Τεχνολογική Επιτάχυνση ή Τεχνολογική Αποανάπτυξη;

Του Χάρη Ναξάκη*

     Ο Τεχνοκόσμος-ψηφιακό κεφάλαιο, τεχνητή νοημοσύνη, μεταανθρωπινότητα και τεχνολογική αποανάπτυξη (Εκδόσεις Κουκκίδα, 2025)- είναι ένα δοκίμιο μου για τον τεχνοπολιτισμό. Τριάντα χρόνια και κάτι από την εκπόνηση της διδακτορικής μου διατριβής, στην οποία είχα χαρακτηρίσει ως πληροφοριακό (ψηφιακό) καπιταλισμό την μετάλλαξη με όχημα τις νέες τεχνολογίες, του βιομηχανικού καπιταλισμού, στο δοκίμιο αυτό αναθεωρώ την άποψη αυτή. Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις επιτάσσουν να τεθούν τα παρακάτω ερωτήματα:

     Τί πουλάει η Google και το Facebook; Τί είναι τα άυλα εμπορεύματα και το ψηφιακό κεφάλαιο; Οι αλγόριθμοι παράγουν ορθό λόγο και κατασκευάζουν ψυχές και η τεχνητή νοημοσύνη αναλαμβάνει την εξουσία; Από πού θα προέρχονται τα εισοδήματα και τα κέρδη σε μια κοινωνία γενικευμένης εκτόπισης της εργασίας από την τεχνητή νοημοσύνη και τα ρομπότ; Ποιες είναι οι νέες ιδιοκτήτριες τάξεις; Είναι πρόοδος του πολιτισμού, τεχνολογική καινοτομία, να μετατρέπονται οικειοθελώς οι άνθρωποι σε εμπορεύματα, να αποξενώνονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τις πραγματικές ανθρώπινες σχέσεις, μετατρεπόμενοι σε κυνηγούς των κλικ; Εξανθρωπίζεται η τεχνολογία, υπάρχουν περιθώρια για έναν τεχνολογικό διαφωτισμό; Τί σημαίνει ένας πολιτισμός των τεχνολογικών ορίων; Είναι η τεχνολογία ουδέτερη και η χρήση της καλή ή κακή;

     Εν τέλει μήπως βρισκόμαστε στην αρχή του μετασχηματισμού της κοινωνίας σε έναν νέο κοινωνικό σχηματισμό, πέραν του καπιταλισμού, τον οποίο θα ονομάσουμε τεχνοκόσμο και συνιστά μια εφιαλτική ουτοπία, μια ριζική αλλαγή παραδείγματος και όχι απλώς μια μετάλλαξη του καπιταλισμού σε ψηφιακό, για την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση;

     Υπάρχουν επτά λόγοι που συνηγορούν ότι σήμερα έχουν ενεργοποιηθεί οι κοινωνικοοικονομικές διεργασίες εξόδου από τον καπιταλισμό και εισόδου στον τεχνοκόσμο.

     1. Ο άνθρωπος εμπόρευμα. Οι γιγάντιες πλατφόρμες του διαδικτύου, το ψηφιακό κεφάλαιο, δεν αποκομίζουν κέρδη, όπως στον καπιταλισμό, από την απλήρωτη εργασία του εργάτη, αλλά από την δωρεάν διάθεση του εαυτού μας, των προτιμήσεών μας, του τρόπου ζωής μας, που ως πληροφορία τα ψηφιακά μονοπώλια πουλάνε στις διαφημιζόμενες εταιρίες.

     2. Ενώ στον καπιταλισμό τα κέρδη προέρχονται κυρίως από τον χώρο της υλικής παραγωγής, στον αναδυόμενο τεχνοκόσμο τα κυρίαρχα εμπορεύματα είναι τα άυλα.

     3. Ταυτόχρονα οι συμβολικές άυλες αξίες, κύρος της φίρμας, στυλ, σπανιότητα, καινοτομία, χαρακτηρίζουν ένα όλο και αυξανόμενο αριθμό προϊόντων ευρείας κατανάλωσης (αυτοκίνητα, κινητά, ρούχα, παπούτσια), με αποτέλεσμα το κέρδος να είναι προϊόν μιας προσόδου καινοτομίας. Τα άυλα συμβολικά αγαθά δεν λειτουργούν με τους κλασικούς νόμους της αγοράς.

     4. Η πληροφορικοποίηση, η ρομποτοποίηση και η τεχνητή νοημοσύνη, οδηγούν στην μαζική απόσυρση της εργασίας από την παραγωγή, διότι επιτρέπουν την παραγωγή αυξανόμενων ποσοτήτων εμπορευμάτων με όλο και μικρότερη ποσότητα εργασίας.

     5. Ποιός θα αγοράζει όμως τα εμπορεύματα όταν τα εισοδήματα από την αμοιβή της εργασίας θα έχει πέσει σε ένα ιστορικό ελάχιστο, λόγω της εκτόπισης της εργασίας από την παραγωγή; Για να μην καταρρεύσει η εμπορευματική κοινωνία οι καταναλωτές, θα δημιουργηθούν τεχνητά μέσω ενός “βασικού εισοδήματος για όλους”, χωρίς υποχρέωση εργασίας.

     6. Το αναδυόμενο ψηφιακό κεφάλαιο είναι οι νέες ολιγαρχικές ελίτ, οι οποίες έχουν αρχίσει να γίνονται κυρίαρχες σε σχέση με τους καπιταλιστές της βιομηχανικής περιόδου.

     7. Τέλος, ίσως η πιο κρίσιμη παράμετρος εξόδου από τον καπιταλισμό και εισόδου στον τεχνοκόσμο, είναι ότι οι νέες τεχνολογίες και κυρίως η τεχνητή νοημοσύνη και η γενετική μηχανική, οδηγούν στην έξοδο του ανθρώπου από τον λόγο και το σώμα του, στον εκμηχανισμό της ανθρώπινης φύσης, στην εξάρτηση της βιολογικής και κοινωνικής νοημοσύνης των ανθρώπων από την υπολογιστική νοημοσύνη των μηχανών.

     Τεχνολογική λοιπόν επιτάχυνση ή τεχνολογική  αποανάπτυξη; Η απάντηση είναι ένας πολιτισμός των ορίων, ένας άλλος κόσμος από τον σημερινό της απληστίας, της ανεξέλεγκτης επέκτασης της οικονομικής σφαίρας, της κάλυψης κάθε επιθυμίας και απόλαυσης με εμπορεύματα. Ένας πολιτισμός των ορίων έχει ως συστατικό του στοιχείο τα τεχνολογικά όρια, δηλαδή, την τεχνολογική απομεγέθυνση: Έξοδος από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όρια στην ρομποτοποίηση, λιγότερη δουλειά, δουλειά για όλους, απόσυρση από την χρήση καταναλωτικής καινοτομίας, εθελουσία απόσυρση και θέσμιση απαγορεύσεων στις γενετικές ενισχύσεις, ήπια τεχνολογία.

