Το αμάρτημα της μητρός μου, από τον Δήμο Αβδελιώδη[1]
[Θεατρική παράσταση]
Του Νικήτα Χιωτίνη*
Το «Αμάρτημα της μητρός μου» είναι ένα από τα κυριότερα διηγήματα του Γεωργίου Βιζυηνού και γράφτηκε τη δεκαετία του 1880. Πρόκειται για ένα έργο ψυχογραφικό. Περιγράφει πώς από τους λαβυρίνθους στους οποίους χάνεται η ψυχή ενός ανθρώπου – ή η Ψυχή του Ανθρώπου- φτάνει στην τελική της λύτρωση.
[1] Κάθε Τρίτη στις 21:30 (εκτός από 5 & 19/11), στο Ίδρυμα Μιχάλη Κακογιάννη, Πειραιώς 206, Ταύρος, Αθήνα, 210-3418550
Ο Βιζυηνός παρότι ενημερωμένος για τα τεκταινόμενα στο χώρο της αισθητικής, της ψυχολογίας και της φιλοσοφίας στην Εσπερία, ανατρέχει κατ' ευθείαν στο κατ' εξοχήν αντικείμενο της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας και επιχειρεί αποκάλυψη της ανθρώπινης ψυχής ως πηγή των προτεραιοτήτων και των επιδιώξεων του βίου, δηλαδή της ανθρώπινης παρουσίας στα πλαίσια του αισθητού. Το έργο του αυτό είναι αυτοβιογραφικό, αλλά γιατί να θέλει ο Βιζυηνός να περιγράψει τη ζωή του; Μα γιατί καταδήλως θέλει να την αναγάγει σε πρότυπα σχήματα – σχήματα κοσμικά κατά τους Έλληνες- ακριβώς δηλαδή όπως πράττει η αρχαία ελληνική μυθολογία και συνακολούθως το αρχαίο ελληνικό δράμα. Ο Ιωάννης Ζερβός, στον πρόλογο της έκδοσης των ποιημάτων του Γ. Βιζυηνού, το 1916, (εκδ. Φέξη) διαβεβαίωνε πως «παρουσιάζει την πρώτην κατ' επίγνωσιν και γενναίαν απόπειραν εις το να λάβει η νεωτέρα μας ποίησις μίαν καθολικότητα εθνικής διανοήσεως, εθνικού αισθήματος και πανελληνίου μορφής».
Ο Δήμος Αβδελιώδης διηγείται θεατρικώς το έργο του Βιζυηνού, με στόχο να κάνει του θεατές αυτής της θεατρικής διήγησης κοινωνούς και συμμέτοχους της κοσμικής προβολής της ανθρώπινης ψυχής. Το κατορθώνει μάλιστα με τον καλλίτερο τρόπο, με τη διαμεσολάβηση δύο εκπληκτικών ηθοποιών, που πέραν της ικανότητάς τους να μεταφέρουν ένα τεράστιο και δύσκολο κείμενο, δίνουν το σώμα τους και τη ψυχή τους στη σκηνοθετική διδασκαλία του Αβδελιώδη, παρασέρνοντας ενσυναισθηματικώς τους θεατές στην υπέρβαση του χώρου και του χρόνου του ορατού κόσμου.
Μας αρθρώνει με το υπερβατικό, τόσο η βασανιστική κίνηση της Ρένας Κυπριώτη και η πέραν του κόσμου τούτου ακινησία του Κωνσταντίνου Γιαννακόπουλου, όσο και ο εκπληκτικός τρόπος εκφοράς του λόγου τους. Πρόκειται όχι απλά περί μιμήσεως αλλά περί σωματικής μεταβάσεώς τους σε άλλη διάσταση. Το έργο αυτό του Αβδελιώδη συνιστά διδασκαλία τόσο περί του ρόλου του λόγου, όχι μόνο ως μέσο έκφρασης των ορίων του κόσμου μας – όπως θάλεγε ο Wittgenstein – αλλά και του συνολικού ορατού και αοράτου κόσμου – όπως επεδίωξαν οι Έλληνες- όσο και περί του ρόλου του θεάτρου, ως χώρο μίμησης της καθολικής Αλήθειας και σύνδεσή μας με αυτήν.
* Δρ Νικήτας Χιωτίνης, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας, e-mail: nchiotin@teiath.gr
5-10-2013
