Θεοφάνεια, κράτος και εκκλησία στα όρια των παρεπομένων της ευπείθειας

Ο Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος παρουσία του Αρχιμανδρίτη Αμβροσίου Γκουρβέλου ρίχνουν μόνοι και μυστικά πλην του φωτογράφου τον τίμιο Σταυρό στην αποβάθρα του Ρίου στα χθεσινά Θεοφάνεια

Του Σωτήρη Μητραλέξη*

Στον απόκρημνο κόσμο της μελέτης των σχέσεων εκκλησίας-κράτους, πολλοί Έλληνες μελετητές αρέσκονται στο να λένε πως ειδικά στην Ελλάδα, και στις ορθόδοξες μεταβυζαντινές χώρες εν γένει, υφίσταται μια «συναλληλία εκκλησίας και κράτους», ένα μοντέλο που δεν συναντάται στη Δύση αλλά σχετίζεται με τη βυζαντινή κληρονομιά. Σπανίως διατυπώνεται σαφώς το ότι κάτι τέτοιο δε μοιάζει (να) ισχύει με κανέναν τρόπο: καμία απολύτως ιδιαιτερότητα του ελληνικού μοντέλου εν συγκρίσει με την μεγάλη ποικιλία δυνητικών σχέσεων εκκλησίας και κράτους φαίνεται δεν υφίσταται (άλλωστε, σε συγκεκριμένα ευρωπαϊκά πρότυπα δομήθηκαν οι σχέσεις Ορθόδοξων εκκλησιών και νεωτερικών εθνικών κρατών, με πρώτη την Ελλάδα). Το μύθευμα αναπαράγεται στο πλαίσιο μιας ελπιζόμενης, φαντασιώδους γενεαλογίας. Αυτό όμως που σίγουρα υπάρχει στην Ελλάδα είναι μια σχέση υπαλληλίας, όχι συναλληλίας, της εκκλησίας στο κράτος. Ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος πάσχισε για χρόνια να διαγράψει μια εναλλακτική, μια διέξοδο και μια απελευθέρωση από αυτό το μοντέλο για το μέλλον της εκκλησίας στην Ελλάδα, αλλά εις μάτην, πολλές φορές συναντώντας την σθεναρή αντίσταση και μήνη της Συνόδου.

Μανιτάρια Κοκκινομανίταρα Κερτέζης στιφάδο

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. Εισαγωγικά

Υπάρχει μια ποικιλία μανιταριών του γένους Lactarious και της ευρύτερης τάξης Russulales τα οποία αναφύονται κάτω από κωνοφόρα δέντρα, κυρίως πεύκα. Συμβιώνουν μαζί τους. Στην Κέρτεζη τα έχουμε βρει μερικά από αυτά τα είδη κάτω από τα κωνοφόρα έλατα σε μια ευρεία ακτίνα -μέχρι και πάνω από τα 500 μέτρα- γύρω από το παλιό μοναστήρι / μετόχι της Αγίας Λαύρας (Αγίου Νικολάου του εν Μύροις) και του σημερινού εξωκκλησιού Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (Αγιά Σωτήρω στην ντόπια γλωσσολαλιά). Πολλά από αυτά είναι εδώδιμα και ένα τοξικό.

Ένα από αυτά το κοκκινομανίταρο και πιο επιστημονικά Lactarious deliciosus (ή συνήθως Λακτάριος ο νόστιμος) συναντάται στα έλατα λοιπόν της Κέρτεζης. Αποτελεί ένα «…κοινό, θερμόφιλο…» και «…είναι ένα νόστιμο φαγώσιμο μανιτάρι, καρποφορεί σε μεγάλες ομάδες το φθινόπωρο και στις αρχές του χειμώνα, σε διαφόρων ειδών πεύκης (Pinus), κυρίως σε πευκοδάση…».

