Τα ίχνη του συλλογικού ανθρώπου …στο Μύλο του Παπά της Λάρισας
Της Φωτεινής Οικονόμου*
Με χαρά υποδεχθήκαμε στην πόλη μας τον αγαπητό συνάδερφο και συγγραφέα, Παναγιώτη Μπούρδαλα. Ο συγγραφέας είναι καθηγητής φυσικής, αλλά και πτυχιούχος θεολόγος. Η ενασχόληση και προσφορά του και στα δύο φαινομενικά διαφορετικά πεδία, αποδεικνύει την υπέρβασή του στο πλασματικό δίλημμα: «επιστήμη ή πίστη;», όχι μόνο γιατί υπηρέτησε και υπηρετεί και στα δύο, αλλά και επειδή η επιστημονική του ιδιότητα χαρακτηρίζεται από την έμπρακτη πίστη του στο Θεό και όχι το αντίθετο.
Με ακόμη περισσότερη χαρά κληθήκαμε σήμερα να μιλήσουμε για το βιβλίο του με τίτλο: «Στα ίχνη του συλλογικού ανθρώπου» και με υπότιτλο: «55 σημαδούρες κοινωνικής και υπαρκτικής θεανθρωπολογίας».
Όνειρο έβλεπα χθες, επετειακό. Πως ήμουν τάχα στην εσωτερική αυλή του Πανεπιστημίου, ανήμερα δεκαεφτά Νοέμβρη, είκοσι και βάλε χρόνια πίσω, λίγο πριν την καθιερωμένη πορεία προς τη Νομαρχία και πίσω πίσω απ’ το πανό των Ρηγάδων. Με τα χέρια στις τσέπες, με σκούφο για το κρύο, συντονισμένος, καλοκουρδισμένος, έτοιμος. Κατέβαινα εκστασιασμένος τη Δωδώνης κι ο φρέσκος αέρας που μου μαστίγωνε το πρόσωπο, δρόσιζε τα πλακάτ του μυαλού, φούσκωνε το νεανικό μου στήθος. Μέρες του ‘90. Τι κι αν ο υπαρκτός ο ανύπαρκτος κατέρρεε ανατολικά; την είχα κάνει εγώ την κριτική μου. Κι ο οίστρος της επετείου με είχε απόλυτα συνεπάρει. Όπως κι η πορεία, που κατηφόριζε με παλμό.
Ο δολοφονημένος άγνωστος ήρωας του Πολυτεχνείου Γιάννης Καΐλης
Της Βάσως Βέτσικα*
«Δεν μπορούσαμε ούτε να τον κλάψουμε»
Στις 22 Φεβρουαρίου 1974, τρεις μήνες μετά την εισβολή του τανκ στο Πολυτεχνείο, σε ένα οικόπεδο της οδού Βαλτετσίου, δίπλα σε μια νεοανεγειρόμενη οικοδομή της Αθήνας, περαστικοί ανακάλυπταν το πτώμα ενός 24χρονου άνδρα. Χτυπημένος μέχρι θανάτου, με σπασμένα τα δάχτυλα και κατακρεουργημένο το κεφάλι, ο νεκρός παρουσίαζε μια εικόνα που δεν δικαιολογούσε την επίσημη αιτία θανάτου. Η εκδοχή της «αυτοκτονίας» δεν έπειθε κανέναν. Τις αμφιβολίες ενίσχυε το γεγονός ότι ο 24χρονος φοιτητής της Σχολής Καλών Τεχνών καταζητούνταν από τη χούντα, είχε εξαφανιστεί επί μέρες από τους οικείους του και οι πληροφορίες έλεγαν ότι είχε ήδη συλληφθεί. Ονομαζόταν Γιάννης Καΐλης. Ηταν ο φοιτητής που είχε γράψει με το πινέλο του στην πύλη του Πολυτεχνείου τα δύο συνθήματα που έμειναν άσβηστα στην Ιστορία: «Έξω αι ΗΠΑ», «Έξω το ΝΑΤΟ»…
Παρουσίαση του βιβλίου «Στα Ίχνη του Συλλογικού Ανθρώπου» του Παναγιώτη Μπούρδαλα
Του Κώστα Κουτσόπουλου*