     Όσον αφορά  το τελευταίο, την επιλογή της ήπιας αντί της σκληρής τεχνολογίας, αυτό σημαίνει: ιατρική της πρόληψης αντί αυτή της επιδιόρθωσης μέσω της βιοτεχνολογίας, στον τομέα της γεωργίας προτεραιότητα στην οργανική γεωργία και όχι στην χημική, στον τομέα της ενέργειας ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών ενέργειας και έξοδο από τις σκληρές τεχνολογίες της καύσης του πετρελαίου και της πυρηνικής ενέργειας. Το κριτήριο με βάση το οποίο πρέπει να επιλέγεται μια ήπια τεχνολογία είναι αυτό της βιωσιμότητας, της αναδημιουργίας δηλαδή των αποθεμάτων που απαιτούνται για να αναπαραχθεί, διότι κάθε τεχνολογική καινοτομία που είναι εφικτό να παραχθεί και να εφαρμοστεί δεν είναι και βιώσιμη. Ήπιος τεχνολογικός δρόμος είναι η χρήση ευέλικτων μηχανών πολλαπλής χρήσης, προσανατολισμένων στην παραγωγή ανθεκτικών προϊόντων μακράς διάρκειας ζωής, τεχνολογιών που είναι επιδιορθώσιμες από τον άνθρωπο, αφήνουν περιθώρια αυτενέργειας και αυτονομίας, αναδεικνύουν τα ταλέντα μιας κοινότητας, στηρίζονται στην ανθρώπινη επιδεξιότητα και υποστηρίζουν μια παραγωγή μικρής κλίμακας.

     Στον τεχνοκόσμο, σε σχέση με τον καπιταλισμό, δεν θα έχουμε απλώς αλλαγή των όρων της εκμετάλλευσης, αλλά ριζική αλλαγή του υποκειμένου. Εκείνο λοιπόν που χρειαζόμαστε δεν είναι να πάρουμε πίσω την ψηφιακή μας ζωή, αλλά να εξέλθουμε από τον εικονικό κόσμο, στον οποίο δεν πουλάμε απλώς τον εαυτό μας ως εμπόρευμα μέσω των αναζητήσεων που κάνουμε στην Google, στην Amazon ή στο Facebook, αλλά συμβάλλουμε ταυτόχρονα πουλώντας τις εμπειρίες μας να κατασκευάζονται μέσω της τεχνητής νοημοσύνης μηχανές, αντίγραφα του εαυτού μας, του χειρότερου εαυτού μας, της χρησιμοθηρικής και εργαλειακής διάστασης της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Αυτή η εργαλειακή διάσταση οδηγεί μέσω των γενετικών ενισχύσεων στην κυριαρχία μιας κάστας επαυξημένων ανθρώπων στους νέους προλετάριους, οι οποίοι τελικά θα είναι οι παρίες της τεχνολογικής επιτάχυνσης.

     Επομένως ζητούμενο είναι η έξοδος από ένα κόσμο στον οποίο οι καταναλωτές θα πληρώνονται χωρίς να εργάζονται για να καταναλώνουν, τα εμπορεύματα θα αγοράζουν τους καταναλωτές, έξοδος από ένα κόσμο πλήρους εμπορευματοποίησης, όπου ορισμένοι θα καταναλώνουν συμβολικά εμπορεύματα κύρους, κοινωνικής θέσης, άλλοι τα εικονικά αντίγραφα του ναρκισσιστικού εαυτού τους και άλλοι ως παρίες θα είναι στο περιθώριο της μεγαμηχανής. Έξοδος από έναν κόσμο όπου η ανθρωποποίηση των μηχανών και η μηχανοποίηση του ανθρώπου θα οδηγήσει σε μια πλήρη αυτονόμηση του λόγου από τον άνθρωπο και την μετατροπή του ως εργαλειακού λόγου σε ένα λόγο ενάντια στον άνθρωπο.  Η οικοδόμηση ενός κόσμου των ορίων και όχι της τεχνολογικής επιτάχυνσης, του οποίου βασικός πυλώνας είναι τα τεχνολογικά όρια, είναι επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε για την ανθρωπότητα και προϋπόθεση για την ανάσχεση της μετάβασης σε μια μετανθρώπινη κατάσταση.

* Ο Ναξάκης Χάρης είναι αφυπ. Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Οι γυναίκες στην εκκλησία:

Μεταξύ ευαγγελίων και ανδροκρατίας

(Προδημοσίευση από συλλογικό τόμο[1])

Μέρος Α΄

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΠΕΡΙ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΣΗΣ

    Έχουν περάσει πάνω από εκατό χρόνια που η γυναικεία χειραφέτηση στον ευρωπαϊκό κόσμο -και εν γένει στο «δυτικό»- έχει φτάσει σ’ ένα βαθμό μέσα και στα λαϊκά στρώματα. Μέχρι τότε ελάχιστες γυναίκες είχαν περάσει το φράγμα της υποτέλειας, της ανδροκρατίας και της πατριαρχίας. Ενδεικτικά θυμίζουμε κάποιες γυναίκες «βασιλομήτορες» στην ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία (λόγω ανήλικων τέκνων και πολύ αργότερα στη ρωσική). Φαινόμενα τέτοια δεν γνωρίζω στην εγγύς και μέση Ανατολή, ούτε στη Βόρεια Αφρική.

   Η αναφορά σ’ αυτόν το γεωγραφικό χώρο γίνεται διότι στις περιοχές αυτές άνθησε κατά καιρούς η χριστιανική πίστη, όχι πάντα με αυθεντικό τρόπο. Αργότερα η επέλαση και η κυριαρχία του Ισλάμ επέτεινε αυτή την υποβάθμιση της γυναίκας. Πέρασαν πολλοί αιώνες μέχρι να έλθει η νεωτερικότητα στο δυτικό κόσμο για να ξεκινήσει θεωρητικά και πρακτικά η γυναικεία χειραφέτηση, τόσο από την ανδροκρατία, όσο και από ένα ισχυρό πλέγμα κοινωνικής, θρησκευτικής και πολιτικής υποταγής. Φυσικά στο δρόμο αυτό υπήρξαν και λανθασμένες απολήξεις, αλλά αυτό ήταν μοιραίο.

