, ούτε στον τομέα αυτό δεν γίνεται κάτι ουσιαστικό στην Ελλάδα – με την κυβέρνηση να αρκείται σε μεγάλα λόγια, τα οποία σχεδόν ποτέ δεν συνοδεύονται από αντίστοιχες πράξεις.

Όλα αυτά εντείνουν προφανώς την έλλειψη εμπιστοσύνης, καθώς επίσης την ανασφάλεια των Ελλήνων – με αποτέλεσμα να δολοφονείται στην κυριολεξία η αισιοδοξία, χωρίς την οποία δεν υπάρχει μέλλον, καθώς επίσης η όποια ιδιωτική πρωτοβουλία.                                                          

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Εάν μας ρωτούσε κάποιος που βαδίζει η Ελλάδα, θα μεταφέραμε την ερώτηση στην πολιτική ηγεσία, με τα ίδια εκείνα λόγια που είπε ο Απόστολος Πέτρος, όταν τον συνάντησε ο Χριστός στο δρόμο, λέγοντας του: «Που βαδίζεις, άνθρωπε;»

Αν και γνωρίζουμε ότι, η απάντηση ήταν: «Βαδίζω προς τη Ρώμη, για να με σταυρώσουν ξανά», ελπίζουμε πως δεν θα ήταν ανάλογη η απάντηση του πρωθυπουργού – υποθέτοντας πως έχει κατανοήσει πλέον τη δεινή θέση, στην οποία έχει περιέλθει η χώρα (μετά από τα αλλεπάλληλα, τρομακτικά «λάθη» και τις «παραλείψεις» όλων των κυβερνήσεων της).

Κατά την άποψη μας πάντως, εάν δεν ενεργήσουμε αμέσως, επιλέγοντας μία επώδυνη μεν, αλλά δραστική λύση, οδηγούμαστε πιθανότατα στη χρεοκοπία, είτε με νόμισμα το ευρώ, είτε με τη δραχμή – αφού, με τον τρόπο που συνεχίζει να λειτουργεί η κυβέρνηση, δεν διακρίνονται σοβαρές δυνατότητες επιβίωσης της οικονομίας μας, εάν εξαιρέσουμε τα θαύματα και την τύχη.

Αρκεί να σημειώσουμε την τεράστια ζημία, την οποία προκάλεσε στην Ελλάδα η πρόσφατη πολιτική κρίση (μεταξύ άλλων, κατάρρευση σχεδόν του χρηματιστηρίου, κυρίως δε των τραπεζικών τίτλων) για να κατανοήσουμε τους υπερβολικά μεγάλους κινδύνους, απέναντι στους οποίους είμαστε, χωρίς καθόλου «άμυνες», απόλυτα εκτεθειμένοι. 

Κλείνοντας θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε σε όλους όσους αναφέρονται σε «σεισάχθεια», τόσο στους δημαγωγούς, όσο  και στους καλοπροαίρετους ότι, ένα νομισματικό σύστημα, όπως το παγκόσμιο σήμερα, το οποίο στηρίζεται σε χάρτινα ή διαδικτυακά χρήματα μη καλυμμένα με χρυσό ή με οτιδήποτε άλλο, είναι εξαιρετικά ασταθές – με αποτέλεσμα να κινδυνεύει με ολοκληρωτική κατάρρευση, εάν υιοθετούνταν μαζικές απαιτήσεις διαγραφής χρεών ή αθετήσεις πληρωμών. 

* Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright), Αθήνα, 29. Ιουνίου 2013, viliardos@kbanalysis.com. Ο κ. Βασίλης Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου.

ΠΗΓΗ: http://www.casss.gr/PressCenter/Articles/2920.aspx