Ζούμε σε μια εποχή, που θέλει να έχει σαν προμετωπίδα του πολιτισμού της τον άνθρωπο. Προσπαθεί να ορίσει με έναν ιδιαίτερο τρόπο την ουσία του ανθρώπου, να καθορίσει τις ελευθερίες του, να διευρύνει τα κοινωνικά όριά του, να διαμορφώσει μια νέα κοινωνική ηθική μέσα από τις σύγχρονες βιολογικές και οικονομικές ανάγκες και θεωρήσεις. Στις μέρες μας όλα έχουν την τάση αναθεωρούνται, να επανακαθορίζονται, να αυτονομούνται από κάθε παραδεδομένο σύνδεσμο, και κάθε φυσιολογία και οντολογία γράφεται από την αρχή στα πλαίσια μιας νέας επιστημονικής παναξίας, που δυστυχώς πολλές φορές κατευθύνεται από ένα προκαθορισμένο χρηστικό κοσμοείδωλο. Η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας έδωσε στον άνθρωπο ασύλληπτη δύναμη, που τον έβγαλε από τα όριά του και τον οδήγησε σε έναν ατομικό και κοινωνικό ναρκισσισμό. Έτσι λησμόνησε τα βασικά ερωτήματα για τη ζωή.
Ένα σύντομο σχόλιο για τις εκπαιδευτικές θέσεις του νέου προέδρου του ΙΕΠ
Του Γιώργου Καλημερίδη*
«Το «ρολόι» των μεταρρυθμίσεων πρέπει να γυρίσει πίσω στο 2014» Γιάννης Αντωνίου, Πρόεδρος του ΙΕΠ Ο νέος πρόεδρος του ΙΕΠ εξαρχής, από ό,τι φαίνεται, επιχειρεί να προβάλει ως αυτονόητη πολιτικά μια επιθετική νεοφιλελεύθερη – νεοσυντηρητική εκπαιδευτική πολιτική για το δημόσιο σχολείο και τους εκπαιδευτικούς του, ανεξάρτητα αν η τελευταία έχει ηττηθεί στη συνείδηση του εκπαιδευτικού κόσμου την προηγούμενη περίοδο. Οι έντεκα προτάσεις του για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση συνιστούν μια αντιδραστική παραλλαγή των γνωστών θέσεων του ΟΟΣΑ για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, όπως αυτές διαμορφώθηκαν ήδη από το 2011.
Το
γαϊδουράγκαθο (επιστημονική ονομασία: Silybum marianum) είναι ένα βότανο που
αφθονεί στη Μεσόγειο. Έγινε ευρέως γνωστό στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη με
την ρωμαϊκή επέκταση.
Η δραστική ουσία στο βότανο, η σιλυμαρίνη, είναι μείγμα από φλαβονοκιγκάνες (flavonolignans), σιλυβίνες, ισοσυλιβίνες Α και Β, σιλυχριστίνη, σιλυδιανίνη, ταξιφολίνη (αντίστοιχες ονομασίες στα αγγλικά silybins, isosilybin A B, silychristin, silydianin, taxifolin).
Οι Γ. Κολέμπας και Γ. Μπίλλας, πρώην εκπαιδευτικοί και νυν βιοκαλλιεργητές, σ’ αυτό το βιβλίο τους για την Κοινότητα των Κοινοτήτων, που είναι η φυσική συνέχεια του προηγούμενου (Ο ανθρωπολογικός τύπος της Αποανάπτυξης-Τοπικοποίησης, Εκδόσεις των Συναδέλφων), επιχειρούν να ανιχνεύσουν τις προϋποθέσεις μετάβασης σε μια Κοινότητα των Κοινοτήτων, που αποτελεί μια εκδοχή ενός τρίτου δρόμου, ούτε Μαρξιστικού ούτε Φιλελεύθερου, σύμφωνα με τον Κρίστοφερ Λας. Όπως το διατυπώνουν οι ίδιοι οι συγγραφείς στον πρόλογο και το τεκμηριώνουν με παραδείγματα στη συνέχεια, η πρότασή τους για μια Κοινότητα των Κοινοτήτων αναδύεται από την ιστορική διαδρομή των κινημάτων αυτοθέσμισης, κυρίως αυτών που περιείχαν τα χειραφετικά προτάγματα της αυτονομίας- αποπανάπτυξης-κοινοτισμού και άμεσης δημοκρατίας.