Συνέχεια →

«Υπάρχει Θεός»; Ένας επιστήμονας «τελειωμένος θεούσος» απαντά

Μια συνέντευξη του Σωτήρη Μητραλέξη στον Πάρη Καρβουνόπουλο στο » Militaire News «.

Αξίζει πολύ τον κόπο σε ανθρώπους ανοικτούς….

Γιώργος Πλούμης: Με τη σκόνη της Κιμωλίας

(Βιβλιοπαρουσίαση)

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

   Ο αγαπητός συνάδελφος καθηγητής Χημείας Γιώργος Πλούμης εξέδωσε με αυτοέκδοση το νέο του βιβλίο «ΜΕ ΤΗ ΣΚΟΝΗ ΤΗΣ ΚΙΜΩΛΙΑΣ» στην Πάτρα (2024). Ο Γιώργος δούλεψε το 1986-1987 και 1987-1988 στο Γυμνάσιο Καλαβρύτων. Πολλές μαθήτριές του και μαθητές του θα τον θυμούνται, έστω και μετά από τόσα χρόνια, είμαι βέβαιος. Κάποιοι  απ’ αυτούς είναι και δικοί μου μαθητές (δούλεψα στο Γυμνάσιο το 1990-1991 και στο Λύκειο το 1991-1992).

   Ο Γιώργος γεννήθηκε στην Πάτρα από γονείς δασκάλους το 1958. Το 1976 αποφοίτησε από το τότε 1^ο Γυμνάσιο Αρρένων Πατρών, από το οποίο αποφοίτησα κι εγώ το 1973. Το 1982 αποφοίτησε από το Χημικό του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και ακολούθησε μετά από λίγα χρόνια το δύσκολο μονοπάτι του καθηγητή Χημείας.

   Ξεκίνησε και δούλεψε πολλά χρόνια και σε διάφορα σχολεία με τον μαυροπίνακα και κατέληξε στο τέλος της καριέρας του να στέκεται κριτικά στη λεγόμενη «τηλεκπαίδευση». Εκεί πλέον βλέπει πεντακάθαρα το δάσκαλο να χάνει το ρόλο του ή έστω πολλές πλευρές του. Αυτή η εξέλιξη τον οδήγησε να πάρει το δρόμο της συνταξιοδότησης, αφού υπήρχαν μεταβατικές διατάξεις πριν φτάσει η επόμενη γενιά εκπαιδευτικών στα 67 και βάλε έτη… Αυτή η εξέλιξη τον οδήγησε και στον τίτλο του βιβλίου!

ΙΙ. Η ΒΑΣΙΚΉ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΊΟΥ

   Το βιβλίο του αυτό δεν είναι το πρώτο του Γιώργου, μα για μένα είναι το πρώτο που διάβασα. Έχει ένα δικό του προσωπικό τρόπο με τον οποίο το έχει δομήσει. Ουσιαστικά είναι ένα βιβλίο σπονδυλωτό, με απλή γλώσσα και πολλά παραδείγματα. Γράφοντας μικρά άρθρα, κυρίως στην εφημερίδα Πελοπόννησο και στον ηλεκτρονικό τύπο. Με κέντρο την παιδεία και την εκπαίδευση δημιούργησε δύο μεγάλες ομάδες τέτοιων κειμένων. Εκμεταλλεύτηκε τόσο την περίοδο της οικονομικής κρίσης, όσο και της υγειονομικής. Γι’ αυτό τα δόμησε σε δύο μέρη αντίστοιχα. Το βιβλίο εκτείνεται σε 114 σελίδες μεσαίου μεγέθους.

   Ξεκινά με αφιέρωση, γράφει τον πρόλογο και πριν μπει στο Α΄ μέρος, σε τρεις σελίδες ξεδιπλώνει μικρές αναφορές (από μία σε κάθε σελίδα): ξεκινά με τον Ευάγγελο Παπανούτσο, συνεχίζει με το Νίκο Καζαντζάκη και κλείνει με δυο «ρητά» για την αρχή και το τέλος της εκπαιδευτικής του πορείας!

   Αποτελείται από δύο μέρη και μας αποχαιρετά μ’ έναν πολύ μικρό επίλογο κι ένα μικρό επίσης άρθρο με τίτλο «σώστε τον δάσκαλο». Κλείνει οριστικά με μια μικρή ενδεικτική βιβλιογραφία. Εξάλλου το βιβλίο του δεν αποτελεί ούτε έρευνα, ούτε επιστημονική μελέτη. Αποτελεί ένα πόνημα καρδιάς, εμπειρίας και αγωνίας.

ΙΙΙ. ΤΑ ΔΥΟ ΜΕΡΗ

   Το Α΄ μέρος έχει τίτλο «ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ» και εκτείνεται σε 60 σελίδες. Άρχισε να γράφεται, αφού προηγουμένως είχε μια εμπειρία δύο δεκαετιών ως μάχιμου μέσα στις τάξεις. Πολλοί και πολλές καμαρώνουν ως εκπαιδευτικοί, αλλά στις τάξεις έχουν ζήσει ελάχιστα, ενώ με διαδρομές πολλές φορές αμφιβόλου αξίας έγιναν στελέχη για να καθοδηγούν χωρίς εμπειρία. Ο Γιώργος όμως δεν είναι ένας απ’ αυτούς!

   Το μέρος αυτό αποτελείται από 24 μικρά άρθρα. Τα 17  είναι μικρά και αυτόνομα. Ακολουθούν ένα μεγάλο εισαγωγικό άρθρο (χωρισμένο σε 7 μικρά) εν είδει περίληψης και κατεύθυνσης όλων όσων ξεδιπλώνει στη συνέχεια. Εκεί βλέπουμε το πως βλέπει την παιδεία, την εκπαίδευση, το δάσκαλο, την πολιτεία και την εξέλιξη της τεχνολογίας.

   Το Β΄ μέρος με τίτλο «Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ» εκτείνεται σε 40 σελίδες. Νομίζω ότι δεν τυχαίο που στο 2^ο μέρος δεν υπάρχει στο τίτλο η μαγική λέξη «παιδεία», ενώ υπήρχε στο 1^ο μέρος. Οι λόγοι είναι πολλοί, τους οποίους και ψηλαφεί. Η χρονική διάρκεια των θεμάτων εκ των πραγμάτων είναι μικρή, αφού οι καραντίνες σταμάτησαν με τα εμβόλια κι ο ίδιος διάλεξε το δρόμο της ευδόκιμης εξόδου από τις δύσκολες πλέον τάξεις! Είναι συνταξιούχος συνάδελφος τώρα!