Η έκτακτη τηλεκπαίδευση ως μόνιμη κανονικότητα για το μέλλον

Του Τάσου Κωστόπουλου*

Στον σχεδιασμό του ορκωτού λογιστή και άρτι διορισμένου προέδρου της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων είναι μια δραστική μεταρρύθμιση με κατάργηση του σχολείου και του πανεπιστημίου ως υλικών χώρων συλλογικής μάθησης και κοινωνικοποίησης και αντικατάσταση των εκπαιδευτικών από κομπιούτερ που θα μεταβιβάζουν αδιαμεσολάβητα κάποιες αποσπασματικές «δεξιότητες», προκαθορισμένες από τη διαβούλευση των αρμόδιων κρατικών στελεχών με εκπροσώπους «της αγοράς».

Η υποκατάσταση των σχολικών αιθουσών από την κατ’ οίκον τηλεκπαίδευση δεν αποτελεί απλά μια προσωρινή λύση έκτακτης ανάγκης λόγω της πανδημίας του κορονοϊού.

Είναι το πρώτο βήμα για μια δραστική μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος, με κατάργηση του σχολείου και του πανεπιστημίου ως υλικών χώρων συλλογικής μάθησης και κοινωνικοποίησης και αντικατάσταση των εκπαιδευτικών από κομπιούτερ που θα μεταβιβάζουν αδιαμεσολάβητα στους εκπαιδευόμενους κάποιες αποσπασματικές «δεξιότητες», προκαθορισμένες από τη διαβούλευση των αρμόδιων κρατικών στελεχών με εκπροσώπους «της αγοράς».

Χριστούγεννα. Ανάσα από το μέλλον.

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

Η καρδιά μας λαχταρά την ελπίδα. Φαίνεται κοινότοπο, μα πρόκειται για τη μεγαλύτερη παραδοξότητα. Γιατί; Διότι η ελπίδα είναι το μόνο που όταν το έχουμε δεν το κατέχουμε! Η ελπίδα είναι από τη φύση της ου-τοπική. Είναι η λαχτάρα για το μη πραγματοποιημένο, για κάτι που δεν βρίσκεται ούτε εδώ, ούτε τώρα. Παρούσα εδώ και τώρα είναι η λαχτάρα μου. Όχι η πραγματοποίησή της. Αυτή ανήκει στο μέλλον. «Η ελπίδα», είχε πει ο Έρνστ Μπλοχ, «είναι το αντίθετο της ασφάλειας. Είναι το αντίθετο της αφελούς αισιοδοξίας. Η έννοια της διακινδύνευσης ενυπάρχει πάντα μέσα της». Άρα, πώς βιώνω αυτό που μοιάζει αβέβαιο και φευγαλέο; Με την πίστη!

Περί εμβολίων και εμβολιασμού

Του Μιχάλη Ρίζου*

Η συζήτηση για τα εμβόλια – στο έδαφος της πανδημίας Covid19 και όχι μόνο, έχει ανάψει για τα καλά. Μια ιστορική, παγκόσμια κατάκτηση της επιστήμης και της δημόσιας υγείας που σώζει εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο, έχει συμβάλλει σημαντικά στον δραστικό περιορισμό της παιδικής θνησιμότητας, έχει τιθασεύσει ή/και εξαλείψει μια σειρά θανατηφόρα και μεταδοτικά λοιμώδη νοσήματα, είναι σήμερα αντικείμενο προβληματισμού, σκεπτικισμού, ανησυχίας, φόβου (ή και λατρείας). Η κυβέρνηση παρουσιάζει το νέο Euro – εμβόλιο ως πανάκεια «για τη λύση του δράματος» της πανδημίας και οργανώνει την τηλεοπτική του πρεμιέρα, οι συνωμοσιολόγοι το συνδέουν με δεκάδες τρομερά και φοβερά, ακόμα και με μεταλλάξεις του ανθρώπινου είδους, οι έμποροι της Pfizer, της AstraZeneca και των άλλων πολυεθνικών τρίβουν τα χέρια τους από τα πανάκριβα συμβόλαια. Την ίδια στιγμή, οι ποσότητες των εμβολίων δεν επαρκούν  ως τώρα ούτε καν για τις ευπαθείς ομάδες, ενώ ο ανταγωνισμός εταιρειών, κρατών και καπιταλιστικών ολοκληρώσεων για το πιο «καλό» εμβόλιο καλά κρατεί.