Η πρόσφατη απάντηση του Οικουμενικού Πατριάρχη στις ρωσικές διεκδικήσεις και στο Ουκρανικό ζήτημα
Του Κώστα Νούση*
Είμαστε τελευταία θεατές στις χειμαρρώδεις καταγραφές και τοποθετήσεις επί του Ουκρανικού εκατέρωθεν, από Έλληνες και Ρώσους, από φιλοπατριαρχικούς και αντιπατριαρχικούς, από «οικουμενιστές» και αντί… Ο γράφων έχει επανειλημμένα στο πρόσφατο παρελθόν τοποθετηθεί σχετικά υπέρ των θέσεων και ενεργειών του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Θεωρώ πως το ζήτημα δεν είναι μάλλον θέμα ερμηνείας των Ιερών Κανόνων, όσο πρόβλημα αντιμετώπισης και αναχαίτισης του προκλητικού πλέον ρωσικού εκκλησιαστικού επεκτατισμού.
Η εκκλησιαστική πτυχή του Μακεδονικού ζητήματος.
Ιστορική και νομοκανονική προσέγγιση. Διδακτικό υλικό για το μάθημα των
Θρησκευτικών και της Ιστορίας.
Περίληψη:
Η παρούσα εργασία αντιμετωπίζει την εκκλησιαστική πτυχή του Μακεδονικού ζητήματος ως μελέτη περίπτωσης (case study) επιδιώκοντας να εισφέρει επικουρικό εκπαιδευτικό υλικό το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί / χρησιμοποιηθεί από τους συναδέλφους εκπαιδευτικούς (Θεολόγους/ΠΕ01 και Φιλολόγους/ΠΕ02) για την διδασκαλία σχετικών θεματικών ενοτήτων του θρησκευτικού και ιστορικού μαθήματος. Στη ερευνητική – ιστορική και νομοκανονική – προσέγγιση του θέματος κεντρική θέση κατέχουν ερωτήματα όπως σχετικά με το «γιατί;» και το «πως;» χρησιμοποιήθηκε από την πολιτική εξουσία της γείτονος χώρας («Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας» [«FYROM»], νυν «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας») ο εκκλησιαστικός οργανισμός προκειμένου να υπηρετηθούν ευρύτερες γεωπολιτικές σκοπιμότητες στο χώρο της Βαλκανικής μετά το πέρας του Β΄ παγκοσμίου πολέμου. Στη μελέτη αναπτύσσεται λεπτομερώς η εκκλησιαστική πτυχή του εν λόγω (μακεδονικού) ζητήματος σ΄ όλες τις επιμέρους ιστορικές φάσεις (1945 μέχρι σήμερα) και νομοκανονικές / εκκλησιολογικές του διαστάσεις. Περιγράφεται η όλως αντικανονική ανακήρυξη (1967) της ανεξαρτησίας της «Μακεδονικής Ορθοδόξου Εκκλησίας», η κατάσταση του σχίσματος στην οποία περιήλθε (και διατελεί μέχρι σήμερα) η εν λόγω Εκκλησία και αναλύεται η πρόταση για την επίλυση του προβλήματος μέσω της (μετ-) ονομασίας της «ΜΟΕ» σε «Aρχιεπισκοπή Αχρίδος» επί τη βάσει της «Συμφωνίας του Νις» (2002) και των προϋποθέσεων περί (διοικητικής) αυτονομίας μιας τοπικής Εκκλησίας τις οποίες έθεσε η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η συνελθούσα τον Μάϊο του 2016 στη Κρήτη