ΙV. ΠΑΙΔΕΙΑ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ή ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ;

   Στο Α΄ μέρος την κύρια προσοχή μου την τράβηξαν τα 7 πρώτα κομμάτια του γενικού πλαισίου που έθεσε ο Γιώργος Πλούμης. Πρόκειται ουσιαστικά για την «διακήρυξή» του. Γράφει ο ίδιος στην αρχή:

   «Είμαι μάχιμος, εργάζομαι μέσα στην τάξη μπροστά στο μαυροπίνακα, αναπνέω σκόνη, τρώω κιμωλία, βγαίνω από την τάξη λερωμένος, πολλές φορές κατακόκκινος, συχνά εξουθενωμένος, αλλά πάντα ικανοποιημένος ότι κάτι έδωσα, κάποιοι κάτι άκουσαν, κάτι πήραν, κάτι γνώρισαν».

   Αντιδρά στους «ξερόλες» που λένε με ελαφρά καρδία: «Φταίει ο δάσκαλος, ο καθηγητής -λένε- είναι τεμπέλης. Τρεις μήνες το χρόνο κάθεται, δεν αξιολογείται και άλλα τέτοια πολλά. Δεν συμφωνώ κύριοι, ο δάσκαλος είναι ο τελευταίος που φταίει σ’ αυτή την υπόθεση».

   Και ανοίγει ευθύς αμέσως τη βεντάλια της σκέψης του, αυτήν που στα επόμενα μικρά άρθρα αναλύει ξεχωριστά και κατά θέμα:

   «Για να είσαι δάσκαλος σήμερα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Χρειάζεσαι δύναμη, σθένος, ψυχικό μεγαλείο, γιατί ο δάσκαλος κάθε μέρα μέσα στην τάξη κάνει κατάθεση ψυχής. Η δουλειά του δύσκολη, τα προβλήματα πολλά. Όμως το χαμόγελο, η ικανοποίηση στο πρόσωπο των μαθητών, ο καλός λόγος, το σφίξιμο του χεριού από τον γονιό, κάνουν το δάσκαλο να ανοίγει τα φτερά του, να απογειώνεται, να ζει σε άλλο κόσμο, να ονειρεύεται…».

   Ο Γιώργος Πλούμης δεν φαντασιώνεται. Ο άλλος κόσμος είναι ο κόσμος της παιδείας, αρκετά μακριά από τον κόσμο της εκπαίδευσης. «Εκπαίδευση κάνουμε και στους έξυπνους σκύλους» θα τονίσει δυο φορές πιο κάτω.

   Συμφωνώ μαζί του απόλυτα, γιατί κι εγώ είχα παρόμοια πορεία και στην ίδια περίοδο με παραπλήσιο μάθημα (φυσική), αν και κάποιες φορές για τις ανάγκες έκανε αυτός φυσική κι εγώ χημεία, ίσως και βιολογία, γεωγραφία ή και αστρονομία και γεωλογία πριν τρεις δεκαετίες.

V. ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ

   Υπάρχουν πολλές και πολλοί που δεν κατανοούν τη διαφορά παιδείας και εκπαίδευσης, πολύ δε περισσότερο δεν κατανοούν την καμπύλη του Gaus (έχει μορφή καμπάνας)! Μέσα σ’ ένα σύνολο, όπως είναι η μαθητική τάξη ή ο σύλλογος διδασκόντων ενός μεγάλου σχολείου ή μέσα σε μια κοινότητα μιας ειδικότητας σε μια περιοχή, είναι βασικός κανόνας να μην είναι ούτε όλοι άριστοι, ούτε όλοι για βελτίωση. Ειδικά οι δάσκαλοι που είναι δοκιμασμένοι και πτυχιούχοι. Υπάρχει μια φυσική διακύμανση. Για τη μελέτη της διακύμανσης χρειάζονται και τα άκρα της καμπύλης. Το κύριο ζήτημα είναι το ποιοι θα πάρουν θέση στα άκρα και ποιοι θα συσσωρευτούν στο βαθύ κέντρο της καμπάνας. Μα όλο αυτό εξαρτάται από τα κριτήρια.

   Ποιοι θέτουν τα κριτήρια; Οι γονείς; Οι δάσκαλοι, οι καθηγητές και οι νηπιαγωγοί; Τα διοικητικά στελέχη της εκπαίδευσης; Οι εναλλασσόμενοι υπουργοί παιδείας; Ο εκάστοτε πρωθυπουργός; Η διακομματική συμφωνία; Η Ευρωπαϊκή Ένωση με τους απόμακρους επιτρόπους; Ο υπερεθνικός Ο.Ο.Σ.Α που παίρνει γραμμή από τα τεράστια μεγάλα συμφέροντα των δυτικών ολοκληρώσεων;

  Ο Γιώργος Πλούμης απαντά στα περισσότερα. Το δικό του κριτήριο θέτει σε προτεραιότητα και στο κέντρο την παιδεία κι αφήνει στην άκρη την στείρα εκπαίδευση. Θέτει τη χαρά της αγωγής και της γνώσης ως στύλο στ’ αλώνι της κάθε τάξης και την τεχνοκρατική εξετασιομανία στα άκρα του. Θα βάλει την κριτική γνώση, το διάλογο και το πείραμα μπροστά και την αποστήθιση πίσω. Θα συμφωνήσω πάλι μαζί του. Και φέρνει γι’ αυτά το παράδειγμα της Φιλανδίας για τα καλά του, χωρίς να κάνει κριτική βεβαίως στ’ αρνητικά του.

   Ο Γιώργος με έμμεσο τρόπο και με αφορμή τις εξεταστικές μεταρρυθμίσεις και το «πρόγραμμα ΠΙΖΑ» του Ο.Ο.Σ.Α.  διερωτάται «μήπως το πρόβλημα είναι αλλού;». Με τον τρόπο αυτό δείχνει τη στάση του απέναντι στο τεράστιο παιχνίδι που ξεκινά από τον Ο.Ο.Σ.Α.. Βεβαίως στο άρθρο του δεν ασχολείται με τα κριτήριά του και τους στόχους του, αλλά μόνο με τα αποτελέσματα των ερευνών του, κυρίως με την λεγόμενη «Πίζα». Αφήνει όμως το τοπίο για παραπέρα συζήτηση ελεύθερο.

VΙ. Η ΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΛΟΥΜΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

   Ο Γιώργος Πλούμης είναι όμως τίμιος στη γραφή του. Αυτό φαίνεται στον τρόπο που αντιμετωπίζει την πολιτική θεωρία και πράξη της «αξιολόγησης», όπως την φέρνουν περίτεχνα οι «από πάνω». Είναι θετικός για αξιολόγηση που βελτιώνει και όχι να τιμωρεί. Επιθυμεί μια «δίκαιη αξιολόγηση».