Τι ακριβώς συμβαίνει;

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΠΡΩΤΗ

Υπερπληθυσμός στον πλανήτη, υπογεννητικότητα στην Ελλάδα – Υποκρισία και εθελοτυφλία

Του Δημήτρη Μπούσμπουρα*

Μεγάλη υποκρισία και άγνοια καλύπτει στην Ελλάδα όλες τις συζητήσεις σχετικά με ζητήματα του παγκόσμιου υπερπληθυσμού της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα και των αιτιών των μεταναστευτικών ροών προς την χώρα μας και την Ευρώπη. 

Υπάρχει μία βασική άγνοια για το τι συμβαίνει στον κόσμο σε σχέση με τον υπερπληθυσμό και αν δεν υπάρχει άγνοια  πολλοί συντάκτες  δεν αγγίζουν  ορισμένες πλευρές λόγω ιδεοληψίας. 

 Όπως είχε γράψει ο φιλόσοφος Κώστας Αξελός στο βιβλίο του «Το Παιχνίδι του κόσμου»: «Όλος ο κόσμος μπορεί να το επαληθεύσει: μπροστά σε κάθε καυτό πρόβλημα, όλοι το βάζουν στα πόδια. Τα περισσότερα από τα μεγάλα προβλήματα ακυρώνονται και αποφεύγονται, περνούν μέσα σε άλλα προβλήματα, χωρίς να λύνονται. Φαίνεται συχνά ότι η απάντηση (αδύνατη, άλλωστε) δεν είναι καν επιθυμητή.»

Το ζήτημα του υπερπληθυσμού στον πλανήτη είναι άβολο και κυριαρχείται από προκατάληψη διότι: 

Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση και Ειδική Αγωγή

Του Γιώργου Ηλ. Τσιτσιμπή*

Τώρα που πέρασε η επέτειος των ΑμεΑ (3 Δεκεμβρίου), η γιορτή της μιας μέρας, ας ασχοληθούμε με την ουσία της, μιας και οι επέτειοι καταντήσανε το άλλοθι της αδιαφορίας. Διατυπώνεται η συμπαράσταση ανήμερα της επετείου και σχεδόν ξεχνιέται όλο το άλλο διάστημα.

Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση αποτελεί επιλογή που, από ό,τι φαίνεται, ήρθε για να μείνει. Θα χρησιμοποιείται με κάθε ευκαιρία, για κάθε φύσεως αναπλήρωση. Από καταλήψεις και απεργίες, έως θεομηνίες και κενά εκπαιδευτικών ανά την επικράτεια. Κυρίως, σ΄ αυτή την πλευρά της εξ αποστάσεως έγκειται η διαφωνία και η επιφυλακτικότητα της πλειοψηφίας των εκπαιδευτικών, κατά την γνώμη μας και όχι ως ένα εργαλείο που ήδη είχε την εφαρμογή του στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ο Γιώργος Γρόλλιος, καθηγητής του Παιδαγωγικού Θεσσαλονίκης, καταδεικνύει πολύ αναλυτικά αυτή την επιλογή, στο άρθρο του «Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση, Παιδαγωγική και Νεοφιλελεύθερη Αναδιάρθρωση», που αναδημοσιεύεται στο ηλεκτρονικό περιοδικό «ΣΕΛΙΔΟΔΕΙΚΤΕΣ για την εκπαίδευση και την κοινωνία». Όλες οι γνώμες συγκλίνουν στο, ότι η τηλεκπαίδευση δεν μπορεί να αποτελεί εκπαίδευση με την περιεκτικότητα του όρου. Ίσως κατάρτιση κι αυτό πολύ είναι. Γι΄ αυτό και δεν μπορεί να υπάρξει ισοδυναμία μεταξύ ψηφιακού και πραγματικού σχολείου. Ανάπτυξη δεξιοτήτων ναι, αλλά καμιά σχέση με την παραδοσιακή διδασκαλία. Όσο πραγματικό είναι το ψηφιακό δέντρο, άλλο τόσο είναι και το ψηφιακό σχολείο!