   Βεβαίως δεν διερωτάται περισσότερο αν και κατά πόσο αυτοί οι υπερεθνικοί οργανισμοί δεν κάνουν βήμα προς την πλευρά της βελτίωσης και της απομάκρυνσης από την τιμωρία. Γιατί αυτοί δεν αγαπούν την παιδεία, αλλά επιθυμούν μια ξερή εκπαίδευση, συμβατή με τους μακροπρόθεσμους στόχους τους. Όμως ο Γιώργος μένει σταθερά στο όραμά του. Παιδεία κυρίως και μετά η όποια εκπαίδευση.

   Θέτει το κριτήριο ότι οι αξιολογητές πρέπει να είναι αξιολογημένοι. Σωστά. Δεν διερωτάται δημόσια βεβαίως περισσότερο στο αν οι αξιολογητές των αξιολογητών βρίσκονται σ’ ένα απόμακρο κράτος από τους πολίτες και την κοινωνία και πολύ κοντά στα μεγάλα συμφέροντα. Ένα κράτος αυταρχικό που όταν έρχεται η ώρα να «αξιολογηθεί» το ίδιο, όπως στο πολλαπλό έγκλημα των Τεμπών, προσπαθεί με κάθε τρόπο να σκίσει και το ελλιπές σύνταγμα και την ηθική και εξέγερση των πολιτών.

   Αυτό το κράτος κι αυτοί οι υπερεθνικοί οργανισμοί θέλουν την διάλυση. Τη διάλυση τη βλέπει ο Γιώργος και γι’ αυτό επιμένει στο όραμά του για το σχολείο. Εξάλλου αλλού γράφει: «το παλιό σχολείο ενάντια στο καινούριο». Η ματιά τους και ο στόχος τους δεν είναι το ευέλικτο και καλό δημόσιο σχολείο που ονειρεύεται ο Γιώργος. Τους ενδιαφέρουν οι λίγοι, οι «άριστοι» στα δικά τους διαφορετικά σχολεία. Οι άλλοι να «πνιγούν». Και τα βλέπουμε όλα αυτά πλέον καθαρά.

VΙΙ. ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ

   Ένα μεγάλο κομμάτι των άρθρων εστιάζει στις λεγόμενες πανελλαδικές εξετάσεις, στο μοτίβο τους, στα φροντιστήρια, στα θέματα που μπαίνουν και που συχνά είναι πολύ μακριά από το σχολείο, στη λεγόμενη «βάση του 10», αλλά και στο κατέβασμα των εξετάσεων σ’ όλες τις τάξεις του σχολείου. Τέλος αναδεικνύει την όποια αξία του πτυχίου, κυρίως στο αν το ευρύτερο σύστημα απορροφά τους επιστήμονες που παράγει…

   Ασχολείται με το διαχρονικό φαινόμενο των καταλήψεων, ούτε με αρνητισμό, ούτε με εκ των προτέρων ενθουσιασμό. Κρατά μια μεσαία στάση και το μοτίβο του τον οδηγεί στο λεγόμενο «ανοικτό σχολείο». Όμως κι εκεί βάζει ζητήματα στην πολιτική ηγεσία η οποία με όλες τις κυβερνήσεις της τείνει να αλλάζει πάντα τη σκεπή (που γι’ αυτές είναι πάντα οι εξετάσεις) και όχι τα θεμέλια, που για το Γιώργο είναι η παιδεία έναντι της εκπαίδευσης.

VΙΙΙ. ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

  Στο Β΄ μέρος ο Γιώργος Πλούμης δεν ανήκει στο ρεύμα των «ψεκασμένων», των εναντίον στη «μάσκα» ή στο ρεύμα των «αντιεμβολιαστών». Δεν φέρνει αντίρρηση στα γενικά μέτρα, όπως οι καραντίνες ή η λεγόμενη «τηλεκπαίδευση» ή ο συλλογικός εμβολιασμός ή και η χρήση της μάσκας στα σχολεία αργότερα. Δεν αναρωτιέται πως δημιουργήθηκε βεβαίως η πανδημία, ούτε πως χρησιμοποιήθηκε από τους «θεσμούς» για αυταρχικές μορφές διοίκησης. Μάλλον ήταν μακριά από τους δικούς τους προβληματισμούς. Απόλυτα σεβαστό.

   Στέκεται όμως κριτικά σ’ όλα αυτά. Δεν τα εξιδανικεύει. Μένει αρκετά στη χρήση της μάσκας στα σχολεία, στην ανάγκη του εμβολιασμού και στη χρήση της «τηλεκπαίδευσης» μόνο για να μη μεγαλώσει η απόσταση των μαθητών από τους καθηγητές τους και το σχολείο. Πιστεύει στην καλή χρήση της επιστήμης (εμβόλια) και την επιζητεί. Και πάνω σ’ αυτό το μοτίβο ξετυλίγει όλο το Β΄ μέρος.

   Στηλιτεύει όμως κάποιες από τις πονηριές της εκπαιδευτικής πολιτικής. Αναδεικνύει τις πονηριές με τη χρήση τηλεκπαίδευσης, την άρνηση του κράτους να δημιουργηθούν μικρότερα τμήματα ως άμυνα στην επίθεση του κορονοϊού όταν άνοιξαν τα σχολεία, τις κάμερες στα σχολεία, κ. ά.

ΙΧ. ΕΝ ΕΙΔΕΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

   Ο Γιώργος Πλούμης μας προσέφερε αρκετό υλικό για να σκεφτούμε και να προβληματιστούμε. Με όπλο τον απλό λόγο, την εμπειρία του μέσου δάσκαλου, τις σκέψεις του και την ανάδειξη πολλών προβλημάτων χωρίς «κουτοπονηριές», έβαλε ένα ακόμη λιθάρι. Αυτή τη φορά έξω από την τάξη, αλλά όχι ως θεσμικός «αξιολογητής» ή διοικητικό στέλεχος.

   Πλούτισε επίσης το βιβλίο του με αρκετές πετυχημένες ρήσεις στα κείμενά του και τελειώνει με δυο αξιόλογες ξένες προσεγγίσεις το πόνημά του.

   Η μία είναι το ποίημα του Κωνσταντίνου Καβάφη «Ιθάκη», με την οποία μας δείχνει ότι Ιθάκη είναι η παιδεία και οι «δάσκαλοι» κωπηλατούμε σε φουρτουνιασμένη συχνά θάλασσα για να φτάσουμε σ’ αυτή. Κι αυτό το ταξίδι αξίζει για το Γιώργο. Δεν γνωρίζω αν το ίδιο πιστεύει ακόμα, όπως έχει καταντήσει από την Πολιτεία και τα θεσμικά της όργανα το σχολείο και από μια φασίζουσα και ιδιοτελή μερίδα γονιών και μαθητών, που κάνουν bulling στους δασκάλους…

   Η δεύτερη, που γράφτηκε μετά το μικρό του επίλογο, είναι ένα επίσης μικρό άρθρο με τίτλο: «Σώστε το δάσκαλο». Την έφερε από μια ηλεκτρονική ανάρτηση στα μάτια μας και στη σκέψη μας από ένα κοσμήτορα της φιλοσοφικής σχολής του Α.Π.Θ. (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης). Το κείμενο προέρχεται από την «Εφημερίδα των Συντακτών». Είναι εύστοχο, ειδικά για το στόχο που ο Γιώργος Πλούμης έχει βάλει στο βιβλίο του.

   Συνάδελφε Γιώργο Πλούμη σ’ ευχαριστούμε!

   ΣΗΜΕΙΩΣΗ: 1^η δημοσίευση στην ΩΡΑ των ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, ΜΑΡΤΙΟΣ 2025, φ. 87, σελ. 20-21. Επίσης, τη Δευτέρα 07.04.2025 αποτέλεσε τη βάση για τη βιβλιοπαρουσίαση του βιβλίου αυτού στην Πυξίδα της Πάτρας (Αλ. Υψηλάντου 105) στις 7.30 μμ.

Συνέντευξη του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

Μια συνέντευξη που δόθηκε στις 11. 02.2025 στον αγαπητό Θοδωρή Χαμάκο, ειδικό ερευνητή και καταγραφέα, των πέτρινων γεφυριών, ειδικά της Πελοποννήσου και της επαρχίας Καλαβρύτων.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Βλέποντας πάλι τις σημειώσεις μου, πληροφορίες λένε ότι τα τέσσερα αυτά γεφύρια κτίστηκαν μεταξύ 1933-1936.

Στη συνέχεια δόθηκαν άλλες τρείς συνεντεύξεις για τα άλλα τρία αδελφά πέτρινα γεφύρια της Κέρτεζης. Θα αναρτηθούν κατά σειρά.

ΠΗΓΗ΅: «Tα πέτρινα γεφύρια της Πελοποννήσου» ( Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου), που δημιούργησε και διατηρεί ο Θοδωρής Χαμάκος. Σε λίγο το ακριβές λινκ.

Στη σελίδα δε του Yu tube καταγράφει ο Θοδωρής Χαμάκος: » Βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, επί του ποταμού Λίθου ή Μοναστηριά στην περιοχή «Τσιρικέϊκα», από το προεπαναστατικό σόϊ Τσιρίκος της Κέρτεζης. Ο ποταμός Λίθος έχει τις πηγές του στη νερομάνα και την θέση Κυρά-Μαριώ και πιο κάτω ενώνεται με τον Κερτεζίτικο Βουραϊκό.

Το γεφύρι ένωνε και ενώνει την νοτιοδυτική με την κεντρική Κέρτεζη και κατά μαρτυρίες των ντόπιων χτίστηκε τα χρόνια 1933-36 από άγνωστο πρωτομάστορα, αν και κάποιες μαρτυρίες λένε ότι κατασκευαστές του είναι οι φημισμένοι Λαγκαδινοί μαστόροι της πέτρας».

Ο ΜΠΗΝΤΕΡΜΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΕΜΠΡΗΣΤΕΣ…

ΜΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ Α΄ ΕΛΜΕ ΑΧΑΙΑΣ…

Της Μαρίας Φούκα*

ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ …

   Άλλη μια φορά  η θεατρική ομάδα Από Κοινού της Α΄ ΕΛΜΕ ΑΧΑΙΑΣ, με μαέστρο τον ακούραστο Φώτη Λάζαρη, μας ταξίδεψε δίνοντας ψυχή και κόπο… αγάπη και πάθος… Πυρκαγιές, εμπρηστές  και ο κ Μπήντερμαν… Όλα δοσμένα με ένα σκοπό… Να αισθανθούμε, να σκεφτούμε, να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι …ενεργοί πολίτες… Γιατί  κανένα θεατρικό έργο δεν γράφεται, χωρίς ένα στόχο… Μπορεί και περισσότερους… Αλλιώς θα έμενε ερμητικά κλεισμένο στο συρτάρι του δημιουργού του..

   Ο Μαξ Φρις λοιπόν, ορμώμενος από τη χώρα των τραπεζών, των ακριβών  ρολογιών, της σοκολάτας και της  ουδετερότητας και στους δυο Παγκόσμιους πολέμους, παραδόξως, μας έδωσε ένα έργο άκρως επίκαιρο όσο και σπουδαίο… Παραδόξως, γιατί ήμουν σχεδόν σίγουρη ότι η  σοβαρή και βαθιά  Τέχνη για να γεννηθεί χρειάζεται περιβάλλοντα που έχουν χτυπηθεί από την όποια Μοίρα πολύ περισσότερο από την Ζυρίχη της Ελβετίας, γενέτειρα του θεατρικού συγγραφέα. Όμως ο Μαξ Φρις σε πείσμα των δικών μου ιδεοληψιών έγραψε ένα θεατρικό έργο  που θέτει εκ νέου και με πολύ εύστοχο τρόπο  το σοβαρό ζήτημα της ατομικής και κοινωνικής ευθύνης του πολίτη( του καλού νοικοκύρη) να μην επαναπαύεται στη ζωούλα του όταν «το Κακό γυρεύει να μας κάνει στάχτη και η πόλη καίγεται».

   Η θεατρική ομάδα Από Κοινού της Α΄ ΕΛΜΕ ΑΧΑΙΑΣ αντιμετώπισε το θεατρικό έργο με μεγάλο σεβασμό και προσήλωση στην βασική του αρχή. Να αναδειχθεί ο κίνδυνος που παραμονεύει τους πολίτες, αν περιμένουν να αντιδράσουν μονάχα όταν η φωτιά φτάσει στην λατρευτή τους οικία… Αυτούς που  δεν ενδιαφέρονται για τον διπλανό τους παρά μόνο ως εν δυνάμει φορέα  και μεταφορέα της οικείας συμφοράς ή  δυστυχίας τους. Τους μέχρι  τότε ζώντας στο απυρόβλητο  και στο γυάλινό τους κόσμο, πριν αυτός  μετατραπεί βεβαίως σε ένα βουνό από συντρίμμια. Μια και η καταστροφή συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες  που όμως αρνούνται να πιστέψουν πως η καλύτερη μέθοδος εξαπάτησης των ανθρώπων είναι να τους λες την καθαρή αλήθεια… 

   Κι αν οι εμπρηστές είναι πολλοί  σε κάθε εποχή, δυστυχώς (ή ευτυχώς), ανάλογα με το τί θέλουν να κάψουν, πολλοί περισσότεροι είναι οι κ Μπήντερμαν, βέβαιοι για την καλή τους Μοίρα, πριν αυτή αποδειχθεί πιο φαύλη και πιο αχάριστη και  από την ίδια την ομώνυμη του λαϊκού άσματος… Συνήθως δεν είναι καθόλου αθώοι. Αντιθέτως ευθύνονται για πολλά μικρά και μεγάλα εγκλήματα σε βάρος συνανθρώπων τους με την αδιαφορία, την σιωπή, και την  βολεμένη  απληστία τους..

   Η κοινωνική συνείδηση πάλι είναι αυτή που θέτει τα όρια και επιβάλλει τις τιμωρίες σε κάθε κ Μπίντερμαν… Μπήντερμαν… Συνείδηση που σπανίως εισακούεται… και παραμένει σιωπηλή… Όμως, όπως λέει και ο ποιητής, αν μιλούσε η Σιωπή, αν φυσούσε, αν ξέσπαγε, θα ξερίζωνε όλα τα δέντρα του κόσμου..

   Ο καταπληκτικός χορός των γυναικών  που νομίζω ότι την εκπροσωπεί, κραυγάζοντας εκκωφαντικά ό,τι έχει ξεχαστεί από τον πρωταγωνιστή του έργου, ηχεί ακόμα στα αυτιά μου… Συντονισμένος απόλυτα με τις ανάγκες των καιρών που διαχρονικές ταξιδεύουν στους αιώνες, αδικαίωτες και μόνες… Χορός γυναικών, σαν τις γυναίκες τις Μεσολογγίτισσες που κατέφυγαν στη Ζάκυνθο σε μια ύστατη πράξη αντίστασης και ζωής, ενώ το Μεσολόγγι πολιορκείται, και υβρίζονται από τη γυναίκα της Ζάκυνθος του Σολωμού, που δεν θέλει να βγει από τη βόλεψή της και να βοηθήσει…. Χορός  γυναικών  σαν τις Ερινύες που ακολουθούν τους ενόχους, τους δειλούς και τους βολεμένους, για να τους θυμίζουν ότι δεν υπάρχουν προσωπικοί παράδεισοι  και τόπος να ξεφύγουν από τη φωτιά σε μια πόλη που καίγεται, παρά μόνο αν αποφασίσουν να την σταματήσουν. Χορός γυναικών που τις κακοποιούν, τις σκοτώνουν με πρόσχημα ότι τις αγαπούν… Φωνές γυναικών… μάτια, χέρια, πόδια, μαλλιά, ένα στόμα… Η Δέσποινα, η Ελένη, η Μαρίνα, η Μαρία, η Νόρα… Πού πας πολίτη; Σου λέω ξύπνα… Η πόλη καίγεται… (πριν την υπόκλιση έβαλαν την τελεία στην παράσταση, όπως όφειλαν…)

   Στην Ελλάδα των Τεμπών και των ένθεν κακείθεν σφαγών και πολέμων, όπου καραδοκεί η επανάπαυση και η εκ του καναπέως και δια των πλήκτρων μονάχα αγωνιστική δράση, ο πραγματικά  ενεργός πολίτης αναζητείται… Σαν την ελπίδα στο ομώνυμο διήγημα του αιώνιου έφηβου, Αντώνη Σαμαράκη. Αναζητείται εναγωνίως από ποιητές σαν την Κατερίνα Γώγου, που φωνάζει  ότι στο μυαλό είναι ο στόχος, όσων θέλουν να τον εξαφανίσουν ή να τον αλλοτριώσουν… Τον ενεργό πολίτη, τον υποψιασμένο, τον κόντρα ρόλο του κυρίου με το δύσκολο όνομα… Μπίντερμαν ή Μπήντερμαν ή κάτι τέτοιο… Τον ενεργό πολίτη που βάζει φωτιά σε ό,τι πρέπει να καεί, που καίγεται μαζί του, που σβήνει πάλι ό,τι αξίζει να χαθεί και να σβήσει… Τον «ενεργώ» πολίτη που ξέρει ότι το αίμα που χύνεται στον κόσμο δεν έχει χρώμα παρά μόνο βαθύ κόκκινο… Αναζητείται…

   Τον ψάχνουμε εκεί που μπορεί να βρεθεί… Στην Αλληλεγγύη και στην χώρα όπου η Σιωπή θεωρείται Συνενοχή… Όπου βασιλεύει η Συνύπαρξη και η Συνεννόηση… Όπου το -κοιτάζω  τη δουλειά μου  ας καίγεται ο κόσμος-  δεν είναι απλώς μια ατάκα αλλά Ντροπή και Αίσχος… Τέλος αναζητείται στην Τέχνη… σαν φιγούρα θεατρική… αντιηρωική και ηρωική μαζί, μελαγχολική και ελπιδοφόρα συνάμα, σύγχρονη και διαχρονική οπωσδήποτε…

   Ευχαριστούμε πολύ συνάδελφοι για τον απίστευτο κόπο σας (Άγγελε όπως πάντα καταπληκτικός, Στέφανε στην καλύτερή σου στιγμή, Μαρία, Όλγα υπέροχα εκτεθειμένες, Νίκο, στρατιώτης σε ό,τι αναλαμβάνεις, Δέσποινα, Ελένη, Μαρίνα, Μαρία, Νόρα άκρως συγκινητικές και ελπιδοφόρες)… Σπουδαίο τα εύρημα των εκκωφαντικών ήχων που έδιναν την απαραίτητη ένταση σε  ανάλογες στιγμές. Το τρομαχτικό τέλος και η αρχή… Κραυγές και κρότοι που  μας στερούν το άλλοθι να πούμε ότι δεν ακούσαμε…   

   Καλοτάξιδοι, ο  Μπήντερμαν και οι εμπρηστές σου Φώτη Λάζαρη…

   Συγχαρητήρια για την επιλογή του έργου, το στήσιμο, το παίξιμο, την ψυχή που καταθέτεις…  Καιρός του σπείρειν… καιρός του θερίζειν …..

   ΠΗΓΗ: Δευτέρα 17 Μαρτίου 2025, ΜΑΡΙΑ ΦΥΓΑΜΕ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΞΕΧΝΑΜΕ, https://mafyx.blogspot.com/2025/03/blog-post_17.html?m=1&fbclid=IwY2xjawJEyEZleHRuA2FlbQIxMQABHQ0oNhM4iUmxD5wzj-2o3Q23RRfKES6hNOlC0gttnjCk5Qdl7pVB3JJsaQ_aem_c3jzQPXpF4zs9XpqeI8MGw.

   * Η Μαρία Φούκα είναι φιλόλογος εκπαιδευτικός, μέλος της Α΄ ΕΛΜΕ Αχαΐας.

Τα σχολεία της Κέρτεζης

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

ΜΕΡΟΣ Δ΄ (ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ)

ΧΙV. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΠΗΓΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΤΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΗΣ ΚΕΡΤΕΖΗΣ

   α) Το 1906 ο Καλαβρυτινός την καταγωγή Γεώργιος Παπανδρέου ΔΦ αναφέρει ανάμεσα σε πολλά: «….Εκ των πρώην δημάρχων Καλλιφωνίας και Κερτεζιτών Χρ. Σκαμβούγερα, Γ. Στριφτόμπολα, Αθ. Τσιρίκου και Π. Σαρδούνη μνημονευτέοι, ιδία ο αποθανών Γεώργ. Στριφτόμπολας ταγματάρχης της φάλαγγος και υιός του πεσόντος κατά τον αγώνα εν Λεβιδίω, διότι ούτος εδωρήσατο την εν Κερτέζη οικίαν του δι’ ελληνικόν σχολείον και εξ ιδίων εμισθοδότει τον διδάσκαλον αυτού από του 1876 μέχρι του 1891, ότε πλέον ανέλαβε την δαπάνην το δημόσιον. Εκ Κερτέζης κατάγονται και οι εν Πάτραις Στριφτομπολαίοι».^[21]

   Παρατήρηση: Σημαντική είναι η πληροφορία για τη χρηματοδότηση του δασκάλου. Δεν την έχουμε βρει σε κανένα άλλο αρχείο μέχρι στιγμής!

Συνέχεια →

Τέμπη Πόρισμα κόλαφος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ

– Πιθανή η ύπαρξη άγνωστου καυσίμου- Δεν λειτουργούσε τίποτα

Κατόπιν ερώτησης για διευκρίνιση, οι ερευνητές είπαν πως έλαβαν υπόψη τους όλα τα δεδομένα, συνέκριναν τα στοιχεία και θεωρούν «εξαιρετικά απίθανο» τα έλαια σιλικόνης να προκάλεσαν την πυρόσφαιρα και με αυτό συμφωνούν επιπλέον αναλύσεις ειδικών που έχουμε και επαληθεύουν τα ευρήματα μας».

Κόλαφος για το σύστημα λειτουργίας του σιδηρόδρομου στην Ελλάδα αλλά και για την έκρηξη μετά τη σύγκρουση, ειναι το πόρισμα που παρουσίασε σήμερα ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών για την τραγωδία στα Τέμπη.

Το πόρισμα διαπίστωσε σειρά ελλείψεων και εικόνα διάλυσης στον σιδηρόδρομο με ευθύνη των κυβερνήσεων, του υπουργείου Μεταφορών, του ΟΣΕ, της Hellenic Train, της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων.

Με την 717 θα είχε αποφευχθεί η τραγωδία

Συνέχεια →

Από το Έγκλημα στα Τέμπη στο Σήμα Κινδύνου για τον Οδοντωτό

Του Βασίλη Κοκότη*

   Η ιδιωτικοποίηση των ελληνικών σιδηροδρόμων επιβλήθηκε βίαια στα χρόνια των μνημονίων ως λύση για τα χρόνια προβλήματα του ΟΣΕ, για τα οποία κύριοι υπεύθυνοι είναι ίδιοι ακριβώς που εμφανίστηκαν ως σωτήρες και πρότειναν τη «λύση». Αυτοί διόριζαν τους δικούς τους, αυτοί κανόνιζαν τις υπερτιμολογήσεις, αυτοί ανέχονταν την κακοδιαχείριση. Όταν το χρέος του ΟΣΕ διογκώθηκε σε δυσθεώρητα επίπεδα, μας είπαν πως η μόνη διέξοδος ήταν να παραδοθούν οι σιδηρόδρομοι στους ιδιώτες. Υποσχέθηκαν καλύτερη διαχείριση, επενδύσεις, σύγχρονες υποδομές και, κυρίως, ασφάλεια.

Συνέχεια →

Τα σχολεία της Κέρτεζης – ΜΕΡΟΣ Γ΄

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Χ. ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΟΥ «ΔΗΜΗΤΡΑΚΗ»

   Μετά το ελληνικό αλληλοδιδακτικό σχολείο (στην πράξη ιδιωτικό και στη θεωρία δημόσιο) της Οθωνικής περιόδου, κάποια στιγμή το σχολείο έγινε πλήρως δημόσιο (Δημοτικό). Πιθανότατα μετά την απόπεμψη του Όθωνα, ενώ η πιθανότητα για νωρίτερα θεωρείται λιγότερο πιθανή. Ακόμη και ο Αντώνιος Χρ. Οικονόμου, που πρώτος ασχολήθηκε, κατά τα φαινόμενα, γραπτώς με την ιστορία του Δημοτικού σχολείου, δεν αναφέρει χρόνο ανεγέρσεως:

   «…Προ της λειτουργίας του, σοβαρός προύχων του χωριού, Τετρεμέλης ονόματι, εφρόντισε διά την εξεύρεσιν καταλλήλου οικοπέδου, όπερ και εξεύρε εις το κεντρικόν μέρος του χωριού και εγγύς της εκκλησίας. Εις τούτο και δαπάνη του κράτους ανηγέρθη διδακτήριον, όπερ διά την εποχήν του ήτο ιδεώδες, εκπληρούν όλους τους στοιχειώδεις όρους υγιεινής, αναλόγως με τας τότε επικρατούσας περί υγιεινής κλπ αντιλήψεις.

   Εις το διδακτήριον αυτό παρέμεινεν το σχολείον μέχρι του 1900 περίπου, διότι λόγω της ασυντηρησίας εκ μέρους των αδιαφόρων ίσως διδασκάλων και των τότε δημάρχων εγκατελείφθη, επειδή κατέστη ή εκρίθη επικίνδυνον…».[1]

  Το βέβαιο είναι ότι το εν λόγω κτήριο έλυσε το κτηριακό πρόβλημα που υπήρχε για πολλά χρόνια στο Αλληλοδιδακτικό σχολείο της Κέρτεζης, το οποίο κάποια στιγμή μετεξελίχθηκε σε κανονικό δημόσιο Δημοτικό Σχολείο.

   Στοιχεία για το κτήριο και κυρίως για το οικόπεδο (φωτογραφία) μας δίνει η επόμενη Έκθεση του Διευθυντή του Δημοτικού Σχολείου Κερτέζης στις 31.05.1955. Γράφει σχετικά:

Συνέχεια →